第五部 问姓名歌
Suil ric dungx suil ric, | 我问你的姓和名, |
Suil lueh dungx suil lueh, | 你也问我姓和名, |
Suil ric ndaix genl beas, | 阿哥问妹姓, |
Suil lueh genl mbaelbyaz, | 阿哥问妹名, |
Xaaml nuangx rauz aul xoh, | 阿妹告诉我你名, |
Xaaml baz feax aul xoh, | 请你报出名哥听, |
Nauz xoh lungc ndil raiz, | 把名讲来好称呼, |
Nauz wail lungc ndil yeeuh, | 说出姓来好呼唤, |
Yeeuh haec feax roxnyiel, | 让人知道姓和名, |
Gul banzmingz banzxoh. | 我的脸面也光彩。 |
Xoh nuangx xoh gaaismaz? | 阿妹的名字如何叫? |
Damznaz genl qyusyiangh, | 莫把名当田地产, |
Genl qyusyiangh damznaz, | 当做田地产讲价, |
Dianl haec rauz roxheeh, | 那请把名告诉我, |
Nauz haec bix roxheeh. | 让哥知道妹的姓。 |
Rox rauz xamh xoh baus, | 知道我与你夫同名, |
Rox rauz xamh xoh aaul, | 我与你叔相同, |
Mengz xix laaul miz yeeuh, | 你就不敢呼唤我, |
Riel xix gungz miz yeeuh, | 你不知怎样来喊, |
Nuangx xix xianz miz yeeuh. | 阿妹就不好称呼。 |
Xoh nuangx xoh gaaismaz? | 阿妹叫什么名字? |
Damznaz genl jicdah, | 莫把名看得贵重, |
Genl jicdah damznaz, | 当做贵重不愿说, |
Dianl haec rauz roxheeh, | 请告诉我知道, |
Nauz haec bix roxheeh. | 让阿哥知晓妹的姓。 |
Xoh buxndeeul doc ndaix, | 已得知一位的名, |
Xoh maix ndeeul mboxfih, | 不知另一位的名, |
Nauz xoh haec bix raiz, | 说出来我好呼, |
Nauz wail haec gul yeeuh, | 告诉姓来哥好唤, |
Ros baseengl lixxoh, | 舀水瓢都有个名, |
Beengz dagt lauc lixxoh. | 酒壶也有个称呼。 |
Weangz byal laez weangz noh
[1]
, | 黄姓是祭鱼或祭肉, |
Weangz byal gaangc degxoh, | 祭鱼黄姓人人知, |
Weangz noh gaangc ndil nyiel, | 祭肉黄姓善言语, |
Gac beal lamx dangznangh. | 使我难以来回答。 |
Daaus neex habtsas ndaix insbaul, | 下河打鱼得螃蟹玺, |
Damcdaul
[2]
ndaix insngeah, | 打鱼捞得蛟龙玺, |
Bail lueh ndaix insfaanz, | 上山打猎得黄麂, |
Daaus neex ndaix xoh naangz, | 阿哥喜获阿妹姓, |
Baizneex ndaix xoh sul, | 得知你的名和姓, |
Gul bail raanz aangs xoh. | 我要回家去祝贺。 |
Ndiangs sas xiangx mulmanl, | 舂谷要糠来喂猪, |
Daml ramz xiangx mulndaangs, | 猪吃细糠长得快, |
Xiangx mulndaangs rauz biz, | 猪吃嫩糠肯长膘, |
Ngonzlaez ndil aangs xoh. | 吉日杀猪来庆贺。 |
Hadt gueh hadt lixlianz, | 一天一天地临近, |
Ndianl gueh ndianl lix lanh, | 一月又一月来临, |
Jeenhjeenh dangz ngonzndil, | 吉日已经来到了, |
Gac mulbiz aangs xoh, | 杀肥猪庆名, |
Diz mul laaux aangs xoh. | 杀大猪庆名。 |
Mul bassis mal gac, | 猪要选肥的来杀, |
