搜索
  登录

初恋
所属图书:《布依民歌荟萃:布依文、汉文·小调情歌》 出版日期:2015-12-01文章字数:45827字

三 初恋

1

Jobt gul lengclix weenl diangzxiex,
ʨɔp35 ku24 lɯŋ53li31 veːn24 tiːŋ11ɕiə31
斗笠 我 还在 挂 庙宇

斗笠还挂在庙宇,

Liangc gul lengclix weenl diangzbiangh,
liːŋ53 ku24 lɯŋ53li31 veːn24 tiːŋ11piːŋ33
伞 我 还在 挂 广场

伞也还挂在广场,

Lengclix ruangh raanz genl,
lɯŋ53li31 zuːŋ33 zaːn11 kɯn24
还在 担心 家 吃

还在为成家犯愁,

Lengclix xac ndaix mengz lengc dingh,
lɯŋ53li31 ɕa53 ɗai31 mɯŋ11 lɯŋ53 tiŋ33
还在 等 得 你 才 确定

还在等得你才定,

Xac ndaix leglunz feax lengc dingh.
ɕa53 ɗai31 lɯk33lun11 fɯə31 lɯŋ53 tiŋ33
等 得 幺儿 别人 才 确定

等得幺儿才确定。

2

Jobt nuangx doc fih saanl,
ʨɔp35 nuːŋ31 to53 fi33 saːn24
斗笠 妹 都 没 编织

阿妹斗笠还未编,

Raanz menl doc fih xaaux,
zaːn11 mɯn24 to53 fi33 ɕaːu31
家 妹 都 没 修造

阿妹房子还没建,

Doc fih xuis fih xaaux raanz genl,
to53 fi33 ɕui35 fi33 ɕaːu31 zaːn11 kɯn24
都 没 修 没 造 家 吃

还没有修建家室,

Lengclix ndunl xac mengz gueh guh,
lɯŋ53li31 ɗun24 ɕa53 mɯŋ11 kuə33 ku33
还在 站 等 你 做 双

在等与哥结成对,

Lengclix ndunl xac bix gueh guh.
lɯŋ53li31 ɗun24 ɕa53 pi31 kuə33 ku33
还在 站 等 兄 成 双

在等和哥配成双。

3

Baz goy qyus ndaaulndis genz jauc,
pa1133 ʔju35 ɗaːu24ɗi35 kɯn11 ʨau53
妻子 哥 在 月亮 上 头

哥哥妻子如明月,

Lengclix qyus dagtdauc genz mbenl,
lɯŋ53li31 ʔju35 tak35tau53 kɯn11 ɓɯn24
还在 在 北斗星 上 天

还是天上北斗星,

Heeh deel xuangs mal lac gueh hunz laez fih?
he33 te24 ɕuːŋ35 ma24 la53 kuə33 hun11 laɯ11 fi33
不知道 他 放 来 下边 做 人 或 没有

不知下来做人没?

Xunz lumc nuangx laez fih?
ɕun11 lum53 nuːŋ31 laɯ11 fi33
玩 像 妹 或 没有

像你一样来耍没?

Xohneex isnauz xuangs mal lac gueh hunz,
ɕo33ne31 ʔi35nau11 ɕuːŋ35 ma24 la53 kuə33 hun11
以后 假如 放 来 下边 做 人

即使已下来做人,

Xaanghis menl bail xunz yiangz goy,
ɕaːŋ33ʔi35 mɯn24 pai24 ɕun11 jiːŋ1133
随便 妹 去 玩 和 哥

随便妹妹和我玩,

Bail xunz mbaanx yiangz goy.
pai24 ɕun11 ɓaːn31 jiːŋ1133
去 玩 寨子 和 哥

你到寨子和我玩。

4

Bix laais bas nauz qyaml nauz qyaml,
pi31 laːi35 pa35 nau11 ʔjam24 nau11 ʔjam24
兄 总是 嘴巴 说 隐瞒 说 隐瞒

情哥总是在隐瞒,

Ramx damz qyaml ramx dah,
zam31 tam11 ʔjam24 zam31 ta33
水 水塘 隐瞒 水 河水

塘水隐瞒着河水,

Boldaadt qyaml ramxraaiz,
po24taːt35 ʔjam24 zam31zaːi11
岩山 隐瞒 露水

岩山隐瞒着露水,

Mengz qyaml laail rox roh,
mɯŋ11 ʔjam24 laːi24 zo31 zo33
你 隐瞒 多 会 漏

隐瞒再好也会漏,

Gvaail qyaml qvax rox roh.
kwaːi24 ʔjam24 ʔwa31 zo31 zo33
聪明 隐瞒 笨 会 漏

聪明隐瞒也会漏。

5

Nuangx yieh masbug weic jis saangl,
nuːŋ31 jiə33 ma35puk33 wɯi53 ʨi35 saːŋ24
妹 也 柚子 挂 枝 高

柚子还挂高枝上,

Nuangx yieh masgaaml weic jis dams,
nuːŋ31 jiə33 ma35kaːm24 wɯi53 ʨi35 tam35
妹 也 黄果 挂 枝 矮

黄果还挂矮枝上,

Bix dais Rams jings dais ngaaix laez mal,
pi31 tai35 zam35 ʨiŋ35 tai35 ŋaːi31 laɯ11 ma24
兄 从 泗城府 并 从 城市 哪 来

情哥你从何方来,

Weillengc miz rox raz gvaanghgunh,
wɯi24lɯŋ53 mi11 zo31 za11 kwaːŋ33kun33
所以 不 知道 我 光棍

所以不知我光棍,

Miz rox nuangx gvaanghgunh.
mi11 zo31 nuːŋ31 kwaːŋ33kun33
不 知道 妹 光棍

所以不晓妹单身。

6

Bix xih ndael jos laez roh jos?
pi31 ɕi33 ɗaɯ24 ʨo35 laɯ11 zo33 ʨo35
兄 是 内 朝门 还是 外 朝门

哥在朝门哪一边?

Ndael xiangz laez roh xiangz?
ɗaɯ24 ɕiːŋ11 laɯ11 zo33 ɕiːŋ11
内 墙 还是 外 墙

在墙内还是墙外?

Ndael jos nuangx xih yiangz,
ɗaɯ24 ʨo35 nuːŋ31 ɕi33 jiːŋ11
内 朝门 妹 就 和

朝门内就和你玩,

Ndael xiangz menl xih ieh,
ɗaɯ24 ɕiːŋ11 mɯn24 ɕi33 ʔiə33
内 墙 妹 就 算

如在墙内就算了,

Ndael xiangz nuangx xih ieh.
ɗaɯ24 ɕiːŋ11 nuːŋ31 ɕi33 ʔiə33
内 墙 妹 就 算

墙内妹妹也就罢。

7

Ndael jos laez roh jos?
ɗaɯ24 ʨo35 laɯ11 zo33 ʨo35
内 朝门 还是 外 朝门

哥在朝门哪一边?

Ndael xiangz laez roh xiangz?
ɗaɯ24 ɕiːŋ11 laɯ11 zo33 ɕiːŋ11
内 墙 还是 外 墙

在墙内还是墙外?

Ndael jos nuangx doc laanz,
ɗaɯ24 ʨo35 nuːŋ31 to53 laːn11
内 朝门 妹 都 阻拦

朝门内妹妹也拦,

Baizneex ndael xiangz menl doc nangh,
pai11ne31 ɗaɯ24 ɕiːŋ11 mɯn24 to53 naŋ33
现在 内 墙 妹 都 坐

墙内人妹妹也坐,

Ndael xiangz nuangx doc nangh.
ɗaɯ24 ɕiːŋ11 nuːŋ31 to53 naŋ33
内 墙 妹 都 坐

墙内人妹也要坐。

8

Goy doc ngonzneex singl ramxmbos feax dagt,
33 to53 ŋɔn11ne31 siŋ24 zam31ɓo35 fɯə31 tak35
哥 都 今天 抢 井水 别人 舀

今天哥抢别人水舀,

Mal rag mas rag manc feax ximz,
ma24 zak33 ma35 zak33 man53 fɯə31 ɕim11
来 偷 水果 偷 李子 别人 品尝

偷人水果来品尝,

Goy doc mal singl baz feax nangh,
33 to53 ma24 siŋ24 pa11 fɯə31 naŋ33
哥 都 来 抢 妻子 别人 坐

情哥抢别人妻坐,

Mal singl maix feax nangh.
ma24 siŋ24 mai31 fɯə31 naŋ33
来 抢 媳妇 别人 坐

来抢别人媳妇坐。

9

Goy doc dal ranl daadt dal beenz,
33 to53 ta24 zan24 taːt35 ta24 peːn11
哥 都 眼睛 看见 悬崖 眼睛 攀爬

明知是岩哥也爬,

Ngonzneex dal ranl reenz dal dais,
ŋɔn11ne31 ta24 zan24 zeːn11 ta24 tai35
今天 眼睛 看见 岩山 眼睛 走

明知是岩也偏走,

Dal ranl leg buxsuc buxsais dal xunz,
ta24 zan24 lɯk33 pu31su53 pu31sai35 ta24 ɕun11
眼睛 看见 儿女 土官 官 眼睛 玩

你是富家女也玩,

Dal ranl mengz banz genl dal nangh,
ta24 zan24 mɯŋ11 pan11 kɯn24 ta24 naŋ33
眼睛 看见 你 成 吃 眼睛 坐

你已成家也要坐,

Dal ranl menl banz eeux dal nangh.
ta24 zan24 mɯn24 pan11 ʔeːu31 ta24 naŋ33
眼睛 看见 妹 成 粮仓 眼睛 坐

妹已成家也要坐。

10

Xax gaadt miz haec laul daaml gaus,
ɕa31 kaːt35 mi11 haɯ53 lau24 taːm24 kau35
柴刀 锐利 不 要 削 手柄 自己

刀利不削自己柄,

Rihlaus miz haec deemc hauxyaangz,
zi33lau35 mi11 haɯ53 teːm53 hau31jaːŋ11
熟地 不 要 播种 高粱

熟地不种植高粱,

Banz raanz miz haec qyaml hunz biangs,
pan11 zaːn11 mi11 haɯ53 ʔjam24 hun11 piːŋ35
成 家 不 要 隐瞒 人 单身

成家别瞒单身人,

Bih mengz qyaml hunz biangs jings bux mbaanx yieh ranl,
pi33 mɯŋ11 ʔjam24 hun11 piːŋ35 ʨiŋ35 pu31 ɓaːn31 jiə33 zan24
即使 你 隐瞒 人 单身 并 人 寨子 也 看见

再隐瞒也有人见,

Bih mengz qyaml sanhlaez doc roh.
pi33 mɯŋ11 ʔjam24 san33laɯ11 to53 zo33
即使 你 隐瞒 好多 都 漏

再隐瞒也有人知。

Wal doh reeux walliz,
wa24 to33 zeːu31 wa24li11
花 独 夹杂 梨花

独花夹在梨花中,

Bil dangz xez rox os,
pi24 taŋ11 ɕɯ11 zo31 ʔo35
年 到 时 会 出

时辰一到自然开,

Lix nis meeh bix nyib beah nis xos fengz,
li31 ni35 me33 pi31 pɯə33 ni35 ɕo35 fɯŋ11
有 小 母 兄 缝制 衣服 小 放 手

儿时母亲缝小衣,

Haec mengz bail aul baz gah leeh,
haɯ53 mɯŋ11 pai24 ʔau24 pa11 ka33 le33
给 你 去 要 妻子 独 选择

让你自己来选妻,

Haec mengz bail aul maix gah leeh.
haɯ53 mɯŋ11 pai24 ʔau24 mai31 ka33 le33
给 你 去 要 媳妇 独 选择

让你自己来择妻。

11

Bix yieh xibxadt soonl bail yux,
pi31 jiə33 ɕip33ɕat35 soːn24 pai24 ju31
兄 也 十七 学 去 情人

哥哥十七学恋爱,

Xibguc soonl dungx dingh,
ɕip33ku53 soːn24 tuŋ31 tiŋ33
十九 学 一起 定亲

哥哥十九就订婚,

Ngihxib lings dungx aul,
ŋi33ɕip33 liŋ35 tuŋ31 ʔau24
二十 总是 互相 要

哥哥二十成家室,

Nyamc ndaul nyumx sal noonh,
ɗau24 sa24 noːn33
咀嚼 一种树 染 纸 粉红

咀嚼树叶染纸红,

Riel genl dingz xuangs doonh,
ziə24 kɯn24 tiŋ11 ɕuːŋ35 toːn33
你们 吃 一半 放 节

你们半吃半留下,

Doonh ndeeul xos gogt ringc,
toːn33 ɗeːu24 ɕo35 kɔk35 ziŋ53
节 一 放 根 碗柜

一节放在碗柜脚,

Doonh ndeeul xos duldangc,
toːn33 ɗeːu24 ɕo35 tu24taŋ53
节 一 放 屋檐下

一节放在屋檐下,

Banc ndeeul xos jauc jeeuz,
pan53 ɗeːu24 ɕo35 ʨau53 ʨeːu11
把 一 放 头 桥

留有一把放桥头,

Jaauc bux ndeeul banz guh,
ʨaːu53 pu31 ɗeːu24 pan11 ku33
丈夫 人 一 成 双

情哥早已成双对,

Ndaangl goiz feax banz guh.
ɗaːŋ24 koi11 fɯə31 pan11 ku33
身 丈夫 别人 成 双

别人丈夫成双对。

12

Ndianl ndeeul saamlxib hamh,
ɗiːn24 ɗeːu24 saːm24ɕip33 ham33
月 一 三十 晚

一个月有三十晚,

Saaml ndianl gucxib hamh,
saːm24 ɗiːn24 ku53ɕip33 ham33
三 月 九十 晚

三个月有九十晚,

Hamh hamh bix doc xunz,
ham33 ham33 pi31 to53 ɕun11
晚 晚 兄 都 闲逛

哥哥每晚都去玩,

Dangclaez miz ranl xiucdalmenz mal xianh?
taŋ53laɯ11 mi11 zan24 ɕiu53ta24mɯn11 ma24 ɕiːn33
怎么 不 见 妩媚 来 游玩

怎么不见妹来玩?

