搜索
   登录

夏柳宝尼
所属图书:《苗族贾理(第二版)(下)》 出版日期:2015-11-01 文章字数:14731字

一 夏柳宝尼

xub xil diux naib tob
hxub xil diux hnaib tob

开亲源太阳,

kheet xil zad lat dangt
khat xil zaid hlat dangt

结戚始月亮。 [1]

xub xil daib Benx Jenx
hxub xil daib Benx Jenx

开亲源本瑾,

kheet xil jid Ghaot Zeet
khat xil jid Ghet Zeet

结戚始郜则。 [2]

xub xil bak Dlas Lioux
hxub xil bad Dlas Liex

开亲源夏柳,

kheet xil mens Boux Nil
khat xil mais Bex Nil

结戚始宝尼。

xub xil gheeb Veex Daod
hxub xil ghangb Vangx Ded

开亲在也道,

kheet xil fend Vongl Gheik
khat xil hfud Vongl Gheik

结戚于荣圭。

ghaot Lioux nriul Dlas Lioux
ghet Liex niel Dlas Liex

柳公生夏柳,

ghaot Ngil nriul Boux Ngil
ghet Ngil niel Bex Ngil

尼公生宝尼,

nib daib xid dangf sangx
nenx daib xit dangf sangx

两个同班辈,

nib vangt xid dangf sangs
nenx vangt xit dangf sangs

俩人同年纪,

ib laix jeex juf zab
ib laix jangx juf zab

一个年十五,

ib dail jeex juf diut
ib dail jangx juf diut

一个岁十六,

xud wix xid dangf hveib
hxud waix xit dangf hvib

站起同样高,

nriangb dab xid dangf gal
niangb dab xit dangf gal

坐下一样矮,

dox lox xid dangf qid
dox lox xit dangf qend

如天作之合,

niul ghod xid dangf taob
niel ghod xit dangf teb

似鼓“滔” [3] 之配。

ghoud sax xid deix fib
ghed seix xit deix fib

同样都有财,

ghoud sax xid dangf dlas
ghed seix xit dangf dlas

同样都富裕。

nriangb dail ghaot Diud Did
niangb dail ghet Diud Did

有个度地公,

nriangb dail wouk Duf Daf
niangb dail wuk Duf Daf

有个杜妲婆,

jouf dax gheeb Veex Daod
jef dax ghangb Vangx Ded

来到也道岭,

jouf dax fend Vongl Gheik
jef dax hfud Vongl Gheik

来到荣圭崖,

dax nais bak ghaot Lioux
dax nais bad ghet Liex

问亲于柳公:

ob daib ghoud deix sangx
ob daib ghed deix sangx

“咱崽同年纪,

ob vangt ghoud dios sangs
ob vangt ghed dios sangs

咱孩同班辈。

geeb nongb jouf dieed doul
gangb hnongb jef dad dul

萤火虫照路,

geeb vees jouf jangx xeeb
gangb vas jef jangx hxangb

蜘蛛来牵丝,

jouf dax nriangx jox xub
jef dax niangx jox hxub

才欲来攀亲,

jouf dax daos zos kheet
jef dax des zos khat

才欲来结戚。

sos xub dox lox yad
sos hxub dox lox yad

开天合之亲吧,

sos kheet niul taob yad
sos khat niel teb yad

结鼓‘滔’之戚吧。

khat mob daib Dlas Lioux
khat mongx daib Dlas Liex

请嫁你夏柳,

lol daos wil Boux Ngil
lol des wil Bex Ngil

来跟我宝尼。”

jus dail bak ghaot Lioux
jus dail bad ghet Liex

且说那柳公,

nib ghob dab dat niul
nenx ghongb dab dangf niel

应声如鼓响,

nib ghob seik dat taob
nenx ghongb seik dangf teb

答话似“滔”鸣。

Dlas Lioux jouf lol jus
Dlas Liex jef lol jus

夏柳就说道:

