搜索
   登录

呼日唤月
所属图书:《苗族古歌:苗汉对照》 出版日期:2015-11-01 文章字数:4055字

呼日唤月

Ghab Hnaib Gol Hlat

Hsangb Zad dail vut hxut,

桑札是个英雄汉,

Hsangb Zad bangd hnaib hlat.

桑札射落日和月。

Bangd mongl juf ghaid hlat,

射落十一个月亮,

Juf ghaid hnaib gid hvangt.

射掉十一个太阳。

Jul dail ib laib hnaib,

还剩一个金太阳,

Jul dail ib laib hlat,

还有一个银月亮,

Niox mongl nangl deis vut?

藏到哪里去了呀?

Dangx ib dol xit kot,

大家呼喊又惊慌,

Jangx ghab nangl zek jent,

地方到处黑黢黢,

Fangb dab jef zek hfut,

天下变得黑茫茫,

Zek mongl xongs hnaib hmangt.

黑了七天和七夜。

Laib hnaib haib haib hlat,

那个太阳和月亮,

Nenx ob dail hsut hsat:

它俩害怕悄悄说:

“Zuk mid hob zaid vut,

“藏在雷公家才好,

Hob qangb khangd zat hxet.”

躲在雷公岩洞里。”

Dangx ib dol xit kot,

大家惊慌又吼叫,

Jangx ghab nangl zek jent,

地方处处都黑了,

Fangb dab jef zek hfut,

天下变成黑世界,

Zek mongl xongs hnaib hmangt.

黑了七天和七夜。

Hnaib mid hob zaid mongl,

太阳躲进雷公家,

Hlat mid hob zaid mongl.

月亮躲进雷公屋。

Hsangk deis daib bad lul,

哪一个是热心肠,

Hfab lob gangt git bil,

身子很轻手灵光,

Ghet nenx diub mongl gol,

请它去叫日和月,

Gol hnaib hlat diangd lol,

呼唤日月来照亮,

Nas fangb dab ait bul,

来同天下交朋友,

Nangx ghaib jef diangd lail,

茅草转绿满山岗,

Box vob jef diangd niul,

浮萍野菜又转青,

Hsangb bangx jef pud lol,

千种花儿才开放,

Fangb dab jef hxangd jenl,

天下才来产米粮,

Bongf fangx bub hnent nangl,

姑娘绣花才见亮,

Xangx hlieb bongf hxad liangl?

市场见亮花银两?

Gangb wab daib bad lul,

蜜蜂是个热心肠,

Ghet nenx diangb hnaid dul,

拿只火箭 [1] 把它赏,

Baib nenx bib vangx bil,

送它三座大山岭,

Bangx pud eb dangf ngangl.

开花让它吃蜜糖。

Nenx hfab lob gangt bil,

蜜蜂身轻手灵巧,

Dliangx hveb ghab zat gol,

飞上山岩喊太阳,

Gol hnaib hlat diangd lol.

喊它转回来照亮。

Gangb wab daib bad lul,

那个蜜蜂是好汉,

Gangb wab nenx diangd lol,

蜜蜂好汉转回程,

Xangs fangb dab jangd niel:

告诉天下众人们:

“Gol hnaib hlat ax yangl,

“我喊日月不答应,

Gol hnaib hlat ax lol.”

我叫日月不回来。”

Hsangk deis daib bad lol,

哪一个才是好汉,

Ghet nenx diub diel xil,

用什么来把它请,

Hlieb hveb hlieb bongt gol,

请它高声大气喊,

Gol hnaib hlat diangd lol?

呼喊日月转回来?

Niak ninx daib bad lul,

水牛真是个好汉,

Ghet nenx bib nangx bil,

给它三座山坡草,

Ninx hlieb hveb bongt gol,

请它高声大气喊,

Gol hnaib hlat diangd lol.

呼喊日月转回来。

Niak ninx daib bad lul,

水牛真是个好汉,

Nenx diub nongf vud lol:

水牛自己把话说:

“Laib hnaib laib hlat nangl,

“东方太阳和月亮,

Dot dios wil daib nenl,

它俩不是我舅舅,

Ghab nenx ax hnangd wil,

我喊它俩不答应,

Gol nenx ax diangd lol.”

我叫它俩不回来。”

Dail xid dail fangx hvib,

是哪一个顶开心,

Tongb ghongd gol yenx hnaib,

成天叫唤好嗓音,

Hnaib diangd dangl longx lob,

太阳听了回转身,

Hlat diangd dangl longx lob,

月亮听了转回程,

Diangd dangl hangb waix dlub?

又转回来天上行?

Gangb lial lib fangx hvib,

知了蝉儿最开心,

Tongb ghongd gol yenx hnaib,

成天叫唤好嗓音,

Hnaib diangd dangl longdx lob,

太阳听了转回身,

Hlat diangd dangl longx lob,

月亮听了转回程,

Diangd dangl hangb waix dlub.

