呼日唤月
Ghab Hnaib Gol Hlat
Hsangb Zad dail vut hxut, | 桑札是个英雄汉, |
Hsangb Zad bangd hnaib hlat. | 桑札射落日和月。 |
Bangd mongl juf ghaid hlat, | 射落十一个月亮, |
Juf ghaid hnaib gid hvangt. | 射掉十一个太阳。 |
Jul dail ib laib hnaib, | 还剩一个金太阳, |
Jul dail ib laib hlat, | 还有一个银月亮, |
Niox mongl nangl deis vut? | 藏到哪里去了呀? |
Dangx ib dol xit kot, | 大家呼喊又惊慌, |
Jangx ghab nangl zek jent, | 地方到处黑黢黢, |
Fangb dab jef zek hfut, | 天下变得黑茫茫, |
Zek mongl xongs hnaib hmangt. | 黑了七天和七夜。 |
Laib hnaib haib haib hlat, | 那个太阳和月亮, |
Nenx ob dail hsut hsat: | 它俩害怕悄悄说: |
“Zuk mid hob zaid vut, | “藏在雷公家才好, |
Hob qangb khangd zat hxet.” | 躲在雷公岩洞里。” |
Dangx ib dol xit kot, | 大家惊慌又吼叫, |
Jangx ghab nangl zek jent, | 地方处处都黑了, |
Fangb dab jef zek hfut, | 天下变成黑世界, |
Zek mongl xongs hnaib hmangt. | 黑了七天和七夜。 |
Hnaib mid hob zaid mongl, | 太阳躲进雷公家, |
Hlat mid hob zaid mongl. | 月亮躲进雷公屋。 |
Hsangk deis daib bad lul, | 哪一个是热心肠, |
Hfab lob gangt git bil, | 身子很轻手灵光, |
Ghet nenx diub mongl gol, | 请它去叫日和月, |
Gol hnaib hlat diangd lol, | 呼唤日月来照亮, |
Nas fangb dab ait bul, | 来同天下交朋友, |
Nangx ghaib jef diangd lail, | 茅草转绿满山岗, |
Box vob jef diangd niul, | 浮萍野菜又转青, |
Hsangb bangx jef pud lol, | 千种花儿才开放, |
Fangb dab jef hxangd jenl, | 天下才来产米粮, |
Bongf fangx bub hnent nangl, | 姑娘绣花才见亮, |
Xangx hlieb bongf hxad liangl? | 市场见亮花银两? |
Gangb wab daib bad lul, | 蜜蜂是个热心肠, |
Ghet nenx diangb hnaid dul, | 拿只火箭 [1] 把它赏, |
Baib nenx bib vangx bil, | 送它三座大山岭, |
Bangx pud eb dangf ngangl. | 开花让它吃蜜糖。 |
Nenx hfab lob gangt bil, | 蜜蜂身轻手灵巧, |
Dliangx hveb ghab zat gol, | 飞上山岩喊太阳, |
Gol hnaib hlat diangd lol. | 喊它转回来照亮。 |
Gangb wab daib bad lul, | 那个蜜蜂是好汉, |
Gangb wab nenx diangd lol, | 蜜蜂好汉转回程, |
Xangs fangb dab jangd niel: | 告诉天下众人们: |
“Gol hnaib hlat ax yangl, | “我喊日月不答应, |
Gol hnaib hlat ax lol.” | 我叫日月不回来。” |
Hsangk deis daib bad lol, | 哪一个才是好汉, |
Ghet nenx diub diel xil, | 用什么来把它请, |
Hlieb hveb hlieb bongt gol, | 请它高声大气喊, |
Gol hnaib hlat diangd lol? | 呼喊日月转回来? |
Niak ninx daib bad lul, | 水牛真是个好汉, |
Ghet nenx bib nangx bil, | 给它三座山坡草, |
Ninx hlieb hveb bongt gol, | 请它高声大气喊, |
Gol hnaib hlat diangd lol. | 呼喊日月转回来。 |
Niak ninx daib bad lul, | 水牛真是个好汉, |
Nenx diub nongf vud lol: | 水牛自己把话说: |
“Laib hnaib laib hlat nangl, | “东方太阳和月亮, |
Dot dios wil daib nenl, | 它俩不是我舅舅, |
Ghab nenx ax hnangd wil, | 我喊它俩不答应, |
Gol nenx ax diangd lol.” | 我叫它俩不回来。” |
Dail xid dail fangx hvib, | 是哪一个顶开心, |
Tongb ghongd gol yenx hnaib, | 成天叫唤好嗓音, |
Hnaib diangd dangl longx lob, | 太阳听了回转身, |
Hlat diangd dangl longx lob, | 月亮听了转回程, |
Diangd dangl hangb waix dlub? | 又转回来天上行? |
Gangb lial lib fangx hvib, | 知了蝉儿最开心, |
Tongb ghongd gol yenx hnaib, | 成天叫唤好嗓音, |
Hnaib diangd dangl longdx lob, | 太阳听了转回身, |
Hlat diangd dangl longx lob, | 月亮听了转回程, |
Diangd dangl hangb waix dlub. | 又转回来天上行。 |