wil mil dieed mil deil
wil mongl dad mongl deil

“我去倒是去,

wil longl dieed longl deil
wil longl dad longl deil

我走倒是走,

wil mil seil dangl vangl
wil mongl seil dangl vangl

我去寨冷落,

wil mil zaok dangl zad
wil mongl zek dangl zaid

我去家冷清,

wil mil aob lieix kheeb
wil mongl eb lix kab

我去田水干,

wil mil aob ongd lot
wil mongl eb ongd lot

我去塘水涸。”

bak ghaot Lioux jouf jus
bad ghet Liex jef jus

柳公就说道:

daib liub ghob mil kheet
daib hlieb ghongb mongl khat

“崽大就出嫁,

beet diangs ghob mil gil
bat diangs ghongb mongl genl

猪肥就出栏。

seil dangl vangl ghoud mil
seil dangl vangl ghed mongl

寨冷落也去,

zaok dangl zad ghoud mil
zek dangl zaid ghed mongl

家冷清也去,

aob lieix kheeb ghoud mil
eb lix kab ghed mongl

田水干也去,

aob ongd lot ghoud mil
eb ongd lot ghed mongl

塘水涸也去。”

jouf xangb jeex jox xub
jef hxangb jangx jox hxub

说订一门亲,

jouf qangb jas zos kheet
jef qangb jas zos khat

缔结一门戚,

jouf bib gheib diot bil
jef baib gheib diot bil

赠鸡作定礼,

jouf bib gas diot lob
jef baib gas diot lob

送鸭作信物, [4]

jouf mib it hangd dix
jef mib ait hangd dix

开亲才稳靠,

jouf vil it hangd jongt
jef vil ait hangd jongt

结戚才牢固。

kheik gid diot nrieex jux
kheik gid diot niangx jex

佳期定九月,

kheik diangf diot lat juf
kheik diangf diot hlat juf

喜日定十月。 [5]

