六 也依秀排依色
jouf nriangb deil ib juf | 有那十二群, |
jouf nriangb deil ob dol | 有那十二伙, |
diux taid diux taid taid | 跋山又跋山, |
dieik diangf dieik diangf diangf | 涉水又涉水, |
diux taid Veex Vib Xud
[1]
| 走过也依秀岭, |
dieik diangf Bil Vib Seet
[2]
| 越过排依色坡, |
diux taid bus Aob Nriongx
[3]
| 走进乌弄河岸, |
dieik diangf bus Deil Nrongl
[4]
| 行至堆农河滩。 |
lol louf meex
[5]
hveib jil | 来抢高枫树, |
lol leis ghod
[6]
yongs guf | 来选直青, [7] |
yous vut aod wad vut | 俊男要靓女, |
yous vas aod wad ngas | 力士要勤娘, |
deif dail xad hvad niox | 丢下丑貌者, |
feek dail xad nrieet niox | 抛弃陋容人。 |
bak Dins Lax lol jus | 定拉神来说, |
mens Dins Send lol jus | 定圣神来说: [8] |
laib mob laib ab dios | “这样做事不对, |
had mob had ab gheeb | 这样煮饭不香。” |
bax wad bus qib niul | 拢妇进暗室, |
bax wad bus zeet zaok | 拢女入黑洞, |
qib niul it bab qongd | 暗室分三间, |
zeet zaok it bab hvak | 黑洞分三隔, |
wad vut diot gid gux | 靓女放外室, |
wad bol diot gid diongb | 丑妇置里间。 |
jouf lol sob mil aod | 才来叫去要, |
jouf lol xees mil daok | 才来唤去拉, |
ghoud langb diot gid daix | 先把榔规议, |
meef seid diot dangl fend | 先把话讲明: |
wad nriangb diot qib niul | “妇人在暗室, |
wad nriangb diot zeet zaok | 妻子在黑洞, |
wad gos xib ghob aod | 抓着臂就要, |
daok gos bil ghob vib | 拉着手就得。” |
bad xud dax gid daix | 雄悍汉先到, |
yous soux dax dangl fend | 聪明汉先临。 |
gid gux vut nongd taid | “外面的如此美, |
gid diongb beed vut not deib | 里面的会更靓! |
wil mil diongb gid aod | 我进里面再要, |
wil mil niangs gid vib | 我到里头再拉。” |
jouf pub pab mil diongb | 扒开众女往里闯, |
jouf dliuk dliongk mil niangs | 挤开众妇朝内钻。 |
yous bol dax dangl gheeb | 丑男来后头, |
yous niad dax val ghad | 憨汉来末尾, |
weix qongd gux ghob aod | 到外室就要, |
leit laif gux ghob vib | 至外间就拉。 |
diangd lol khangd feex xid | 返到明处看, |
tok lol khangd feex nrieet | 退到亮处瞧, |
dail vut dot dail bol | 美人得丑人, |
dail vangt dot dail loul | 年轻得老者, |
dot dail wad dox nrieeb | 得个凸额妻, |
dot dail wad deit mis | 得个翘颊妇。 |
yous vut jouf ab hangd | 俊男就不肯, |
yous vangt jouf ab hangd | 小伙就不肯, |
yous soux jouf ab hangd | 聪明汉不肯, |
bad xud jouf ab hangd | 雄悍汉不肯: |
bib lol wees nrix vud | “咱来调牛牧, |
bib lol wees niul dib | 咱来换鼓敲, |
bib lol wees wad aod | 咱来换妻子, |
dail vut aod dail vut | 美男要美女, |
dail bol aod dail bol | 丑男要丑女, |
dail vangt aod dail vangt | 年轻要年轻, |
