第一部 赞声歌
Dagtdais hoongz genz rinl laez dauc? | 蟋蟀在哪里鸣叫? |
Dagtjingl hoongz genz raanx laez dauc? | 蟋蟀在哪岩啼鸣? |
Dagtngaanx hoongz byaailbeangz, | 远方螳螂在歌唱, |
Nuangx nauzweanl dais baaih? | 阿妹唱是哪方歌? |
Bix fihsaaih roxnyiel, | 阿哥还没听得清, |
Weanl jiezlaez mal mos? | 哪里来的新歌调? |
Ndaeljos laez rohjos? | 朝门里还是朝门外? |
Ndaelxiangz laez rohxiangz? | 墙里还是墙外边? |
Hingl maz sianz xazrauh, | 嗓子是那么悦耳, |
Xonz maz duec xazrauh, | 歌声是那么动听, |
Gaisgail hanl rongsfaz laez dauc? | 野鸡歌声自铁笼? |
Gaishaz hanl rongsfaix laez dauc? | 竹鸡鸣叫自木笼? |
Hingl maz gongs lumc meax, | 歌声是那样高亢, |
Hingl maz duec lumc yianz, | 歌声清脆如二胡, |
Hingl maz sianz lumc xah, | 嗓音韵滑如波颤, |
Xonz gul dah xonz mengz mizndaix, | 我的歌唱不如你, |
Xonz mengz gaix xonl gul dogt dangs, | 我与你不能攀比, |
Is aul xangh mal xangh, | 我与你不能般配, |
Xonz mengz dol jic deeuh, | 你唱歌很动听, |
Xonz gul seeuc jic deeuh. | 我唱得不堪入耳。 |
Rogwees mbaanx laez raiz? | 哪寨竹鸡在啼鸣? |
Gaisgail mbaanx laez rianh? | 哪方野鸡在欢叫? |
Gaisdianh mbaanx laez hanl? | 哪寨鸹鸡叫得欢? |
Hingl dauc sianz siehsieh. | 优美嗓音在感人。 |
Doodt beah xux hinglsaangl, | 我正聆听阿妹唱歌, |
Gaangl gunz xux hingluns, | 阿哥恭听你歌唱, |
Xux hingluns miz diel, | 听妹唱歌忘回答, |
Liel hingl nuangx dogt naamh. | 阿妹的歌应接不暇。 |
Xux hingluns miz bianz, | 阿哥答歌不及时, |
Liel hinglsianz dogt naamh. | 阿妹的歌难回答。 |
Bangz ngihsis meeh bix byax, | 我阿妈不会唱歌, |
Bangz ngihhac meeh bix mbaangl, | 她会唱的歌不多, |
Xux hinglsaangl miz myaangz, | 阿哥的歌是白唱, |
Liel hingl naangz dogt naamh. | 让阿妹歌声白唱。 |
Meeh nuangx docxix rox ndaml hingl
[2]
, | 阿妹母亲擅栽姜, |
Ndaml hingl dogt diehbenh, | 栽姜栽在沃土上, |
Banz hingl uns hingl sianz, | 歌声唱得很轻柔, |
Hingl xianlnyianz ndaix meeh, | 嗓音好似你母亲, |
Hingl rianzrex ndaix meeh. | 阿妹歌声如母唱。 |
Boh bix doc mizrox ndaml hingl, | 我父亲不会栽姜, |
Ndaml hingl dogt dieh raaux, | 把姜栽在乱草丛, |
Banz hingl laaux hingl jaail, | 我的嗓音很粗犷, |
Hingl miz laail gaadt doonh, | 歌喉唱得不奔放, |
Hingl miz boongh lumc saaux, | 唱起歌来不清晰, |
Hingl miz saauc lumc yianz, | 歌声不如二胡声, |
Hingl miz sianz lumc ruangh, | 不如阿妹唱得好, |
Xonz miz rox lumc ruangh. | 歌声唱不好中断。 |
Bix xix rogrues xaaux soonl mbinl, | 阿哥是小鸟学飞, |
Xungc nyungz xaaux soonl byaaic, | 如像雏鸭学走路, |
Byaaic basnaamh miz rianz, | 走路都还没走稳, |
Mbinl miz gvas hoongclag, | 它不敢飞越深谷, |
Yag miz gvas wangz yeeul, | 雏鸭游不过深潭, |
Gaangc beeul mengz leg nyah, | 有失礼你别生气, |
Xonz beeul mengz leg nyah. | 有错的你别责备。 |