beex geed diot gid wix
bangx gad diot gid waix

先收粮进仓,

beex nral diot gid dab
bangx nail diot gid dab

再捉鱼待客。

naib xud Diul xongt yees
hnaib hxed Diel xongt yis

吉日官筑城,

mangt vut vongx kheeb gib
hmangt vut vongx kab gib

良辰龙晒角,

weix qangb xub nrieex jux
wix qangb hxub niangx jex

到了九月婚嫁季,

leit sos kheet lat juf
leit sos khat hlat juf

到了十月迎娶节,

nrieex jux vut naib yongx
niangx jex vut hnaib yongx

九月羊日好,

lat juf vut naib beet
hlat juf vut hnaib bat

十月猪天吉,

khat daib Dlas Lioux mil
khat daib Dlas Liex mongl

嫁男儿夏柳,

mil aod jid Boux Ngil
mongl ed jid Bex Ngil

去跟女宝尼。

nib mil ab mil seeb
nenx mongl ax mongl hsab

他走不空走,

nib mil ab mil lial
nenx mongl ax mongl lial

他行不空行。

mol jub liax jouf mil
mal jub liax jef mongl

骑红骏马去,

eeb naox deid jouf mil
enb nex deid jef mongl

坐滑亮鞍去,

nongb dieed xid jouf mil
hniongb dangd xid jef mongl

挎带鞘剑去,

khangb naid qud jouf mil
khangb hnaid qud jef mongl

持弯弓弩去,

mos mangl jenb jouf mil
mos mangl jenb jef mongl

戴金丝帽去,

dib vangx xangb jouf mil
dib vangx hxangb jef mongl

打扮好才去,

it jol yif jouf mil
ait jol yif jef mongl

装扮俊才去。

nib mil leit dangl gongl
nenx mongl leit dangl gongl

他去到途中,

jit kod liod mil bil
jit kod liod mongl bil

上山去打猎,

mil bangd dous xok lieix
mongl bangd dus xok lix

血洒红了田,

ngal kod liod lol dos
ngal kod liod lol dos

下坡去杀兽,

lol bangd dous xok ongd
lol bangd dus xok ongd

血染红了塘。

bak benf diuk ab jeex
bad bongf diek ax jangx

爸见笑不是,

mens benf nrieed ab dios
mais bongf niangd ax dios

妈见哭不成。

jouf dib bab dad loux
jef dib bib dad lux

打三鞭催骡,

jouf mouf bab dad mol
jef muf bib dad mal

扬三鞭催马,

jouf fat gheeb Veex Daod
jef fat ghangb Vangx Ded

过了也道岭,

jouf fud fend Vongl Gheik
jef hfed hfud Vongl Gheik

越了荣圭崖,

jouf fat veex vib mil
jef fat vangx vib mongl

过了光石岭,

jouf fud bil laot mil
jef hfed bil hlet mongl

越了铁石坡,

yul jouf mil weix diux
yul jef mongl wix diux

才窜到女家,

songt jouf mil dlouf zad
hsongt jef mongl dluf zaid

才送到女门。

lob jouf mil daif doul
lob jef mongl denf dul

抬脚踩火烟,

dout jouf mil daif zot
dut jef mongl denf zot

迈步跨火把。 [6]

dieed geed mil niox dab
dad gad mongl niox dab

拿饭来祭祖,

dieed ghof mil jongt nriongs
dad ghof mongl jongt niongs

拿肴来敬神。 [7]

ghab seib ob dangl nenx
ghab hseib ob dangl nongx

请祖宗来享,

jongt nriongs ob peit haok
jongt niongs ob pit hek

唤祖神来食,

vut bod nib jox xub
vut bod nenx jox hxub

保佑此开亲,

vut houk nib zos kheet
vut hek nenx zos khat

护佑此结戚,

bod nib xub leit bil
bod nenx hxub leit bil

保开亲顺利,

houk nib kheet leit wix
hek nenx khat leit waix

佑结戚完满。

mil jeex deil bab mul
mongl jangx deil bib mongl

开亲成三天,

mil jas deil bab mangt
mongl jas deil bib hmangt

结戚成三夜,

bab mul ghob diangd diub [8]
bib mongl ghongb diangd diub

三天就回门,

bab mangt ghob tok lous [9]
bib hmangt ghongb tak lus

三夜就回礼。 [10]

dax weix gheeb Veex Daod
dax wix ghangb Vangx Ded

回到也道岭,

dax dlouf fend Vongl Gheik
dax dluf hfud Vongl Gheik

回到荣圭崖,

dax jas aob lieix kheeb
dax jas eb lix kab

来见田水干,

dax jas aob ongd lot
dax jas eb ongd lot

来见塘水涸。

seil dangl vangl jus deix
seil dangl vangl jus deix

果然寨冷落,

zaok dangl zad jus deix
zek dangl zaid jus deix

果然家冷清。

jus dail bak ghaot Lioux
jus dail bad ghet Liex

且说那柳公,

nib seil deil weix hveib
nenx seil deil wix hvib

他就冷到心,

nib nraf deil weix nrid
nenx naf deil wix hnid

他就辣到肠,

lol nrix ghob mab nrix
lol ninx ghongb mab ninx

来牛就抓牛,

lol niul ghob mab niul
lol niel ghongb mab niel

来鼓就扣鼓,

dieib lieib dat dail leib
dieib lieib dangf dail leib

如猴狲抓树,

diad liad dat dail jad
diad liad dangf dail jad

如飞鼠攥藤,

mab ghob mab yab tad
mab ghongb mab vax tad

抓住就不松,

daok ghob daok yab xangt
dek ghongb dek vax xangt

攥住就不放。

dail mil xil ab weix
dail mongl xil ax wix

该去的不去,

dail daos xil ab dlouf
dail des xil ax dluf

该接的不接,

bab mul deid bab mangt
bib mongl deid bib hmangt

三天又三夜,

bab mangt deid bab lat
bib hmangt deid bib hlat

三夜又三月,

bab lat deid bab nriut
bib hlat deid bib hniut

三月又三年,

ib lob ghoud ab weix
ib lob ghed ax wix

一脚也不到,

ib dout ghoud ab dlouf
ib dut ghed ax dluf

一步也不临。

bak ghaot Ngil jouf jus
bad ghet Ngil jef jus

尼公就思量:

