搜索
   登录

分支开亲
所属图书:《苗族贾理(第二版)(下)》 出版日期:2015-11-01 文章字数:5858字

二 分支开亲

xub xil ghab lox qid
hxub xil ghab lox qend

开亲礼箩启,

kheet xil ghab dongd heib
khat xil ghab dongd heib

结戚礼桶连。 [1]

xub xil bak Dlas Diox
hxub xil bad Dlas Diox

开亲源夏朵,

kheet xil mens Boux Bit
khat xil mais Bex Bit

结戚始宝毕。

dail Xox bol dail Fid
dail Xox bol dail Hfaid

许和费开亲,

dail Zangx bol dail Mid
dail Zangx bol dail Mid

掌和迷结戚,

dail Yul bol dail Zouf
dail Yel bol dail Zef

尤和奏开亲,

dail Gif bol dail Vas
dail Gif bol dail Vas

格和雅结戚。 [2]

meeb gheeb veex xongt jul
maib ghangb vangx xongt jel

他们在岭脚架碓,

meeb fend diongl xongt dliongb
maib hfud diongl xongt dliongb

他们在冲头架枧,

bol it xub ghab gangx
bol ait hxub ghab gangx

开亲配成对,

bol it kheet ghab nriouf
bol ait khat ghab niuf

结戚连成双,

bol xub jouf bol bid
bol hxub jef bol bid

开亲就成亲,

bol kheet jouf bol sos
bol khat jef bol sos

结戚就成戚。

nib bol diot dangl daix
nenx bol diot dangl denx

他开亲在前,

nib bol diot dangl fend
nenx bol diot dangl hfud

他结戚在先,

jux seeb jouf lol bol
jex hsangb jef lol bol

九千跟着学,

yaf beet jouf lol bol
yaf bat jef lol bol

八百跟着做。

ghaot Ghob bol wouk Xul
ghet Ghob bol wuk Xul

戈公连秀婆,

ghaot Xud bol wouk Sail
ghet Xud bol wuk Sail

修公连筛婆,

Liangb Lid bol Boux Mol
Liangb Lid bol Bex Mal

良黎连宝莫,

Douf Ghaol bol Boux Gheib
Douf Ghaol bol Bex Gheib

杜郜连宝该,

Boux Vob [3] bol Boux Liongl
Bex Vob bol Bex Liongl

宝莴连宝隆,

Boux Dend bol Boux Dok [4]
Bex Dend bol Bex Dok

宝邓连宝笃,

Xad Val bol Boux Xid
Xad Val bol Bex Xid

霞亚连宝喜,

Jub Wab bol Nios Nid
Jub Wab bol Nios Nend

居弯连略你,

ghob Ngangl bol ghob Gif
ghob Ngangl bol ghob Gif

阿昂连阿格, [5]

Ob Nol bol Boux Fangf
Ob Nol bol Bex Fangf

莴诺连宝房。

bol weix feeb Gud Meid [6]
bol wix fangb Gud Hmid

开亲到固魅,

bol dlouf khongd Jeib Dlaos
bol dluf khongd Jib Dles

结戚到基苕,

bol daos Jox Nriangb lol
bol des Jux Niangb lol

开亲到玖酿,

bol daos Bil Ghangt lol
bol des Bil Ghangt lol

结戚到排杠,

bol dlouf Vangx Max Dlieex Gud
bol dluf Vangx Max Dliangx Gud

开亲到养玛显固,

bol weix Bil Xax Mangd Dof
bol wix Bil Xax Mangd Dof

结戚到排伞芒夺,

bol dlouf Lieix Yenx Ongd Dad
bol dluf Lix Yenx Ongd Dad

开亲到里引瓮大,

bol weix Bil Dab Zeex Daof [7]
bol wix Bil Dab Zangx Def

结戚到排搭者道。

daib Jeex Mol jouf bol
daib Jeex Mal jef bol

小伙简莫也成亲,

jit Ongd Xangb jouf bol
jit Ongd Xangb jef bol

小伙瓮香也结戚。

Jeex Mol bol Ghab Lob
Jeex Mal bol Ghab Lob

简莫成亲在干罗,

Ongd Xangb bol Vangl Vib
Ongd Xangb bol Vangl Vib

瓮香结戚于羊依。

Wangx Dit Was jouf bol
Wangx Dit Was jef bol

往迪万成亲,

Wangx Dit Liut jouf bol
Wangx Dit Liut jef bol

往迪琉结戚, [8]

bol diot feeb Neel Lil
bol diot fangb Nangl Lil

成亲在南梨地方,

bol diot khongt Gud Jent
bol diot khongt Gud Jent

结戚在固晋处所。 [9]

