搜索
   登录

六子争名
所属图书:《苗族贾理(第二版)(上)》 出版日期:2015-11-01 文章字数:31282字

一 六子争名

Jax jul Jax dieed nriangb
Jax jul Jax dad niangb

《贾》完《贾》又续,

lat jous lat dieed jit
hlat jus hlat dad jit

月终月复始。

jit Jax jit gongx seid
jit Jax jit gongx hseid

续《贾》阐道理,

jit lil jit daot diangs
jit lil jit det diangs

续理断纠纷。

jit Jax diot yeeb neel
jit Jax diot yangb nangl

《贾》续于水淹,

jit lil diot gos daot
jit lil diot gos det

理续于树没。

yeeb neel nees vongx fub
yangb nangl niangs vongx hfob

水淹缘龙雷,

gos daot nees dous diangs
gos det niangs dus diangs

树没缘纷争。

ghob fub deib ghob vongx
ghob hfob deib ghob vongx

有那雷和龙,

ghob xud deib ghob lad
ghob xed deib ghob lad

那虎穿山甲,

ghob neeb deib ghob Veeb
ghob nangb deib ghob Vangb

那蛇和那央,

diut laix lol zeex mangl
diut laix lol zangx mangl

六个已诞生,

diut dail lol jis mis
diut dail lol jis mais

六位已出世。

lol nriangb jeex ib dongd
lol niangb jangx ib dongd

生长有时日,

lol liees jeex ib dongb
lol las jangx ib dongb

存活有一段,

ghob bid bab juf naib
ghongb baid bib juf hnaib

满了三十天,

ghob leit bab juf mangt
ghongb leit bib juf hmangt

到了三十日,

ghob Veeb jouf lol jus
ghob Vangb jef lol jus

阿央就来说:

bib diangl ab dot mens
bib diangl ax dot mais

“咱生不见母,

bib dangt ab xob nab
bib dangt ax xob naib

咱诞不见父,

laix ab jub bib nreex
laix ax job bib nangx

母未给起名,

dail ab diot bib bat
dail ax diot bib bit

父未给立字。

bib not jub bib nreex
bib nongf job bib nangx

咱自起名吧,

bib not diot bib bat
bib nongf diot bib bit

咱各立字吧。

meeb it bud aod daix
mangb ait bed ed denx

你们当哥先起,

wil it yil aod gheeb
wil ait yil ed ghangb

吾当弟后立。”

ghob fub jouf lol nais
ghob hfob jef lol nais

那雷就发问:

wil bat laix yeed yil
wil bit laix yid yil

“我起啥名弟,

wil bat dail gheel Veeb
wil bit dail ghail Vangb

我立啥字央?”

ghob Veeb jouf lol jus
ghob Vangb jef lol jus

阿央就说道:

mob bat Xox Vox Fub
mongx bit Xox Vox Hfob

“你叫‘鲜峨夫’。” [1]

ghob fub jouf lol jus
ghob hfob jef lol jus

那雷就嚷道:

wil xob dail nreex lieel
wil xob dail nangx lal

“我得了美名,

wil dot ghab bat vut
wil dot ghab bit vut

我有了佳字!”

ghob xangx bil weix naib
ghob xangx bil wix hnaib

向太阳拍掌,

ghob diuk dias jas lat
ghongb diek dias jas hlat

朝月亮欢笑,

ghob meex bab meex bil
ghongb max bib max bil

手舞了三回,

ghob daif bab daif lob
ghongb denf bib denf lob

足蹈了三次。

ghob vongx jouf lol nais
ghob vongx jef lol nais

那龙就来问:

wil nreex laix yeed yil
wil nangx laix yid yil

“我起啥名弟,

wil bat dail gheel yil
wil bit dail ghail yil

我立啥字弟?”

ghob Veeb jouf lol jus
ghob Vangb jef lol jus

阿央就说道:

mob bat Ghol Dlol Vongx
mongx bit Ghol Dlol Vongx

“你叫‘果乐勇’。” [2]

ghob vongx ghoud lol jus
ghob vongx ghed lol jus

那龙也嚷道:

wil xob dail nreex lieel
wil xob dail nangx lal

“我得了美名,

wil dot laib bat vut
wil dot laib bit vut

我有了佳字!”

ghoud xangx bil weix naib
ghed xangx bil wix hnaib

也向太阳拍掌,

ghoud diuk dias jas lat
ghed diek dias jas hlat

也朝月亮欢笑,

ghoud meex bab meex bil
ghed max bib max bil

也手舞了三回,

ghoud daif bab daif lob
ghed denf bib denf lob

也足蹈了三次。

ghob xud jouf lol nais
ghob xed jef lol nais

那虎就来问:

wil nreex laix yeed yil
wil nangx laix yid yil

“我起啥名弟?

wil bat dail gheed yil
wil bit dail ghangd yil

我立啥字弟?”

ghob Veeb jouf lol jus
ghob Vangb jef lol jus

阿央就说道:

mob bat Vol Nriees Xud
mongx bit Vol Niangs Xed

“你叫‘俄聂秀’。” [3]

ghob xud ghoud lol jus
ghob xed ghed lol jus

那虎也嚷道:

wil xob dail nreex lieel
wil xob dail nangx lal

“我得了美名,

wil dot laib bat vut
wil dot laib bit vut

我有了佳字!”

ghoud xangx bil weix naib
ghed xangx bil wix hnaib

也对太阳拍掌,

ghoud diuk dias jas lat
ghed diek dias jas hlat

也朝月亮欢笑,

ghoud meex bab meex bil
ghed max bib max bil

也手舞了三回,

ghoud daif bab daif lob
ghed denf bib denf lob

也足蹈了三次。

ghob lad jouf lol nais
ghob lad jef lol nais

穿山甲也问:

wil nreex laix yeed yil
wil nangx laix yid yil

“我起啥名弟,

wil bat dail gheel yil
wil bit dail ghail yil

我立啥字弟?”

ghob Veeb jouf lol jus
ghob Vangb jef lol jus

阿央就说道:

mob bat Ghangl Diangf Lad
mongx bit Ghangl Diangf Lad

“你叫‘刚荡腊’。” [4]

ghob lad ghoud lol jus
ghob lad ghed lol jus

穿山甲嚷道:

wil xob dail nreex lieel
wil xob dail nangx lal

“我得了美名,

wil dot laib bat vut
wil dot laib bit vut

我有了佳字!”

ghoud xangx bil weix naib
ghed xangx bil wix hnaib

也向太阳拍掌,

ghoud diuk dias jas lat
ghed diek dias jas hlat

也朝月亮欢笑,

ghoud meex bab meex bil
ghed max bib max bil

也手舞了三回,

ghoud daif bab daif lob
ghed denf bib denf lob

也足蹈了三次。

ghob neeb jouf lol nais
ghob nangb jef lol nais

那蛇也来问:

wil nreex laix yed yil
wil nangx laix yed yil

“我起啥名弟,

wil bat dail gheel yil
wil bit dail ghail yil

我立啥字弟?”

ghob Veeb jouf lol jus
ghob Vangb jef lol jus

阿央就说道:

mob bat Lol Dongs Neeb
mongx bit Lol Dongs Nangb

“你叫‘洛栋挪’。” [5]

ghob neeb ghoud lol jus
ghob nangb ghed lol jus

那蛇也嚷道:

wil xob dail nreex lieel
wil xob dail nangx lal

“我得了美名,

wil dot laib bat vut
wil dot laib bit vut

我有了佳字!”

ghob gheet ghangx weix naib
ghongb ghangt ghangx wix hnaib

向太阳抬头,

ghob nraif dad jas lat
ghongb nenf daid jas hlat

朝月亮摆尾,

ghob gheet ghangx bab gheet
ghongb ghangt ghangx bib ghangt

头抬了三回,

ghob nraif dad bab nraif
ghongb nenf daid bib nenf

尾摆了三次。

zab laix jouf lol jus
zab laix jef lol jus

五个就来说:

bib nid xob nreex lieel
bib nend xob nangx lal

“咱已得美名,

bib nid dot bat vut
bib nend dot bit vut

咱已有佳字。

mob jub mob nreex yeed
mongx job mongx nangx yid

你起你啥名,

mob diot mob bat gheel
mongx diot mongx bit ghail

你立你啥字?”