ib hvub ghoud jeex kheet
ib hveb ghed jangx khat

“一语结成戚,

ib sod ghoud jeex las
ib hsod ghed jangx las

一锄挖成地。

gid gid yul weix diux
gid gid yul wix diux

迎娶也认真,

gid gid songt dlouf zad
gid gid hsongt dluf zaid

回门也慎重,

dieed daok wil nrix niox
dad dek wil ninx niox

却抓我的牛,

dieed mab wil niul niox
dad mab wil niel niox

却扣我的鼓。”

zab seix diot ib jil
zab sangx diot ib jil

手拿五钱银,

zab fenb diot ib jil
zab hfenb diot ib jil

手拿银五分,

jouf sob loul Mangs Ghob
jef sob lul Mangs Ghob

请理老芒戈,

jouf sob loul Pangt Mol
jef sob lul Pangt Mal

叫理老庞莫, [11]

dax jus bak ghaot Lioux
dax jus bad ghet Liex

来责问柳公,

dieed Jax dieed lol bid
dad Jax dad lol bid

用《贾》来论辩,

dieed lil dieed lol sos
dad lil dad lol sos

拿理来评说:

mob bak ghaot Lioux nongd
mongx bad ghet Liex nongd

“你这柳公呀,

liub liub ghoud yab xid
hlieb hlieb ghed vax xid

大仍不记事,

loul loul ghoud yab benb
lul lul ghed vax bub

老仍不懂理!

ib hvub jeex wil naix
ib hveb jangx wil naix

一语成我人,

ib sod jeex wil las
ib hsod jangx wil las

一锄成我地,

ib hvab jeex wil nral
ib hvab jangx wil nail

一啄 [12] 成我鱼,

ib naid jeex wil naos
ib hnaid jangx wil nes

一箭成我鸟。

mob dieed daok wil nrix
mongx dad dek wil ninx

你却逮我牛,

mob dieed mab wil niul
mongx dad mab wil niel

你却攥我鼓,

mab ghoud mab yab tad
mab ghed mab vax tad

逮住就不松,

daok ghoud daok yab xangt
dek ghed dek vax xangt

攥住就不放。

mob it laib yab dios
mongx ait laib vax dios

你做这不对,

mob sos had yab gheeb
mongx sos had vax ghangb

你煮这不香。

mob daib bab nrieex ngal
mongx daib bib niangx ngal

你儿三年来,

mob vangt bab nriut jit
mongx vangt bib hniut jit

你崽三载里,

bab nrieex ab weix diux
bib niangx ax wix diux

三年不入门,

bab nriut ab dlouf zad
bib hniut ax dluf zaid

三载不到屋,

mob daib zouk wil daib
mongx daib zuk wil daib

你崽逃我崽,

mob vangt wees wil vangt
mongx vangt was wil vangt

你娃弃我娃。”

bak ghaot Lioux jouf jus
bad ghet Liex jef jus

柳公才回答:

mob loul Mangs Ghob nongd
mongx lul Mangs Ghob nongd

“您老芒戈呀,

mob ghot Pangt Mol nongd
mongx ghot Pangt Mal nongd

您老庞莫呀!

