第九部 思亲歌
Gus feax degt saul gamx, | 人家砍矮树当柱, |
Bix yieh degt saul gamx, | 阿哥也砍矮树当柱, |
Gus feax ramc saul xaanh, | 人家立晒台柱, |
Bix dungx ramc saul xaanh, | 阿哥也立晒台柱, |
Gus feax suans aul nuangx, | 人家打算要阿妹, |
Gus feax suans aul naangz, | 想把阿妹娶进家, |
Gvaangl haucjeex lachos, | 我到罗甸去赶集, |
Bix osjeex roxnyiel, | 阿哥在集上得知, |
Beal daailgamz raanzdianh. | 我在店家当即昏倒。 |
Bix bail jeex mal dangz, | 阿哥从集上到家, |
Meeh mengz bees bangz foonx gueh mog, | 你阿妈正忙嫁妆, |
Bees bangz log gueh soiz, | 忙着制嫁妆, |
Gus deel goiz mal naail baaihroh, | 新郎到时拜亲友, |
Gvaanl gvaail sax baaihroh, | 你夫给亲友作揖, |
Bix yieh neh aul jauc gaisdoonl bail bis, | 阿哥想拿只鸡摆, |
Neh aul jauc mulsis bail baaiz, | 想抬头猪去供, |
Damxxix jaauc mengz naail goons bix, | 只惜你夫抢在前, |
Gvaanl gvaail sax goons gul, | 你夫比我先作揖, |
Gul gueh wenz laaus xeeuh, | 贻误我一生, |
Bix xaaux raanz laaus xeeuh, | 阿哥失去心上人, |
Genz yieh xas laail byal, | 河中鱼不少, |
Bix saanl ngaz fih ndaix, | 阿哥还未编好笼, |
Lac yieh daic laail nuangx ings naangz, | 天下妹子处处有, |
Gvaangl xab xeenz fih bianh, | 只有阿哥未筹钱, |
Xac bix gaail naz ric, | 待阿哥把田他卖, |
Bail raanz dic nazlueh, | 把田产抵押, |
Nazlueh ndaix xibsaaml, | 好田卖了十三两银, |
Naz saangl ndaix xibngih, | 旱田卖了十二两银, |
Xib ndeeul xos gah nuangx, | 十两银作阿妹嫁妆, |
Feangx ndeeul xos gah naangz, | 阿妹嫁妆要一半, |
Saaml xaangz gueh lauc noh, | 看来酒肉要三两(银), |
Lauc noh xix xiz bix, | 我的婚事我操办, |
Lauc noh xix xiz gul, | 阿哥亲自办酒席, |
Mul xuangz
[1]
xiz bohmeeh, | 父母送礼猪, |
Bidt buxlaez gueh ixqvagt lacsos? | 哪家姑娘在戏水? |
Bidt buxlaez gueh ixos lac waail? | 谁家女儿水中玩? |
Bidt genl ngaaiz laezfih? | 鸭子吃过饭? |
Bix xix faaiz hauxgas, | 阿哥就要多煮些, |
Buxlaez gueh sazqyas bianghgenz? | 何人火坑边伶俐? |
Daaillo
[2]
mengz banzraanz laezfih? | 你是否安家? |
Saaul banzeeux laezfih? | 阿妹是否有婆家? |
Isnauz fih banz eeux, | 要是没有出嫁, |
Isnauz fih banz raanz, | 阿妹若独身一人, |
Bix bail raanz xingc ses, | 阿哥请人去说媒, |
Ses bail doh dazidt, | 第一次去说媒, |
Boh nuangx gvas bail rih, | 阿妹父亲不在屋, |
Ses bail doh dazngih, | 第二次去说媒, |
Bix mengz gvas bail naz, | 你兄已出门劳动, |
Ses bail doh dazsaaml, | 第三次去说媒, |
Boh ings bix qyus raanz, | 阿妹父和兄在家, |
Boh mizxux mengz xux, | 你父不应你也接, |
Bix mizhaanl mengz haanl, | 你兄不应你也应, |
Haec raanzneex lo boh, | 你说阿爹快答应, |
Doc ndaix nuangx gueh baz, | 若能娶阿妹为妻, |
Damznaz mbogt xix mbogt, | 卖掉田地产也值, |
Xogt waaiz leeux xix leeux, | 当了家产也情愿, |
Doc ndaix raaus bail weic bingheeux, | 但愿土仓能栖息, |
Doc ndaix xeeux bail weenl byaail fal, | 有栋茅屋来安身, |
Ndaix mengz mal saec meeh, | 盼你来侍候阿妈, |
Ndaix nuangx gvaih jixjagt lacriangh, | 娶阿妹来当家, |
Gvaih jixjig baaihndael, | 娶阿妹来管家业, |
Saec xaz sael haec meeh, | 沏杯凉茶给阿妈, |
Docndaix nuangx gueh baz, | 若能娶阿妹为妻, |
Naz mizhaec mengz ndaml, | 不让你辛劳, |
Ragtsaml mal gueh xaaiz, | 专心当裁缝, |
Ngaaiz banz genl bix yeeuh, | 到时喊你来吃饭, |
Yeeuh haec nuangx mal ngaaiz, | 请阿妹来吃饭, |
Ngaaiz laez dul miz waangs, | 吃了早饭我有事, |