Xiez bashac mal heeh, | 黄牛选大的来宰, |
Raanz genz heeuh meehbac, | 请了上面的伯母, |
Raanz lac yeeuh meehleeuz, | 请了下家婶母到, |
Boh ings meeh dangz xaiz, | 父母已经堂中坐, |
Raiz wenz laail aangs xoh. | 全寨老小共贺名。 |
Yeeuh wenz mbaanx aangsxoh, | 叫寨上的人庆名, |
Jongs leglaanl mbaanxdaanz, | 寨上小辈们, |
Jongs leglaanl mbaanx neex, | 寨里众小辈, |
Xul genz xingc bashac, | 上半城请一百五, |
Xul lac xingc bassaaml, | 下半城请一百三, |
Jaangl xul xingc basngih, | 在城中请一百二, |
Xingc ndaix sishac bas buxwenz, | 四五百人共欢聚, |
Mal riangz bix gvaanghguns aangs xoh, | 光棍哥与大家同乐, |
Mal riangz jiml beangslaangh aangs xoh. | 我和大家共敬贺。 |
Jongs leglaanl mbaanxdaanz, | 寨上小辈们, |
Jongs leglaanl mbaanx neex, | 寨里众小辈, |
Xoix daihdangs daihdangs, | 你们帮我拿凳来, |
Xoix daihxoongz daihxoongz, | 搬来桌子摆放好, |
Mal riangz bix gvaanghguns aangs xoh, | 光棍哥与大家欢喜, |
Mal riangz gul geangslaangh aangs xoh. | 我和乡亲们贺姓名。 |
Jongs leglaanl mbaanxdaanz, | 寨上小辈们, |
Jongs leglaanl mbaanx neex, | 寨里众小辈, |
Xoixndeeul bail mianxguz aul mag, | 一个到珉谷买墨, |
Xoixndeeul bail bassagt aul sal, | 一个去百色买纸, |
Dez mal raaiz xoh sel, | 买纸来写名, |
Dez mal raaiz xoh sal, | 买纸来写姓, |
Ral xianyseny mal raaiz, | 请来先生帮写, |
Rauz mal aanl raaiz xoh. | 我们如何写才好。 |
Xianyseny hee xianyseny, | 先生啊先生, |
Laauxyiez hee laauxyiez, | 老爷呀老爷, |
Fengzsoix gaml bizsal, | 左手拿着纸, |
Fengzgvaz gaml binsmag, | 右手握着笔, |
Yag ramx xos genz sel, | 毛笔蘸好墨, |
Yag ramx xos genz sal, | 把墨蘸好写名字, |
Gval wail weangz gveedtngvih, | 黄字要写得很清晰, |
Raaiz xoh nuangx gveedtngvih. | 阿妹名字写得明。 |
Daausneex ndaix xoh nuangx, | 我已知道阿妹名, |
Daausneex ndaix xoh naangz, | 小姐名字已记住, |
Bix bail bas ndaix rol, | 外出阿哥经常念, |
Gul bail bol ndaix yeeuh, | 上山劳动我常喊, |
Yeeuh haec feax roxnyiel, | 喊了人们都知道, |
Riel banzmingz dol noih, | 你就受称赞, |
Nuangx banzlaaux dol noih. | 阿妹受爱戴。 |
[1] weangz byal,weangz noh:望谟的黄姓有两支,分别为吃鱼黄姓和吃肉黄姓。传说黄姓的祖先有两兄弟,母亲偏爱弟弟,就连晒谷子,每次她都要悄悄地将大儿子的谷子往二儿子那边挪。大儿子变得越来越贫寒,二儿子却越来越富裕。过年了,大儿子没有年猪,只得下河打鱼,以鱼祭拜祖宗;他的兄弟有年猪,可以以肉祭拜祖宗。他们的后代就分别是今天的祭鱼黄姓和祭肉黄姓。
[2] damcdaul:一种捕鱼方式。在撮箕上撒一些沙石,盖上扁平的石块,将其置于河中石堆边,使鱼儿认为可以藏身。由远及近,逐渐搬掉石头,最后,鱼儿就躲到撮箕里去了。
[3] 珉谷:地名,今贞丰县城所在地。