又转回来天上行。

Gangb lial lib bongx hveb:

知了蝉儿说真话:

“Wil seix vut gix cob,

“我只能吹好芦笙,

Wil gol ax yenx hnaib,

成天叫唤我不行,

Wil gol hnaib ax dab,

我喊太阳不答应,

Ax hnangd wil vux hveb,

日月不听我的话,

Ax diangd lol waix dlub.”

不会回来天上行。”

Hsangk deis daib bad hliod,

哪一个是最聪明,

Hsangk deis nenx tongb ghongd,

哪一个是好嗓音,

Gol hnaib hlat longx ted,

叫喊日月才回来,

Nenx lias hnaib hlat zaid,

它同日月是至亲,

Nenx gol hnaib hlat diangd,

它叫日月就回转,

Hnaib hlat jef dax ted?

太阳月亮转回程?

Ghet nenx diub diel xid,

用什么来把它请,

Gheb ghet seix ghet hniongd,

它要工钱也太高,

Vab venk seix vab vend,

工价很重又很重,

Laib laib dangf vib bod,

个个沉重如石块,

Xet hot jex jangb hniongd,

不说它是九斤重,

Dangf xuk yenx zab dad,

就像提着五秤锡,

Jus daf ghab dlangb gid,

一扔扔到肩上扛,

Nenx hvib jef hangd hnid,

这样它才会高兴,

Nenx lob jef hangd ted?

它才愿意去呼喊?

Dail xid dail fangx hvib,

哪一个是最开心,

Diel xid ghet nenx diub,

用什么来把它请,

Tongb ghongd gol yenx hnaib,

好副嗓子成天叫,

Hnaib hlat lias nenx diub,

太阳月亮喜欢它,

Gol hnaib hlat ghax dab,

它叫日月就答应,

Hnaib gid nangl longx lob,

太阳东方就起步,

Hlat gid nangl longx lob,

月亮东方就升起,

Diangd ted lol waix dlub,

转回来在天上行,

Gas laib wul fangb dab,

整个天下亮堂堂,

Dangx dol diek hob hob?

天下人们笑呵呵?

Gheib nix dail fangx hvib,

那只公鸡最开心,

Bab hsaid ghet nenx diub,

拿把白米把它请,

Ghet nenx bib sangx jenb,

三钱黄金作工价,

Liub jangx laib niex wab,

铸成一个红鸡冠,

Nieb cait juf ob ceib;

金黄鸡冠十二瓣;

Ghet nenx nix bib fenb,

三分白银作工钱,

Dangt jangx laib niux gheib,

打成一个白鸡喙,

Ib pangb ud seix jenb,

一件衣服嵌金花, [2]

Dib jongf diot liax lob,

钉个银距在脚跟,

Ob jil dak max dab,

两只翅膀拍地上,

Tongb ghongd gol yenx hnaib.

成天叫唤好嗓音。

Hnaib hlat lias laix gheib,

日月熟悉那公鸡,

Gol hnaib hlat ghax dab,

它喊日月就答应,

Hnaib gid nangl longx lob,

太阳东方开步走,

Hlat gid nangl longx lob,

月亮东方起步行,

Diangd ted lol waix dlub,

又转回到蓝天上,

Gas laib wul fangb dab.

整个天下亮堂堂。

Ghab nex niul bongb yongb,

树叶回生绿茵茵,

Hsangb bangx pud dob lob,

千花开放红艳艳,

Nax fangx nangl gab ab;

稻谷成熟黄澄澄;

Jib niangb mongl qangb hmub,

妇女们去绣花衣,

Mongl diangb diel hangb fangb,

走村串寨访亲戚,

Dangx dol diek hob hob.

大家欢喜笑呵呵。

Ob hxid gheib fangx hvib,

来看公鸡多高兴,

Nieb cait juf ob ceib.

鸡冠分作十二瓣。

Ait deis juf ob ceib?

怎么分成十二瓣?

Ib ceib ceib gheix xid?

一瓣瓣儿是什么?

Ib hnaib juf ob hxib,

一天十二个时辰,

Kheik diot gheib laib nieb,

时辰刻在鸡冠上,

Ghax jangx juf ob ceib,

鸡冠就分十二瓣,

Ib ceib ghax ib hxib.

一瓣就是一时辰。

Ib hxib gol ib gad,

公鸡一时叫一次,

Hnaib hnaib xit dangf dad,

日子天天一样长,

Hxib hxib xit dangf laid.

时辰个个一样短。

Laix longx ib laix ted,

一个走来一个回, [3]

Laix dax ib laix diangd,

一个出来一个转。 [4]

Fangx fangb dab fangx khongd.

天上地下都照亮,

Fangb dab jef hxangd gad.

天下才熟稻谷粮。


[1] 火箭:指蜜蜂尾部蛰人的毒针。

[2] 将公鸡羽毛比喻为金花。

[3] 这是指太阳和月亮一个落下一个升起。

[4] 这是指太阳和月亮一个落下一个升起。

苗族古歌:苗汉对照