Genl laez suans haucjeex, | 饭后我要去赶集, |
Genl laez suans hauchel, | 我要在集上挣钱, |
Dez mal xiangx maixruangh. | 赚钱给阿妹享受。 |
Docndaix nuangx gueh baz, | 若能娶阿妹为妻, |
Mal miz haec gueh rih, | 来了不让你辛劳, |
Rograul rox ndaail rih, | 斑鸠会帮忙锄地, |
Yahwih rox ndaail sianl, | 园里杂草云雀锄, |
Rauz miz dianl dungxndas, | 我们互相尊重, |
Nuangx ndas gul yieh ndamx, | 阿妹不说我什么, |
Gul ndas mengz yieh ndamx, | 我不乱讲你啥事, |
Soongl rauz reeul axnyamx dungxxoh, | 咱们相视微笑着, |
Mengz ndas gul yieh haanl, | 你说我一句我还几句, |
Nuangx ndas bix yieh haanl, | 阿妹小声阿哥声更大, |
Gaaisneex raanz rauz waaih. | 这样夫妻情感要分裂。 |
Mengz ndas gul xix bail raanzgenz banz xax, | 你说我时我让开, |
Gul ndas mengz xix bail raanzlac las waais, | 我讲你时你让开, |
Xac hoz aais daaus mal, | 我俩气消就回家, |
Buxlaez rox soonglrauz dungxndas? | 哪个知我们争吵? |
Jaaucyah feax dungxdiz, | 人家夫妻在斗嘴, |
Rauz deemc fiz bail neenh, | 我们掌着灯去劝, |
Jaaucyah feax dungxndangl, | 别家夫妻在争吵, |
Rauz deemc fiz bail neenh, | 我们点火把去劝, |
Rauz bail neenh daaus mal, | 我们劝架回到家, |
Soonglrauz reeul dungxxoh, | 我们在笑人家事, |
Soonglrauz gaangc dungxxoh, | 一起议论他人事, |
Doc ndaix nuangx gueh baz, | 只要阿妹当我妻, |
Deemc danglsal bail xux, | 阿哥打灯笼去接, |
Deemc dangllongz bail neenh, | 灯笼照阿妹回家, |
Mengz dangz jaucjeeuz rinl, | 你来到桥头上, |
Meeh ndingl dangz laezfih? | 盼孩子他妈来没有? |
Meeh nyeez dangz laezfih? | 看孩子他妈来没有? |
Doc rauz ndaix dungxaul, | 我们若结为夫妻, |
Jaul gueh baus xaanghxoc, | 要活如寿星, |
Beeh rauz hoc duez leg, | 我们虽无一个儿, |
Beeh rauz hoc duez xingl, | 我们终身无子, |
Bux ingl bux gueh manh, | 心心相印命不苦, |
Bux bangh bux gueh reengz, | 想到安慰不悔恨, |
Miz haec beengz daic numh, | 不让阿妹悔一生, |
Miz haec nuangx daic numh. | 不让阿妹一生悔。 |
Docndaix nuangx gueh baz, | 若能娶阿妹为妻, |
Mal miz haec gueh rih, | 来了不让你辛劳, |
Bail rih miz haec nuangx dez fenz, | 阿妹劳动别扛柴, |
Anx gaais byoml xungcnyungz, | 以防乌黑秀发坏, |
Bail rih miz haec nuangx dez leeul, | 阿妹劳动别扛草, |
Anx gaais eeulhaanz xic mengz waaih, | 以防杂草坏容颜, |
Docndaix nuangx gueh baz, | 只要娶阿妹为妻, |
Naz miz lix genl rih, | 没田耕种去开荒, |
Miz lix rih genl sianl, | 不能开荒靠菜园, |
Soonglrauz gaail reengz ndianl miz ruangh. | 我俩不怕卖苦力。 |
Docndaix nuangx gueh baz, | 若娶阿妹为妻, |
Naz miz lix genl rih, | 没田耕种去开荒, |
Feangxndeeul xos legbih, | 地里播种豆, |
Xuic rih xos legbyaauz, | 饭豆撒其间, |
Rauz jaiz genl hauxhaaul, | 我们想要吃大米, |
Aul legbyaauz bail waanh, | 集上把豆卖, |
Dez legbih bail waanh. | 豆子集上卖。 |
Docndaix nuangx gueh baz, | 若能娶阿妹为妻, |
Mizunl ninz soizwal mogweeh, | 不图龙凤棉被花枕头, |
Ninz xazrees xazngox doc xaml, | 芦苇里也睡得香, |
Ramx fuz byoml yieh ngaeh, | 露水湿头也睡得着, |
Byoml gveeuc hoz yieh ngaeh. | 头发被淹睡更香。 |
Bix lings aul lings aul xix ndaix, | 阿哥非你不娶, |
Bix lings gaix lings gaix ndaix mengz, | 我千争万争争得你, |
Daausneex xaaux raanz genl, | 如愿以偿建家园, |
Bix miz unl xos meeh, | 如今阿哥不怨阿妈, |
Jiml miz daic xos meeh. | 我在阿妈面前不怨。 |
[1] mulxuangz:即男方要赠送女方一头猪。
[2] daaillo:字面意思“死了”,指心上人,这是民歌中一种特殊的表达方式,还有些称为“daailxaux(死得早)”。