ghob Veeb jouf lol jus
ghob Vangb jef lol jus

阿央就答道:

nreex lieel meeb dot mil
nangx lal mangb dot mongl

“美名你们得完,

bat vut meeb aod jul
bit vut mangb ed jul

佳字你们要尽,

yangf ghab dail nreex bol
yangf ghab dail nangx bal

剩下些丑名,

bat neis jouf weix wil
bit neis jef wix wil

陋字才到我,

aod ab aod niox hol
ed ax ed niox hul

要不要算啦!

dlos eid mens jax henl
dlos id mais jax henl

生时母吩咐:

mob it daib ghad vil
mongx ait daib ghangb vil

‘你做小满崽,

mob it jid douf jous
mongx ait jid duk jus

你做老幺孩,

lol ghongb nab ghab diux
lol ghongb naib ghab diux

来顶父门户,

lol dieed mens ghab zad
lol dad mais ghab zaid

来承母家室,

lol nenx lieix meif naib
lol nongx lix mif hnaib

来耕太阳 [6] 田,

lol haok ongd meif lat
lol hek ongd mif hlat

来耘月亮 [7] 塘。’

wil ghob bat ghob Veeb
wil ghongb bit ghob Vangb

我就起名央,

wil neel xangt ghongb dlieeb
wil nangl hxangt ghongb dlangb

我穿长袍装 [8]

wil mil it wangx liub
wil mongl ait wangx hlieb

去做大酋领,

it ghab lail feed feeb
ait ghab lail fangd fangb

当王管地方。”

Veeb mob not soux diaob
Vangb mongx nongf sux diob

“央呀你真刁!

yil mob not soux dlab
yil mongx nongf sux dlab

弟呀你真诈!

nreex liub mob not aod
nangx hlieb mongx nongf ed

大名留己要,

bat lieel mob not dot
bit lal mongx nongf dot

佳字归己享!”

ghob fub ghoud lol jus
ghob hfob ghed lol jus

雷也来嚷嚷,

ghob vongx ghoud lol jus
ghob vongx ghed lol jus

龙也来嚷嚷,

ghob xud ghoud lol jus
ghob xed ghed lol jus

虎也来嚷嚷,

ghob lad ghoud lol jus
ghob lad ghed lol jus

穿山甲嚷嚷,

ghob neeb ghoud lol jus
ghob nangb ghed lol jus

蛇也来嚷嚷,

xid louf bat ghob Veeb
xit luf bit ghob Vangb

相争要名“央”。

Veeb jouf jus ghob fub
Vangb jef jus ghob hfob

央就对雷说:

mob aod bat ghob Veed
mongx ed bit ghob Vangb

“你想要名‘央’,

mob it vangx wil xid
mongx ait vangx wil hxid

亮本事来看,

mob it xud wil xeib
mongx ait hxud wil hxib

显威风来瞧,

hangd bub wil dlioux liud
hangd bub wil dliux liul

若惊我魂落,

hangd los wil nrees nraif
hangd los wil nangs nenf

若吓我命丧,

jouf khad diot mob aod
jef khad diot mongx ed

就留名你要,

joub deif diot mob vib
joub deif diot mongx vib

就让字你享。”

fub gix diaf liaf bil
hfob genx diaf liaf bil

雷飞天狂吼,

fub lieif diaf liaf dos
hfob lif diaf liaf dos

雷掠地放光,

wix nriongx vut doux bix
waix niongx vut Dux baix

天响差点垮,

feeb qeet vut doux bangb
fangb qangt vut Dux bangb

地震差点崩。

it mob liouf vut xid
ait mongx liuf vut hxid

“耍得刚好看,

it mob liouf vut nrieet
ait mongx liuf vut ngit

玩得正好瞧,

ab bud wil dlioux liud
ax bud wil dliux liul

不惊我魂落,

ab los wil nriees nraif
ax los wil niangs nenf

不吓我命丧,

ab khad bat mob aod
ax khad bit mongx ed

名不留你要,

ab deif bat mob vib
ax deif bit mongx vib

字不让你享。”

Veeb jouf jus ghob vongx
Vangb jef jus ghob vongx

央就对龙说:

mob it vangx wil xid
mongx ait vangx wil hxid

“亮本事来看,

mob it xud wil xeib
mongx ait hxud wil hxib

显威风来瞧,

hangd bub wil dlioux liud
hangd bub wil dliux liul

若惊我魂落,

hangd los wil nrees nraif
hangd los wil nangs nenf

若吓我命丧,

jouf khad diot mob aod
jef khad diot mongx ed

就留名你要,

jouf deif diot mob vib
jef deif diot mongx vib

就让字你享。”

ghob vongx ghaol daol bil
ghob vongx ghel del bil

龙朝上飞腾,

ghob vongx ghaol daol dos
ghob vongx ghel del dos

龙向下翻滚,

ghob vongx bad kad neel
ghob vongx bad kad nangl

往南舞长躯,

ghob vongx bat gat jus
ghob vongx bat gat jes

向北挥巨爪,

it bongx liub dat nrongl
ait bongx hlieb dangf nongl

掀波大如仓,

it bongl hvib dat zad
ait bongl hvib dangf zaid

弄涛高若房。

mob ab bad kad bol daix nrongl
mongx ax bad kad bal daix nongl

“别舞坏仓基,

mob ab bat gat bol dais zad
mongx ax bat gat bal dais zaid

别挥坏屋坪,

niox daix vut tid nrongl
niox daix vut tid nongl

留基好建仓,

niox dais vut tid zad
niox dais vut tid zaid

留坪好建房。

it mob liouf vut xid
ait mongx liuf vut hxid

玩的刚好看,

it mob liouf vut nrieet
ait mongx liuf vut ngit

耍得正好瞧,

ab bub wil dlioux liud
ax bub wil dliux liul

不惊我魂落,

ab los wil nrees nraif
ax los wil nangs nenf

不吓我命丧,

ab khad bat mob aod
ax khad bit mongx ed

名不留你要,

ab deif bat mob vib
ax deif bit mongx vib

字不让你享。”

Veeb jouf jus ghob xud
Vangb jef jus ghob xed

央就对虎说:

it vangx diot wil xid
ait vangx diot wil hxid

“亮本事来看,

it xud diot wil xeib
ait hxud diot wil hxib

显威风来瞧,

hangd bub wil dlioux liud
hangd bub wil dliux liul

若惊我魂落,

hangd los wil nrees nraif
hangd los wil nangs nenf

若吓我命丧,

jouf khad bat mob aod
jef khad bit mongx ed

留名给你要,

jouf deif bat mob vib
jef deif bit mongx vib

让字给你享。”

ghob xud ghol zol bil
ghob xed ghol zol bil

虎呼呼窜上,

ghob xud ghol zol dos
ghob xed ghol zol dos

虎呼呼跳下,

dieik gout ghab yenk dongb
dik gut ghab yenk dongb

跳过茅草梢,

dieik fat ghab qangb foul
dik fat ghab qangb ful

跃过桦树丫,

gix hongl hongl sangx bil
genx hongl hongl sangx bil

窜上吼轰轰,

nrongl hongs hongs sangx dos
nongl hongs hongs sangx dos

跳下哼霍霍。

it ghoud liouf vut xid
ait ghed liuf vut hxid

“玩也刚好看,

it ghoud liouf vut nrieet
ait ghed liuf vut ngit

耍也正好瞧,

ab bub wil dlioux liud
ax bub wil dliux liul

不惊我魂落,

ab los wil nrees nraif
ax los wil nangs nenf

不吓我命丧,

ab khad bat mob aod
ax khad bit mongx ed

名不留你要,

ab deif bat mob vib
ax deif bit mongx vib

字不让你享。”