Miz ranl leglunz feax mal xianh?
mi11 zan24 lɯk33lun11 fɯə31 ma24 ɕiːn33
不 见 幺儿 别人 来 游玩

为何不见妹来耍?

Mengz doc bas nauz xianh nauz xianh,
mɯŋ11 to53 pa35 nau11 ɕiːn33 nau11 ɕiːn33
你 都 嘴 说 游玩 说 游玩

你说你到处去玩,

Nganysunq lix jic xagt?
ŋaːn33sun24 li31 ʨi53 ɕak35
安顺 有 几 台阶

安顺有几级石梯?

Bassagt lix jic biangh?
pa35sak35 li31 ʨi53 piːŋ33
百色 有 几 广场

百色有几个场坝?

Zefjiangy sanhlaez jail?
ʦε31ʨiːŋ33 san33laɯ11 ʨai24
浙江 多少 远

浙江离这有多远?

Xohneex laaul mengz bail miz doh,
ɕo33ne31 laːu24 mɯŋ11 pai24 mi11 to33
以后 怕 你 去 不 完

怕你以后游不完,

Goy doc laaul mengz byaaic miz ndil,
33 to53 laːu24 mɯŋ11 pjaːi53 mi11 ɗi24
哥 都 怕 你 走 不 好

怕你以后走不尽,

Goy doc gujjiq mengz miz xianh,
33 to53 ku53ʨi24 mɯŋ11 mi11 ɕiːn33
哥 都 估计 你 不 游玩

估计你没出来玩,

Gujjiq nuangx miz xianh.
ku53ʨi24 nuːŋ31 mi11 ɕiːn33
估计 妹 不 游玩

估计妹没出来玩。

13

Dax mengz xis ronl nis bail gvaauc,
ta31 mɯŋ11 ɕui35 zɔn24 ni35 pai24 kwaːu53
打赌 你 开 路 小 去 山冈

赌你修路上高山,

Doc mengz xis ronl laaux bail saangl,
to53 mɯŋ11 ɕui35 zɔn24 laːu31 pai4 saːŋ24
只要 你 开 路 大 去 高处

赌你修路往高处,

Dax mengz waangl gueh baz Nazjaauh,
ta31 mɯŋ11 vaːŋ24 kuə33 pa11 na11ʨaːu33
打赌 你 顺路 做 妻子 纳交寨

赌你嫁到纳交寨,

Waangl gueh baex Nazjaauh.
vaːŋ24 kuə33 paɯ31 na11ʨaːu33
来 做 媳妇 纳交寨

嫁到纳交做媳妇。

14

Nazjaauh hoc ramx sag,
na11ʨaːu33 ho53 zam31 sak33
纳交寨 缺少 水 洗

纳交缺水洗衣服,

Nazjaauh hoc ramx sah,
na11ʨaːu33 ho53 zam31 swa33
纳交寨 缺少 水 冲洗

纳交缺水清衣服,

Hoc fenzbas xos fiz,
ho53 fɯn11pa35 ɕo35 fi11
缺少 劈的柴 烧 火

缺少木柴来烧火,

Hoc goiz ndil saec may,
ho53 koi11 ɗi24 saɯ53 ma33
缺少 女婿 好 侍候 妈

缺少女婿侍母亲,

Hoc geac gvaanl jizndaix saec may.
ho53 kɯə53 kwaːn24 ʨi11ɗai31 saɯ53 ma33
缺少 这 丈夫 值得 侍候 母

缺如意郎侍奉妈。

May nuangx qyus duldaangs yieh xac,
ma33 nuːŋ31 ʔju35 tu24taːŋ35 jiə33 ɕa53
妈 妹 在 屋檐下 也 等

我的母亲倚闾望,

Qyus dullaaux yieh meangh,
ʔju35 tu24laːu31 jiə33 mɯːŋ33
在 大门 也 盼望

我的母亲倚门等,

Meangh haec mengz gueh goiz raanz nuangx,
mɯːŋ33 haɯ53 mɯŋ11 kuə33 koi11 zaːn11 nuːŋ31
盼望 让 你 做 女婿 家 妹

盼你来做我家婿,

Meangh haec bix gueh jaauc raanz menl,
mɯːŋ33 haɯ53 pi31 kuə33 ʨaːu53 zaːn11 mɯn24
盼望 让 兄 做 丈夫 家 妹

盼你来做我丈夫,

May gul meangh mengz saaml bil rux,
ma33 ku24 mɯːŋ33 mɯŋ11 saːm24 pi24 zu31
妈 我 盼望 你 三 年 酉

母亲已盼三酉年,

May nuangx meangh mengz guc bil xiz,
ma33 nuːŋ31 mɯːŋ33 mɯŋ11 ku53 pi24 ɕi11
妈 妹 盼望 你 九 年 辰

妹母已盼九辰年,

Meangh yieh xel bail soh saml nex,
mɯːŋ33 jiə33 ɕɯ24 pai24 so33 sam2431
盼望 也 心 去 直 心 小姐

可你只念小仙女,

Heeh mengz gus laez jaiz xoix ruangh?
he33 mɯŋ11 ku35 laɯ11 ʨai11 ɕoi31 zuːŋ33
不知道 你 时候 什么 爱 小子 伤心

不知何时才爱我?

Heeh mengz bil laez maaic xoix ruangh?
he33 mɯŋ11 pi24 laɯ11 maːi53 ɕoi31 zuːŋ33
不知道 你 年 哪 喜欢 小子 伤心

不知哪年喜欢妹?

15

May nuangx fih genl bingc hunzlaail,
ma33 nuːŋ31 fi33 kɯn24 piŋ53 hun11laːi24
妈 妹 没有 吃 饼干 人家

我母未吃别人饼,

Nuangx yieh fih ndaix xeeul guh haaiz laez danc,
nuːŋ31 jiə33 fi33 ɗai31 ɕeːu24 ku33 haːi11 laɯ11 tan53
妹 也 没有 得 绣 双 鞋子 哪 穿

妹还未绣一双鞋,

Nuangx yieh fih ndaix xeeul byagtsanc buxlueh,
nuːŋ31 jiə33 fi33 ɗai31 ɕeːu24 pjak35san53 pu31luə33
妹 也 没有 得 绣 蕨菜 乡下人

未吃乡下人的菜,

Fih ndaix xux ndoons dueh buxxul,
fi33 ɗai31 ɕu31 ɗoːn35 tuə33 pu31ɕu24
没有 得 接收 块 豆腐 城里人

没吃城里人豆腐,

Fih lix raanz laez riuc iams hauc raanz gul,
fi33 li31 zaːn11 laɯ11 ziu53 ʔiːm35 hau53 zaːn11 ku24
没 有 家 哪 提 篮子 进 家 我

没人提篮进我家,

Gaais gul xel jaiz mengz bux doh,
kaːi35 ku24 ɕɯ24 ʨai11 mɯŋ11 pu31 to33
这 我 心 爱 你 人 一个

我只爱你一个人,

Saml jaiz bix bux doh.
sam24 ʨai11 pi31 pu31 to33
心 爱 兄 人 一个

只爱情哥一个人。

Bih mengz miz ndaix xaanc lauc jings gaais noh laez bail,
pi33 mɯŋ11mi11 ɗai31 ɕaːn53 lau53 ʨiŋ35 kaːi35 no33 laɯ11 pai24
即使 你 不 得 杯子 酒 并 块 肉 哪 去

虽未拿得酒肉去,

Ruangh doc jaiz rongzlail saec may,
zuːŋ33 to53 ʨai11 zɔŋ11lai24 saɯ53 ma33
伤心 都 爱 出嫁 侍候 妈

但我愿意嫁给你,

Neh jaiz bail raanz bix saec may.
33 ʨai24 pai24 zaːn11 pi31 saɯ53 ma33
想 喜欢 去 家 兄 侍候 妈

愿去侍奉你母亲。

16

Gul doc neh jaiz bail baz bix,
ku24 to5333 ʨai11 pai24 pa11 pi31
我 都 想 爱 去 妻子 兄

我想去做你妻子,

Nuangx doc neh jaiz byaaic baz mengz,
nuːŋ31 to5333 ʨai11 pjaːi53 pa11 mɯŋ11
妹 都 想 爱 走 妻子 你

我想去当你媳妇。

Damxxih hams may mengz miz xux,
tam31ɕi33 ham35 ma33 mɯŋ11 mi11 ɕu31
只是 问 妈 你 不 接

只是你母不同意,

Hams may bix miz haanl,
ham35 ma33 pi31 mi11 haːn24
问 妈 兄 不 答应

只是你妈不接纳,

Haec gul daic laez reeul mea mingh?
haɯ53 ku24 tai53 laɯ11 zeːu24 mɯə53 miŋ33
给 我 哭 还是 笑 (助词) 命

叫我哭还是笑呢?

Haec gul reeul laez daic mea mingh?
haɯ53 ku24 zeːu24 laɯ11 tai53 mɯə53 miŋ33
给 我 笑 还是 哭 (助词) 命

让我笑还是哭呢?

17

Xohneex dal ranl xeenz banz hoc,
ɕo33ne31 ta24 zan24 ɕeːn11 pan11 ho53
以后 眼睛 见 钱 成 穷

眼看着钱却穷困,

Dal ranl goc hoz hes,
ta24 zan24 ko53 ho1135
眼睛 见 汤 喉咙 干

看着汤碗却口渴,

Dal ranl deh jings doix wasfengz,
ta24 zan2433 ʨiŋ35 toi31 wa35fɯŋ11
眼睛 见 筷子 并 碗 手上

眼看着手里碗筷,

Dal ranl mengz bail roh,
ta24 zan24 mɯŋ11 pai24 zo33
眼睛 见 你 去 外面

看着你去娶别人,

Dal ranl bix bail roh.
ta24 zan24 pi31 pai24 zo33
眼睛 看 兄 去 外面

看着你去外娶妻。

18

Is goy loodt meeuz mas,
ʔi3533 loːt35 meːu11 ma35
如 哥 落后 农时 水果

如我错过了果季,

Mas goy miz haail wal,
ma3533 mi11 haːi24 wa24
水果 哥 不 开 花

哥的水果不开花,

Is goy loodt meeuz gaz,
ʔi3533 loːt35 meːu11 ka11
如 哥 落后 农时 荞麦

如我错过了农时,

Gaz gul miz haail ndos,
ka11 ku24 mi11 haːi24 ɗo35
荞麦 我 不 开 花

我的荞麦不开花,

Saamx mos jings saamx nac miz haail,
saːm31 mo35 ʨiŋ35 saːm31 na53 mi11 haːi24
茬 新 并 茬 以后 不 开

一茬茬永不开花,

Gah rauz yef mal byaail yef ruangh,
ka33 zau1131 ma24 pjaːi2431 zuːŋ33
独 我们 越 来 尾巴 越 伤心

越到后来越伤心,

Mal byaail bix yef ruangh.
ma24 pjaːi24 pi3131 zuːŋ33
来 尾巴 兄 越 伤心

越到末尾越伤心。

Is mengz loodt meeuz mas,
ʔi35 mɯŋ11 loːt35 meːu11 ma35
如 你 落后 季节 水果

如你错过了果季,

Mas nuangx rox haail wal,
ma35 nuːŋ31 zo31 haːi24 wa24
果子 妹 会 开 花

妹妹果花会再开,

Is mengz loodt meeuz gaz,
ʔi35 mɯŋ11 loːt35 meːu11 ka11
如 你 落后 农时 荞麦

如你错过了农时,

Gaz mengz rox haail ndos,
ka11 mɯŋ11 zo31 haːi24 ɗo35
荞麦 你 会 开 花

你的荞麦花会开,

Nuangx doc saamx mos jings saamx nac rox haail,
nuːŋ31 to53 saːm31 mo35 ʨiŋ35 saːm31 na53 zo31 haːi24
妹 都 茬 新 并 茬 以后 会 开

一茬又一茬开放,

Geac mengz yef mal byaail yef lih,
kɯə53 mɯŋ1131 ma24 pjaːi2431 li33
那 你 越 来 尾巴 越 利好