dail loul aod dail loul | 年长要年长, |
dail soux aod dail soux | 聪明要聪明, |
dail naob aod dail naob | 笨人要笨人。” |
bak Dins Lax jouf ghoud | 定拉神就议, |
mens Dins Send jouf meef | 定圣神就定, |
ghoud diot diux qib niul | 议在暗室门口, |
meef diot zad zeet zaok | 定在黑洞门边: |
laib hvub liouf ghoud niox | “话才刚刚说, |
laib seid liouf meef niox | 语才刚刚议, |
gib nrix ab beel ngees xeed | 榔牛角的血未干, |
ghof xeet ab beel ngees diangx | 竹签肉的油还润。 [9] |
wad gos bil ghob aod | 抓着臂就要, |
gangf gos bil ghob vib | 拉着手就要, |
bud aod jeex bud wad | 哥要成哥妻, |
yil aod jeex yil seet | 弟要成弟媳, |
daos dot daos jux jif | 成双应地久, |
daos dot daos xongs sangs | 配偶应天长, |
dlak dot diux qib niul | 缘分注定于暗室, |
dlak dot zad zeet zaok | 缘分注定于黑洞。” |
jouf nriangb gil wees liod | “只有换牛的市场, |
ab nriangb gil wees wad | 没有换妻的市场, |
jouf nriangb gil wees beet | 只有换猪的市场, |
ab nriangb gil wees seet | 没有换伴的市场。 |
dail nrix sad dail liod | 如水牛跟了黄牛, |
dail gheib sad dail gas | 如鸡跟了鸭, |
dax jangd dail nriux nrix | 来捆住水牛嘴, |
dax jik dail lot liod | 来捆住黄牛嘴, |
dax jangd dail nriux gheib | 来捆住鸡嘴, |
dax jik dail lot gas | 来捆住鸭嘴, |
dieed it ib liob jil | 绑在同根柱, |
dieed it ib jul tiob | 拿做一锅煨。” |
yous ab xid sad diux | “夫禁钻错门, |
wad ab xid sad lous | 妻禁提错篓; [10] |
hangd yous xid sad diux | 夫若钻错门, |
hangd wad xid sad lous | 妻若提错篓, |
sad ghob dib beet qut | 错则杀猪赔礼, |
wat ghob dieed aob seed | 脏则拿水洗净。 [11] |
laib eid mil qab ghaob jouf xeed | 这样,做活才有收, |
laib eid mil sos gid jouf jeex | 这样,劳动才有获。” |
[1] Veex Vib Xud(也依秀):地名,意为状貌险恶的石头岭。
[2] Bil Vib Seet(排依色):地名,意为风化石坡。
[3] Aob Nriongx(乌弄):地名,意为水声嚣嚣的河流。Aob Nriongx亦作Aob Niongx。
[4] Deil Nrongl(堆农):地名,意为水声哗哗的河湾。Deil Nrongl亦作Deil Niongl。
[5] meex:daot meex(枫树)的省称。口语中不能省称。
[6] ghod:daot ghod(青树)的省称。口语中不能省称。
[7] 抢高枫树、选直青:喻挑选、争抢身材苗条、容貌姣好的女子为妻。
[8] 亦有异说说是ghaot Ghongl(龚公)、wouk Nris(妮奶),或Boux Jongx(宝炯)、Ghaot Zeet(郜则),或ghaot Xoub(庥公)、wouk Wus(婺奶)。
[9] 榔牛角的血未干/竹签肉的油还润:比喻说过的话犹在耳边,议订的榔规为时未久。苗族过去议榔立规时,要杀牛或猪等共食,并用竹签穿上几片生肉,每户一串,带回家给未能到现场的家人食之,表示每一个人都吃了榔肉,都要遵守榔规。
[10] 夫禁钻错门/妻禁提错篓:喻禁止夫或妻与他人发生性关系。门指寝室门,篓指饭篓。苗族夫妇的寝室,丈夫以外的成年男人平时是不准无故进入的,至今乡村里仍遵守这种礼俗。过去苗族妇女常用竹饭盒盛饭,送到野外给劳动的丈夫吃。
[11] 一说对认错赔礼的做法是:dail dlas ghob lol bab liangl/ dail xat lol bab seix/ ghoud joud jib mil qut/ weil gas jib mil qut(富者赔三两,穷者赔三钱,拿酒去赔礼,拿鸭去赔礼)。