Qid Wul bol Boux Mol
Qid Wul bol Bex Mal

器吴娶宝嫫,

bol diot feeb Vangl Mangl
bol diot fangb Vangl Mangl

开亲在羊芒地方,

bol diot khongd Dif Diob
bol diot khongd Dif Diob

结戚在的刁处所。 [10]

dail Goul bol dail Gat
dail Goul bol dail Gat

构家和噶家,

bol diot feeb Dlangl Neel
bol diot fangb Dlangl Nangl

开亲在下朗地方,

bol diot khongd Dlangl Jus
bol diot khongd Dlangl Jes

结戚在上朗处所。 [11]

dail Daif bol dail Lis
dail Daif bol dail Lis

岱家和励家,

bol diot feeb Bil Seil
bol diot fangb Bil Seil

开亲在毕谁地方,

bol diot khongd Dlib Lis
bol diot khongd Dlib Lis

结戚在西励处所。 [12]

kheet vut ab kheet bol
khat vut ax khat bol

姻好非姻孬,

jox vib ab jox daot
jux vib ax jux det

石桥非木桥, [13]

seeb taob jeib ghod yul
hsangb teb jib ghod yul

千桶礼食送嫁,

beet dif gheid jeib dloub
bat dif gheid jib dlub

百桶礼食送亲。 [14]

nib ngeix jouf gheeb wab
nenx ngix jef ghangb wab

送的鲜肉甜,

nib xul jouf gheeb xind
nenx xul jef ghangb xind

送的腌肉香,

jouf dieed lol niox dab
jef dad lol niox dab

拿它来祭祖,

jouf dieed lol jongt niongs
jef dad lol jongt niongs

用它来祀神。

ghab seib ob dangl nenx
ghab hseib ob dangl nongx

双方祖宗享,

bongs niongs ob peit haok
bod niongs ob pit hek

双方先人食,

bod nib xub leit bil
bod nenx hxub leit bil

保开亲美满,

houk nib kheet leit wix
hek nenx khat leit waix

佑结戚幸福,

bod nib xub jeex fib
bod nenx hxub jangx fib

保开亲发财,

houk nib kheet jas dlas
hek nenx khat jas dlas

佑结戚发富,

bod nib xub qub liub
bod nenx hxub qub hlieb

保开亲多子,

houk nib kheet xeef mongl
hek nenx khat xangf mongl

佑结戚多孙。

ghaot Xongt ab daox Boux Wangs
ghet Xongt ax dex Bex Wangs

雄公不拉回宝望,

ghaot Yangx ab daox Boux Fud
ghet Yangx ax dex Bex Fud

养公不拉回宝芙,

ghaot Liongx ab daox Boux Hangx
ghet Liongx ax dex Bex Hangx

柳公不拉回宝杭,

ab daox nrinx ghob Sangl
ax dex nrinx ghob Sangl

不拉回阿裳姑娘,

ab daox dod ghob Xeix
ax dex dod ghob Xix

不拉回阿喜姑妈。 [15]

ghob Nil nriees ad Dlial
ghob Nil niangs ad Dlial

阿宜偷偷娶阿霞,

nriees bus Aob Neeb mil
niangs bus Eb Nangb mongl

偷娶去乌南;

ghob Louf nriees ghob Xongl
ghob Luf niangs ghob Xongl

阿楼偷偷娶阿芎,

nriees bus Aob Liab Lil
niangs bus Eb Liab Lil

娶去乌兰利,

nriut dak nriut ab lol
hniut dak hniut ax lol

周年不归宁。

jil vib diot Neel Lil
jenl vib diot Nangl Lil

栽石在南利,

haok aob boux bil seil
hek eb boux bil seil

饮山泉清冽,

khab lieix juf ob qid
khab lix juf ob qid

开田十二坵,

yis dangt juf ob liub
yis dangt juf ob hlieb

收谷十二担。

nib bol ghoud jeex fib
nenx bol ghed jangx fib

开亲也发财,

nib bol ghoud jas dlas
nenx bol ghed jas dlas

结戚也发富,

nib bol ghoud qub liub
nenx bol ghed qub hlieb

开亲也多子,

nib bol ghoud xeef mongl
nenx bol ghed xangf mongl

结戚也多孙。

ghot diot bud dib bud
ghot diot bed dib bed

哥娶是哥妻,

ghot diot yil dib yil
ghot diot yil dib yil

弟娶是弟媳。

ab vud nrix ob dail
ax vud ninx ob dail

勿牧两头牛,

ab dib niul ob laib
ax dib niel ob laib

勿敲两个鼓,

ab jit jud ob lox
ax jent jed ob lox

勿吃两箩粑。 [16]

bud yil xid sad zad
bed yil xit hsad zaid

若男进错屋,

wad vangl xid sad lous
wid vangl xit hsad lus

若女拿错篓, [17]