mob dax deil zab seix
mongx dax deil zab sangx

您拿五钱来,

wil diul mob zab seix
wil dil mongx zab sangx

我奉陪五钱,

mob dax deil zab fenb
mongx dax deil zab hfenb

您拿五分来,

wil diul mob zab fenb
wil dil mongx zab hfenb

我奉陪五分。

mob dax hangd hangd xud
mongx dax hangd hangd hxed

您来是善意,

wil diul houl houf vut
wil dil hol hof vut

我陪是好心。

wil daib ab zouk mob daib
wil daib ax zuk mongx daib

我崽非嫌弃,

wil daib ab wees mob daib
wil daib ax was mongx daib

我孩非休妻。

wil daib ab beel jul hveib
wil daib ax bal jul hvib

只心还未甘,

wil daib ab beel jul xent
wil daib ax bal jul hxut

只意还未了,

nib nriangb lib ghab nrongl
nenx niangb hlib ghab nongl

在留恋他房,

nib nriangb lib ghab zad
nenx niangb hlib ghab zaid

在留恋他家,

nib xeib mil lieix kheeb
nenx hxib mongl lix kab

忧去田水干,

nib xeib mil ongd lot
nenx hxib mongl ongd lot

忧去塘水涸。

lieit vob ghob vob lax
lit vob ghongb vob lax

紧塞菜就烂,

lieit nras ghob nras lod
lit nas ghongb nas lod

紧挤笋就折。

it kheet ghob it jox hveib dad
ait khat ghongb ait jox hvib dad

开亲须耐性,

it kheet ghob it jox nrid liub
ait khat ghongb ait jox hnid hlieb

结戚要度宽。

lieet dad jouf kheib mol
hlat dad jef kheib mal

缰绳长才好牵马,

hveib dad jouf sos kheet
hvib dad jef sos khat

度量大才宜结戚。

wil dieed nrieix lol kheib
wil dad nix lol kheib

我愿拿银开,

wil dieed liangl lol vis
wil dad liangl lol vis

我愿拿钱补,

wil yax ngeix lol xongb
wil yax ngix lol hxongb

拿肉来赔礼,

wil xouk joud lol qut
wil xuk jud lol qet

提酒来道歉。”

ob diangd xub lol diud
ob diangd hxub lol diud

“咱开调头亲吧,

ob wees kheet lol sos
ob was khat lol sos

咱做调头戚吧,

khat mob daib Boux Ngil
khat mongx daib Bex Ngil

请嫁你宝尼,

lol aod wil Dlas Lioux
lol ed wil Dlas Liex

来要我夏柳。

hangd Dlas Lioux yab aod
hangd Dlas Liex vax ed

若夏柳不要,

daot dib gheib wil bil
det dib gheib wil bil

打鸡棒我手,

xangb langf joud wil bil
hxangb langf jud wil bil

滤酒筒我手,

nrieix liub laib wil dliok
nix hlieb laib wil dliok

大银该我付,

beet liub dail wil dib
bat hlieb dail wil dib

肥猪该我杀。”

loul Mangs Ghob jouf mil
lul Mangs Ghob jef mongl

理老芒戈返,

loul Pangt Mol jouf mil
lul Pangt Mal jef mongl

理老庞莫回,

mil xees bak ghaot Ngil
mongl xangs bad ghet Ngil

跟尼公讲清,

laib niul ghob yab but
laib niel ghongb vax bet

铜鼓不再响,

laib taob ghob yab seik
laib teb ghongb vax seik

鼓桶不再动。 [13]