越是往后越好,

Mal byaail nuangx yef lih.
ma24 pjaːi24 nuːŋ3131 li33
来 尾巴 妹 越 利好

越是往后越好。

Xohneex mengz miz ruangh geacmaz lo jis,
ɕo33ne31 mɯŋ11 mi11 zuːŋ33 kɯə53ma11 lo53 ʨi35
以后 你 不 伤心 什么 呢 朋友

你没什么担忧了,

Mengz miz yis geacmaz lo menl,
mɯŋ11 mi11 ji35 kɯə53ma11 lo53 mɯn24
你 不 担心 什么 呢 妹

你不会有忧愁了,

Xohneex mengz miz mbaanl lumc goy,
ɕo33ne31 mɯŋ11 mi11 ɓaːn24 lum5333
以后 你 不 烦恼 像 哥

不像我如此糟糕,

Menl miz daic lumc goy.
mɯn24 mi11 tai53 lum5333
妹 不 哭 像 哥

不像我这样糟糕。

19

Mengz doc roglaic rox doz genl,
mɯŋ11 to53 zɔk33lai53 zo31 to11 kɯn24
你 都 麻雀 会 找 吃

你如麻雀会找吃,

Byalrunz rox xunz rees,
pja24zun11 zo31 ɕun11 ze35
钢鳅 会 玩 沙子

如钢鳅会玩沙子,

Xohneex deeh jings may mengz yungz,
ɕo33ne31 te33 ʨiŋ35 ma33 mɯŋ11 juŋ11
以后 父亲 并 妈 你 照顾

你有父母亲照顾,

Miz haec xuisdalmenz banz ruangh,
mi11 haɯ53 ɕui35ta24mɯn11 pan11 zuːŋ33
不 给 眼睛迷蒙 成 伤心

不让妹妹你担忧,

Miz haec leglunz feax banz ruangh.
mi11 haɯ53 lɯk33lun11 fɯə31 pan11 zuːŋ33
不 给 幺儿 别人 成 伤心

不让幺儿你担忧。

20

Gah rauz ruangh lumc faix byaail daadt ruangh xaz,
ka33 zau11 zuːŋ33 lum53 fai31 pjaːi24 taːt35 zuːŋ33 ɕa11
独 我们 伤心 像 树 顶 悬崖 思念 树丛

忧如岩上树思丛,

Gah rauz ruangh lumc naz byaailgvaauc ruangh ramx,
ka33 zau11 zuːŋ33 lum53 na11 pjaːi24kwaːu53 zuːŋ33 zam31
独 我们 伤心 像 田 山顶 思念 水

忧如山顶田思水,

Faix byaaildaadt ruangh xaz doc xih lix bux ramc,
fai31 pjaːi24taːt35 zuːŋ33 ɕa11 to53 ɕi33 li31 pu31 zam53
树 悬崖 伤心 树丛 都 是 有 人 砍

岩上树有人会砍,

Naz byaailgvaauc ruangh ramx doc xih lix bux deeul,
na11 pjaːi24kwaːu53 zuːŋ33 zam31 to53 ɕi33 li31 pu31 teːu24
田 山顶 伤心 水 都 是 有 人 引

坡顶田有人引水灌溉,

Meanhneex meeuz hunz ndeeul leeux ruangh,
mɯːn33ne31 meːu11 hun11 ɗeːu24 leːu31 zuːŋ33
现在 季节 人 一 非常 伤心

我这悲子好伤心,

Xeeuh hunz bix leeux ruangh.
ɕeːu33 hun11 ɗeːu24 leːu31 zuːŋ33
一辈子 人 兄 非常 伤心

哥一辈子好忧伤。

Baizneex ruangh xih damx gah jis,
pai11ne31 zuːŋ33 ɕi33 tam31 ka33 ʨi35
现在 伤心 就 只有 独 朋友

现在伤心唯有我,

Yis xih damx gah gul,
ji35 ɕi33 tam31 ka33 ku24
担心 就 只有 独 我

忧愁也就只有我,

Ngonzneex loodt meeuz rul xih goy,
ŋɔn11ne31 loːt35 meːu11 zu24 ɕi3333
今天 落后 季节 薏米 就 哥

延误农时就是哥,

Hul meeuz eeux xih goy.
hu24 meːu11 ʔeːu31 ɕi3333
耽误 农时 粮仓 就 哥

还没成家就是哥。

21

May rauz aul fenz haec aul fenz faixsuml,
ma33 zau11 ʔau24 fɯn11 haɯ53 ʔau24 fɯn11 fai31sum24
妈 我们 要 柴 给 要 柴 化香木

妈要化香木做柴,

Aul fenz haec aul fenz faixsal,
ʔau24 fɯn11 haɯ53 ʔau24 fɯn11 fai31sa24
要 柴 给 要 柴 构木

砍柴就要砍构木,

Deel doc haec aul baz buxlueh,
te24 to53 haɯ53 ʔau24 pa11 pu31luə33
她 都 给 要 妻子 乡下人

娶妻就娶乡下人,

Deel nauz baz buxlueh lengc geangx,
te24 nau11 pa11 pu31luə33 lɯŋ53 kɯːŋ31
她 说 妻子 乡下 才 手巧

乡下媳妇才灵巧,

Nauznoz baz buxlueh lengc gvaail,
nau1111 pa11 pu31luə33 lɯŋ53 kwaːi24
说 妻子 乡下 才 懂事

乡下媳妇才懂事,

Xohneex xiangs maad haaiz miz gaanh,
ɕo33ne31 ɕiːŋ35 maːt33 haːi11 mi11 kaːn33
以后 打理 袜子 鞋子 不 半途而废

穿针绣鞋不困骓,

Xaaiz ndaangl danc miz gaanh.
ɕaːi11 ɗaːŋ24 tan53 mi11 kaːn33
缝制 身子 穿 不 半途而废

缝制衣裳不困难。

22

May bix aul fenz haec aul fenz faixsuml,
ma33 pi31ʔ au24 fɯn11 haɯ53 ʔau24 fɯn11 fai31sum24
妈 兄 要 柴 给 要 柴 化香木

母要化香木做柴,

Aul fenz haec aul fenz faixsaanl,
ʔau24 fɯn11 haɯ53 ʔau24 fɯn11 fai31saːn24
要 柴 给 要 柴 棕树

砍柴就要砍棕树,

Haec aul baz buxlueh,
haɯ53 ʔau24 pa11 pu31luə33
给 要 妻子 乡下人

娶妻就娶乡下人,

Baz buxlueh lengc geangx,
pa11 pu31luə33 lɯŋ53 kɯːŋ31
妻子 乡下 才 手巧

乡下媳妇才灵巧,

Deel nauz baz buxlueh lengc gvaail,
te24 nau11 pa11 pu31luə33 lɯŋ53 kaːi24
她 说 妻子 乡下 才 懂事

乡下媳妇才懂事,

Dangz xaangh naail bohmeeh,
taŋ11 ɕaːŋ33 naːi24 po33me33
到 家 招呼 父母

会向父母打招呼,

Gvaail xaangh doongx bohmeeh.
kwaːi24 ɕaːŋ33 toːŋ31 po33me33
聪明 会 喊 父母

聪明会叫父母亲。

Hamz xih may nuangx byagt fih saangl meangh lidt,
ham11 ɕi33 ma33 nuːŋ31 pjak35 fi33 saːŋ24 mɯːŋ33 lit35
恨 是 妈 妹 菜 没 长 盼 扯

菜未长高母摘苗,

Dangclaez byagt fih lidt meangh xaauc,
taŋ53laɯ11 pjak35 fi33 lit35 mɯːŋ33 ɕaːu53
怎么 菜 妹 扯 盼 炒

菜没长好盼炒吃,

Leg fih laaux meangh gaail,
lɯk33 fi33 laːu31 mɯːŋ33 kaːi24
儿女 没 大 盼 卖

女儿没大盼出嫁,

Geacdeel naanz ndaix gvaail gueh guh,
kɯə53te24 naːn11 ɗai31 kwaːi24 kuə33 ku33
那样 难 得 聪明 做 双

我们永远难成双,

Naanz ndaix nuangx gueh guh.
naːn11 ɗai31 nuːŋ31 kuə33 ku33
难 得 妹 做 双

难得和妹结成双。

23

May nuangx fih gaail nuangx,
ma33 nuːŋ31 fi33 kaːi24 nuːŋ31
妈 妹 没 卖 妹

母亲没把我嫁出,

May menl fih gaail menl,
ma33 mɯn24 fi33 kaːi24 mɯn24
妈 妹 没 卖 妹

母亲没把妹嫁出,

Lengclix jangl gueh ramx diec mbangs,
lɯŋ53li31 ʨaŋ24 kuə33 zam31 tiə53 ɓaŋ35
还在 装 做 水 底 水筒

依然装在水筒里,

Lengclix jangl gueh ramx diec benz,
lɯŋ53li31 ʨaŋ24 kuə33 zam31 tiə53 pɯn11
还在 装 做 水 底 盆

依然装在水盆里,

Lengclix jangl nuangx lunz xac goy,
lɯŋ53li31 ʨaŋ24 nuːŋ31 lun11 ɕa5333
还在 装 妹 幺女 等 哥

还让我等着哥哥,

Lengclix jangl nuangx guex xac goy.
lɯŋ53li31 ʨaŋ24 nuːŋ31 kuə31 ɕa5333
还在 装 妹 小姑 等 哥

还让小妹等阿哥。

May nuangx jangl xos laclauz laangh,
ma33 nuːŋ31 ʨaŋ24 ɕo35 la53lau11 laːŋ33
妈 妹 装 放 楼下 吊脚楼

阿母把我锁家中,

May nuangx jangl xos laclauz lianz,
ma33 nuːŋ31 ʨaŋ24 ɕo35 la53lau11 liːn11
妈 妹 装 放 楼下 吊脚楼

阿母把我锁楼中,

May nuangx jangl xianl ndianl faanh sis,
ma33 nuːŋ31 ʨaŋ24 ɕiːn24 ɗiːn24 faːn33 si35
妈 妹 装 千 年 万 四

锁一千年一万年,

Jangl basngih deeuz bil,
ʨaŋ24 pa35ŋi33 teːu11 pi24
装 一百二 辈 年

锁了一百二十年,

Jangl xac mengz lengc dingh,
ʨaŋ24 ɕa53 mɯŋ11 lɯŋ53 tiŋ33
装 等 你 才 定

锁在家中等嫁你,

Jangl xac bix lengc dingh.
ʨaŋ24 ɕa53 pi31 lɯŋ53 tiŋ33
装 等 兄 才 定

等到嫁你才确定。

24

Mengz xih ruangh byagt laez ruangh haux mea bix?
mɯŋ11 ɕi33 zuːŋ33 pjak35 laɯ11 zuːŋ33 hau31 mɯə53 pi31
你 是 愁 菜 还是 愁 饭 嘛 兄

哥哥愁菜还是饭?

Ruangh byagt lix geac may mengz daux,
zuːŋ33 pjak35 li31 kɯə53 ma33 mɯŋ11 tau31
愁 菜 有 那 妈 你 支撑

如果愁菜有母亲支持,

Ruangh haux lix geac may mengz qyol,
zuːŋ33 hau31 li31 kɯə53 ma33 mɯŋ11 ʔjo24
愁 饭 有 那 妈 你 举起

如果忧饭有母亲照顾,

Lix geac bol nac raanz mengz bangh,
li31 kɯə53 po24 na53 zaːn11 mɯŋ11 paŋ33
有 那 山坡 面前 家 你 帮助

有门前山坡帮助,

Lix geac baanz lac eeux mengz bangh.
li31 kɯə53 paːn11 la53 ʔeːu31 mɯŋ11 paŋ33
有 那 平路 下 粮仓 你 帮助

有门前平路帮助。

25

Mengz xih ruangh byagt laez ruangh haux meac bix?
mɯŋ11 ɕi33 zuːŋ33 pjak35 laɯ11 zuːŋ33 hau31 mɯə53 pi31
你 是 愁 菜 还是 愁 饭 嘛 兄

哥哥愁菜还是饭?