wat jib wil aob [18] seed
wat jib wil eb sad

脏用清水洗,

sad jib wil beet qut
hsad jib wil bat qet

错拿猪赔礼,

aob joud lol zeex mangl
eb jud lol zeex mangl

水酒来盖面,

aob bas lol qut mis
eb bais lol qet mais

甜醪来修和,

xub lol vut sax xid
hxub lol vut seix hxid

亲来好同看,

kheet lol vut sax nrieet
khat lol vut seix ngit

客来好同陪,

benf dol vut xid ghangd
bongf dol vut xit ghangd

还见相致意,

benf vit vut xid nais
bongf vit vut xit nais

近遇互寒暄。

ghob jeex gox diot feeb
ghongb jangx gux diot fangb

才成典故给地方,

ghob jas bongs diot vangl
ghongb jas bongs diot vangl

才成范例给村寨,

jux seeb jouf lol dieed
jex hsangb jef lol dad

九千才传承,

yaf beet jouf lol gangs [19]
yaf bat jef lol gangs

八百才照办。


[1] 开亲礼箩启/结戚礼桶连:苗族婚俗中少不了糯米饭(或米)和猪肉这两样礼仪食品,尤其是婚礼中祭祀用的礼仪食品是放在米箩和食桶中,故如此说。

[2] 传说这八个人同是迁居在也溜岭送蒙坳的朵公(距今至少有二十五代)之子,为解决非血缘间通婚路程太远的难题,他们的家族后代便分支互相开亲,如此处所述。例如“许和费开亲”,说的就是主要居住在今丹寨县长青乡及扬武乡的许朵后代(用汉姓李等),跟主要居住在今扬武乡及龙泉镇的费朵后代(用汉姓马王彭余等)互相开亲。

[3] Boux Vob(宝莴):人名,一说为Doux Vob(斗莴)。

[4] Boux Dok(宝笃):人名,一说为Boux Dot(宝夺)。

[5] 以上九句记述的是兄弟或兄(弟)妹(姐)、姐妹之间的后代不得不打破血缘关系开亲的情况。

[6] Gud Meid(固魅):苗语地名,指今都匀市基场水族乡一带。

[7] Bil Dab(排搭)、Zeex Daof(者道):苗语地名,即今丹寨县龙泉镇金山村排呆寨、排呆小寨。参见《村落篇·二》注66。

[8] 往迪万、往迪琉:指同一人,居于今三都水族自治县交梨乡交梨村境。传说是个有武功的人,常背碗于身上与人比试,以不被碰破或摔破碗为荣,并留下与丹寨县扬武乡密告寨的力士切磋武艺的一段佳话。往迪万、往迪琉还有往迪发(Wangx Dit Fab)、往迪酉(Wangx Dit Yut)、往迪鲁(Wangx Dit Lius)等异说名,往迪酉一说为夏迪琉(Dlas Dit Liul)。参见《村落篇·二》。

[9] 南梨(Neel Lil)、固晋(Gud Jent):苗语地名,在今三都水族自治县交梨乡交梨村境。

[10] 羊芒(Vangl Mangl)、的刁(Dit Diob):苗语地名,分别在今三都县三合镇苗龙村和普安镇的刁村境。参见《村落篇·二》注18。

[11] 下朗(Dlangl Neel)、上朗(Dlangl Jus):苗语地名,在今丹寨县长青乡境。

[12] 毕谁(Bil Seil)、西励(Dlib Lis):苗语地名,在今丹寨县兴仁镇夭坝村境。

[13] 石桥非木桥:喻姻亲关系牢固永久。苗族民间喻称缔结婚姻关系为建桥、搭梯。

[14] 千桶礼食送嫁/百桶礼食送亲:这两句是形容送亲场面的隆重。苗族送亲时少不了送礼仪食品,其中就有装在一只木制礼食桶里的糯米饭、肉、鱼等食品,先用于祭祖后才能食之。参见《创世篇·祭公祀奶(十)》注5。

[15] 这五句反映的是苗族的一种婚俗:男女自由恋爱私订终生后,男方即于约定的某日夜里,到女方村寨把女子悄悄接来成婚(苗语称为xid nriees,直译意“偷婚”),于第三日再派人通消息给女家。女家如坚决不同意这门婚姻,会邀族人去男家把该女“拉”回(苗语称dliof或daox,实际上就是强要回来)。此外,外家叫已婚女子离婚回来也称为daox。

[16] 勿牧两头牛/勿敲两个鼓/勿吃两箩粑:喻勿朝三暮四,勿重婚。

[17] 进错屋、拿错篓:喻与他人发生不正当的性关系。

[18] aob(水):此处指aob joud(酒)。

[19] gangs:是gangf(拿,掌握)的变调读法。

苗族贾理(第二版)(下)