搜索
   登录

打柱撑天
所属图书:《苗族古歌:苗汉对照》 出版日期:2015-11-01 文章字数:5213字

打柱撑天

Dib Nix Dangt Dongs

Fangb waix bib dias niel,

天上三次垮下来,

Bib dias qet jangx lal;

三次把它修整好;

Fangb dab bib dias bal,

天下三次遭毁坏,

Bib dias xit jangx bil,

三次造成山坡塌,

Xit jangx bob bil lal.

千万山坡都造好。

Bob gangx bob dlel dlel,

层层山坡叠山坡,

Liek gangx bob hfed diel,

好像垒着丝线团,

Laib hvib peit laib gal,

高山也有矮山配,

Ghab bob peit ghab diongl,

高山谷冲配成对,

Vangx deix liek ghongd mal,

山岭挺直像马颈,

Dlongs liek vangx ghob yenl,

山坳弯如椅边沿,

Bok liek mos khob diel.

山坡就像瓜皮帽。

Xit bob xit jangx jul,

山坡已经造完了,

Ait yangs ait yangx yangl,

看呵看着那样子,

Ait yangs nongt diex mongl,

看样子要向前走,

Nongt dangt dongs dax dail!

就要打造撑天柱!

Dongs gheix xid nil bil,

先前什么柱撑天,

Dongs gheix xid nil nangl,

先前什么柱撑地,

Laib waix ax gal lol?

天上不会往下坠?

Dongs ghab pab nil bil,

先前五棓柱撑天,

Dongs vob hvid nil nangl,

先前蒿枝柱撑地,

Laib waix sangf gangl wangl,

天上看去圆溜溜,

Laib waix ax gal lol.

天上不会矮下来。

Dliangb dab dail hxut gas,

地神手脚真灵巧,

Jit fangb waix mongl sos,

天上他能爬得到,

Jit fangb waix mongl nges,

他爬上天去试摇,

Mongl nges bil nges niangs,

摇了外来又摇内,

Mongl nges nangl nges jes,

摇了东来又摇西,

Ngit fangb waix dins dins,

看看天上稳不稳,

Ngit fangb dab dins dins.

看看地上稳不稳。

Dliangb dab dail hxut gas,

地神自己心明白,

Dliangb dab nenx gal yus,

地神自知是矮汉,

Mongl fangb waix ax sos,

天上他是去不到。

Jul dail Jenb Hsongd Ngangs,

有个好汉金松昂 [1]

Nenx diub dail hvongt ves,

他的身子真灵巧,

Jex bil jex bes nos,

九个胳臂九只手,

Jex ngangl jex nangs jus,

九条长腿九个膝,

Mongl fangb waix mongl sos,

天上他也去得到,

Mongl fangb dab mongl sos.

地上他也来得了。

Jit fangb waix mongl nges,

爬上天去他就摇,

Mongl nges bil nges niangs,

摇了外面摇里面,

Mongl nges nangl nges jes,

摇了东边摇西边,

Ngit fangb waix tink tink,

仔细地看看天上,

Ngit fangb dab tink tink,

仔细地看看地上,

Fangb waix ax bil dins,

天上还不怎么稳,

Fangb dab ax bil dins.

地上还不怎么稳。

Dongs ghab pab nil bil,

五棓子柱来撑天,

Dongs vob hvid nil nangl,

蒿枝柱子来撑地,

Hniangt dab waix bil dil,

直直撑着地和天,

Laib waix dot bil wenl,

天上还撑不稳固,

Laib dab dot bil wenl.

地上也撑不稳固。

Fangb waix bib dias niel,

天上三次垮下来,

Fangb dab bib dias bal,

地上三回遭毁坏,

Bib dias xongt dlox wil,

三次安锅架鼎罐,

Xongt jos ghab zangx lal.

平地架起炉灶来。

Fux Fangb dail hxut gas,

甫方是个聪明人,

Fux Fangb dail vut ves,

甫方是个大力士,

Yax ghab pab mongl dlius,

五棓子柱拔丢去,

Yax vob hvid mongl dlius;

蒿枝秆柱拔丢去;

Dad dongt nix lol nias,

拿银子柱来撑天,

Dad dongt jenb lol nias,

拿金子柱来撑地,

Fangb waix dil gheil dins,

天上这才稳笃笃,

Fangb dab dil gheil dins.