Ruangh byagt lix geac may mengz daux,
zuːŋ33 pjak35 li31 kɯə53 ma33 mɯŋ11 tau31
愁 菜 有 那 妈 你 支撑

愁菜有母亲支持,

Ruangh haux lix ganqbuq,
zuːŋ33 hau31 li31 kaːn24pu24
愁 饭 有 干部

愁饭有干部帮助,

Laaulnauz gvaail ruangh raanz miz baauh,
laːu24nau11 kwaːi24 zuːŋ33 zaːn11 mi11 paːu33
除非 聪明 愁 家 不 包

愁成家我不保证,

Laaulnauz goy ruangh eeux miz baauh.
laːu24nau1133 zuːŋ33 ʔeːu31 mi11 paːu33
除非 哥 愁 家 不 包

愁成家妹不保证。

26

Mengz ruangh mengz lix gol masbug lac raanz mengz daux,
mɯŋ11 zuːŋ33 mɯŋ11 li31 ko24 ma35puk33 la53 zaːn11 mɯŋ11 tau31
你 伤心 你 有 棵 柚子 下 屋子 你 支撑

房前柚来撑你忧,

Mengz lix gol masbug lac eeux mengz qyol,
mɯŋ11 li31 ko24 ma35puk33 la53 ʔeːu31 mɯŋ11 ʔjo24
你 有 棵 柚子 下 家 你 举起

屋下柚来撑你秋,

Bol lac raanz mengz bangh,
po24 la53 zaːn11 mɯŋ11 paŋ33
山坡 下 屋子 你 帮助

有对门坡来依靠,

Baanz lac eeux mengz bangh.
paːn11 la53 ʔeːu31 mɯŋ11 paŋ33
平路 下 家 你 帮助

有屋前平路来依靠。

Gah nuangx ruangh doc miz lix gol mas bug lac raanz laez daux,
ka33 nuːŋ31 zuːŋ33 to53 mi11 li31 ko24 ma35puk33 la53 zaːn11 laɯ11 tau31
独 妹 伤心 都 不 有 棵 柚子 下 屋子 哪 支撑

妹忧无柚树来撑,

Miz lix gol masbug lac eeux laez qyol,
mi11 li31 ko24 ma35puk33 la53 ʔeːu31 laɯ11 ʔjo24
不 有 棵 柚子 下 粮仓 哪 举起

妹愁无柚树来靠,

Bol lac raanz jigt bangh,
po24 la53 zaːn11 ʨik35 paŋ33
山坡 下 屋子 懒 帮助

对门山坡懒支持,

Ngaamz genz mbaanx jigt bangh.
ŋaːm11 kɯn11 ɓaːn31 ʨik35 paŋ33
山口 上 寨子 懒 帮助

村上山口懒支持。

27

Baizneex ruangh doc gaml jeenl mengz gaml daic,
pai11ne31 zuːŋ33 to53 kam24 ʨeːn24 mɯŋ11 kam24 tai53
现在 伤心 都 握 手臂 你 握 哭

此刻伤心执手哭,

Baizneex ruangh yieh gaml jeenl bix gaml xuangs,
pai11ne31 zuːŋ33 jiə33 kam24 ʨeːn24 pi31 kam24 ɕuːŋ35
现在 伤心 也 握 手臂 兄 握 放

伤心执手又放下,

Haec nuangx xaauh xuic beah daaus langl,
haɯ53 nuːŋ31 ɕwaːu33 ɕui53 pɯə33 taːu35 laŋ24
给 妹 拉 衣襟 衣服 回 后

使劲把你衣襟拉,

Binsdonl goiz buxroh,
pin35tɔn24 koi11 pu31zo33
结果 女婿 外人

终究还是他人婿,

Binsdonl jaauc buxroh.
pin35tɔn24 ʨaːu53 pu31zo33
结果 丈夫 外人

终究还是他人夫。

28

Masdaauz dauc sianl daauz,
ma35taːu11 tau53 siːn24 taːu11
桃树 长 园子 桃

桃树长在桃园里,

Banz ndanl haaul ndanl noonh,
pan11 ɗan24 haːu24 ɗan24 noːn33
成 个 白色 个 粉红

粉色白色桃子多,

Damxxih ndanl haaul feax leeh goons,
tam31ɕi33 ɗan24 haːu24 fɯə31 le33 koːn35
只是 个 白色 别人 选 先

白色人家先选走,

Ndanl noonh feax dungxsingl,
ɗan24 noːn33 fɯə31 tuŋ31siŋ24
个 粉红 别人 竞争

粉色人家抢先要,

Nuangx xih qyus heenz ximl feax leeh,
nuːŋ31 ɕi33 ʔju35 heːn11 ɕim24 fɯə31 le33
妹 就 在 旁边 看 别人 选

妹站旁边看人选,

Qyus heenz liec feax leeh.
ʔju35 heːn11 liə53 fɯə31 le33
在 旁边 看 别人 选

在旁边看别人选。

29

Nuangx dais baaihlaez mal?
nuːŋ31 tai35 paːi33laɯ11 ma24
妹 哭 哪方 来

阿妹你从何方来?

Biz sal nabt lac liangc,
pi11 sa24 nap35 la53 liːŋ53
张 纸 夹 下 伞

伞下夹着一张纸,

Soonh sazianx nog rauz,
soːn33 sa11ʔiːn31 nɔk33 zau11
笔直 样子 条 芭茅草

笔直身段如茅草,

Xax laul laez mid rood?
ɕa31 lau24 laɯ11 mit33 zoːt33
柴刀 削 还是 菜刀 修理

柴刀还是菜刀修?

Mid rood laez gah banz?
mit33 zoːt33 laɯ11 ka33 pan11
菜刀 修理 还是 独 成

刀修还是自然成?

Deghanz dal gvaanghgunh,
tɯk33han11 ta24 kwaːŋ33kun33
看上 眼 光棍

光棍哥我看上眼,

Deghanz laic gvaanghgunh.
tɯk33han11 lai53 kwaːŋ33kun33
看上 眼珠 光棍

光棍哥我瞄上眼。

30

Gal dah saauhneex hongz,
ka24 ta33 saːu33ne31 hɔŋ11
条 河 这么 水塘

河里这么多水塘,

Goz ndongl saauhneex faix,
11 ɗɔŋ24 saːu33ne31 fai31
整 森林 这么 树

森林这么多树木,

Is goy ndaix sanc ndeeul gueh saaux,
ʔi3533 ɗai31 san53 ɗeːu24 kuə33 saːu31
如 哥 得 根 一 做 晾衣竿

如得一棵做衣竿,

Ndaix naaux ndeeul gueh haanz,
ɗai31 naːu31 ɗeːu24 kuə33 haːn11
得 节 一 做 扁担

如得一节做扁担,

Mbaanx nuangx saauhneex raanz,
ɓaːn31 nuːŋ31 saːu33ne31 zaːn11
寨子 妹 这么 家

寨子这么多人家,

Is goy ndaix raanz ndeeul gueh daais,
ʔi3533 ɗai31 zaːn11 ɗeːu24 kuə33 taːi35
如 哥 得 家 一 做 岳母

如得一家做岳母,

Xohneex ndaix duez menl jiamc waais,
ɕo33ne31 ɗai31 tuə11 mɯn24 ʨiːm53 waːi35
以后 得 人 妹 收藏 棉花

以后有妹藏棉花,

Ndaix duez daais jiamc bangz,
ɗai31 tuə11 taːi35 ʨiːm53 paŋ11
得 人 岳母 收藏 布

以后有岳母藏布,

Xohneex haaiz saamc mangl ndaix rieh,
ɕo33ne31 haːi11 saːm53 maŋ24 ɗai31 ziə33
以后 鞋子 沾 灰尘 得 换

鞋子旧了就有换,

Ganl saamc ndaanx ndaix rieh.
kan24 saːm53 ɗaːn31 ɗai31 ziə33
头帕 沾 脏 得 换

头帕脏了就有换。

31

May mengz xuangs gais xuangs lacngaaiz,
ma33 mɯŋ11 ɕuːŋ35 kai35 ɕuːŋ35 la53ŋaːi11
妈 你 放 鸡 放 早晨

你母放鸡在早晨,

Gaail waaiz gaail nyas rais,
kaːi24 vaːi11 kaːi24 zai35
卖 牛 卖 季节 耕种

卖牛卖在耕种时,

May nuangx gaail duez nuangx bas mais lix xoz,
ma33 nuːŋ31 kaːi24 tuə11 nuːŋ31 pa35 mai35 li31 ɕo11
妈 妹 卖 人 妹 嘴巴 粉红 有 年轻

趁妹年轻把你嫁,

Haec mengz doz raanz genl goons goy,
haɯ53 mɯŋ11 to11 zaːn11 kɯn24 koːn3533
叫 你 找 家 吃 先 哥

让你成家在哥先,

Bail xaaux eeux goons goy.
pai24 ɕaːu31 ʔeːu31 koːn3533
去 造 粮仓 先 哥

让妹结婚在哥先。

32

Gocsiz daaml gocsiz,
53si11 taːm2453si11
可惜 总是 可惜

可惜来呀可惜去,

Gocsiz ngonz sadt goy hauc jeex,
53si11 ŋɔn11 sat3533 hau53 ʨe31
可惜 日子 申 哥 赶 场

可惜申日哥赶场,

Ngonz mauc bix hauc hel,
ŋɔn11 mau53 pi31 hau5324
日子 卯 兄 赶 场

可惜卯日哥赶集,

Songz raanz menl jic hamh,
sɔŋ11 zaːn11 mɯn24 ʨi53 ham33
住宿 家 妹 几 夜

回来住你家几夜,

Waangl raanz nuangx jic hamh.
vaːŋ24 zaːn11 nuːŋ31 ʨi53 ham33
走 家 妹 几 夜

有次住妹家几晚。

Nyas ndeeul goy bail hams may nuangx,
ɗeːu2433 pai24 ham35 ma33 nuːŋ31
季节 一 哥 去 问 妈 妹

有次我曾问你母,

Goy bail hams may mengz,
33 pai24 ham35 ma33 mɯŋ11
哥 去 问 妈 你

有次哥曾问你母,

May mengz dogt sizsaanl,
ma33 mɯŋ11 tɔk35 si11saːn24
妈 你 落 流利

你母对答很流利,

May mengz haanl sizsieh,
ma33 mɯŋ11 haːn24 si11siə33
妈 你 应 流利

阿母答得很流利,

Deel nauz jongs xuz hee beangz roh,
te24 nau11 ʨɔŋ35 ɕu11 he53 pɯːŋ11 zo33
她 说 众 叔 啊 地方 外面

她说远方的叔叔,

Nauznoz jongs goy hee beangz jail,
nau1111 ʨɔŋ3533 he53 pɯːŋ11 ʨai24
说 众 哥 啊 地方 远

说远方的哥哥,

Deel nauz leg gul xoix daaih gaail lix nis,
te24 nau11 lɯk33 ku24 ɕoi31 taːi33 kaːi24 li31 ni35
如 说 女儿 我 个 大 卖 有 小

大女很小就出嫁,

Xoix dazngih deel gaail bildaul,
ɕoi31 ta11ŋi33 te24 kaːi24 pi24tau24
个 第二 她 卖 前年

二女前年就出嫁,

Xoix langl gaail ndianllaab,
ɕoi31 laŋ24 kaːi24 ɗiːn24laːp33
个 后 卖 腊月

小女腊月刚出嫁,

Deel nauz xaaux genl gah ndianlxiangl,
te24 nau11 ɕaːu31 kɯn24 ka33 ɗiːn24ɕiːŋ24
她 说 造 吃 八字 正月

她说正月才订婚,

Ngonzneex gul mal dangz ngoonzngoh,
ŋɔn11ne31 ku24 ma24 taŋ11 ŋoːn11ŋo33
今日 我 来 到 陶醉

今天我到此陶醉,

Gul dangz dauc ngoonzngoh.
ku24 taŋ11 tau53 ŋoːn11ŋo33
我 到 来 陶醉

今天到此陶醉。

33

Goy doc gocsiz daaml gocsiz,
33 to5353si11 taːm2453si11
哥 都 可惜 又 可惜

真的可惜又可惜,

Gocsiz ndaml joic jaiz genl nog,
53si11 ɗam24 ʨoi53 ʨai11 kɯn24 nɔk11
可惜 种 芭蕉 喜欢 吃 串

种芭蕉想吃芭蕉,

Gueh logt jaiz aul mbangs,
kuə33 lɔk35 ʨai11 ʔau24 ɓaŋ35
做 水车 想 要 水筒

造水车想要水筒,

Goy doc nangh yiangz nuangx xih maaic aul nuangx gueh baz,
33 to53 naŋ33 jiːŋ11 nuːŋ31 ɕi33 maːi53 ʔau24 nuːŋ31 kuə33 pa11
哥 都 想 和 妹 是 喜欢 要 妹 做 妻子

哥哥就是想娶你,

Xohneex daail ndaangl raz banz guh,
ɕo33ne31 taːi24 ɗaːŋ24 za11 pan11 ku33
以后 死 身子 妹 成 双

死也和你变成双,

Daail ndaangl nuangx banz guh.
taːi24 ɗaːŋ24 nuːŋ31 pan11 ku33
死 身子 妹 成 双

死也和妹成一双。

34

May nuangx gaail nuangx xos lac jas,
ma33 nuːŋ31 kaːi24 nuːŋ31 ɕo35 la53 ʨa35
妈 妹 卖 妹 放 下 炕架

妹还养在深闺中,

May nuangx gaail nuangx xos lac jiangz,
ma33 nuːŋ31 kaːi24 nuːŋ31 ɕo35 la53 ʨiːŋ11
妈 妹 卖 妹 放 下 三脚架

妹还待在深闺中,

Doc mengz diangz dangz wal bail dingh,
to53 mɯŋ11 tiːŋ11 taŋ11 va24 pai24 tiŋ33
只要 你 糖 到 包 去 定

只要你提糖果去,

Doc mengz wal diangz laaux bail dingh.
to53 mɯŋ11 va24 tiːŋ11 laːu31 pai24 tiŋ33
只要 你 包 糖 大 去 定