Veeb jouf jus ghob lad
Vangb jef jus ghob lad

央叫穿山甲:

it vangx wil xid yad
ait vangx wil hxid yad

“亮本事我看呀,

it xud wil xeib yad
ait hxud wil hxib yad

显威风我瞧呀。

hangd bub wil dlioux liud
hangd bub wil dliux liul

若惊我魂落,

hangd los wil nrees nraif
hangd los wil nangs nenf

若吓我命丧,

khad bat diot mob aod
khad bit diot mongx ed

好留名你要,

deif bat diot mob vib
deif bit diot mongx vib

好让字你享。”

ghob lad ghangf diangf bil
ghob lad ghangf diangf bil

穿山甲朝上蹦蹦,

ghob lad ghangf diangf dos
ghob lad ghangf diangf dos

穿山甲向下跳跳,

dieik gout dius vob hvid [9]
dik gut dius vob hvid

跳过棵蒿菜,

dieik fat dius vob dot [10]
dik fat dius vob dot

跃过株野菜,

ghongs jeex laib khangd dab
ghongs jangx laib khangd dab

挖成个土洞,

gat jas laib khout nil
gat jas laib khut nil

刨出个浅穴。

mob nongd daib nrieel dlieel
mongx nongd daib niangl dliangl

“你这力弱崽,

mob nongd jid yut vus
mongx nongd jid yut ves

你这气微孩,

xut zenb wil nreex lieel
xet zenb wil nangx lal

勿争我美名,

xut louf wil bat vut
xet luf wil bit vut

勿抢我佳字,

xut zenb nab ghab nrongl
xet zenb naib ghab nongl

勿争父房产,

xut louf mens ghab zad
xet luf mais ghab zaid

勿抢母家财,

zenb dat jous dlieel seeb
zenb dat jus dliangl hsab

争恐空费力,

louf dat jous vus lial
luf dat jus ves lial

抢恐白绝气。”

jouf nriangb dail ghob neeb
jef niangb dail ghob nangb

就剩那蛇啦,

mens Boux Naox lol jub
mais Bex Nex lol job

宝瑙妈妈来教导,

mens Boux Weel lol xees
mais Bex Wangl lol xangs

宝月妈妈来劝说:

mob dios daib nrieel dlieel
mongx dios daib niangl dliangl

“你是力弱崽,

mob dios jid yut vus
mongx dios jid yut ves

你是气微孩,

mob lob ab nriangb lob
mongx lob ax niangb lob

你手没有手,

mob bil ab nriangb bil
mongx bil ax niangb bil

你脚没有脚,

mob aod nreex nriut [11] niox
mongx ed nangx hniut niox

你要原名吧,

mob aod bat ghot niox
mongx ed bit ghot niox

你要旧字吧,

ab zenb dat jeex seid
ax zenb dat jangx hseid

勿争启闲言,

ab louf dat jeex diangs
ax luf dat jangx diangs

勿抢惹纠纷。”

mens Boux Naox jux jus
mais Bex Nex jex jus

宝瑙妈妈又说道,

mens Boux Weel jux xees
mais Bex Wangl jex xangs

宝月妈妈又叮嘱:

ghob fub deib ghob vongx
ghob hfob deib ghob vongx

“雷儿和龙儿,

ghob xud deib ghob lad
ghob xed deib ghob lad

虎和穿山甲,

naib gheeb nib qub liub
hnaib ghangb nenx qub hlieb

日后他们生子,

diees gheeb nib xeef mongl
dias ghangb nenx xangf mongl

将来他们添孙,

nib nriul daib ghab qenb
nenx niel daib ghab qub

生子靠腹中怀胎,

nib nas vangt ghab dis
nenx nas vangt ghab dis

添孙靠肚内怀孕。

mob lol dieed nab nreex
mongx lol dad naib nangx

你来延续母传统,

mob lol gangf mens bat
mongx lol gangf mais bit

你来继承娘方式,

mob jouf lol nriul songd
mongx jef lol niel hsongd

你仍是生蛋,

mob jouf lol nas git
mongx jef lol nas git

你仍是产卵。”

ghob neeb jouf lol jus
ghob nangb jef lol jus

蛇儿回答道:

nab sob wil nriul songd
naib sob wil niel hsongd

“娘叫我生蛋,

mens sob wil nas git
mais sob wil nas git

妈叫我产卵,

wil nongd daib nrieel dlieel
wil nongd daib niangl dliangl

我是力弱崽,

wil nongd jid yut vus
wil nongd jid yut ves

我是气微孩,

mix jub xil dax deid
maix jub xil dax deid

若别个来遇,

daib not xil dax jas
daib not xil dax jas

若他者来见,

dax deid wil songd ghaib
dax deid wil hsongd ghaib

遇上我的蛋,

dax jas wil songd git
dax jas wil hsongd git

见了我的卵,

dax aod mil dlongb nenx
dax ed mongl dlongb nongx

要了去煨吃,

dax aod mil hot haok
dax ed mongl hot hek

拿了去煮吞,

wil ghob jeex mongb ghod jil
wil ghongb jangx hmongb ghod jil

我就成藤缠死的树,

wil ghob jas daot ghol guf
wil ghongb jas det ghol guf

我就成断掉梢的木,

ghob jul wil ghab niub
ghongb jul wil ghab hniub

就会断我种,

ghob dait wil ghab xongd
ghongb dait wil ghab xongd

就会绝我嗣,

ab nriangb daib dieed neel
ax niangb daib dad nangl

无崽来养老,

ab nriangb vangt gangs [12] jus
ax niangb vangt gangs jus

无娃来送终。”

nib nab jouf lol ghoud
nenx naib jef lol ghed

他妈又开导,

nib mens jouf lol xees
nenx mais jef lol xangs

他娘又解释:

git gheib nenx jouf gheeb
git gheib nongx jef ghangb

“鸡蛋吃才甜,

git gas haok jouf dliout
git gas hek jef dliut

鸭蛋吞才香;

git neeb nenx ab gheeb
git nangb nongx ax ghangb

蛇蛋吃不甜,

git gheed [13] haok ab dliout
git ghangd hek ax dliut

蛙卵吞不香,

ghob nenx ghob songd longl
ghongb nongx ghongb songd longl

吃了就难受,

ghob haok ghob xad ment
ghongb hek ghongb xad hmut

吞下就作呕;

git gheib jouf vut xid
git gheib jef vut hxid

鸡蛋才好看,

git gas jouf vut nrieet
git gas jef vut ngit

鸭蛋才美观,

git neeb ab vut xid
git nangb ax vut hxid

蛇蛋不好看,

git gheed ab vut nrieet
git ghangd ax vut ngit

蛙卵不美观,

ghob xid ghob gul liul
ghongb hxid ghongb gul liul

越看越害腻,

ghob nrieet ghob xeid geit
ghongb ngit ghongb xid git

越瞧越厌恶,

not laix heeb mil dol
not laix hangb mongl dol

见者急走远,

not dail zouk mil fab
not dail zuk mongl fab

遇者忙避开;

git gheib jouf git gangt
git gheib jef git gangt

鸡蛋壳硬脆,

git neeb not git naot
git nangb nongf git net

蛇蛋壳绵软,

diox ghoud diox ab zangl
diox ghed diox ax zangl

敲也敲不破,

mouf ghoud mouf ab dous
muf ghed muf ax dus

摔也摔不裂。

mob ghob ab jul niub
mongx ghongb ax jul hniub

你就不会断种,

mob ghob ab dait xongd
mongx ghongb ax dait xongd

你就不会绝嗣,

daib ghob nriangb dieed neel
daib ghongb niangb dad nangl

有崽为你养老,

vangt ghob nriangb gangs jus
vangt ghongb niangb gangs jus

有娃给你送终。”

