搜索
   登录

目录

仰阿莎
所属图书:《苗族民间文学经典作品选读:中部方言:苗、汉对照》 出版日期:2015-05-01

仰阿莎

Niangx Eb Seil

美丽超群

Vut Neif Dangx Ib Dol

Ob ngit Niangx Eb Seil,

我们来看仰阿莎,

Seif Jit [1] jox wangb niul.

瑟姬姑娘真美丽。

Hlat khuk jangx hxangb bal,

裙带儿长长如网绳,

Dit khuk jangx jib yel,

裙褶儿密密像菌纹,

Ghangb khuk nil ghangb ngil.

裙沿儿翘翘似屋檐。

Vangx hniangb liek zend lel,

额头微黄似栀子,

Bax dliub liek hfed diel.

两鬓黑发如青丝。

Sait mais liek nex yel,

眼睛就像板栗叶一样,

Ghot mais liek bangx zangl.

眼角犹如初绽的蓓蕾。

Niuf ghab naix diut liangl,

沉沉下垂的耳环六两重,

Lif eb nix dlinl dlinl.

闪烁着银色的光华。

Vas det hlieb max nongl,

枋子一般宽大的木梳,

Tik dlangx khob bil dil.

高高地插在头上的黑发。

But lot liek nix liangl,

银圆似的嘴唇啊,

Liek laib hlat dax dol.

犹如远山含着的月牙。

Jil hlinb juf diut liangl,

一只项圈十六两,

Ib jangb nix dangt lol.

只只都是一斤白银打。

Diut juf jil hlinb jil,

她有六十只这样的项圈,

Bat yaf liul qub liul.

还有一百八十张围腰。

Qet jof dax leb nangl,

打扮起来真漂亮,

Vut neif dangx ib dol.

美丽赛过所有的姑娘。

Niangb ghab vangx gid nangl,

她在东边的山岭上,

Niangb ghab vangx dlod liol,

在那山岭上游方,

Niul ghab vangx gel sel,

山岭顿时增添光彩,

Qangt ghab vangx gangl diangl.

山岭顿时不停摇晃。

Diut juf laix nongt senl,

六十个青年想和她成对,

Bat yaf laix nongt senl.

一百八十个后生想和她成双。

Niuf mais deis dax diangl?

是哪一对爹妈来生养?

Jef dangt Niangx Eb Seil.

才生养美丽的仰阿莎。

Yis pik niox diub wangl,

她出生在水井中央,

Ghab det mangx hvangb bil.

就在那对门的枫树脚下。

出嫁

Mongl Khat

Ob ngit Niangx Eb Seil,

我们来看仰阿莎,

Deix seix nongt nangl bongl,

这回真的要出嫁,

Dlab seix nongt nangl bongl,

这次出嫁不会假,

Nas wangx hnaib ait bongl.

她要嫁到太阳家。

Laib ghab daib hsangt liongl,

拿着一把小雨伞,

Mangs dol hlinb ghongd jil,

戴着一只银项圈,

Xuk jil daib kent Diel,

拎着一只小汉篮,

Hlongt tob tob xongx diongl.

一蹦一跳顺山走。

...

……

Wangx diob dail bad lul,

螃蟹大王老人家,

Nangl pangb ud laid niul.

穿件圆圆的短褂。

Maix yaf dail hxab diel,

他带着八个差役,

Ghangt jus dail ghab lail.

八个差役抬着他。

Ghangt jes vax ab lol,

抬着轿子走过来,

Diab ab dax ded dil.

直直走过来阻拦。

Lol hot Niangx Eb Seil:

他来奉劝仰阿莎:

Xet yongs xet bil mongl,

劝你不要急着走,

Hxet ves ob diex dangl.

停下两步且等着。

Xet des wangx hnaib yel,

不要嫁给太阳王,

Nenx dios dail yus ngil,

他是一个懒丈夫,

Bit diongb hnaib ax fal,

睡到中午不起床,

Angt liut mais vax gul,

睡得眼皮泡又胀,

Yis ax xut niangx nil,

不会养活你姑娘,

Mongx ait deis nongx lul?

咋度过一辈时光?

Hvit des wangx diob mongl,

赶快嫁我螃蟹王,

Ib dent nongx bib diel,

一餐吃着三样菜,

Bib dent diangx gab lial,

三餐都用油烹调,

Ax dot jox vob sul.

从不掺杂一匹菜。

Gas hxut Niangx Eb Seil,

聪明姑娘仰阿莎,

Lol hot wangx diob dail:

开口回答螃蟹王:

Ait hat mongx lob longl,

害你枉自跑一趟,

Dangt jit dax dlab wil.

跑来设计把我诓。

Wil nas wangx hnaib nangl,

我和东方太阳王,

Niangx denx ob dios bongl.