只要你提红糖去。

Dax mengz bail dingh menl dangz eeux,
ta31 mɯŋ11 pai24 tiŋ33 mɯn24 taŋ11 ʔeːu31
赌 你 去 提亲 妹 到 粮仓

到我家里去提亲,

Dax mengz bail dingh nuangx dangz raanz,
ta31 mɯŋ11 pai24 tiŋ33 nuːŋ31 taŋ11 zaːn11
赌 你 去 提亲 妹 到 家

到妹家里去提亲,

Gul xih qyus byasxaanz aangsyaangh,
ku24 ɕi33 ʔju35 pja35ɕaːn31 ʔaːŋ35jaːŋ33
我 就 在 家门口 极度高兴

我在门口欢迎你,

Ruangh xih jeenl weic saaux aangsyaangh.
zuːŋ33 ɕi33 ʨeːn24 vɯi53 saːu31 ʔaːŋ35jaːŋ33
妹妹 就 肩 挂 晾衣竿 极度高兴

妹在大门欢迎你。

35

Dax mengz logt gaais gol faixbiz dangz rah,
ta31 mɯŋ11 lɔk35 kaːi35 ko24 fai31pi11 taŋ11 za33
赌 你 扯 那 棵 厚皮树 到 根

赌你把树连根拔,

Dax mengz logt gaais gol faixmas dangz gol,
ta31 mɯŋ11 lɔk35 kaːi35 ko24 fai31ma35 taŋ11 ko24
赌 你 扯 那 棵 果树 到 棵

赌你把树连根扯,

Dax mengz qyol may rauz gueh daais,
ta31 mɯŋ11 ʔjo24 ma33 zau11 kuə33 taːi35
赌 你 抬举 妈 我 做 岳母

你拜我母为岳母,

Dax mengz baais deeh nuangx gueh dal,
ta31 mɯŋ11 paːi35 te33 nuːŋ31 kuə33 ta24
赌 你 拜 爹 妹 做 岳父

你拜我父为岳父,

Damxxih may nuangx xabt gueh daais yieh naanz,
tam31ɕi33 ma33 nuːŋ31 ɕap35 kuə33 taːi35 jiə33 naːn11
只是 妈 妹 准备 做 岳母 也 难

我母等这天也难,

Deeh nuangx xabt gueh dal yieh jaail,
te33 nuːŋ31 ɕap35 kuə33 ta24 jiə33 ʨaːi24
爹 妹 准备 做 岳父 也 老

阿爹等这天也长,

May nuangx aul ramx xac yieh wies,
ma33 nuːŋ31 ʔau24 zam31 ɕa53 jiə33 viə35
妈 妹 要 水 等 也 浑浊

水缸的水变浑浊,

Beah diec longx banz ndanl,
pɯə33 tiə53 lɔŋ31 pan11 ɗan24
衣服 放 箱子 成 果子

箱里衣服也发霉,

Ganl xac goiz yieh myonh,
kan24 ɕa53 koi11 jiə33 mjɔn33
头帕 等 女婿 也 腐烂

女婿头帕也朽烂,

Haaiz xac jaauc yieh myonh.
haːi11 ɕa53 ʨaːu53 jiə33 mjɔn33
鞋子 等 丈夫 也 腐烂

女婿鞋子也朽烂。

Is gul bians jings bians,
ʔi35 ku24 piːn35 ʨiŋ35 piːn35
如果 我 变 又 变

如我身子它会变,

Is gul bians banz roongl sues haux,
ʔi35 ku24 piːn35 pan11 zoːŋ24 suə35 hau31
如果 我 变 成 树叶 包 饭

如我变成叶包饭,

Is gul bians banz haux sues roongl,
ʔi35 ku24 piːn35 pan11 hau31 suə35 zoːŋ24
如果 我 变 成 饭 包 叶子

如我变成饭包叶,

Nuangx yuanl henc mbagtlail bail doc mbagtlail,
nuːŋ31 juːn24 hɯn53 ɓak35lai24 pai24 to53 ɓak35lai24
妹 愿 上 石梯 去 碰 石梯

妹愿沿着石梯上,

Nuangx yuanl henc mbagtlail bail doc baaihroh,
nuːŋ31 juən24 hɯn53 ɓak35lai24 pai24 to53 paːi33zo33
妹 愿 上 石梯 去 碰 外面

妹愿沿着石梯走,

Laaul xih mengz miz yeeuh gueh baz,
laːu24 ɕi33 mɯŋ11 mi11 jeːu33 kuə33 pa11
怕 是 你 不 叫 做 妻子

怕你不叫我做妻,

Laaul xih mengz miz yeeuh gueh jis,
laːu24 ɕi33 mɯŋ11 mi11 jeːu33 kuə33 ʨi35
怕 是 你 不 叫 做 朋友

怕你不叫我做友,

Laaul xih nuangx nis mengz miz yeeuh gueh jaauc,
laːu24 ɕi33 nuːŋ31 ni35 mɯŋ11 mi11 jeːu33 kuə33 ʨaːu53
怕 是 妹 小 你 不 叫 做 丈夫

怕小妹不叫丈夫,

Xohneex rauz haz bail doc gaanh,
ɕo33ne31 zau11 ha11 pai24 to53 kaːn33
以后 我们 要 去 都 难

我要去你家也难,

Byaaic baz bix doc gaanh.
pjaːi53 pa11 pi31 to53 kaːn33
走 媳妇 兄 都 难

做哥哥媳妇也难。

36

Ngonzlaez ndaix geac mbael faixyud sues ringz?
ŋɔn11laɯ11 ɗai31 kɯə53 ɓaɯ24 fai31jut33 suə35 ziŋ11
哪天 得 那 叶子 橄榄树 包 午饭

哪天橄榄叶包饭?

Ngonzlaez ndaix geac mbael faixrib sues haux?
ŋɔn11laɯ11 ɗai31 kɯə53 ɓaɯ24 fai31zip33 suə35 hau31
哪天 得 那 叶子 细叶树 包 饭

哪天得细叶包饭?

Ngonzlaez ndaix geac mbael faixngaux sues ngaaiz?
ŋɔn11laɯ11 ɗai31 kɯə53 ɓaɯ24 fai31ŋau31 suə35 ŋaːi11
哪天 得 那 叶子 杉树 包 午饭

哪天杉叶来包饭?

Ngonzlaez ndaix duez baz ndeeul gvaail saec may?
ŋɔn11laɯ11 ɗai31 tuə11 pa11 ɗeːu24 kwaːi24 saɯ53 ma33
哪天 得 这 妻子 一 聪明 时候 妈

哪天得你奉我母?

Ndaix geac bas gvaail nuangx saec may?
ɗai31 kɯə53 pa35 kwaːi24 nuːŋ31 saɯ53 ma33
得 这 嘴巴 聪明 妹 时候 妈

得情妹来奉我母?

37

Ngonzlaez ndaix faixdab gueh ruez?
ŋɔn11laɯ11 ɗai31 fai31tap33 kuə33 zuə11
哪天 得 藤木 做 船

哪天得藤木造船?

Ngonzlaez ndaix faixjiel gueh daus?
ŋɔn11laɯ11 ɗai31 fai31ʨiə24 kuə33 tau35
哪天 得 松树 做 梭子

哪天得松树做梭?

Ngonzlaez ndaix yux gaus xaaux eeux?
ŋɔn11laɯ11 ɗai31 ju31 kau35 ɕaːu31 ʔeːu31
哪天 得 情人 旧 造 粮仓

哪天得旧友成家?

Ngonzlaez ndaix bix gaus xaaux raanz?
ŋɔn11laɯ11 ɗai31 pi31 kau35 ɕaːu31 zaːn11
哪天 得 兄 旧 造 家

哪天得哥哥成家?

Ngonzdeel waanl lumc diangz oixmoih,
ŋɔn11te24 waːn24 lum53 tiːŋ11 ʔoi31moi33
那天 甜 像 糖 果蔗

那天定像甘蔗甜,

Diangz oixmoih doc lix waanl mbaul,
tiːŋ11 ʔoi31moi33 to53 li31 waːn24 ɓau24
糖 果蔗 都 有 香 轻

甘蔗尚有几分淡,

Xohneex rauz dungx aul waanl lih,
ɕo33ne31 zau11 tuŋ31 ʔau24 waːn24 li33
以后 我们 互相 要 香 利好

我们生活才最甜,

Aul dungx ndaix waanl lih.
ʔau24 tuŋ31 ɗai31 vaːn24 li33
要 互相 得 香 利好

我俩生活才最甜。

Damxxih hanh faixdab doc niangh miz ndaix gueh ruez,
tam31ɕi33 han33 fai31tap33 to53 niːŋ33 mi11 ɗai31 kuə33 zuə11
只是 赞美 藤木 都 一定 不 得 做 船

藤木不能来造船,

Hanh faixjiel doc niangh miz ndaix gueh daus,
han33 fai31ʨiə24 to53 niːŋ33 mi11 ɗai31 kuə33 tau35
赞美 松树 都 一定 不 得 做 梭子

松木不能做梭子,

Hanh bix gaus jings bix ndux doc niangh miz ndaix xamh raanz,
han33 pi31 kau35 ʨiŋ35 pi31 ɗu31 to53 niːŋ33 mi11 ɗai31 ɕam33 zaːn11
赞美 兄 旧 又 兄 以前 都 一定 不 得 共 家

旧友不能成一家,

Haec gul ngoonz mengz ndoil lo faix,
haɯ53 ku24 ŋoːn11 mɯŋ11 ɗoi24 lo53 fai31
让 我 眼睁睁 看你 白 了 树

让我空眼望着你,

Haec gul daic mengz ndoil lo naamh,
haɯ53 ku24 tai53 mɯŋ11 ɗoi24 lo53 naːm33
让 我 哭 你 白 了 土

让我伤心为了你,

Hanh faixdab doc ndaix dab lauz lianz xaamh,
han33 fai31tap33 to53 ɗai31 tap33 lau11 liːn11 ɕaːm33
赞美 藤木 都 得 编织 楼 和 楼

藤木都还能修楼,

Hanh naamh naamh doc ndaix xag waail,
han33 naːm33 naːm33 to53 ɗai31 ɕak33 vaːi24
赞美 土 土 都 得 堵 水渠

泥土还能修水渠,

Geac gul ngoonz bix gvaail bail roh,
kɯə53 ku24 ŋoːn11 pi31 kwaːi24 pai24 zo33
这 我 眼睁睁 看兄 聪明 去 外面

眼睁睁看你外娶,

Haec gul ngoonz gvaanl feax bail roh.
haɯ53 ku24 ŋoːn11 kwaːn24 fɯə31 pai24 zo33
让 我 眼睁睁 看丈夫 别人 去 外面

眼看你成为人夫。

38

Xohneex ngoonz mengz ndoil,
ɕo33ne31 ŋoːn11 mɯŋ11 ɗoi24
以后 眼睁睁 看你 空

我眼睁睁看着你,

Xohneex ngoonz mengz qyal,
ɕo33ne31 ŋoːn11 mɯŋ11 ʔja24
以后 眼睁睁 看你 空

我眼睁睁望着你,

Xohneex ngoonz duezbyal bail lag,
ɕo33ne31 ŋoːn11 tuə11pja24 pai24 lak33
以后 看 鱼 去 河

眼看鱼往深水游,

Geac gul xianl aul mbagt bail yag doc yag miz ndaix,
kɯə53 ku24 ɕiːn24 ʔau24 ɓak35 pai24 jak33 to53 jak33 mi11 ɗai31
这 我 现 要 罾 去 捞 都 捞 不 得

拿罾去捞没捞到,

Xianl aul meangx bail degt doc degt miz ranl,
ɕiːn24 ʔau24 mɯːŋ31 pai24 tɯk35 to53 tɯk35 mi11 zan24
现 要 盖网 去 打 都 打 不 见

用网去打打不着,

Haec gul ngoonz mengz ndoil leeux ruangh,
haɯ53 ku24 ŋoːn11 mɯŋ11 ɗoi24 leːu31 zuːŋ33
叫 我 眼睁睁看 你 空 完 伤心

只能空眼望着你,

Daailhanz ndax leeux ruangh.
taːi24han11 ɗa31 leːu31 zuːŋ33
羡慕 空 完 伤心

只能凭空羡慕你。

39

Xohneex ngoonz mengz ndoil,
ɕo33ne31 ŋoːn11 mɯŋ11 ɗoi24
以后 眼睁睁看 你 空

我眼睁睁看着你,

Xohneex ngoonz mengz qyal,
ɕo33ne31 ŋoːn11 mɯŋ11 ʔja24
以后 眼睁睁看 你 空

我眼睁睁望着你,

Ngoonz duezbyal bail lag,
ŋoːn11 tuə11pja24 pai24 lak33
眼睁睁看 鱼儿 去 深水

眼看鱼往深水游,

Isnauz gul lix meangx,
ʔi35nau11 ku24 li31 mɯːŋ31
如果 我 有 盖网

如果我家有渔网,

Isnauz nuangx lix reel,
ʔi35nau11 nuːŋ31 li31 ze24
如果 妹 有 拦网

如果妹妹有渔网,

Daz bail mbeel jauc raais,
ta11 pai24 ɓe24 ʨau53 zaːi35
带 去 撒 头 滩

拿去撒在河上游,

Daz bail dies jauc nyiel,
ta11 pai24 tiə35 ʨau53
带 去 放 头 江

拿去撒在江上游,

Deel ans gaz dinl reel duez liangh,
te24 ʔan35 ka11 tin24 ze24 tuə11 liːŋ33
它 一定 塞 脚 拦网 这 一个