ghob neeb ghob dieef hveib
ghob nangb ghongb dangf hvib

蛇这才安心,

ghob neeb ghob dieef xent
ghob nangb ghongb dangf hxut

蛇这才乐意,

ghob neeb jouf nriul songd
ghob nangb jef niel hsongd

蛇这才生蛋,

ghob neeb jouf nas git
ghob nangb jef nas git

蛇这才产卵,

jouf dieed nib nab nreex
jef dad nenx naib nangx

延续妈传统,

jouf gangf nib mens bat
jef gangf nenx mais bit

继承娘方式,

ab mil zenb Veeb nreex
ax mongl zenb Vangb nangx

未去争央名,

ab mil louf Veeb bat
ax mongl luf Vangb bit

未去抢央字。

ghob fub ghoud lol jus
ghob hfob ghed lol jus

那雷也来说,

ghob vongx ghoud lol jus
ghob vongx ghed lol jus

那龙也来说,

ghob xud ghoud lol jus
ghob xed ghed lol jus

那虎也来说,

ghob lad ghoud lol jus
ghob lad ghed lol jus

穿山甲也说:

it vangx bib xid Veeb
ait vangx bib hxid Vangb

“亮本事咱看央,

it xud bib xeib Veeb
ait hxud bib hxib Vangb

显威风咱瞧央。

hangd bub bib dlioux liud
hangd bub bib dliux liul

若惊咱魂落,

hangd los bib nrees nraif
hangd los bib nangs nenf

若吓咱命丧,

mob nreex mob not aod
mongx nangx mongx nongf ed

你名你各要,

mob bat mob not vib
mongx bit mongx nongf vib

你字你各享。”

ghob Veeb jouf jus hos
ghob Vangb jef jus hes

央就应声“行!

niox wil mil had bil jux tongd [14]
niox wil mongl hait bil jex tongd

待我去号定莽山,

niox wil mil had wangs xongs ghot [15]
niox wil mongl hait wangs xongs ghot

待我去号定茂谷。”

ghob Veeb jouf soux hveib
ghob Vangb jef sux hvib

阿央心聪明,

ghob Veeb jouf vas xent
ghob Vangb jef vas hxut

阿央脑灵活,

yis ib dail beet liub
yis ib dail bat hlieb

养一头肥猪,

it ib gangs joud bas
ait ib gangs jud bais

酿一坛醪酒,

jouf lol ghangd dlob laix
jef lol ghangd dlob laix

才来叫四位,

jouf lol gol dlob dail
jef lol gol dlob dail

才来唤四兄:

wil beet bab dad [16] diangx
wil bat bib dad diangx

“我猪膘三指,

wil joud xongs daot [17] aob
wil jud xongs det eb

我醪深七拳,

dax bib gid mil nenx
dax bib gid mongl nongx

来咱扛去吃,

dax bib gheet mil haok
dax bib ghangt mongl hek

来咱抬去喝,

wil gid it vangx meeb xid
wil gid ait vangx mangb hxid

我好亮本事你们看,

wil gid it xud meeb xeib
wil gid ait hxud mangb hxib

我好显威风你们瞧。”

laix laix ghoud gheeb hveib
laix laix ghed ghangb hvib

个个都高兴,

dail dail ghoud gangt xent
dail dail ghed gangt hxut

个个皆麻利,

gid bus bil joux tongd
gid bus bil jex tongd

扛去那莽山,

gheet bus wangs xongs ghot
ghangt bus wangs xongs ghot

抬去那茂谷,

gid ngeix mil hot nenx
gid ngix mongl hot nongx

扛肉去煮吃,

gheet joud mil zeet haok
ghangt jud mongl zat hek

抬酒去斟喝。

gid mil weix dangl gongl
gid mongl wix dangl gongl

扛肉到半路,

gheet mil dlouf daot xut
ghangt mongl dluf det xet

抬酒到中途,

ghob Veeb jouf lol jus
ghob Vangb jef lol jus

阿央就说道:

dieed nongb xangb [18] nrieix xenk
dad hniongb hxangb nix xenk

“忘了银酒筒,

dieed nongb xuf [19] jenb xenk
dad hniongb xuf jenb xenk

忘了金酒提,

meeb gheet mil gid daix
mangb ghangt mongl gid denx

你们抬肉先走,

meeb gheet mil dangl fend
mangb ghangt mongl dangl hfud

你们抬酒先行,

wil diangd mil aod xangb nrieix
wil diangd mongl ed hxangb nix

我转去拿银酒筒,

tok mil aod xuf jenb
tak mongl ed xuf jenb

返要金酒提,

dib joud bib vut nenx
dib jud bib vut nongx

好打酒咱吃,

dangt bas bib vut haok
dangt bais bib vut hek

好舀醪咱喝。”

lol nais dail Lol Dab [20]
lol nais dail Lol Dab

却转去询问洛达,

lol nais dail Lol Vongl [21]
lol nais dail Lol Vongl

却返回请求洛荣:

mob dlaox wil pad bil
mongx dlex wil pid bil

“你帮我烧山,

mob dlaox wil meek wangs
mongx dlex wil mak wangs

你帮我燎谷,

pad laib bil joux tongd
pid laib bil jex tongd

烧的那莽山,

meek laib wangs xongs ghot
mak laib wangs xongs ghot

燎的那茂谷。”

Lol Dab jouf lol xees
Lol Dab jef lol xangs

洛达才开言,

Lol Vongl jouf lol xees
Lol Vongl jef lol xangs

洛荣才告诉:

wil liub dail dlox dlaib
wil hlieb dail dlox dlaib

“我威在黑鼎 [22]

wil not dail tok dlaos
wil not dail tok dles

我力在乌罐 [23]

wil liub ghab lot
wil hlieb ghab lot

我威在口水 [24]

wil not ghab naok
wil not ghab nek

我力在浓痰 [25]

wil nongd daib doud lob
wil nongd daib dud lob

我行慢吞吞,

wil nongd vangt doud bil
wil nongd vangt dud bil

我走慢悠悠,

dat kib wil jid dail
dat kib wil jid dail

烧山会烧身,

dat niouk wil lieix dis
dat niuk wil lix dis

燎谷会丢命。”

mil qab Lol Diees Xit [26]
mongl qab Lol Diangs Xit

去寻洛典席:

mob dlaox wil pad bil
mongx dlex wil pid bil

“请帮我烧山,

mob dlaox wil meek wangs
mongx dlex wil mak wangs

请帮我燎谷,

pad laib bil joux tongd
pid laib bil jex tongd

烧的那莽山,

meek laib wangs xongs ghot
mak laib wangs xongs ghot

燎的那茂谷。”

Lol Diees Xit jouf jus
Lol Diangs Xit jef jus

洛典席就说:

wil pad ab pad seeb
wil pid ax pid hsab

“烧山不白烧,

wil meek ab meek lial
wil mak ax mak lial

引火不空引,

nrangb aod nrix ghaob dlieel
nrangb ed ninx gheb dliangl

要点牛工价,

nriangb aod mol ghaob vus
niangb ed mal gheb ves

要点马工钱。”

ghob Veeb jouf lol jus
ghob Vangb jef lol jus

阿央答应说:

wil daod nral beel diot
wil ded nail bangl diot

“我拿鲫鱼开,

wil daod bif eib [27] diot
wil ded bif ib diot

我拿鲾诶付。

nral beel nriangb diongb lieix
nail bal niangb diub lix

鲫鱼在田里,

bif eib nriangb diongb ongd
bif ib niangb diub ongd

鲾诶在塘中,

mob gid mil wil nenx
mongx gid mongl wil nongx

你尽管捉吃,

mob gid mil vouk haok
mongx gid mongl vuk hek

你随意捕吞。”

nral beel jouf lol jus
nail bangl jef lol jus

鲫鱼就申说,

bif eib jouf lol jus
bif ib jef lol jus

鲾诶就诉道:

sax liouf diangl zeex mangl
seix liuf diangl zangx mangl

“同成为生灵,

sax liouf dangt jis mis
seix liuf dangt jis mais

同成为生命,

dieed dieed wil it nrix ghaob dlieel
dad dad wil ait ninx gheb dliangl

却拿我做牛工价,

dieed dieed wil it mol ghaob vus
dad dad wil ait mal gheb ves

却拿我当马工钱!