Bix xix gaisdoonl xaaux dadt ruc, | 阿哥如只刚剪冠之骟鸡, |
Gais bux xaaux soonl hanl, | 像刚啼鸣的公鸡, |
Jeedtlanz hingl miz boongh. | 麒麟嗓音不奔放。 |
Hingl miz boongh lumc saaux, | 唱起歌来不奔放, |
Hingl miz saauc lumc yianz, | 歌声不如二胡声, |
Hingl miz sianz lumc ruangh, | 不像阿妹好嗓音, |
Xonz miz rox lumc ruangh. | 歌声不像阿妹好听。 |
Bix xix gaisbux xaux soonl hanl, | 阿哥像公鸡学啼鸣, |
Jeedtlanz hingl miz boongh, | 麒麟嗓子好低沉, |
Hingl miz boongh lumc saaux, | 唱起歌来不奔放, |
Hingl miz saauc lumc yianz, | 歌声不如二胡声, |
Hingl miz sianz lumc ruangh, | 不像阿妹好嗓音, |
Xonz miz rox lumc ruangh. | 歌声不如阿妹好听。 |
Soongl gol faix xamh gogt, | 我们同根不同姓, |
Ngog gaais byaail dungx xoh. | 不约而同在一起。 |
Nuangx yieh leg daangs boh beangzjail, | 阿妹是异姓远方客, |
Bix yieh leg daangswail beangzfeax, | 阿哥也是他乡来人, |
Baais gaais weac genzmbenl, | 像那空中的浮云, |
Rumz dez mal sianghweih, | 吹到一起才相会, |
Al dez dauc sianghweih. | 乌鸦带路才相知。 |
Ramx os mbos jaanglnaz, | 田中有口冒沙井, |
Waz ramx bail soongl baaih. | 把水引向两边流。 |
Raais ndeeul banz soongl siangl, | 一滩流成两条沟, |
Ranl duezluangz das fead, | 看似龙展翅, |
Das fead xos genz rinl, | 展开双翅石上晒, |
Das dinl xos genz raanx, | 双脚晒在岩石上, |
Nuangx yieh leg daangs mbaanx beangzjail, | 阿妹看来是远方, |
Bix yieh leg daangswail beangzfeax, | 阿哥是他方异姓人, |
Baais gaais weac genzmbenl, | 像那空中的浮云, |
Rumz dez mal sianghweih, | 吹到一起才相会, |
Al dez dauc sianghweih. | 乌鸦带路才相知。 |
Hamhneex mingh ndil waanz mingh ndil, | 今晚是个好时运, |
Mingh ndil ramx gah dogt, | 人遇好运水自流, |
Mingh ndil logt gah bans, | 好似水车自然转, |
Logt gah bans aul ramx bail damz, | 水车车水灌良田, |
Logt gah bans aul ramx bail naz, | 水车车水润沃土, |
Mingh ndil raz sianghweih, | 我是有幸来相会, |
Mingh ndil bix sianghweih. | 阿哥相会是天意。 |
Mingh ndil bix, | 阿哥时来又运转, |
Mingh hoc mengz, | 你是人生不逢时, |
Mal riangz bix gvaanghguns xamh nangh, | 阿妹与光棍对歌, |
Mal riangz jiml beangslaangh xamh nangh. | 你与阿哥来对唱, |
Sianghfungx dois sianghfungx, | 我们知己再相遇, |
Sianghxunl dois siangh xunl, | 你我知音再相聚, |
Mbenl yungz rauz sianghweih, | 天赐良机咱相会, |
Yungz haec bix sianghweih. | 天赐良缘哥会妹。 |
Hamhneex haux riangz reeb dungx gaauz, | 今晚好似米与糠互搅, |
Laauz riangz hac dungx xians, | 好比猪油混牛油, |
Jiams riangz qyaangx dungxingl, | 宝剑大刀相依靠, |
Jiml riangz nganz dungx qyus, | 今晚金和银相遇, |
Nganz riangz jiml dungx qyus. | 今夜银和金相逢。 |
[1] 二十四路:以十二根线为一路穿过扣筘,三十路以上的筘织成的布是好布。
[2] “hingl”为多义词,有“姜”和“声音”二意。“栽姜”在此借喻“教歌”。姜栽得好就意味着教歌有方。