心想定可网到鱼,

Deel ans gaz dinl meangx duez liangh.
te24 ʔan35 ka11 tin24 mɯːŋ31 tuə11 liːŋ33
它 一定 塞 脚 盖网 这 一个

心想一定网到鱼。

Damxxih daail yiangz deeh gul gah hoc meangx,
tam31ɕi33 taːi24 jiːŋ11 te33 ku24 ka33 ho53 mɯːŋ31
只是 死 和 爹 我 独 穷 盖网

可惜我爹无渔网,

Damxxih daail yiangz deeh nuangx gah hoc reel,
tam31ɕi33 taːi24 jiːŋ11 te33 nuːŋ31 ka33 ho53 ze24
只是 死 和 爹 妹 独 穷 拦网

可惜妺爹无渔网,

Weillengc ngoonz mengz ndoil leeux xeeuh,
vɯi24lɯŋ53 ŋoːn11 mɯŋ11 ɗoi24 leːu31 ɕeːu33
所以 眼睁睁看 你 空 完 一辈子

所以只有空看你,

Weillengc daailhanz ndax leeux xeeuh.
vɯi24lɯŋ53 taːi24han11 ɗa31 leːu31 ɕeːu33
所以 羡慕 空 完 一辈子

所以白白羡慕你。

40

Baizneex ruangh yieh ngoonz mengz ndoil,
pai11ne31 zuːŋ33 jiə33 ŋoːn11 mɯŋ11 ɗoi24
现在 伤心 也 眼睁睁看 你 空

我眼睁睁看着你,

Baizneex ruangh yieh ngoonz mengz qyal,
pai11ne31 zuːŋ33 jiə33 ŋoːn11 mɯŋ11 ʔja24
现在 伤心 也 眼睁睁看 你 空

我眼睁睁望着你,

Bih mengz xauh lumc wal jadtlanz,
pi33 mɯŋ11 ɕau33 lum53 wa24 ʨεt35lan11
即使 你 美丽 像 花 完美

即使像花一样美,

Rauz ans naanz ndaix aul gueh guh,
zau11 ʔan35 naːn11 ɗai31 ʔau24 kuə33 ku33
我们 定 难 得 要 做 双

我们定难得成双,

Naanz ndaix wanf gueh guh.
naːn11 ɗai31 waːn31 kuə33 ku33
难 得 玩 做 双

我们一定难成双。

Damxxih may nuangx jigt miz ndaml masmuc,
tam31ɕi33 ma33 nuːŋ31 ʨik35 mi11 ɗam24 ma35mu53
只是 妈 妹 懒 不 栽 刺梨

怪母懒没栽刺梨,

Damxxih may nuangx hoc miz ndaml masndail,
tam31ɕi33 ma33 nuːŋ31 ho53 mi11 ɗam24 ma35ɗai24
只是 妈 妹 穷 不 栽 柿子

怪母穷没栽柿子,

Weillengc wail raanz rauz hunz xaanh,
vɯi24lɯŋ53 vai24 zaːn11 zau11 hun11 ɕwaːn33
所以 姓 家 我们 人 剩下

所以我姓还剩女,

Xaz raanz nuangx hunz xaanh.
ɕa11 zaːn11 nuːŋ31 hun11 ɕwaːn33
宗族 家 妹 人 剩下

妹妹家族还剩女。

41

Luangsgenz dauc gol mbax,
luːŋ35kɯn11 tau53 ko24 ɓa31
上院 长 棵 胡蝶

上院长有冬青树,

Luangslac dauc gol ndail,
luːŋ35la53 tau53 ko24 ɗai24
下院 长 棵 柿子

下院长有柿子树,

Xohneex wail raanz rauz xac goy,
ɕo33ne31 vai24 zaːn11 zau11 ɕa5333
以后 姓 家 我们 等 哥

我家等着你阿哥,

Xaz raanz nuangx xac goy.
ɕa11 zaːn11 nuːŋ31 ɕa5333
宗族 家 妹 等 哥

妹家等着你阿哥。

42

Xinl raaix miz xinl raaix,
ɕin24 zaːi31 mi11 ɕin24 zaːi31
信 真 不 信 真

哥哥真信不真信,

Xaznoz xinl dazraaix,
ɕa3111 ɕin24 ta11zaːi31
如果 信 真的

如果哥哥真的信,

Xinl xih mal rauz qyaams dungx qyaams,
ɕin24 ɕi33 ma24 zau11 ʔjaːm35 tuŋ31 ʔjaːm35
信 就 来 我们 跨 一起 跨

信就我们一起走,

Mal rauz qyaul dungx qyaul,
ma24 zau11 ʔjau24 tuŋ31 ʔjau24
来 我 蹲 一起 蹲

信就我们一起去,

Henc mbagtlail yiangz goy,
hɯn53 ɓak35ai24 jiːŋ1133
上 石梯 和 哥

我们一起上石梯,

Xamz lacsiec yiangz goy.
ɕam11 la53siə53 jiːŋ1133
玩耍 屋檐下 和 哥

一起在屋檐下玩。

Nuangx yieh bas xih nauz dangcdeel,
nuːŋ31 jiə33 pa35 ɕi33 nau11 taŋ53te24
妹 也 嘴巴 是 说 那样

妹妹说是那样说,

Bas xih xuex dangcdeel,
pa35 ɕi33 ɕuə31 taŋ53te24
嘴巴 是 说 那样

妹妹话是那样讲,

Laaul geac jaauc hunzlaail feax hah,
laːu24 kɯə53 ʨaːu53 hun11laːi24 fɯə31 ha33
怕 这 丈夫 人家 别人 禁止

怕你爱人不允许,

Laaul geac yah gvaanl feax mal hah.
laːu24 kɯə53 ja33 kwaːn24 fɯə31 ma24 ha33
怕 这 妻子 丈夫 别人 来 禁止

怕你妻子不允许。

43

Ngonzlaez ndaix faixdab gueh ruez?
ŋɔn11laɯ11 ɗai31 fai31tap33 kuə33 zuə11
哪天 得 藤木 做 船

哪天藤树能造船?

Ngonzlaez ndaix faixjiel gueh daus?
ŋɔn11laɯ11 ɗai31 fai31ʨiə24 kuə33 tau35
哪天 得 松树 做 梭子

哪天松树能做梭?

Ngonzlaez ndaix rihlaus ndaml xaamz?
ŋɔn11laɯ11 ɗai31 zi33lau35 ɗam24 ɕaːm11
哪天 得 熟地 种 粮食

哪天熟地种粮食?

Ngonzlaez gaauc ndaix bix xamh raanz?
ŋɔn11laɯ11 kaːu53 ɗai31 pi31 ɕam33 zaːn11
哪天 搞 得 兄 共 家

哪天能和你成家?

Ngonzdeel jeec xizlaanl miz ruangh,
ŋɔn11te24 ʨε53 ɕi11laːn24 mi11 zuːŋ33
哪天 姐 小孩 不 伤心

人家姐姐不伤心,

Jeec saaml feax miz ruangh.
ʨε53 saːm24 fɯə31 mi11 zuːŋ33
姐 三 别人 不 伤心

人家三姐不伤心。

44

Ruangh geacmaz mea jis?
zuːŋ33 kɯə53ma11 mɯə53 ʨi35
伤心 什么 嘛 朋友

朋友你伤心什么?

Yis geacmaz mea menl?
ji35 kɯə53ma11 mɯə53 mɯn24
担心 什么 嘛 妹

妹妹你担心什么?

Geac mengz xiangl gaabt ngih banz genl xih leeux,
kɯə53 mɯŋ11 ɕiːŋ24 kaːp35 ŋi33 pan11 kɯn24 ɕi33 leːu31
这 你 年 合 二 成 吃 是 完

你已早早就成家,

Sis gaabt hac banz eeux xih yaez,
si35 kaːp35 ha53 pan11 ʔeːu31 ɕi33 jaɯ11
四 合 五 成 粮仓 是 了

妹妹早早就成家,

Mengz yieh seeuc gueh xaez laail rauh,
mɯŋ11 jiə33 seːu53 kuə33 ɕaɯ11 laːi24 zau33
你 也 少 做 厉害 多 (助词)

你就不要再多说,

Menl yieh seeuc gaangc leeux laail rauh.
mɯn24 jiə33 seːu53 kaːŋ53 leːu31 laːi24 zau33
妹 也 少 讲 完 多 (助词)

妹妹你别再多说。

45

Gocsiz lix nis goy benc xiez mengz degt saulgamx,
53si11 li31 ni3533 pɯn53 ɕiə11 mɯŋ11 tɯk35 sau24kam31
可惜 在 小 哥 原 约 你 砍 柱子

小时约你砍柱子,

Lix nis gul benc xiez mengz ramc saulxaanh,
li31 ni35 ku24 pɯn53 ɕiə11 mɯŋ11 zam53 sau24ɕwaːn33
在 小 我 原 约 你 砍 柱子

幼时约你砍房柱,

Xiez mengz daans xaaux eeux,
ɕiə11 mɯŋ11 taːn35 ɕaːu31 ʔeːu31
约 你 谈 造 粮仓

哥哥约你成家室,

Xiez mengz ngany raanz genl,
ɕiə11 mɯŋ11 ŋaːn33 zaːn11 kɯn24
约 你 安 家 吃

哥哥约你做一家,

Menl gah nauz xacbah,
mɯn24 ka33 nau11 ɕa53pa33
妹 独 说 等等

你说还要等一等,

Menl gah xuex xacbah.
mɯn24 ka33 ɕuə31 ɕa53pa33
妹 独 说 等等

妹说再要等一等。

Baizneex xacbah daaml xacbah xih aais,
pai11ne31 ɕa53pa33 taːm24 ɕa53pa33 ɕi33 ʔaːi35
现在 等等 又 等等 就 褪色

等久越来越疏远,

Xacbah daaml xacbah xih naanz,
ɕa53pa33 taːm24 ɕa53pa33 ɕi33 naːn11
等等 又 等等 就 长久

等等越来越长久,

Weillengc gul loodt raanz dangz meanh,
vɯi24lɯŋ53 ku24 loːt35 zaːn11 taŋ11 mɯːn33
所以 我 落 家 到 现在

所以一直没成家,

Goy loodt eeux dangz meanh.
33 loːt35 ʔeːu31 taŋ11 mɯːn33
哥 落后 粮仓 到 现在

哥哥一直没成家。

46

Menl doc fih banz eeux,
mɯn24 to53 fi33 pan11 ʔeːu31
妹 都 没 成 粮仓

妹妹你也没成家,

Nuangx doc fih banz raanz,
nuːŋ31 to53 fi33 pan11 zaːn11
妹 都 没 成 家

妹妹你没成家室,

Banz eeux xac walnyaanz,
pan11 ʔeːu31 ɕa53
成 粮仓 等 阎王刺花

成家要等刺王花,

Banz raanz xac walwaais,
pan11 zaːn11 ɕa53 wa24waːi35
成 家 等 棉花

成家要等棉花开,

Xac walwaais walreeux aangl sianz,
ɕa53 wa24waːi35 wa24zeːu31 ʔaːŋ24 siːn11
等 棉花 木棉花 开 艳丽

等到木棉花开艳,

Ngonzdeel rauz lengc dianl gueh guh,
ŋɔn11te24 zau11 lɯŋ53 tiːn24 kuə33 ku33
那天 我们 才 谈 做 双

那天我才谈成双,

Ngonzdeel menl lengc xuex gueh guh.
ŋɔn11te24 mɯn24 lɯŋ53 ɕuə31 kuə33 ku33
那天 妹 才 谈 做 双

那天妹才谈成双。

47

Gul doc buxlaez hams miz xux,
ku24 to53 pu31laɯ11 ham35 mi11 ɕu31
我 都 谁 问 不 接

谁问我都不接受,

Buxaez hams miz il,
pu31laɯ11 ham35 mi11 ʔi24
谁 问 不 同意

谁问我都不同意,

Ngonzlaez ndil lumc mengz naaih leeh,
ŋɔn11laɯ11 ɗi24 lum53 mɯŋ11 naːi33 le33
哪天 好 像 你 慢 选

有你好再慢慢选,

Banzlumc leglunz feax naaih leeh.
pan11lum53 lɯk33lun11 fɯə31 naːi33 le33
好像 幺儿 别人 慢 选

像你好再慢慢选。

48

Lix niangx may mengz maaih,
li31 niːŋ31 ma33 mɯŋ11 maːi33
在 小 妈 你 卖

年幼阿妈把你嫁,

Lixnis may mengz gaail,
li31ni35 ma33 mɯŋ11 kaːi24
从小 妈 你 卖

小时你母把你嫁,

Gaail haec raanz lix waais,
kaːi24 haɯ53 zaːn11 li31 waːi35
卖 给 家 有 棉花

把你嫁给有棉人,

May mengz maaih haec raanz lix mail,
ma33 mɯŋ11 maːi33 haɯ53 zaːn11 li31 mai24
妈 你 卖 给 家 有 线

