第十二部 殉情歌
Bix guehrih gogt raul, | 阿哥在地里劳动, |
Qyaul nyiel nauz gvas loh, | 阿哥休息听人说, |
Nauz yuxjiml banz jeedt, | 说是阿妹你生病, |
Jeedt laail laez jeedt noih? | 不知你病得怎样? |
Jeedt laail bix raangc max, | 如是病生骑马走, |
Raangc max gabt raangc aanl, | 阿哥拉马来配鞍, |
Xomc ganlbangz yieh rood, | 慌得头帕往下落, |
Goihmax loodt fusaanl, | 慌得骑马忘配鞍, |
Laaul loodt dangz raanz nuangx miz noih. | 担心晚到阿妹家。 |
Haamc sos dah lab dah, | 蹚了道道河流, |
Haamc sos dah dazidt, | 蹚过第一道河, |
Wid guhhaaiz gueh qyangx, | 抛双鞋来卜卦, |
Galndeeul homc galndeeul haail, | 一只阴一只阳, |
Yuxgvaail ganc laezfih? | 阿妹好些了没有? |
Haamc sos dah dazngih, | 蹚过第二道河, |
Sis manzxeenz gueh qyangx, | 四个铜钱来打卦, |
Soonglmanz mah soonglmanz maz, | 正反各两个, |
Yux raz ndil laezfih? | 我阿妹病好没有? |
Haamc sos dah lab dah, | 蹚了一道道河流, |
Haamc sos dah dazsaaml, | 蹚过第三道河, |
Dahneex lix neengzngaamz
[1]
, | 见有虾巴虫, |
Gaamz ndaix jauc byalgas, | 它能斗过水中鱼, |
Dahneex xux os qyas, | 经常出现水中怪, |
Yux gul ndil laezfih? | 我阿妹病好没有? |
Silsungz ganc laezfih? | 阿妹康复了没有? |
Haamc sos dah lab dah, | 蹚过一道道河流, |
Haamc sos dah dazsis, | 蹚过第四道河流, |
Rog jeedtlih rox reeul, | 七零鸟在欢笑, |
Rogxeeul rox daz waais, | 画眉叫声像纺纱, |
Soongl duez raaih soongl gol, | 各在枝丫在欢唱, |
Baaisgaais rog saanlhoz dez waangh, | 像那花雀被逮住, |
Bix miz waangs gueh xamz, | 阿哥没心思逗乐, |
Ngamz bail gauc yuxngih, | 一心只想见阿妹, |
Haamc sos dah lab dah, | 蹚过一道道河流, |
Haamc sos dah dazhac, | 蹚过第五道河, |
Max ranl nyiec miz genl, | 青草马也不想吃, |
Fad ndael ndaangl gah ruih, | 腰带在身自松开, |
Beehnaauz ruih xix ruih lac fad, | 头帕它要落就落, |
Hanl bail gauc yuxngih. | 我急着看望阿妹。 |
Haamc sos dah lab dah, | 蹚过一道道河流, |
Haamc sos dah dazrogt, | 蹚过第六道河, |
Logt ranl ramx miz bans, | 河里水车它不转, |
Ramx miz bans mal damz, | 水不流进塘里, |
Ramx miz bans mal naz, | 水不去灌溉良田, |
Yux raz ndil laezfih? | 不知我阿妹怎样? |
Silsungz ganc laezfih? | 阿妹康复了没有? |
Haamc sos dah lab dah, | 蹚过一道道河流, |
Haamc sos dah dazxadt, | 蹚过第七道河, |
Mbael jeedt lons silsiz, | 秧青树叶在飘零, |
Walliz aangl unx dah, | 梨花盛开河对岸, |
Buxndeeul gvas yieh xamz, | 一人他也在观看, |
Soonglbux gvas yieh xamz, | 众人站着正欣赏, |
Gah bix gvas miz xamz, | 唯有阿哥没心赏, |
Ngamz bail gauc yuxngih. | 一心只想见阿妹。 |
Haamc sos dah lab dah, | 蹚过一道道河流, |
Haamc sos dah dazbeedt, | 蹚过第八道河, |
Bungz soongl bux degtseedt jauc hongz, | 见有两人在钓鱼, |
Bungz soongl dongz yumz sangl jaucraais, | 见有两人在捞网, |
Bix bail hams soongl bux, | 阿哥向他们探听, |
Yuxnaangz ndil laezfih? | 不知阿妹病怎样? |
Silsungz ganc laezfih? | 阿妹康复了没有? |
Haamc sos dah lab dah, | 蹚过一道道河流, |
Haamc sos dah dazguc, | 蹚过第九道河, |
Bungz soongl bux degtdaus, | 阿哥遇着打猎人, |
Bix bail hams soongl bux, | 阿哥问他们两人, |
Yux wois ndil laezfih? | 我阿妹病得怎样? |
Silsungz ganc laezfih? | 阿妹康复了没有? |
Haamc sos dah lab dah, | 蹚过一道道河流, |
Haamc sos dah dazxib, | 蹚过第十道河, |
Wid xahmax bail doongh, | 绳索捆在木桩上, |
Xahmax duangh sizsiz, | 绳索往下吊, |
Yux wois ndil laezfih? | 我阿妹病得怎样? |