nenx wil tak geed fol
nongx wil tak gad dat

吃我当早饭,

haok wil tak geed mangt
hek wil tak gad hmangt

吞我当晚餐。”

ghob Veeb jouf lol jus
ghob Vangb jef lol jus

阿央来解说:

aob niul not pangd niul
eb niel nongf pangd niel

“水且浑一浑,

seid nongf not pangd nongf
hseid nongf nongf pangd nongf

话且说一说。

ab zaox xil ab jeex
ax zex xil ax jangx

不讲事不成,

ab jus xil ab dios
ax jus xil ax dios

不谈功不毕。

nib dax qab mob nenx
nenx dax qab mongx nongx

它来寻你吃,

nib dax vangs mob haok
nenx dax vangs mongx hek

它来找你吞,

nib dax weix aob xeib
nenx dax wix eb hxib

它来到清水,

mob ghob dliongk aob niul
mongx ghongb dliongk eb niel

你就藏浑水,

nib dax weix aob niul
nenx dax wix eb niel

它来到浑水,

mob ghob dliongk khangd langf
mongx ghongb dliongk khangd langf

你就钻烂泥,

nib ghob dax vangb ab deix
nenx ghongb dax vangb ax deix

它就找不到,

nib ghob dax vouk ab gos
nenx ghongb dax vuk ax gos

它就寻不着,

jouf xob jous laib nreex
jef xob jus laib nangx

不过享空名,

jouf dot jous laib bat
jef dot jus laib bit

不过得空愿。”

Lol Diees Xib [28] jouf hangd
Lol Diangs Xib jef hangd

洛典西才肯,

Lol Diees Xit jouf hos
Lol Diangs Xit jef hes

洛典席才应,

kheib doul ghab guf dad
kheib dul ghab guf daid

捆火种于尾,

vis zot ghab guf gheeb
vis zot ghab guf ghangb

绑燃料于梢,

xob liob ghob mil bil
xob liob ghongb mongl bil

忽忽朝上窜,

xongl liongl ghob mil dos
xongl liongl ghongb mongl dos

刷刷往下梭,

pad laib bil joux tongd
pid laib bil jex tongd

点火烧莽山,

meek laib wangs xongs ghot
mak laib wangs xongs ghot

燃火燎茂谷,

houl houl gheel houl houl
houl houl ghail houl houl

大火呼呼响,

hous hous gheel hous hous
hous hous ghail hous hous

烈焰轰轰鸣。

ghob Veeb gangf xangb nrieix
ghob Vangb gangf hxangb nix

央拿银滤筒,

ghob Veeb gangf xuf jenb
ghob Vangb gangf xuf jenb

央拿金酒提,

mil weix bil joux tongd
mongl wix bil jex tongd

走到了莽山,

mil leit wangs xongs ghot
mongl leit wangs xongs ghot

去到了茂谷,

jouf mil yis joud nenx
jef mongl yis jud nongx

劝众喝酒水,

jouf mil neif bas haok
jef mongl neif bais hek

灌众饮醪汁,

苗族酒具——酒坛、竹编滤酒筒和长葫芦酒提 (王启征 摄)

nenx nenx gheel ab ngeix
nongx nongx ghail ab ngix

喝得身歪偏,

haok haok gheel gos joud
hek hek ghail gos jud

饮得醉矇胧。

ghob fub jouf lol jus
ghob hfob jef lol jus

那雷就说道,

ghob vongx jouf lol jus
ghob vongx jef lol jus

那龙就说道,

ghob xud jouf lol jus
ghob xed jef lol jus

那虎就说道,

ghob lad jouf lol jus
ghob lad jef lol jus

穿山甲说道:

it vangx bib xid Veeb
ait vangx bib hxid Vangb

“亮本事来央,

it xud bib xeib Veeb
ait hxud bib hxib Vangb

显威风来央,

vut bub bib dlioux liud
vut bub bib dliux liul

好惊咱魂落,

vut los bib nrees nraif
vut los bib nangs nenf

好吓咱命丧,

vut khad nreex mob aod
vut khad nangx mongx ed

好留名你要,

vut deif bat mob vib
vut deif bit mongx vib

好让字你享。”

ghob Veeb jouf lol jus
ghob Vangb jef lol jus

阿央就答道:

bib pangd nenx bib ngeix
bib pangd nongx bib ngix

“咱尽管吃肉,

bib pangd haok bib joud
bib pangd hek bib jud

咱尽管喝酒。

nenx xangd wil gid it
nongx xangd wil gid it

吃饱我再耍,

haok gout wil gid it
hek gut wil gid ait

喝够我再玩。”

dail gheel gix dat nid
dail ghail genx dangf nend

“什么如此吼,

dail gheel nrongl dat nid
dail ghail nongl dangf nend

什么如此响?

but dat nrix dliangd bil
bet dangf ninx dliangd bil

响如牛滚坡,

but dat doul pad feeb
bet dangf dul pid fangb

响如野火发!”

dios aob xoub ghab diongl
dios eb xeb ghab diongl

“是流水泻崖,

dios ak xaf bil kib
dios ak xaf bil kib

是乌鸦扑山。

not laix not dieef hveib
not laix nongf dangf hvib

大家请镇静,

not dail not dieef xent
not dail nongf dangf hxut

诸位请安心。

nenx ngeix ab not hvub
nongx ngix ax not hveb

吃肉别多嘴,

haok joud ab not seid
hek jud ax not hseid

喝酒别多舌,

ab feeb nrax ment jit
ax hfab naix hmut jent

别竖耳听风,

ab diees mis nrieet hob
ax dias mais ngit hob

别偏脸观雾。”

pad bil leit xongs xib
pid bil leit xongs hxib

烧了七时辰,

meek wangs leit xongs xif
mak wangs leit xongs xif

燃了七时刻,

aob lol leit liax lob
eb lol leit liax lob

大水到脚跟,

doul lol leit veex mangl
dul lol leit vangx mangl

烈火到眉头。

laib nongd dios it vangx meeb xid
laib nongd dios ait vangx mangb hxid

“这就是亮本事你们看,

gongl nongd dios it xud meeb xeib
gongl nongd dios ait hxud mangb hxib

这就是显威风你们瞧!

ghob pad meeb yeex jid
ghongb pid mangb yangx jid

烧你们肉熔,

ghob kib meeb niouk dis
ghongb kib mangb niuk dis

燎你们身灭!

niox nreex wil vut aod
niox nangx wil vut ed

留名我好要,

deif bat wil vut vib
deif bit wil vut vib

遗字我好享。”

ghob fub deib ghob vongx
ghob hfob deib ghob vongx

那雷和那龙,

ghob xud deib ghob lad
ghob xed deib ghob lad

虎和穿山甲,

sax ghangd hvub Veeb nangd
seix ghangd hvub Vangb hnangd

齐对央叫唤:

ab pad bib jeex bol
ax pid bib jangx bal

“别烧我们躯,

ab niouk bib jas neis
ax niuk bib jas neis

别毁我们身。

niox ghab xeed yad Veeb
niox ghab hxangd yad Vangb

快留情呀央,

dliouk ghab nrees yad Veeb
dliuk ghab nangs yad Vangb

快救命呀央!”

ghob Veeb jouf lol nais
ghob Vangb jef lol nais

阿央就问道:

meeb aod nreex ab aod
mangb ed nangx ax ed

“你们还要争名吗,

meeb aod bat ab aod
mangb ed bit ax ed

你们还要抢字吗?

zenb nreex wil ghob pad
zenb nangx wil ghongb pid

还争我就烧,

louf bat wil ghob niouk
luf bit wil ghongb niuk

还抢我就灭!”

ghob fub ghoud lol jus
ghob hfob ghed lol jus

那雷也说道,

ghob vongx ghoud lol jus
ghob vongx ghed lol jus

那龙也说道,

ghob xud ghoud lol jus
ghob xed ghed lol jus

那虎也说道,

ghob lad ghoud lol jus
ghob lad ghed lol jus

穿山甲也道:

dongl ab weix henk Veeb
dongl ax wix henk Vangb

“不敢提了央,

seet ab dlouf henk Veeb
hsent ax dluf henk Vangb

不敢想了央!