把你嫁有线人家,

Weillengc xaz raanz rauz dangz meanh,
vɯi24lɯŋ53 ɕa11 zaːn11 zau11 taŋ11 mɯːn33
所以 嫌弃 家 我们 到 现在

你才弃我到现在,

Xaz raanz bix dangz meanh.
ɕa11 zaːn11 pi31 taŋ11 mɯːn33
嫌弃 家 兄 到 现在

嫌弃我到现在。

Geac bix ndunl yieh seeuc ndanl dangs,
kɯə53 pi31 ɗun24 jiə33 seːu53 ɗan24 taŋ35
这 兄 站 也 少 个 凳子

哥哥站也少板凳,

Nangh yieh seeuc banjdenq,
naŋ33 jiə33 seːu53 paːn53tɯn24
坐 也 少 板凳

哥哥坐也少凳子,

Geac rauz ndunl seeuc baz buxroh,
kɯə53 zau11 ɗun24 seːu53 pa11 pu31zo33
那 我们 站 少 妻子 外人

比不上别人媳,

Ndunl seeuc maix buxroh.
ɗun24 seːu53 mai31 pu31zo33
站 少 媳妇 外人

哥比不过别人妻。

49

Is nuangx ndiabt geac ngonz lix nis,
ʔi35 nuːŋ31 ɗiːp35 kɯə53 ŋɔn11 li31 ni35
如 妹 考虑 那 日子 在 小

回想起妹小时候,

Xibsis ruangh doc soonl dez xax,
ɕip33si35 zuːŋ33 to53 soːn2411 ɕa31
十四 伤心 都 教 带 柴刀

十四我学会拿刀,

Xibhac nuangx doc soonl aul fenz,
ɕip33ha53 nuːŋ31 to53 soːn24 ʔau24 fɯn11
十五 妹 都 教 要 柴

十五我学会砍柴,

May nuangx aul fenz haec aul fenz faixsuml,
ma33 nuːŋ31 ʔau24 fɯn11 haɯ53 ʔau24 fɯn11 fai31sum24
妈 妹 要 柴 给 要 柴 化香木

砍柴叫砍化香树,

Aul jaauc maaic ndaix jaauc Buxqyaangl,
ʔau24 ʨaːu53 maːi53 ɗai31 ʨaːu53 pu31ʔjaːŋ24
要 丈夫 喜欢 得 丈夫 布依族

叫我嫁给布依人,

Aul gvaanl maaic ndaix gvaanl Buxqyaix,
ʔau24 kwaːn24 maːi53 ɗai31 kwaːn24 pu31ʔjai31
要 丈夫 喜欢 得 丈夫 布依族

叫嫁就嫁布依人,

Leg Buxqyaangl xih benc rox laix,
lɯk33 pu31ʔjaːŋ24 ɕi33 pɯn53 zo31 lai31
儿 布依族 是 原 会 礼貌

布依儿子懂礼貌,

Leg Buxqyaix lengc gvaail,
lɯk33 pu31ʔjai31 lɯŋ53 kwaːi24
儿 布依族 才 聪明

布依儿子才聪明,

Dangz xaangh naail waiqgungy,
taŋ11 ɕaːŋ33 naːi24 waːi24kuŋ33
到 很会 招呼 外公

到家他会喊外公,

Bas gvaail doongx waiqgungy.
pa35 kwaːi24 toːŋ31 waːi24kuŋ33
嘴巴 聪明 喊 外公

到家会招呼外公。

50

Nuangx dais baaih laez mal?
nuːŋ31 tai35 paːi33 laɯ11 ma24
妹 从 方向 何 来

阿妹你从何方来?

May mengz dez wal jings dez nganz mal weeh,
ma33 mɯŋ1111 wa24 ʨiŋ3511 ŋan11 ma24 ve33
妈 你 带 花 又 带 银子 来 画

阿母用花用银饰,

Weeh mengz lumc duezbad,
ve33 mɯŋ11 lum53 tuə11pat33
画 你 像 神仙

把你画得像神仙,

Weeh mengz lumc duezmeeuh,
ve33 mɯŋ11 lum53 tuə11meːu33
画 你 像 仙女

把你画得像仙女,

Ranl mengz lumc duezmeeuh guanyfuj,
zan24 mɯŋ11 lum53 tuə11meːu33 kuːn33fu53
见 你 像 仙女 官府

像是官府的仙女,

Ranl mengz lumc duezyux guancqyaml,
zan24 mɯŋ11 lum53 tuə11ju31 kuːn53ʔjam24
见 你 像 情人 城市

像是城里的女孩,

Guehxamz saml miz needt,
kuə33ɕam11 sam24 mi11 neːt35
玩耍 心 不 安心

在此玩耍心不安,

Leg feax bas logleedt mbael ndaaix,
lɯk33 fɯə31 pa35 lɔk33lεt35 ɓaɯ24 ɗaːi31
儿女 人家 嘴巴 口才好 叶子 麻

妹妹你聪明伶俐,

Bas loglaaix mbael daauz,
pa35 lɔk33laːi31 ɓaɯ24 taːu11
嘴巴 口才 叶子 桃叶

嘴巴红润像桃叶,

Leg feax dinl fengz yeeul gvaamsjais,
lɯk33 fɯə31 tin24 fɯŋ11 jeːu24 kwaːm35ʨai35
儿女 别人 脚 手 绿色 鸡蛋壳

蛋壳一般的肤质,

Bas mais lumc dosxingz,
pa35 mai35 lum53 to35ɕiŋ11
嘴巴 粉红 像 地壳蜂

嘴唇红润似地蜂,

Bas ndingl lumc dosndaangs,
pa35 ɗiŋ24 lum53 to35taːŋ35
嘴巴 红 像 马蜂

嘴唇红润如马蜂,

Goy doc nehjaiz suans yiangz nuangx xaaux genl,
33 to5333ʨai11 suən5 jiːŋ11 nuːŋ31 ɕaːu31 kɯn24
哥 都 想要 算 和 妹 造 吃

我想要和你成家,

Damxxih mengz yieh xaaux raanz genl lix niangh,
tam31ɕi33 mɯŋ11 jiə33 ɕaːu31 zaːn11 kɯn24 li31 niːŋ33
只是 你 也 造 家 吃 在 小

但你幼时已成家,

Bail xaaux eeux lix niangh.
pai24 ɕaːu31 ʔeːu31 li31 niːŋ33
去 造 粮仓 在 小

但你小时已成家。

51

Xohneex faixweah basngih mbael,
ɕo33ne31 fai31vɯə33 pa35ŋi33 ɓaɯ24
以后 青树 一百二 叶子

一百二片青叶,

Faixraul basngih jis,
fai31zau24 pa35ŋi33 ʨi35
枫香树 一百二 枝丫

一百二枫香树一枝丫,

Mbaanx bassis bashac raanz hunz,
ɓaːn31 pa35si35 pa35ha53 zaːn11 hun11
寨子 百四 百五 家 人

寨子百四五人家,

Dengclaez gah ranl mengz degyis?
tɯŋ53laɯ11 ka33 zan24 mɯŋ11 tɯk33ji35
怎么 唯 见 你 合心

为何见妹最牵挂?

Gah ranl jis deg dal?
ka33 zan24 ʨi35 tɯk33 ta24
唯 见 朋友 上 眼睛

为何见你最美丽?

Goy doc ndilmaz degt sel sal gueh guh,
33 to53 ɗi24ma11 tɯk3524 sa24 kuə33 ku33
哥 都 恨不得 打 书 纸 做 双

我恨不得配成双,

Ndilmaz gaail naz xex gueh guh.
ɗi24ma11 kaːi24 na11 ɕɯ31 kuə33 ku33
恨不得 卖 田 买 做 双

卖田娶你配成双。

Damxih gaail damz damz yieh xuangs xiangx byal,
tam31ɕi33 kaːi24 tam11 tam11 jiə33 ɕuːŋ35 ɕiːŋ31 pja24
只是 卖 水塘 水塘 也 留 养 鱼

但塘要留来养鱼,

Gaail naz naz yieh xuangs ndaml haux,
kaːi24 na11 na11 jiə33 ɕuːŋ35 ɗam24 hau31
卖 田 田 也 留 栽 水稻

但田要留来种稻,

Xohneex nacndaix rauz damcjauc gueh naz,
ɕo33ne31 na53ɗai31 zau11 tam53ʨau53 kuə33 na11
以后 不如 我们 埋头 种 田

不如埋头来种田,

Rauz damcdal gueh rih,
zau11 tam53ta24 kuə33 zi33
我们 埋头 种 地

不如埋头来种地,

Gueh rih dangz gaishanl,
kuə33 zi33 taŋ11 kai35han24
种 地 到 鸡鸣

种到夜半三更时,

Xohneex wanz ndaix menl meanhliangh,
ɕo33ne31 wan11 ɗai31 mɯn24 mɯːn33liːŋ33
以后 可能 得 妹 时候

总有可能娶到你,

Aul ndaix nuangx meanhliangh.
ʔau24 ɗai31 nuːŋ31 mɯːn33liːŋ33
要 得 妹 时候

会有一天娶到你。

52

Gocsiz daaml gocsiz,
53si11 taːm2453si11
可惜 又 可惜

真的可惜又可惜,

Gocsiz jiangs walwadt,
53si11 ʨiːŋ35 wa24wat35
可惜 枝 粘籽花

可惜那枝粘籽花,

Sabt bangxfal haaul mais,
sap35 paŋ31fa24 haːu24 mai35
插 篱笆 白 粉色

插在篱笆开得艳,

Haux xos daih banz nganz,
hau31 ɕo35 tai33 pan11 ŋan11
米 放 口袋 成 银子

米放口袋就是钱,

Bians banz ndanl ngoxsib,
piːn35 pan11 ɗan24 ŋo31sip33
变 成 颗 星星

变成了一颗星星,

Xib ngonz haail xib loh,
ɕip33 ŋɔn11 paːi24 ɕip33 lo33
十 天 开 十 次

十天它来开十次,

Dengclaez ramx os mbos miz myaangz?
tɯŋ53laɯ11 zam31 ʔo35 ɓo35 mi11 mjaːŋ11
怎么 水 出 井 不 急

怎么井出水不急?

Jaangl daangz reeux walrais,
ʨaːŋ24 taːŋ11 zeːu31 wa24zai35
中 堂 夹杂 板栗花

中堂夹有板栗花,

Meanhneex bas mais buxlaez bungz?
mɯːn33ne31 pa35 mai35 pu31laɯ11 puŋ11
现在 嘴巴 粉红 谁 遇见

谁遇见漂亮的你?

Saml mianl hunz laez ndaix?
sam24 miːn24 hun11 laɯ11 ɗai31
心 娴静 人 哪 得

谁得到娴静的你?

Meanhneex jih goy daic jic henz,
mɯːn33ne31 ʨi3333 tai53 ʨi53 hɯn11
现在 即使 哥 哭 几 夜

即使我连哭几夜,

Jih goy daic jic ngonz,
ʨi3333 tai53 ʨi53 ŋɔn11
即使 哥 哭 几 天

即使我连哭几天,

Hamz minghhonl miz saaih,
ham11 miŋ33hɔn24 mi11 saːi33
恨 命运 不 好

只能怨我命不好,

Minghhonl bix miz saaih.
miŋ33hɔn24 pi31 mi11 saːi33
命运 兄 不 好

哥哥命运真不好。

Goy doc mingh miz daais aul menl xamh eeux,
33 to53 miŋ33 mi11 taːi35 ʔau24 mɯn24 ɕam33 ʔeːu31
哥 都 命 不 带 要 妹 共 粮仓

哥无命与你成家,

Mingh miz daais aul nuangx xamh raanz,
miŋ33 mi11 taːi35 ʔau24 nuːŋ31 ɕam33 zaːn11
命 不 哭 要 妹 共 家

命不带与妹成家,

Meanhneex jih mengz xauh lumc jiangs walnyaanz,
mɯːn33ne31 ʨi33 mɯŋ11 ɕau33 lum53 ʨiːŋ35
现在 即使 你 美 像 枝 阎王刺花

即使美得像刺花,

Mengz ans bail xaaux raanz geazroh,
mɯŋ11 ʔan35 pai24 ɕaːu31 zaːn11 kɯə11zo33
你 定 去 造 家 外面

定是嫁给其他人,

Bail xaaux eeux geazroh.
pai24 ɕaːu31 ʔeːu31 kɯə11zo33
去 造 粮仓 外面

定和其他人结婚。

53

Gocsiz nyas ndeeul deh xos ramx ndil neebt,
53si11 ɗeːu2433 ɕo35 zam31 ɗi24 neːp35
可惜 季节 一 筷子 放 水 好 夹

惜筷水中好夹时,

Byagt xos ramx ndil ful,
pjak35 ɕo35 zam31 ɗi24 fu24
菜 放 水 好 揉

菜在水中好揉时,

Nyas ndeeul may nuangx fih gaail nuangx os dul,
ɗeːu24 ma33 nuːŋ31 fi33 kaːi24 nuːŋ31 ʔo35 tu24
季节 一 妈 妹 没 卖 妹 出 门