地上这才稳笃笃。

Ghet Bod zaid hlieb nix,

保公家里银子多,

Nas nenx zaid tub nix;

向他家去借银子,

Wid Yul zaid not naix,

宇郁家里人手多,

Nas nenx zaid tub naix.

要他派人来帮助。

Dliok nix dail hvib fangx,

戥子是个热心肠,

Nangl pangb ud bix seix,

穿件小钱嵌衣裳 [2]

Jix dail mal dlieb liax,

骑着一匹黄鼬马 [3]

Dlenl laib bil dab fangx,

跑过一座黄土岗,

Sos ghet Bod ghab diux,

来到保公家门口,

Bongf ghet Bod hlieb nix,

看见保公银子多,

Nas ghet Bod tub nix,

就向保公借银子,

Tub liangl lol dib bax,

借银子来打银柱,

Dangt dongs nil fangb waix.

打造银柱来撑天。

Dliok nix dail bub hvib,

一把戥子最聪明,

Dliok nix ait ghab diongb,

戥子来作中间人,

Nas ghet Bod tub jenb.

去向保公家借金。

Dliok nix dail hvib fangx,

戥子公平又聪明,

Dliok nix ait diongb naix,

戥子来作中间人,

Nas ghet Bod tub nix.

去向保公家借银。

Diangb dliok dail hvib fangx,

一把戥子最聪明,

Nenx ait ghab diongb naix,

它来作个中间人,

Nas ghet Bod tub nix,

去向保公家借银,

Tub lol ghab wangs nix,

一共借来万把两,

Jef dad lol dib bax,

才能拿来打银桩,

Dangt dongs nil fangb waix;

打造银柱撑天上;

Tub lol bat wangs jenb,

借来黄金百万两,

Jef dad lol dib pab,

才能拿来打金桩,

Dangt dongs nil fangb hob.

打造金柱撑天上。

Hfab xongx dliel qat lis,

从前运金和运银,

Dliel qab liangl jit jes,

运金运银来西方,

Ghet Bod dail hxut gas,

保公是个热心肠,

Dol daib mongl qat lis,

跟着他们运金银,

Mongl qab liangl jit jes.

运金运银来西方。

Jul yal not xus ves,

花了多少力气呵,

Lol yal not xus hniangk!

流了多少汗水呀!

Qab lol ghab bat wangs,

运来金银百把万,

Not nix bet nend sos.

恁多银子这样来。

Niangx nongd sail dot yangs,

现在才有个模样,

Niangx qend bil dot yangs,

从前还没个模样,

Maib gheix xid ait yangs,

拿什么来作模样,

Jef dad lol dangt dongs?

才能打造撑天柱?

Maib ib dul ait yangs,

拿烟升天作模样,

Jef dad lol dangt dongs.

才能打造撑天柱。

Ghet Bod jangb ghet Xongt,

有个保公和雄公,

Ghet Qed jangb ghet Dangt,

有个且公和当公,

Nenx dol dlob dail ghet,

他们四个老公公,

Dlob laix mongl dangt dongt.

四个老人去造柱。

Ib ghait sul nes yangt,

一锤打去如鸟飞,

Ob ghait sul was pet,

二锤打去像雪飘,

Sul ghait qud was jent,

飞锤好像旋风转,

Bib ghait ghab dlangl hxet,

三锤打去坪子陷,

Ghab zangx dob val jat.

坪子陷个大深坑。

Ghet Bod haib ghet Xongt,

有个保公和雄公,

Ghet Qed haib ghet Dangt,

有个且公和当公,

Nenx dol dlob dail ghet,

他们四个老公公,

Dlob laix mongl dangt dongt.

四个老人去造柱。

Jul nix ghab wangs bet,

银子用了万把砖,

Nenx dib juf ob hmangt,

他们打了十二夜,

Ghax jangx juf ob dongt.

打造放了十二柱。

Fux Fangb dail hxut gas,

甫方手艺最高强,

Fux Fangb lol xongt dongs,

甫方来立撑天柱,

Nil fangb waix al dias,

直直来把天撑着,

Nil fangb dab al dias.

