今天牛儿上饭桌 [1]
Hnaib Nongd Jit Diub Dax
Bib dax laib lil vut, | 我们奔着喜事来, |
Bib xangx laib lil vut, | 我们来把赞歌唱, |
Lil ghangb hvib gid fat. | 喜事来临精神爽。 |
Ib niangx hlieb dail bat, | 一年养大一头猪, |
Juf niangx hlieb dail vangt, | 十年养大一女郎, |
Hlieb dail seb [2] mongl khat. | 女儿长大做新娘。 |
Naib maix laib lil vut, | 老人今有大喜事, |
Naib dliangx hveb lol dent, | 口信邀约众乡亲, |
Bib dangx dol longl leit. | 大家齐齐来朝贺。 |
Maix hxub khat lol leit, | 亲朋好友全登门, |
Dib gheib jul lil khat, | 杀鸡已尽待客情, |
Xet mail ninx lol dat, | 别杀耕牛再伤生, |
Mais ninx niangb nil zangt, | 留下牛儿把活干, |
Kab lix yis dail hlat. | 犁田犁地养老人。 |
Ghax was bib lol leit, | 我们贺喜来登门, |
Diux hxub nongd xenf wat, | 你把我们当贵宾, |
Xenf jangx ghab lail tat. | 贵若朝廷大官人。 |
Mangx laix cuf liangl diut, | 你们一人一两六, |
Hsangb laix cuf bil khut, | 千人凑得大捧金, |
Cuf nix vib mongl leit, | 凑足金银出门去, |
Mongl mail liod lol dat, | 买得黄牛待客人, |
Maf ninx tiab pail khat. | 宰杀水牛待嘉宾。 |
Niuf ngix vob git fat, | 丰盛肉菜摆满桌, |
Bib nongx bib mongl hent, | 吃罢赞你情意深, |
Nangx leb nangl lal yit, | 你的美名传四方, |
Max baib bal nal bit. | 绝不损你好名声。 |
Hnaib dax hnaib diangd hent, | 太阳出山即赞扬, |
Hnaib tinb nongl gad diot, | 太阳添谷进你仓, |
Max baib nongl gad lot, | 不让仓中缺米粮, |
Zenx ghangb nongl lad yit. | 库藏常年满当当。 |
Dlas ghax jus wil hlat, | 人间最富我家娘, |
Xangf ghax jus wil hlat, | 我妈人兴财也旺, |
Jus wil nal nongd vut. | 幸福不过如此了。 |
Hxub hlongt lol dib ghex [3] , | 亲朋来了杀猪待, |
Dib bat bongl nongf niox, | 杀猪已是很不赖, |
Xet dat dail daib ninx, | 切莫再把牛儿宰, |
Dail niak [4] linl kab lix, | 留下水牛犁田土, |
Kab zangt nal ghab diux. | 犁好良田把秧栽。 |
Ob nal zaid hlieb nix, | 老人家里银子多, |
Ait zangt Nangl Eb Vongx [5] , | 太拥生意红似火, |
Dot niak lol dib nongx. | 买得肥牛来宰杀。 |
Hnaib nongl jit ghab vangx, | 昨天水牛上山坡, |
Hnaib nongd jit diub dax, | 今天水牛上饭桌, |
Ghab hfud liek daib vongx, | 水牛脑袋像小龙, |
Vut ib bongl mais deix. | 一双眼睛圆罗罗。 |
Ninx mongl leit fangb waix, | 水牛灵魂上天堂, |
Ninx mongl ghot nongs dax, | 求得甘霖来普降, |
Hxangd gad diot bib nongx, | 滋养稻田好收成, |
Ib bat nongl sos lox. | 千仓百库塞满粮。 |
Dot ghab hfat yis ninx, | 喂牛多多用米糠, |
Hniub liod yis diub ngex, | 种牛喂在牛圈房, |
Dail mif dad kab lix, | 母牛犁田种稻子, |
Dail bad tiet was xangx, | 水牯拉到市场上, |
Tiet leit Nangl Eb Vongx, | 牵去赶那太拥场, |
Mail diot Diel baib nix. | 卖给汉人换银两。 |
Dot khut lol hlieb dlox, | 换来金银大如锅, |
Gid bil dad ceeb dux, | 山路运银用车拖, |
Gid xol qab diub niangx, | 水路运金船如梭, |
Dail nongt kot hvib vangx [6] , | 还要来把祖先请, |
Dlak vangx diongl des dax. | 敬请祖先跟我走。 |
Bil dad bad gheib fangx, | 一手拎着黄公鸡, |
Ib tok jud ghangb nangx, | 还有一罐甜米酒, |
Bil dad bad gheib dlub, | 一手拎着白公鸡, |
Ib tok jud ghangb wab. | 还有一坛香米酒。 |
Det hsangt gol ghab hvib [7] , | 撑伞邀来保护神, |
Lol nas wil qab jenb, | 前来护我运金银, |
Leit jes wil baib naib, | 运金送给我老人, |
Dlas ait nend jangx ghaib, | 财富丰足好家当, |
Xangf ait nend jangx hlieb. | 人丁兴旺久久长。 |
Dot dlas nal laix hsab, | 不仅老人得独享, |
Nongt dlas mongl dangx dob, | 好运惠及咱大伙, |
Bib xit dad jangx ghaib. | 我们发家同富强。 |
[1] 这里是赞牛,苗语称xangx liod,若宰杀牛、猪、鸡、鸭、鱼等待客,开宴前主家将牛头、猪头或全鸡、全鸭、全鱼等用花朵、小纸旗、银项圈手镯等装扮一番放在酒桌上。客人必须对其唱赞歌,内容多为赞主人吉祥、富贵、长寿等。赞完,客人举杯敬主人,主人将小红旗插在客人头上或衣服口袋上。被吟赞过的牛头、猪头或鸡、鸭、鱼由唱歌的客人带回或当即砍来吃。
[2] seb:晚辈,可是儿女或孙辈。
[3] ghex:猪,诗歌专用词。
[4] niak:牛,诗歌专用词。
[5] Nangl Eb Vongx:太拥,地名,在今贵州省剑河县境内。
[6] hvib vangx:神灵,也指祖先,是ghab hvib和vangx diongl的简称。
[7] ghab hvib:善神、保护神。传说有两位,一位是劳动者,穿破衣,羞于见人,要在天明前接送。另一位则是富贵者,穿绸缎长衫,可在白天请送。主要祭品是白公鸡。在迎请和送别ghab hvib神时,均必须撑伞为其遮阴避雨。