前世本来是一对。

Ob jus niangx qab lol,

我俩同乘一船来,

Ait deis seix nongt senl.

怎么也要配成双。

Dot jox mongl nongf mongl,

该走我就走,

Dot jox yel nongf yel.

该嫁我就嫁。

Niangb yad wangx diob dail,

再见吧螃蟹王,

Niangb yad dail ghab bul.

再见吧朋友。

...

……

Mongl mongl jus deix mongl,

走走又走走,

Yel yel jus deix yel,

行行重行行,

Jit leit ib dangl bil,

爬到半坡上,

Vuk leit ib dangl diongl.

下到山谷中。

...

……

Laix dlieb dail bad lul,

黄鼠狼他老人家,

Fangx jox diub gal lial,

身子黄灿灿,

Vuk hliat niangs lix lol,

忽然从田里坎跑下来,

Lol hot Niangx Eb Seil:

他来奉劝仰阿莎:

Xet yongs xet bil mongl,

劝你不要急着走,

Hxet ves ob diex dangl.

停下两步且等着。

Xet des wangx hnaib yel,

不要嫁给太阳王,

Nenx dios dail yus ngil,

他是一个懒丈夫,

Bit diongb hnaib ax fal,

睡到中午不起床,

Angt liut mais vax gul,

睡得眼皮泡又胀,

Yis ax xut niangx nil,

不会养活你姑娘,

Mongx ait deis nongx lul?

咋度过一辈时光?

Wangx hnaib xad hvad nios,

太阳大王怪模样,

Dax laib hmid khangd nais,

鼻孔长出牙齿来,

Wangx hnaib xad hvad das!

太阳大王丑死啰!

Ait deis mongx mongl des?

你怎么要嫁给他?

Xet des wangx hnaib yel,

不要嫁给太阳王,

Hvit des laix dlieb mongl.

快跟我黄鼠狼走。

Ib dent nongx bib diel,

一餐吃着三样菜,

Bib dent diangx gab lial,

三餐都用油烹调,

Ax dot jox vob sul.

从不掺杂一匹菜。

Gas hxut Niangx Eb Seil,

聪明姑娘仰阿莎,

Lol hot laix dlieb dail:

开口回答黄鼠狼:

Ait hat mongx lob longl,

害你枉自跑一趟,

Dangt jit dax dlab wil.

跑来设计把我诓。

Wil nas wangx hnaib nangl,

我和东方太阳王,

Niangx denx ob dios bongl.

前世本来是一对。

Ob jus niangx qab lol,

我俩同乘一船来,

Ait deis seix nongt senl.

怎么也要配成双。

Dot jox mongl nongf mongl,

该走我就走,

Dot jox yel nongf yel.

该嫁我就嫁。

Niangb yad laix dlieb dail,

再见吧,黄鼠狼,

Niangb yad dail ghab bul.

再见吧,朋友。

...

……

Niangx Eb Seil mongl khat,

仰阿莎姑娘出嫁,

Mongl wix haib mongl leit,

走啊走啊走到了,

Mongl wix hnaib zaid tit.

到了太阳门楼前。

Laix naib dail vut hxut,

妈妈老人真高兴,

Laix naib lol buk tit,

妈妈老人开楼门,

Dail dod lol seik hsangt,

小妹妹来接了伞,

Niangx Eb Seil leit qut.

仰阿莎才走进家。

...

……

Niangx mongl Niangx leit qut,

仰阿莎嫁到太阳家,

Niangx mongl dlob hniut leit,

仰阿莎已嫁四年整,

Dlob laib niangx diangd dut,

四个年头已过去,

Niangx Eb Seil dangt vangt.

仰阿莎已生儿育女。

Dangt lol ob dail xongt,

她生了两个儿子,

Jangx haib Jil gas hxut;

聪明的阿蒋和阿吉;

Dangt lol ob dail mait,

她生了两个女儿,

Bangx haib Nil jus vut.

美丽的阿榜和阿妮。

逃婚

Wal Khat

Wangx hnaib hlib nix liangl,

太阳大王爱银两,

Gax hab qub mongl nangl.

趿拉着鞋去东方。

Nas naix jub hmat lil,

去为人家说贾理,

Xob nix hsangb bat liangl.

得到酬银千百两。

...

……

Hnaib yis hlat niangb dlangl,

太阳雇月亮在家,

Hot hlat hleik nangx mal,

叫月亮去割马草,

Zob fub Niangx Eb Seil.

叫他伺候仰阿莎。

Hnaib yis hlat niangb zaid,

太阳雇月亮在家,

Hot hlat hleik nangx liod,

叫月亮去割牛草,

Nas Niangx Eb hxad khad.