jouf bid xub diangd dangl
jef bid hxub diangd dangl

才来开调头亲,

jouf sos kheet diangd dangl
jef sos khat diangd dangl

才来做调头戚,

jouf khat daib Boux Ngil
jef khat daib Bex Ngil

才嫁那宝尼,

lol aod daib Dlas Lioux
lol ed daib Dlas Liex

去要那夏柳。

khat it jox nreex feeb
khat ait jox nangx fangb

女嫁成乡俗,

aod it laib bat vangl
ed ait laib bit vangl

娶女成村风,

khat diot daix dol xid
khat diot daix dol hxid

嫁给大众看,

aod diot daib not nrieet
ed diot daib not ngit

娶给大伙瞧。

kheik gid diot nrieex jux
kheik gid diot niangx jex

吉日定九月,

kheik diangf diot lat juf
kheik diangf diot hlat juf

良辰择十月,

beex geed ghoud gid wix
bangx gad ghed gid waix

先打谷进仓,

beex nral ghoud gid dab
bangx nail ghed gid dab

再捉鱼待客。

feeb aod ghob sax aod
fangb ed ghongb seix ed

村村迎娶日,

vangl vib ghob sax vib
vangl vib ghongb seix vib

寨寨接媳时,

jouf khat daib Boux Ngil
jef khat daib Bex Ngil

嫁姑娘宝尼,

lol aod daib Dlas Lioux
lol ed daib Dlas Liex

来要那夏柳。

nib lol ab lol seeb
nenx lol ax lol hsab

她嫁不空嫁,

nib lol ab lol lial
nenx lol ax lol lial

她来不空来,

lol qout deib ghab dlad
lol qut deib ghab dlad

褶裙围腰间,

lol nriouf qenb ghab dis
lol niuf qenb ghab dis

围腰佩腹前,

diul wul dat laib xab
diul wul dangf laib hxab

圆圆如水车,

dos los dat laib lat
dos los dangf laib hlat

团团似满月。 [14]

lol ib laib guk naib
lol ib laib guk hnaib

拿一把雨伞,

lol ib laib dak mub
lol ib laib dak hmub

揹一袋衣裳,

bab laix daib nail dieed
bib laix daib nenl dad

三个舅舅陪,

bab juf daot mens songt
bib juf det mais hsongt

三十舅妈送。

ib laix jouf it nrieeb
ib laix jef ait niangb

一个是新妇,

ib dail jouf it nrinl
ib dail jef ait nrinl

一个是伴娘,

jeex gangx nib jouf lol
jangx gangx nenx jef lol

成双她才来,

jas nriouf nib jouf lol
jas niuf nenx jef lol

得伴她才来。

dieed weix gheeb Veex Daod
dad wix ghangb Vangx Ded

送来到也道,

songt dlouf fend Vongl Gheik
hsongt dluf hfud Vongl Gheik

送来到荣圭,

lol weix Dlas Lioux diux
lol wix Dlas Liex diux

来到夏柳家,

lol dlouk Dlas Lioux zad
lol dlouk Dlas Liex zaid

来临夏柳门。

lob jouf lol daik doul
lob jef lol daik dul

抬脚踩火烟,

dout jouf lol daik zot
dut jef lol daik zot

迈步跨火把,

lol nrangb jouf xongx meex
lol nrangb jef xongx max

坐下顺房梁,

lol xud jouf dak dongt
lol hxud jef dak dongt

站立靠中柱,

bud yil jouf zab dliab
bed yil jef zab dliab

兄弟摆菜钵,

wad vangl jouf zeet lous
wid vangl jef zangt lus

姑嫂摆饭篮,

liangb ghab dail diub nral
liangb ghab dail diub nail

掐鱼背祭祖,

liouk ghab dail diub nraof
liuk ghab dail diub nef

掐饭肉祭神。 [15]

lol nenx ngeix ghab mil
lol nongx ngix ghab mongl

成天同吃肉,

lol haok joud ghab mangt
lol hek jud ghab hmangt

整日共饮酒,

苗族婚礼中的掐食祭祖仪式 (黄晓海 摄)