nreex lieel khad mob aod
nangx lal khad mongx ed

美名留你要,

bat vut deif mob vib
bit vut deif mongx vib

佳字留你得,

nab nrongl ghoud mob aod
naib nongl ghed mongx ed

爸房屋也留你要,

mens zad ghoud mob vib
mais zaid ghed mongx vib

妈财产也留你得。

bib keeb dlaib ghoud ab deid xenk
bib kangb dlaib ghed ax deid xenk

咱睡想也想不起了,

dlieeb bent ghoud ab jas xenk
dliangb but ghed ax jas xenk

咱做梦也梦不到了!”

ghob Veeb jouf sob fub
ghob Vangb jef sob hfob

阿央指点雷:

mob jit daot louk lieeb
mongx jit det hluk liob

“你攀脱皮树,

mob jit daot louk lint
mongx jit det hluk liut

你爬剐皮木,

jit mil feeb wix nrox
jit mongl fangb waix nox

上到九天去,

jit bus khongd daot aot
jit bus khongd dent ent

进入云霄里。”

daot louk lieeb jouf jus
det hluk liob jef jus

脱皮树就说:

wil songt ab songt seeb
wil hsongt ax hsongt hsab

“我送不空送,

wil songt ab songt lial
wil hsongt ax hsongt lial

我引不白引,

nriangb aod nrix ghaob dlieel
niangb ed ninx gheb dliangl

要点牛工价,

nriangb aod mol ghaob vus
niangb ed mal gheb ves

要点马工钱。”

ib nrieex bib mob ib daix oud
ib niangx baib mongx ib denx ud

“一年送你一件衣,

ib nriut bib mob ib laif xangt
ib hniut baib mongx ib lenf hxangt

一岁送你一身裳。” [29]

songt fub mil wix niul
hsongt hfob mongl waix niel

才送雷上天,

songt fub mil daot aot
hsongt hfob mongl dent ent

才送雷入云。

Veeb xees daot lieix lios
Vangb xangs det liax lios

阿央叫柳树,

songt vongx mil gid dab
hsongt vongx mongl gid dab

送龙去地下,

langf vongx mil jid liat
langf vongx mongl jid liat

沉龙入深潭。

daot lieix lios jouf jus
det liax lios jef jus

柳树就说道:

wil songt ab songt seeb
wil hsongt ax hsongt hsab

“我送不空送,

wil songt ab songt lial
wil hsongt ax hsongt lial

我引不白引,

nriangb aod nrix ghaob dlieel
niangb ed ninx gheb dliangl

要点牛工价,

nriangb aod mol ghaob vus
niangb ed mal gheb ves

要点马工钱。”

bib mob bab nrieex bab diux dad
baib mongx bib niangx bib diux daid

“三年送你三条尾, [30]

bib mob bab nriut bab had nriees
baib mongx bib hniut bib had niangs

三岁送你三口须。” [31]

jouf songt vongx mil dab
jef hsongt vongx mongl dab

才送龙入地,

jouf langf vongx mil jid
jef langf vongx mongl jid

才沉龙入潭。

vongx mil bus jid aob
vongx mongl bus jid eb

龙就住水下,

vongx mil bus jid liat
vongx mongl bus jid liat

龙就居深潭。

Veeb jouf xees ghob xud
Vangb jef xangs ghob xed

阿央告诉虎:

mob nongd daib gangt lob
mongx nongd daib gangt lob

“你是快捷崽,

mob nongd jid gangt bil
mongx nongd jid gangt bil

你是敏捷孩,

xid khangd hvab zouk doul
hxid khangd hvongb zuk dul

‘焰稀处避火,

nrieet khangd nial zouk nongs
ngit khangd nial zuk nongs

势疏处避雨’,

doul hvab mob mil dod
dul hvongb mongx mongl dod

火弱处你就窜去,

doul nial mob mil dliongk
dul nial mongx mongl dliongk

焰稀处你就钻出。”

xud dod doul hvab mil
xed dod dul hvab mongl

虎就跳过火,

xud dieik doul nial mil
xed dik dul nial mongl

虎就窜过焰,

lieex gos nib jid dail
langx gos nenx jid dail

火燎着它身,

kib gos nib lieix dis
kib gos nenx lix dis

焰烧焦它毛。

kib wil jid henk Veeb
kib wil jid henk Vangb

“烧我身啦央,

pad wil dis henk Veeb
pid wil dis henk Vangb

燎我毛啦央!

kib ghab jid dod god
kib ghab jid dod ged

烧成了花斑,

pad ghab dis nios waf
pid ghab dis nios waf

燎成了花纹。

bol vangx xangb xenk Veeb
bal vangx hxangb xenk Vangb

损我相貌啦央,

bol jol yif xenk Veeb
bal jol yif xenk Vangb

坏我仪容啦央!”

ghob Veeb jouf lol jus
ghob Vangb jef lol jus

阿央把话答:

liouf dib mob vangx xangb
liuf dib mongx vangx hxangb

“正巧打扮你相貌,

liouf diot mob jol yif
liuf diot mongx jol yif

恰好美化你仪容,

ghob jeex xud dod god
ghongb jangx xed dod ged

你就成花虎,

ghob jas dliangk nios waf [32]
ghongb jas dliangk nios waf

你就作花猫。

mob mil nriangb veex vud
mongx mongl niangb vangx vud

你去居山岭,

mob mil xud veex daot
mongx mongl hxet vangx det

你去宿山林,

xangt gangx vib lol doul
hxangt gangx vib lol dul

身擦石岩就冒火,

xangt gangx zeet lol aob
hxangt gangx zat lol eb

体磨高崖就涌泉。

mib jub hangd dax deid
maix jub hangd dax deid

别个来碰见,

daib not hangd dax jas
daib not hangd dax jas

别人来遇着,

dax deid ghob bub dlioux
dax deid ghongb bub dliux

碰见就惊魂,

dax jas ghob los nrees
dax jas ghongb los nangs

遇着就丧魄,

laix benf ghob laix xeib
laix bongf ghongb laix hxib

个个见都怕,

dail jas ghob dail zouk
dail jas ghongb dail zuk

人人遇都逃。”

Veeb jouf jus ghob lad
Vangb jef jus ghob lad

央说穿山甲:

mob nongd daib vas ghongs
mongx nongd daib vas ghongs

“你是善挖洞崽,

mob nongd jid vas gif
mongx nongd jid vas gif

你是善掘穴孩,

mob dliongk khangd nax mil
mongx dliongk khangd nax mongl

你去钻山药洞,

mob dliongk khangd feib mil
mongx dliongk khangd hfib mongl

你去钻葛根穴。”

kib ghab gheeb henk Veeb
kib ghab ghangb henk Vangb

“烧我臀部啦央,

niouk ghab dad henk Veeb
niuk ghab daid henk Vangb

毁我尾巴啦央!

bol vangx xangb xenk Veeb
bal vangx hxangb xenk Vangb

损我相貌啦央,

bol jol yif xenk Veeb
bal jol yif xenk Vangb

坏我仪容啦央!”

liouf dib mob vangx xangb
liuf dib mongx vangx hxangb

“正巧打扮你相貌,

liouf diot mob jol yif
liuf diot mongx jol yif

恰好美化你仪容。

ghob jeex lad ghol gheeb
ghongb jangx lad ghol ghangb

就成秃尾穿山甲,

ghob jas ghongs ghol dind
ghongb jas ghongs ghol dind

就做短尾钻山兽。”

nib ghob mil dieef xeeb
nenx ghongb mongl dangf xeeb

它就去无声,

nib ghob mil dieef mut
nenx ghongb mongl dangf mut

它就去无息。 [33]