任由仰阿莎使唤。

...

……

Hnaib yis hlat niangb dlangl,

太阳雇月亮在家,

Hot hlat hleik nangx mal,

叫月亮去割马草,

Hlat ait niangs nenx bongl,

月亮盗走他妻子,

Ait niangs Niangx Eb Seil.

拐走妻子仰阿莎。

Hnaib yis hlat niangb zaid,

太阳雇月亮在家,

Hot hlat hleik nangx liod,

叫月亮去割牛草,

Hlat ait niangs nenx hved,

月亮盗走他婆娘,

Ait niangs Niangx Eb ed.

拐走婆娘仰阿莎。

...

……

Wangx hnaib mongl ait lul,

太阳王去做理老,

Nas naix jub hmat lil.

为人说理打官司。

Mongl juf hniut ax lol,

去了十年不回还,

Senx daib diot ghongs vangl,

孩儿流落在村头,

Nios mais jangx leib lul.

花眉花脸像老猴。

Yis hlat hleik nangx mal,

雇请月亮割马草,

Hlat ait niangs nenx bongl,

月亮盗走他妻子,

Ait niangs Niangx Eb Seil.

拐走妻子仰阿莎。

...

……

Baib dail nes mongl nangl,

请只鸟儿去东方,

Gol wangx hnaib diangd lol.

喊太阳王快回来。

Nes eb jongb [2] yangt mongl,

欧炯鸟儿飞去了,

Yangt diab ab mongl nangl.

翩翩飞到东方去。

Leit wangx hnaib qut dlangl,

到太阳说理的地方,

Nes hlab hlab gol gol:

鸟儿一到就喊叫:

Yis hlat hleik nangx mal,

你雇月亮割马草,

Hlat ait niangs mongx bongl,

月亮盗走你妻子,

Ait niangs Niangx Eb Seil.

拐跑美妻仰阿莎。

Mongx mongl ghend naix jub,

你去管人家的事,

Dail xid ghend mongx hvab?

谁来管你的妻子?

Diangd zaid yad wangx hnaib!

太阳王快转回家!

日月打官司

Hnaib Hlat Ait Set

Dius hlat dail vut hxut,

月亮心诚恳,

Nenx dliangx hveb lol hmat:

他把话来说:

Wil bud bib niangx jenb,

我愿补偿三船金,

Wil ed dail Niangx Eb,

我要仰阿莎成亲,

Diangs set jul ghax niangb;

官司从此就了结;

Wil bud bib niangx nix,

我愿补偿三船银,

Wil ed dail ad Niangx,

我要得到仰阿莎,

Diangs set jul ghax niox.

官司从此就了断。

Wangx hnaib ghab hnid xad,

太阳大王心毒辣,

Laib dliud dlaib diod khod.

他的心脏黑漆漆。

Wangx hnaib dax vud hseid:

太阳大王来说话:

Mongx luf wil bangf hved,

你抢了我的美妻,

Wil bal bit niox nongd.

我的名声被损坏。

Gid deis wil ax ed,

什么东西我不要,

Wil ed hleik ngix bud.

只要割肉来赔偿。

Hleik mongx diub jox jid,

割了你的身上肉,

Jef mais wil laib hnid!

这样我才心满足!

竹鼠吃月亮

Jek Nongx Hnaib Nongx Hlat

Dliel denx hxib khangd sod,

在那悠悠远古时,

Dol nangx vob qend tad,

野菜野草刚萌芽,

Dol bangx wab qend pud.

樱桃花儿刚开放。

Wangx hnaib jangb hlat zaid,

太阳大王和月亮,

Xit luf Niangx Eb ed.

互相争抢仰阿莎。

Jek nas hnaib ait khod,

竹鼠为太阳断案,

Jek nas hlat ait khod,

竹鼠为月亮断案,

Ait diangs ghab zangx fangd,

公堂就在宽坪坝,

Ait diangs ob laix ed.

公正为他俩裁断。

Fangb waix jef jul khod,

天上才了结这桩公案,

Fangb dab jef jul khod.

人间才了结这场官司。

Gheb ghet ax baib baid,

因为报酬没给足,

Xus laib nix liangl ghaid,

少给酬银一两一,

Yax yenb niangb bet nongd.

起因就是在这里。

Jek jas hnaib hangb gid,

竹鼠路上遇太阳,

nongx laib hnaib khangd sod;

要吃太阳来过早;

Jek jas hlat hangb gid,

竹鼠路上遇月亮,

Hek hlat diangs jox jid.

要吃月亮来长膘。


[1] Seif Jit:瑟姬,仰阿莎的又一个名字。

[2] eb jongb:欧炯,鸟名。

苗族民间文学经典作品选读:中部方言:苗、汉对照