直直来把地支住。

Ib dongs nil Dangx Ghongd,

第一根柱撑台拱 [4]

Ob dongs nil Fangb Hxib,

第二根柱撑方西 [5]

Bib dongs nil Eb Niangx,

第三根柱撑翁仰 [6]

Dlob dongs nil Deb Yenx,

第四根柱撑都匀 [7]

Zab dongs nil Xent Ninl,

第五根柱撑幸宁 [8]

Diut dongs nil Bil Jel,

第六根柱撑排纠 [9]

Xongs dongs nil Bil Lal,

第七根柱撑排勒 [10]

Yaf dongs tiangt diub haix.

第八根柱撑大海。

Jul dail dliat dlob dongs,

还留下来四根柱,

Xenb gal mongl diut qik,

需把它砍去六尺,

Ib dongs mongl nil nangl,

一根拿去撑东边,

Ob dongs mong1 nil bil,

一根拿去撑西边,

Bib dongs nil bil jangl,

一根拿去撑左边,

Saf guf niox ib jil,

最后还有一根柱,

Dad dongs nongd mongl nil.

就拿这根去撑住。

Juf ob dongs nil jul,

十二根柱都撑完,

Fangb waix sangf gangl wangl,

天上圆圆平整整,

Fangb dab dins dil gheil.

地上坚固稳笃笃。

Jul dail Jenb Hsongd Ngangs,

有个好汉金松昂,

Jex bil jex bes nos,

九个胳臂九只手,

Jex ngangl jex nangs jus,

九条长腿九个膝,

Jit fangb waix mongl sos,

上天他能去得到,

Jit fangb waix mongl nges,

爬上天去使劲摇,

Mongl nges bil nges niangs,

去摇外来又摇内,

Mongl nges nangl nges jes,

摇了东来又摇西,

Dab waix ax bil dins.

天地不是很牢固。

Qab jil gib dangl nangl,

东边一角有缺陷,

Qab ib nangx gol wol,

有个地方出漏洞,

Laib waix ax bil wenl.

天上才是不牢固。

Wuk Xef Nix dail lul,

旭妮 [11] 婆婆老人家,

Dat dat yux vib linl,

朝朝都在熔岩石,

Hmangt hmangt yux vib linl,

暮暮都在熔岩石,

Yux zat dax heib dlel,

熔化岩浆来焊补,

Bud jil gib dangl nangl,

补了东边天一角,

Laib waix sangf genl wenl,

天上圆圆稳笃笃,

Vut hxangt dlinf niox mongl.

要比过去好得多。

Hsenb nenx daib bad lul,

神仙是个英雄汉,

Hsenb nenx det gul ful,

神仙头戴圆圈圈 [12]

Det gux fub hangb vangl,

戴着圈圈去串寨,

Jil bil gangf kend mongl,

拿着一把小扫帚,

Qib dol dliangb dul vangl,

扫除村中鬼妖怪,

Qib mongl dab mongl bil,

扫了下边扫上边,

Qib mongl eb mongl diongl,

扫了江河扫山冲,

Qib dol dliangb jul jul,

妖魔鬼怪都扫完,

Ax baib dliangb ghangl ghul.

不让妖鬼来阻拦。


[1] 金松昂:苗语Jenb Hsongd Ngangs译音,半神半人者。

[2] 戥子专称金银用,戥星比作小钱衣裳。

[3] 称金银时戥上的称砣移动不停,比喻黄鼬马。

[4] 台拱:苗语Dang Ghongd译音,地名,即今贵州贵台江县台拱镇,也可能系古地名,待考。

[5] 方西:苗语Fangb Hxib译音,地名,即贵州贵榕江县古州镇,也可能系古地名,待考。

[6] 翁仰:苗语Eb Niangx译音,河名,即今贵州省剑河县巫仰溪,也可能系古地名,待考。

[7] 都匀:苗语Deb Yenx译音,地名,即今贵州省都匀市,也可能系古地名,待考。

[8] 幸宁:苗语Xent Ninl译音,地名,即贵州省镇远县,也可能系古地名,待考。

[9] 排纠:苗语Bil Jel译音,山名,即今贵州省凯里市香炉山。

[10] 排勒:苗语Bil Lal译音,山名,即苗岭主峰雷公山。

[11] 旭妮:苗语Xef Nix译音,一神婆名,类似女娲。

[12] 这是巫师驱妖的打扮。

苗族古歌:苗汉对照