jouf sos xak liab lil
jef sos hxak lial lib

酒歌像蝉鸣,

jouf dib niul denl wub
jef dib niel denl wub

欢声如鼓响。

feex lieex lol wat doul
fux liux lol wat dul

三脚熏过火,

weil diul lol wat nrint
wil Diel lol wat hniut

铁锅粘过烟,

nenx vob jouf lias deil
nongx vob jef lias deil

吃惯夫家菜,

haok geed jouf lias lot
hek gad jef lias lot

喝惯夫家食,

lob jouf lol qab ghaob
lob jef lol qab gheb

抬脚同上坡,

dout jouf lol mib gid
dut jef lol mib gid

跨步同归屋,

naix lol jouf dios ghongd
naix lol jef dios ghongd

客临摆酒席,

yof lol jouf dios gux
yof lol jef dios gux

鹞来给蝗虫。

lol jeex ghab nrieex ngal
lol jangx ghab niangx ngal

嫁来成一年,

lol jas ghab nriut jit
lol jas ghab hniut jit

娶来有一载,

jouf dax qangb ghab jil
jef dax qangb ghab jil

枝头长新芽,

jouf dous nriuf ghab jongx
jef dus niuf ghab jongx

根部发新根,

jouf dax ib jil gib
jef dax ib jil gib

长了一只角,

jouf liees ib daot meid
jef liangs ib det hmid

冒了一口牙。

naib jouf lol qub liub
hnaib jef lol qub hlieb

到日怀胎满,

mangt jouf lol xeef mongl
hmangt jef lol xangf mongl

临期娃儿生,

eek daib lol dieed neel
ak daib lol dad nangl

得儿好承嗣,

dot vangt lol gangs jus
dot vangt lol gangs jus

得女好走亲。

bak ghaot Lioux jouf jus
bad ghet Liex jef jus

柳公喜溢言:

ob daib gheel jeex diux
ob daib gheel jangx diux

“咱孩已能顶门户,

ob vangt gheel jeex zad
ob vangt gheel jangx zaid

咱崽已能承家业!”

jouf xees bak ghaot Ngil
jef xangs bad ghet Ngil

佳音报尼公,

bak ghaot Ngil jouf jus
bad ghet Ngil jef jus

尼公亦喜曰:

aod ob daib jeex diux
ed ob daib jangx diux

“咱崽果然顶门户,

aod ob vangt jeex zad
ed ob vangt jangx zaid

咱孩果然承家业!

wil longl bab dax xab
wil longl bab dax xab

我拿襁褓来包,

wil longl ghol dax diul
wil longl ghol dax dil

我送被片来盖。” [16]

