搜索
   登录

杨梅树和竹
所属图书:《苗族贾理(第二版)(下)》 出版日期:2015-11-01 文章字数:2522字

六 杨梅树和竹

daot diangl ghab vongl zeet
det diangl ghab vongl zat

树木生山崖,

bul diangl ghab bil pangt
bel diangl ghab bil pangt

荆棘生山坡,

dail daot seix lol diux
dail det seix lol diux

树木也来家,

dail bul seix lol zad
dail bel seix lol zaid

荆棘也来屋, [1]

seet lol nenx mens geed
hsent lol nongx mais gad

想来找饭吃,

seet lol nenx bak vob
hsent lol nongx bad vob

想来找菜咽,

lol dlaox mens hot geed
lol dlex mais hot gad

给父母 [2] 煮饭,

lol daos bak tiob vob
lol des bad tiob vob

给父母煮菜。

dieeb doul pad dieeb daot
diangb dul pid diangb det

木柴烧木棒,

aob seil pad aob dat
eb seil pid eb dat

冷水烤露水,

bux dlux mens dlox geed
bux dlux mais dlox gad

沸腾母鼎饭,

bent leif bak dlox aob
but leif bad dlox eb

溢出父鼎汤。

kib yis Wangx Geed [3] jid
kib yens Wangx Gad jid

烫伤往仡身,

lieex jul Wangx Geed oud
langx jul Wangx Gad ud

燎坏往仡裳,

kib yis Wangx Gix [4] songd
kib yens Wangx Gix hsongd

烫伤往给骨,

ghol jul Wangx Gix congt
ghol jul Wangx Gix congt

燎秃往给裤。

dous diangs nees dail daot
dus diangs nangs dail det

纷争因树木,

dous diangs nees dail bul
dus diangs nangs dail bel

纷争缘荆棘,

vangl yab nriangb loul daod
vangl vax niangb lul ded

寨中无理老断案,

feeb yab nriangb ghot maf
fangb vax niangb ghot maf

地方无理老收场。

Wangx Daot Lil [5] liub Jax
Wangx Det Lil hlieb Jax

懂《贾》就数往道理,

Wangx Daot Lil liub lil
Wangx Det Lil hlieb lil

懂理就数往道理,

Wangx Daot Lil jouf dax
Wangx Det Lil jef dax

往道理才来,

Wangx Daot Lil jouf meef
Wangx Det Lil jef hmat

往道理才说:

ab vut mob dail daot
ax vut mongx dail det

“是树木不好,

ab vut mob dail bul
ax vut mongx dail bel

是荆棘不对,

ab ghangd ghoud lol diux
ax ghangd ghed lol diux

不喊自来家,

ab xees ghoud lol zad
ax xangs ghed lol zaid

不唤自临屋,

jouf kib yis Wangx Geed jid
jef kib yens Wangx Gad jid

才烫伤往仡身,

lieex jul Wangx Geed oud
langx jul Wangx Gad ud

燎坏往仡裳,

kib yis Wangx Gix songd
kib yens Wangx Gix hsongd

烫伤往给骨,

ghol jul Wangx Gix congt
ghol jul Wangx Gix congt

燎秃往给裤。

wil xees mob daot diangd
wil xangs mongx det diangd

我叫你树木返,

wil xees mob bul tok
wil xangs mongx bel tak

我叫你荆棘回,

daot diangd ghab vongl zeet
det diangd ghab vongl zat

转去居山崖,

bul tok ghab bil pangt
bel tak ghab bil pangt

回去住山坡,

laix aod not dax xib
laix ed nongf dax hxib

谁需各来砍,

dail aod not dax gheet
dail ed nongf dax ghangt

谁要各来挑。

dliat Wangx Gix wil qut
dliat Wangx Gix wil qet

留住给我医,

it wil daib wil vangt
ait wil daib wil vangt

来做我子孙,

nib lol dieed wil seid
nenx lol dad wil hseid

来传承我话,

nib lol gangf wil lil
nenx lol gangf wil lil

来掌握我理。” [6]

ghab bil Jax hvid nid
ghab bil Jax hvid nend

《贾》是这样叙,

ghab god xuf hvid nid
ghab ged xuf hvid nend

理是这样说。

naib vut ib juf wangl
hnaib vut ib juf wangl

吉因十二祖,

mangt vut ob dail qid
hmangt vut ob dail qend

祥缘十二王。


[1] 树木也来家/荆棘也来屋:传说洪水滔天过后,兄妹结婚再造人烟,树木荆棘花草重新繁茂,它们和人、动物一样能走路、会说话,干枯后会自动走来为人当柴薪煮饭。

[2] 父母:指人的祖先。

[3] Wangx Geed(往仡):滑皮榔树(苗语名daot geed,亦称daot vob geed)的拟人名。“往仡衣”指滑皮榔树皮,类似杉树皮,内含白浆,有如米汤状,传说就是那时被溢出的米汤烫伤而遗留下来的。

[4] Wangx Gix(往给):指用来制作贾签的竹子的拟人名。一般用金竹或寿竹(有的称毛竹)来制作。“往给骨”即指凸出的竹节。

[5] Wangx Daot Lil(往道理):杨梅树的拟人名。杨梅树苗语名“道理”(daot lil),意为“贾理树”,传说它是懂《贾》最多的理老,过去苗家人忌讳随便砍伐它。

[6] 来传承我话/来掌握我理:传说杨梅树治好竹子的骨伤(落下竹节伤痕)后,留它在自己身边当助手,共同担当宣扬贾理的事业。从前贾师、理老在诵唱《贾》时,要把十二支贾签摆放在一截杨梅树枝上,每取、放一支贾签时都要在杨梅树枝上挞一下,表示是在传承和使用杨梅树的贾理。

苗族贾理(第二版)(下)