ghob neeb mil gheeb vib
ghob nangb mongl ghangb vib

蛇去钻石底,

ghob neeb mil gheeb jeed
ghob nangb mongl ghangb jangd

蛇去藏岩下。

nib ghoud mil dieef xeeb
nenx ghed mongl dangf xeeb

它也去无声,

nib ghoud mil dieef mut
nenx ghed mongl dangf mut

它也去无息。

xud mil weix veex vud
xed mongl wix vangx vud

虎去到箐山,

xud mil dlouf veex daot
xed mongl dluf vangx det

虎去到林坡,

nib mil ab niox hveib
nenx mongl ax niox hvib

它还不甘心,

nib mil ab liangl nrid
nenx mongl ax liangl hnid

它还不满意,

ghaob ghaob nriangb sos seid
gheb gheb niangb sos hseid

时时发怨言,

gid gid nriangb sos diangs
gid gid niangb sos diangs

刻刻想生事。

geeb lieet [34] nangd xud nrongl
gangb hlat hnangd xed nongl

蚊听虎生怒,

dax xees ghob Veeb jul
dax xangs ghob Vangb jul

来告诉央知,

jouf jeex dail dlieeb dieel
jef jangx dail dliangb diangl

纠纷才又启,

jouf jas dail diangs dat
jef jas dail diangs dat

祸事才又发。

ghob Veeb menb [35] ib ghongd
ghob Vangb mongb ib ghongd

央就生了气,

ghob Veeb nriangl [36] ib qenb
ghob Vangb niangl ib qub

央就发了怒,

gangf ghab lieex mil lax
gangf ghab linx mongl lax

挥镰就去砍,

gangf seet ghat mil maf
gangf sat ghat mongl maf

舞刀就去伐,

dax lax gheeb veex vud
dax lax ghangb vangx vud

砍那山中树,

dax maf gheeb veex zaok
dax maf ghangb vangx zek

伐那箐中木。

dax lax ghob dax ghangd
dax lax ghongb dax ghangd

边砍边大吼,

dax maf ghob dax gol
dax maf ghongb dax gol

边伐边大呼:

dieeb nongd dieeb lieex jangl
diangb nongd diangb linx jangl

“这只是镰刀,

dieeb nongd dieeb seet ghat
diangb nongd diangb sat ghat

这仅是柴刀,

ib lax sos ib dail
ib lax sos ib dail

一挥倒一棵,

ib maf gos ib dius
ib maf gos ib dius

一砍倒一丛;

hangd aod seet vongx dax
hangd ed sat vongx dax

若带巨刀来,

hangd gangf seet dongs dax
hangd gangf sat dongs dax

若拿巨斧来,

ib lax lieel bab veex
ib lax lal bib vangx

一刀倒三岭,

ib maf jul bab wangs
ib maf jul bib wangs

一斧倒三湾,

khangd xad jeex khangd lieel
khangd xad jangx khangd lal

林山变秃岭,

khangd dob jeex khangd nil
khangd dob jangx khangd nil

深箐变光坡,

mob yend ghoud ab dangx
mongx yend ghed ax dangx

你就躲不了,

mob zouk ghoud ab faf
mongx zuk ghed ax faf

你就逃不脱,

jas mob ghob ghongx meid
jas mongx ghongb ghongx hmid

遇到就拔牙,

deid mob ghob dlout nriees
deid mongx ghongb dlut niangs

见着就扯须,

wil mob lol louk doud
wil mongx lol hluk dud

捉你来剥皮,

daok mob lol louk gent
dek mongx lol hluk gent

逮你来剐足,

louk doud pib oud neel
hluk dud paib ud nangl

剥皮缝衣穿,

louk ngeix lol dlongb nenx
hluk ngix lol dlongb nongx

剐肉来煨吃,

nenx jul mob ngeix lil
nongx jul mongx ngix lil

吃尽你输理的肉,

haok jul mob ghof xeet
hek jul mongx ghof hxangt

喝光你肉熬的汤!”

xud nangd nraf weix hveib
xed hnangd naf wix hvib

虎听辣到心,

xud ment seil weix nrid
xed hmut seil wix hnid

虎闻冷到肠,

nib lob kib diol diol
nenx lob kib diol diol

四肢就发抖,

nib jid gut dinf dinf
nenx jid gut dinf dinf

身体就颤栗,

qenx dail lol geeb yud
qenx dail lol gangb yud

请蚊子理老,

qenx dail ghot geeb lieet
qenx dail ghot gangb hlat

求孑孓理老:

mob mil dlaox wil daod seid
mongx mongl dlex wil ded hseid

“请去帮我消仇隙,

mob mil daos wil qut diangs
mongx mongl des wil qet diangs

请去为我息纠纷,

mees dlieeb vut ab dieel
mangs dliangb vut ax diangl

让仇气勿萌,

mees diangs vut ab dat
mangs diangs vut ax dat

让纠纷勿发。”

lol geeb yud jouf jus
lol gangb yud jef jus

蚊子理老就讲,

ghot geeb lieet jouf jus
ghot gangb hlat jef jus

孑孓理老就说:

wil dlaox mob xib dlieeb
wil dlex mongx hxib dliangb

“我帮你消仇,

wil dlaox mob daod diangs
wil dlex mongx ded diangs

我替你息怨,

wil xib ab xib seeb
wil hxib ax hxib hsab

我消不白消,

wil daod ab daod lial
wil ded ax ded lial

我息不空息,

nriangb aod nrix ghaob dlieel
niangb ed ninx gheb dliangl

要点牛工价,

nriangb aod mol ghaob vus
niangb ed mal gheb ves

要点马工钱。”

ghob xud jouf lol jus
ghob xed jef lol jus

虎就答应说:

wil mil nenx daix dol dlad
wil mongl nongx daix dol dlad

“我去吃别家狗,

wil mil geik daib not beet
wil mongl gik daib not bat

我去咬别个猪,

nenx daix dol beef nrix
nongx daix dol bangf ninx

吃别家水牯,

geik daib not beef liod
gik daib not bangf liod

咬别个黄牛,

wil nenx ngeix xuk songd
wil nongx ngix xek hsongd

我吃肉嚼骨,

mob ghob nenx aob xub
mongx ghongb nongx eb hxub

你就吃血水,

mob ghob haok aob xeed
mongx ghongb hek eb hxangd

你就喝血浆。”

quf ghob lieel diangs Veeb
quf ghongb lal diangs Vangb

这才消了央仇,

daod ghob lieel diangs xud
ded ghongb lal diangs xed

这才息了虎怨。

nib dlieeb ghob ab dieel
nenx dliangb ghongb ax diangl

它们的纠纷不发,

nib diangs ghob ab dat
nenx diangs ghongb ax dat

它们的仇气不萌。

vongx ngal mil gid dos
vongx ngal mongl gid dos

龙下到地下,

vongx dangx mil jid aob
vongx dangx mongl jid eb

龙沉到深潭,

nib ghoud ab liangl hveib
nenx ghed ax liangl hvib

它也不甘心,

nib ghoud ab niox nrid
nenx ghed ax niox hnid

它也不满意,

ghaob ghaob nriangb sos seid
gheb gheb niangb sos hseid

时时发怨言,

gid gid nriangb sos diangs
gid gid niangb sos diangs

刻刻想生事。

nral nriol nangd vongx lieeb
nail niol hnangd vongx hlab

河鱼闻龙怨,

nral nriol dax xees Veeb
nail niol dax xangs Vangb

鱼来告诉央。

ghob Veeb menb ib ghongd
ghob Vangb mongb ib ghongd

央就生了气,

ghob Veeb nriangl ib qenb
ghob Vangb niangl ib qub

央就发了怒,

gangf laib hab jeib mil
gangf laib haib jib mongl

拿只杉瓢去,

gangf jil dif gheid mil
gangf jil dif gheid mongl

提只松桶去,

mil heik gheeb weel vongx
mongl heik ghangb wangl vongx

去舀那龙潭,

mil fat fend weel eek
mongl hfat hfud wangl eek

去戽那蛟滩。

mil heik ghob mil ghangd
mongl heik ghongb mongl ghangd

边舀边大吼,

mil fat ghob mil gol
mongl hfat ghongb mongl gol

边戽边大呼:

laib nongd not hab jeib
laib nongd nongf haib jib

“这仅是杉瓢,

laib nongd not dif gheid
laib nongd nongf dif gheid

这仅是松桶,

ib hab ib dangl vongl
ib haib ib dangl vongl

一瓢只舀去一成水,

ib dif ib dangl zeet
ib dif ib dangl zat

一桶只戽落一成潭;

hangd aod hab daox dax
hangd ed haib dex dax

若拿铜瓢来,

hangd gangf dif laot dax
hangd gangf dif hlet dax

若提铁桶到,

ib hab ghob kheeb bab dangl vongl
ib haib ghongb kab bib dangl vongl

一瓢就舀掉三成水,

ib dif ghob lot bab dangl zeet
ib dif ghongb lot bib dangl zat

一桶就戽落三成潭!