jouf gol jul xub nrix [17]
jef gol jul hxub ninx

请来了尊亲,

ghoud gol jul kheet niul [18]
ghed gol jul khat niel

邀来了贵戚,

ghoud gol jul wad vangl
ghed gol jul wid vangl

请村中姐妹,

ghoud gol jul wouk nrieeb
ghed gol jul wuk niangb

呼寨上婆媳,

ib peid xil pib bab
ib pid xil paib bab

一些来缝被,

ib peid xil pib mos
ib pid xil paib mos

一些来缝帽,

ib peid xil pib heeb
ib pid xil paib hab

一些来缝鞋,

ib peid xil pib oud
ib pid xil paib ud

一些来缝衣。

jouf gheet dax weix diux
jef ghangt dax wix diux

才抬来到家,

jouf songt dax dlouf zad
jef hsongt dax dluf zaid

才送来到屋,

dax khad jouf but denl
dax khad jef bet denl

放下才响咚,

dax dib jouf bid zad
dax dib jef baid zaid

铺开才满屋,

jouf jeex hangd bus daib
jef jangx hangd bes daib

才叫贺甥崽,

jouf jas hangd bus jib
jef jas hangd bes jib

才叫看外孙,

jouf it nreex diot feeb
jef ait nangx diot fangb

才留名声给地方,

jouf it bat diot vangl
jef ait bit diot vangl

才留名气给村寨。

dax nenx ngeix ghab mil
dax nongx ngix ghab mongl

成天同吃肉,

dax haok joud ghab mangt
dax hek jud ghab hmangt

整日共饮酒。

nenx ngeix xid bus dlieeb
nongx ngix xit bes dlangb

勾肩劝吃肉,

haok joud xid bus ghongd
hek jud xit bes ghongd

抱颈劝饮酒。

nenx ngeix ab xut dit
nongx ngix ax xet dit

肉碗不让空,

haok joud ab lod xuf
hek jud ax lod xef

酒壶不让干。

jouf sos xak liab lil
jef sos hxak lial lib

酒歌如蝉鸣,

jouf dib niul denl wub
jef dib niel denl wub

欢声似鼓响。

nib xub jouf leit bil
nenx hxub jef leit bil

这样开亲才顺利,

nib kheet jouf leit wix
nenx khat jef leit waix

这样结戚才完满,

nib xub jouf jeex fib
nenx hxub jef jangx fib

这样开亲才美好,

nib kheet jouf jas dlas
nenx khat jef jas dlas

这样结戚才幸福,

nib xub jouf qub liub
nenx hxub jef qub hlieb

这样开亲才兴旺,

nib kheet jouf xeef mongl
nenx khat jef xangf mongl

这样结戚才发达。


[1] 苗族传说开天辟地时,为太阳娶了妻,他才肯巡天照亮大地。认为太阳娶妻开婚姻先河,而月亮做“第三者”开婚姻纠纷先河。参见《创世篇·铸日造月》。

[2] 指兄妹结婚的传说,参见《洪水篇(下)》。

[3] “滔”(taob):铜鼓的共鸣器。参见《创世篇·祭公祀奶(十)》注2、3。

[4] 赠鸡作定礼/送鸭作信物:苗族婚俗,男方去女方家吃订婚酒返回时,女方家要送一双小鸡给男方家带回,作为允婚的凭证。此处“鸭”是作为修辞用的陪衬词。

[5] 苗族民间的婚事,一般都在农历九月至次年正月间举行,即使在其他月份结婚的男女,也多等到此期间才补办婚礼。

[6] 抬脚踩火烟/迈步跨火把:苗族婚俗,新人进门时,要跨过大门门槛下冒着火烟的米草束,认为这样可祛邪祟、保吉祥。

[7] 拿饭来祭祖/拿肴来敬神:指在婚礼上举行用男女双方的糯米饭、鱼、肉、酒祭祖的仪式。

[8] diangd diub,tok lous:直译意为返回包、返回篓,代指婚礼中的“回门”。苗族婚俗:送新娘往新郎家时,女方家必送用竹饭篓(或称为“滔”的木桶)装的一篓糯米饭和用米草包的一包熟猪肉与熟牛皮,作为礼仪食品;送新娘回门时,男方家也必送同样的礼仪食品。

[9] diangd diub,tok lous:直译意为返回包、返回篓,代指婚礼中的“回门”。苗族婚俗:送新娘往新郎家时,女方家必送用竹饭篓(或称为“滔”的木桶)装的一篓糯米饭和用米草包的一包熟猪肉与熟牛皮,作为礼仪食品;送新娘回门时,男方家也必送同样的礼仪食品。

[10] 三天就回门/三夜就回礼:苗族婚俗是迎娶新娘过两晚后在第三天回门,并非住三晚才回门,此处二句中表示天数的苗语mul、mangt直译义都是“夜”,应理解为“天”(量词)。这源于苗历以序数词称呼历月内的各日时,习惯称为“夜”而不称为“日”或“天”。

[11] 一说是请媒人ghaot Diud Did(度地公)、wouk Duf Daf(杜妲婆)去。

[12] 啄:指用鱼啄(一种类似渔叉的捕鱼工具)啄鱼。

[13] 铜鼓不再响、鼓桶不再动:这两句喻口舌之争已结束。

[14] 圆圆如水车/团团似满月:喻新娘穿起多条百褶裙后的样子。

[15] 以上八句说的是苗族婚姻习俗中,新娘跨夫家门、进屋、掐鱼饭祭祀过程中的规矩。其中掐鱼时只能掐鱼背、鱼嘴部位。

[16] 拿襁褓来包/送被片来盖:苗族婚俗,女儿出嫁生育孩子时,婆家要送背带、包被、衣帽等给外甥,头胎尤其隆重。

[17] xub nrix、kheet niul:直译“牛亲、鼓戚”,意为尊亲贵戚。苗族婚俗:从前结婚时,女方家如果送水牛或整条牛腿肉作为陪嫁礼品,那么男方家就要准备铜鼓,等待牵水牛或抬牛腿肉来的舅舅来坐在上面一下,这是最高贵的送亲迎亲礼节,富裕人家才有能力采用这种婚礼仪式。

[18] xub nrix、kheet niul:直译“牛亲、鼓戚”,意为尊亲贵戚。苗族婚俗:从前结婚时,女方家如果送水牛或整条牛腿肉作为陪嫁礼品,那么男方家就要准备铜鼓,等待牵水牛或抬牛腿肉来的舅舅来坐在上面一下,这是最高贵的送亲迎亲礼节,富裕人家才有能力采用这种婚礼仪式。

苗族贾理(第二版)(下)