Gangb lial lib bongx hveb: | 知了蝉儿说真话: |
“Wil seix vut gix cob, | “我只能吹好芦笙, |
Wil gol ax yenx hnaib, | 成天叫唤我不行, |
Wil gol hnaib ax dab, | 我喊太阳不答应, |
Ax hnangd wil vux hveb, | 日月不听我的话, |
Ax diangd lol waix dlub.” | 不会回来天上行。” |
Hsangk deis daib bad hliod, | 哪一个是最聪明, |
Hsangk deis nenx tongb ghongd, | 哪一个是好嗓音, |
Gol hnaib hlat longx ted, | 叫喊日月才回来, |
Nenx lias hnaib hlat zaid, | 它同日月是至亲, |
Nenx gol hnaib hlat diangd, | 它叫日月就回转, |
Hnaib hlat jef dax ted? | 太阳月亮转回程? |
Ghet nenx diub diel xid, | 用什么来把它请, |
Gheb ghet seix ghet hniongd, | 它要工钱也太高, |
Vab venk seix vab vend, | 工价很重又很重, |
Laib laib dangf vib bod, | 个个沉重如石块, |
Xet hot jex jangb hniongd, | 不说它是九斤重, |
Dangf xuk yenx zab dad, | 就像提着五秤锡, |
Jus daf ghab dlangb gid, | 一扔扔到肩上扛, |
Nenx hvib jef hangd hnid, | 这样它才会高兴, |
Nenx lob jef hangd ted? | 它才愿意去呼喊? |
Dail xid dail fangx hvib, | 哪一个是最开心, |
Diel xid ghet nenx diub, | 用什么来把它请, |
Tongb ghongd gol yenx hnaib, | 好副嗓子成天叫, |
Hnaib hlat lias nenx diub, | 太阳月亮喜欢它, |
Gol hnaib hlat ghax dab, | 它叫日月就答应, |
Hnaib gid nangl longx lob, | 太阳东方就起步, |
Hlat gid nangl longx lob, | 月亮东方就升起, |
Diangd ted lol waix dlub, | 转回来在天上行, |
Gas laib wul fangb dab, | 整个天下亮堂堂, |
Dangx dol diek hob hob? | 天下人们笑呵呵? |
Gheib nix dail fangx hvib, | 那只公鸡最开心, |
Bab hsaid ghet nenx diub, | 拿把白米把它请, |
Ghet nenx bib sangx jenb, | 三钱黄金作工价, |
Liub jangx laib niex wab, | 铸成一个红鸡冠, |
Nieb cait juf ob ceib; | 金黄鸡冠十二瓣; |
Ghet nenx nix bib fenb, | 三分白银作工钱, |
Dangt jangx laib niux gheib, | 打成一个白鸡喙, |
Ib pangb ud seix jenb, | 一件衣服嵌金花, [2] |
Dib jongf diot liax lob, | 钉个银距在脚跟, |
Ob jil dak max dab, | 两只翅膀拍地上, |
Tongb ghongd gol yenx hnaib. | 成天叫唤好嗓音。 |
Hnaib hlat lias laix gheib, | 日月熟悉那公鸡, |
Gol hnaib hlat ghax dab, | 它喊日月就答应, |
Hnaib gid nangl longx lob, | 太阳东方开步走, |
Hlat gid nangl longx lob, | 月亮东方起步行, |
Diangd ted lol waix dlub, | 又转回到蓝天上, |
Gas laib wul fangb dab. | 整个天下亮堂堂。 |
Ghab nex niul bongb yongb, | 树叶回生绿茵茵, |
Hsangb bangx pud dob lob, | 千花开放红艳艳, |
Nax fangx nangl gab ab; | 稻谷成熟黄澄澄; |
Jib niangb mongl qangb hmub, | 妇女们去绣花衣, |
Mongl diangb diel hangb fangb, | 走村串寨访亲戚, |
Dangx dol diek hob hob. | 大家欢喜笑呵呵。 |
Ob hxid gheib fangx hvib, | 来看公鸡多高兴, |
Nieb cait juf ob ceib. | 鸡冠分作十二瓣。 |
Ait deis juf ob ceib? | 怎么分成十二瓣? |
Ib ceib ceib gheix xid? | 一瓣瓣儿是什么? |
Ib hnaib juf ob hxib, | 一天十二个时辰, |
Kheik diot gheib laib nieb, | 时辰刻在鸡冠上, |
Ghax jangx juf ob ceib, | 鸡冠就分十二瓣, |
Ib ceib ghax ib hxib. | 一瓣就是一时辰。 |
Ib hxib gol ib gad, | 公鸡一时叫一次, |
Hnaib hnaib xit dangf dad, | 日子天天一样长, |
Hxib hxib xit dangf laid. | 时辰个个一样短。 |
Laix longx ib laix ted, | 一个走来一个回, [3] |
Laix dax ib laix diangd, | 一个出来一个转。 [4] |
Fangx fangb dab fangx khongd. | 天上地下都照亮, |
Fangb dab jef hxangd gad. | 天下才熟稻谷粮。 |
[1] 火箭:指蜜蜂尾部蛰人的毒针。
[2] 将公鸡羽毛比喻为金花。
[3] 这是指太阳和月亮一个落下一个升起。
[4] 这是指太阳和月亮一个落下一个升起。