Silsungz ganc laezfih? | 阿妹康复了没有? |
Haamc sos dah lab dah, | 蹚过一道道河流, |
Haamc sos dah xibidt, | 蹚过十一道河, |
Bidt ranl ramx miz aangs, | 鸭子见水不喜欢, |
Haans ranl ramx mizil, | 鹅在河岸不下水, |
Silsungz ndil laezfih? | 不知阿妹病怎样? |
Yuxjiml ganc laezfih? | 阿妹康复了没有? |
Haamc sos dah lab dah, | 蹚过一道道河流, |
Haamc sos dah xibngih, | 蹚过十二道河, |
Riabt sisxuih lix gaangl, | 床上还在铺帕单, |
Mog sisxuih lix ninz, | 棉被还在盖着她, |
Yungz ndaangl xac gvaanghguns. | 她持着病体等我到。 |
Jeedt jauc laez jeedt dinl? | 你是哪里不舒服? |
Jeedt laail laez jeedt noih? | 你的病轻还是重? |
Jeedt noih bix xix daaiz, | 病轻阿哥扶着你, |
Jeedt laail bix xix daux, | 病重靠在阿哥身, |
Doix haux dangc jaucninz, | 伸手端饭到床边, |
Miz genl lunz bail gamh. | 阿哥端饭劝你吃。 |
Beah nuangx weic baangxfal, | 阿妹衣服挂壁上, |
Bix hax ral bail ruamx
[2]
, | 阿哥找件衣服, |
Raz hax byaaic bail ruamx, | 我亲自走一蹚, |
Xeengc runs mal genl omx, | 你要坚持吃东西, |
Xeengc runs mal genl aail, | 你要多吃一些饭, |
Ninz laail jauc dezdieh, | 躺在床上病不好, |
His mengz daail xeel raz, | 我担心你离人间, |
Mizxix laaul mengz bail xeel bix, | 只怕你离我而去, |
Mengz daail gul dungx daail, | 要死我们一起死, |
Xaail naamhndingl gueh beenc, | 黄土当做棺材埋, |
Xaail maamh heenc gueh moh, | 黄泥当做坟墓, |
Moh soongl bux guehndeeul, | 我们俩人共一坟, |
Reeul axnyamx dungxxoh. | 含情脉脉永长眠。 |
Mengz daail gul dungx daail, | 要死我们一起走, |
Mengz jaul gul dungx jaul, | 要活我们在一起, |
Leglaaiz nuangx saml mbaul bail goons, | 谁知阿妹已先走, |
Nuangx yieh xeec ndaix daail, | 阿妹以死来殉情, |
Gvaail yieh xeec ndaix byiangc. | 我决心为你度亡灵。 |
Bix xix bail basbus aul xugt, | 阿哥上街去买烛, |
Bail basbus aul yiangl, | 到铺子去买香, |
Bux basbus hams bix, | 铺子询问阿哥, |
Bux basbus hams gvaangl, | 他们就向我询问, |
Bohmeeh mengz yiehlix, | 你父亲母亲还健在, |
Bixnuangx mengz yieh xaiz, | 你家姊妹都很好, |
Yuxjis wois laaus raanz, | 阿妹已离我而去, |
Naangz sianlnex byah bix, | 你与阿哥已永别, |
Yuxjis wois laaus genl, | 阿妹已不在人间, |
Yux dalmenl byah bix, | 秀目阿妹与我永别, |
Benldalxaaix byah gul, | 眉清阿妹永别我而去, |
Nuangx yieh xeec ndaix daail, | 阿妹以死来殉情, |
Gvaail yieh xeec ndaix byiangc, | 我决心为你度亡灵, |
Qyol hac doongh haec mengz, | 为你立魂幡五柱, |
Xingc wenz dez doonghgaauh, | 请人拿着引魂幡, |
Xingc buxdaauh gaaicguanl, | 请道士引度你亡灵, |
Aul gueh beanl gueh bomh, | 超度得悲壮激昂, |
Nuangx yieh xeec ndaix daail, | 阿妹以死来殉情, |
Bix xix xaail soongl wenz xex oix, | 阿哥情愿来奠祭, |
Xaail soongl xoix xex dueh, | 派两人买菜和豆腐, |
Soongl xoix meah byagt xaail, | 他们做好了素菜, |
Baaiz sis xagt lianzdauz, | 灵堂前依次来祭, |
Ndaangl rauz bail saec yaaus, | 我亲自为你守灵, |
Rub jauc bail dangz dinl, | 从头摸到脚, |
Daic xuangs hingl lumc meeh. | 阿哥嚎哭似丧母。 |
Nuangx yieh xeec ndaix daail, | 阿妹以死来殉情, |
Gvaail yieh xeec ndaix yaaus, | 我情愿为你戴孝, |
Genl ramxdah laaul haauz duezbyal, | 喝田水鱼腥味, |
Nacndaix dangchaail genl ramxraaiz, | 干脆躺着接云露, |
Waanz anlnyianz lixniangh. | 以此怀念妹衷情。 |
[1] neengzngaamz:俗称“虾巴虫”,常年生活在滩头的石头下,体型如蜈蚣,红水河、南北盘江汇合地带的人们将其当美食。
[2] ruamx:当地认为人生病是因为灵魂和躯体分离了,要让灵魂归来就要举行招魂仪式。仪式中用病者的衣裳在火上晃一晃,口里一边念咒语。