khangd dob jeex khangd nil
khangd dob jangx khangd nil

深滩变浅滩,

khangd aob jeex khangd kheeb
khangd eb jangx khangd kab

水潭成干潭!

mob yend ghob ab dangx
mongx yend ghongb ax dangx

你就躲不了,

mob veik ghob ab liouf
mongx vik ghongb ax liuf

你就藏不住。

wil mob lol diox gib
wil mongx lol diox gib

捉你来敲角,

wil mob lol dlout nriees
wil mongx lol dlut niangs

逮你来拔须,

wil mob lol daox xend
wil mongx lol dex hxid

捉你来抽筋,

wil mob lol louk lint
wil mongx lol hluk liut

逮你来剥皮,

aod ngeix lol dlongb nenx
ed ngix lol dlongb nongx

拿你肉炖吃,

aod ghof lol hot haok
ed ghof lol hot hek

拿你肌煮呑,

nenx jul mob ngeix lil
nongx jul mongx ngix lil

吃光你输理的肉,

haok jul mob ghof xeet
hek jul mongx ghof hxangt

喝光你肉炖的汤!”

vongx nangd nraf weix hveib
vongx hnangd naf wix hvib

龙听辣到心,

vongx ment seil weix nrid
vongx hmut seil wix hnid

龙闻冷到肠,

nib lob kib diol diol
nenx lob kib diol diol

四肢就发抖,

nib jid gut dinf dinf
nenx jid gut dinf dinf

身体就颤栗,

qenx dail lol nral xeib
qenx dail lol nail hxib

请青鱼理老,

qenx dail ghot nral nios
qenx dail ghot nail nios

请花鱼理老,

mob mil dlaox wil daod seid
mongx mongl dlex wil ded hseid

“请去帮我消仇隙,

mob mil daos wil qut diangs
mongx mongl des wil qet diangs

请去为我息纠纷。

daod ab bib dlieeb dieel
ded ax baib dliangb diangl

让仇气勿萌,

qut ab bib diangs dat
qet ax baib diangs dat

让纠纷勿发。”

lol nral xeib jouf jus
lol nail hxib jef jus

青鱼理老讲,

ghot nral nios jouf jus
ghot nail nios jef jus

花鱼理老说:

wil dlaox mob xib dlieeb
wil dlex mongx hxib dliangb

“我帮你消仇,

wil daos mob daod diangs
wil des mongx ded diangs

我替你息怨,

wil xib ab xib seeb
wil hxib ax hxib hsab

我消不白消,

wil daod ab daod lial
wil ded ax ded lial

我息不空息,

nriangb aod nrix ghaob dlieel
niangb ed ninx gheb dliangl

要点牛工价,

nriangb aod mol ghaob vus
niangb ed mal gheb ves

要点马工钱。”

ghob vougx jouf lol jus
ghob vougx jef lol jus

龙就答应说:

wil daod aob mob nriangb
wil ded eb mongx niangb

“我送河你居,

wil niox weel mob xud
wil niox wangl mongx hxet

我送滩你住。”

ghob dax daod diangs vongx
ghongb dax ded diangs vongx

就来消龙央之怨,

ghob dax qut diangs Veeb
ghongb dax qet diangs Vangb

就来息龙央之争。

daod lieel ghob kheik diongx [37]
ded lal ghongb kheik diongx

断结就刻筒,

qut lieel ghob kheik nous [38]
qet lal ghongb kheik nus

议定就刻竹,

dlieeb mil dieex [39] ghangb dangb
dliangb mongl dangf ghangb dangb

仇隙化烟消,

diangs mil dieef ghail daif
diangs mongl dangf ghail daif

纠纷作云散。


[1] Xox Vox Fub(鲜峨夫):雷之全名,意为“威武的雷”。

[2] Ghol Dlol Vongx(果乐勇):龙之全名,意为“魁伟的龙”。

[3] Vol Nriees Xud(俄聂秀):虎的全名,意为“美髯的虎”。

[4] Ghangl Diangf Lad(刚荡腊):穿山甲之全名,意为“一蹦一窜的穿山甲”。

[5] Lol Dongs Neeb(洛栋挪):蛇的全名,意为“大柱式的蛇”。

[6] 太阳、月亮:隐喻父母。

[7] 太阳、月亮:隐喻父母。

[8] xangt ghongb dlieeb(长袍装):指官服。传说古代只有皇帝、大官才穿长袍服,平民百姓只能穿短衣。

[9] vob hvid(蒿菜):当地汉语又称“旱菜”,有两种,长于野地草中,全株高约一百厘米,当作猪菜。

[10] vob dot:野菜名,长于野地,全株高约六十厘米,有白、紫二种,秆细如筷,当作猪菜。

[11] nriut:fend nriut 的省称,意为“原先”、“原来”。

[12] gangs:gangf 的变调读音,此处意为“抚养”、“扶养”、“赡养”。

[13] git gheed(蛙卵):此处是虚说,实指蛇蛋。

[14] bil jux tongd、wangs xongs ghot:比喻林木非常茂盛的山岭、山谷。一说为bil jux tangd、wangs xongs nriut,参见《巫事篇·扫寨》。

[15] bil jux tongd、wangs xongs ghot:比喻林木非常茂盛的山岭、山谷。一说为bil jux tangd、wangs xongs nriut,参见《巫事篇·扫寨》。

[16] dad:音“打”,苗语中的厚度单位,一指粗的厚度(约一厘米)为一“打”。

[17] daot:音“导”,苗语中的长度单位,四指握拳的指背宽度(约四厘米)为一“导”。

[18] xangb:竹编筒状酒具,用于过滤醪酒,此处xangb nrieix(银滤酒筒)是一种褒称,民间并无银制者。

[19] xuf:用长颈葫芦制成的舀酒具。此处xuf jenb(金葫芦酒提子)是褒称,民间并无金制者。

[20] Lol Dab(洛达):neeb dab(一种体态小的毒蛇)的拟人名。

[21] Lol Vongl(洛荣):neeb jil vongl(蟒蛇)的拟人名。

[22] 黑鼎、乌罐:喻毒蛇的毒囊。

[23] 黑鼎、乌罐:喻毒蛇的毒囊。

[24] 口水、浓痰:喻毒蛇喷吐的毒汁。

[25] 口水、浓痰:喻毒蛇喷吐的毒汁。

[26] Lol Diees Xit(洛典席):neeb xit(乌梢蛇)的拟人名。

[27] bif eib(鲾诶):一种小鱼名。此处是虚说,实亦指鲫鱼。

[28] Lol Diees Xib(洛典西):亦指乌梢蛇的拟人名。

[29] 一件衣、一身裳:比喻该树木每年都长出一层新树皮的现象。

[30] 尾:喻柳树新长之枝条。

[31] 须(胡须):喻柳树新发之根须。

[32] dliangk nios waf:毛色花斑的野猫。此处实亦指虎。

[33] 去无声、去无息:表示穿山甲已心平气和,不再与央相争。下文说蛇“去无声、去无息”也是如此。

[34] geeb lieet:geeb yud(蚊子)的一种,生长在山野中。

[35] menb:menb hveib(生气)的省称,口语中不能省称,否则语义改变。

[36] nriangl:angt nriangl(生气)的省称。口语中不能省称。

[37] kheik diongx(刻筒)、kheik nous(刻竹片):古代苗族民间,请理老处理好纠纷后,取一节竹筒刻上符号,破为二片,给双方各执为凭。

[38] kheik diongx(刻筒)、kheik nous(刻竹片):古代苗族民间,请理老处理好纠纷后,取一节竹筒刻上符号,破为二片,给双方各执为凭。

[39] dieex:即dieef(沉寂,静寂)的变调读音。

苗族贾理(第二版)(上)