阿母没把你嫁出,

Ngonzlaez ndil ndaix weih,
ŋɔn11laɯ11 ɗi24 ɗai31 vɯi33
哪天 好 得 会

那天好与你相约,

Billaez duanx ndaix weih.
pi24laɯ11 tuːn31 ɗai31 vɯi33
哪年 一起 得 会

那年一起得相约。

Damxxih meanhneex deh xos ramx qyas neebt,
tam31ɕi33 mɯːn33ne3133 ɕo35 zam31 ʔja35 neːp35
只是 现在 筷子 放 水 难 夹

现筷水中不好夹,

Meanhneex byagt xos ramx qyas ful,
mɯːn33ne31 pjak35 ɕo35 zam31 ʔja35 fu24
现在 菜 放 水 难 揉

菜在水中不好揉,

Meanhneex may nuangx gaail duez nuangx os dul,
mɯːn33ne31 ma33 nuːŋ31 kaːi24 tuə11 nuːŋ31 ʔo35 tu24
现在 妈 妹 卖 这 妹 出 门

阿母把你嫁出门,

Lix ngonz ndil naanz weih,
li31 ŋɔn11 ɗi24 naːn11 vɯi33
有 天 好 难 会

再好日子难相约,

Billaez duanx naanz weih.
pi24laɯ11 tuːn31 naːn11 vɯi33
哪年 一起 难 会

再好年月难相约。

54

Ramx juangh daadt xizxal,
zam31 ʨuːŋ33 taːt35 ɕi11ɕwa24
水 冲击 悬崖 样子

水从悬崖上奔下,

Juangh daadt ramx xizxal,
ʨuːŋ33 taːt35 zam31 ɕi11ɕwa24
冲击 悬崖 水 样子

水从悬崖上泻下,

Sog geac jiz duezbyal ndil mboodt,
sɔk33 kɯə53 ʨi11 tuə11pja2 ɗi24 ɓoːt35
冲击 哪 鱼鳍 鱼 好 脱

冲得鱼鳍都要落,

Goy yieh xaaux raanz loodt ndaangl nuangx,
33 jiə33 ɕaːu31 zaːn11 loːt35 ɗaːŋ24 nuːŋ31
哥 也 造 家 落后 身子 妹

哥哥成家比你晚,

Bix yieh xaaux raanz loodt ndaangl mengz,
pi31 jiə33 ɕaːu31 zaːn11 loːt35 ɗaːŋ24 mɯŋ11
兄 也 造 家 落后 身子 妹

哥哥成家比妹迟,

Ngonzlaez goodt fadfoh weic gunz?
ŋɔn11laɯ11 koːt35 fat33fo33 vɯi53 kun11
哪天 拥抱 红绳 挂 裙子

哪天红绳系裙子?

Ngonzlaez gval hongz ndingl weic mbas?
ŋɔn11laɯ11 kwa24 hɔŋ11 ɗiŋ24 vɯi53 ɓa35
哪天 挂 红 好 挂 肩膀

哪天肩上披红布?

Ngonzlaez gvas dulxiex naail faangz?
ŋɔn11laɯ11 kwa35 tu24ɕiə31 naːi24 faːŋ11
哪天 过 庙门 招呼 鬼

哪天过庙门拜鬼?

Meanhlaez bail jaanghraanz naail may?
mɯːn33laɯ11 pai24 ʨaːŋ24zaːn11 naːi24 ma33
何时 去 堂屋 招呼 妈

何时叩拜你阿母?

Bail jaangheeux naail may?
pai24 ʨaːŋ24ʔeːu31 naːi24 ma33
去 堂屋 招呼 妈

去你家叩拜阿母?

55

Gocsiz daaml gocsiz,
53si11 taːm2453si11
可惜 又 可惜

真的可惜又可惜,

Gocsiz ndil genl miz gvas nyud daauz xic,
53si11 ɗi24 kɯn24 mi11 kwa35 taːu11 ɕi53
可惜 好 吃 不 过 嫩芽 桃花 紫

好吃不过嫩桃芽,

Ndil ndunx miz gvas ngvih lizsaanl,
ɗi24 ɗun31 mi11 kwa35 ŋwi33 li11saːn24
好 吞 不 过 核子 石榴

好吞不过石榴籽,

Goy doc ranl mengz waanl miz gvas masliz diehbenh,
33 to53 zan24 mɯŋ11 waːn24 mi11 kwa35 ma35li11 tiə33pɯn33
哥 都 见 你 甜 不 过 梨子 沃土

妹甜不过沃土梨,

Gocsiz nuangx goy uns sez jis masbug,
53si11 nuːŋ3133 ʔun3511 ʨi35 ma35puk33
可惜 妹 哥 嫩 似 枝丫 柚子

可惜你嫩像柚枝,

Leg feax uns sez jis masbaangz,
lɯk33 fɯə31 ʔun3511 ʨi35 ma35paːŋ11
儿女 别人 嫩 似 枝丫 野生柚子

妹妹嫩像野柚枝,

Hamz mengz mac fih saangl doc lix hunz eeux,
ham11 mɯŋ11 ma53 fi33 saːŋ24 to53 li31 hun11 ʔeːu31
恨 你 长 没 高 都 有 人 摘

还没长高被人折,

Xonz goy gaangc fih leeux doc nuangx mengz xeel,
ɕɔn1133 kaːŋ53 fi33 leːu31 to53 nuːŋ31 mɯŋ11 ɕe24
句 哥 讲 没 完 都 妹 你 丢

哥未说完你就走,

Xohneex sez fuz reel haad dah,
ɕo33ne3111 fu11 ze24 haːt33 ta33
以后 似 浮 拦网 横跨 河

好比横河的渔网,

Reel haad dah doc lix gaz qyuangx,
ze24 haːt33 ta33 to53 li31 ka11 ʔjuːŋ31
拦网 横跨 河 都 有 卡 巨岩

横河渔网被石卡,

Meangx haad dah doc lix gaz rinl,
mɯːŋ31 haːt33 ta33 to53 li31 ka11 zin24
盖网 横跨 河 都 有 卡 石头

横河渔网石卡住,

Gocsiz nuangx jiml haaussez bangz diec gvih,
53si11 nuːŋ31 ʨim24 haːu3511 paŋ11 tiə53 kwi33
可惜 妹 金 好似 布 底 柜子

妹妹好比柜底布,

Goy xamc rih gueh mail miz ndaix,
33 ɕam53 zwi33 kuə33 mai24 mi11 ɗai31
哥 打算 梳理 做 线 不 得

难得把它理成线,

Goy xamc xail gueh waais miz ndaix,
33 ɕam53 ɕai24 kuə33 waːi35 mi11 ɗai31
哥 打算 卷纱 做 棉 不 得

难得把它纺成棉,

Meanhneex goy doc ngoonz mengz ndoil lo faix,
mɯːn33ne3133 to53 ŋoːn11 mɯŋ11 ɗoi24 lo53 fai31
现在 哥 都 眼睁睁看 你 白白地 了 树

哥哥只能空伤心,

Haec rauz daic mengz ndoil lo naamh,
haɯ53 zau11 tai53 mɯŋ11 ɗoi24 lo53 naːm33
给 我 哭 你 白白地 了 土

哥哥只能空掉泪,

Faix doc ndaix dab lauz lianz xaanh,
fai31 to53 ɗai31 tap33 lau11 liːn11 ɕaːn33
树 都 得 装 楼 和 楼

树还能拿来修楼,

Naamh doc ndaix xag waail,
naːm33 to53 ɗai31 ɕak33 waːi24
土 都 得 修筑 沟头

泥土还可堵河沟,

Meanhneex haec rauz ngoonz ndaangl gvaail bail roh,
mɯːn33ne31 haɯ53 zau11 ŋoːn11 ɗaːŋ24 kwaːi24 pai24 zo33
现在 给 我 眼睁睁看 身子 聪明 去 外面

空眼看你嫁别人,

Ximl ndaangl nuangx bail roh.
ɕim24 ɗaːŋ24 nuːŋ31 pai24 zo33
看 身子 妹 去 外面

嫁给别人做妻子。

56

Gocsiz daaml gocsiz,
53si11 taːm2453si11
可惜 又 可惜

真的可惜又可惜,

Gocsiz jiangs walwadt,
53si11 ʨiːŋ35 wa24wat35
可惜 枝 粘草

可惜那枝粘草籽,

Dengclaez dauc banz wal haaulmais?
tɯŋ53laɯ11 tau53 pan11 wa24 haːu24mai35
怎么 长 成 花 粉白色

怎么开出粉白花?

Aul xos daih haaulluanz,
ʔau24 ɕo35 tai33 haːu24luːn11
要 放 口袋 纯白

放在口袋真纯白,

Duanz sez waldaangsfungh,
tuən1111 wa24taːŋ35fuŋ33
圆满 似 牡丹花

簇拥犹如牡丹花,

Wal daangsfungh doc lix haaulhaans,
wa24 taːŋ35fuŋ33 to53 li31 haːu24haːn35
花 牡丹 都 有 鹅毛白

牡丹还有鹅毛白,

Sais xeehngaanx doc lix haul yiz,
sai35 ɕe33ŋaːn31 to53 li31 hau24 ji11
官 (地名) 都 有 臭 汗

城里官员还臭汗,

Dangz beangz ndil yieh joonc mengz doh,
taŋ11 pɯːŋ11 ɗi24 jiə33 ʨoːn53 mɯŋ11 to33
全 地方 好 也 集中 你 独

唯你是最美倾国,

Doh beangz joonc mengz leeux,
to33 pɯːŋ11 ʨoːn53 mɯŋ11 leːu31
全 地方 集中 你 完

唯你是最美倾城,

Ranl mengz benldal gveeuc liclanh,
zan24 mɯŋ11 pɯn24ta24 kweːu53 li53lan33
见 你 眼睫毛 卷 (某种情状)

你的睫毛真是美,

Bans sez namc jiml goz,
pan3511 nam53 ʨim24 ko11
转 似 根 金 弯曲

一根根弯曲似金针,

Xohneex aul ndaix hoz lengc rih.
ɕo33ne31 ʔau24 ɗai31 ho11 lɯŋ53 zi33
以后 要 得 喉咙 才 甘心

能娶到你最开心。

57

Gocsiz daaml gocsiz,
53si11 taːm2453si11
可惜 又 可惜

真是可惜又可惜,

Gocsiz manh miz gvas haaizdeengl,
53si11 man33 mi11 kwa35 haːi11teːŋ24
可惜 牢固 不 过 钉子鞋

可惜牢不过钉鞋,

Doc lix beenz miz gvas rinlraanx,
to53 li31 peːn11 mi11 kwa35 zin24zaːn31
都 有 攀爬 不 过 石板

还无法爬过石板,

Ndil yieh hunz ndanl mbaanx,
ɗi24 jiə33 hun11 ɗan24 ɓaːn31
好 也 人 内 寨子

好也是寨子里的人,

Laail nois yieh jaauc ndanl mbungl,
laːi24 noi35 jiə33 ʨaːu53 ɗan24 ɓuŋ24
多 少 也 丈夫 这 寨子

多少也是本地夫,

Mengz doc ngaaiz sues roongl goons goy,
mɯŋ11 to53 ŋaːi11 suə35 zoːŋ24 koːn3533
你 都 午饭 包 叶子 先 哥

你却比我先成家,

Roongl sues haux goons goy.
zoːŋ24 suə35 hau31 koːn3533
叶子 包 饭 先 哥

你却比哥先成家。

58

Gocsiz daaml gocsiz,
53si11 taːm2453si11
可惜 又 可惜

真是可惜又可惜,

Gocsiz sianl byagtdug raanz mengz ndil eeux,
53si11 siːn24 pjak35tuk33 zaːn11 mɯŋ11 ɗi24 ʔeːu31
可惜 园子 菜薹 家 你 好 摘

你家菜薹好攀折,

Gocsiz sianl byagtjeeux raanz nuangx ndil genl,
53si11 siːn24 pjak35ʨeːu31 zaːn11 nuːŋ31 ɗi24 kɯn24
可惜 园子 藠头菜 家 妹 好 吃

你家藠头菜好吃,

Dinlfengz mengz ndil gvaih,
tin24fɯŋ11 mɯŋ11 ɗi24 kwai33
手脚 你 好 灵巧

妹妹手脚好灵巧,

Dinlfengz nuangx ndil gvaih.
tin24fɯŋ11 nuːŋ31 ɗi24 kwai33
手脚 妹 好 灵巧

妹妹手脚真灵巧。

Hamz may nuangx nazlacdaangs ndaml xaux,
ham11 ma33 nuːŋ31 na11la53taːŋ35 ɗam24 ɕau31
恨 妈 妹 屋坎下的田 栽 早

恨你屋前田种早,

Dangc jauc xih banz riangl,
taŋ53 ʨau53 ɕi33 pan11 ziːŋ24
抬 头 就 成 穗

瞬间稻子就出穗,

Saangl saauh jiangz feax dingh,
saːŋ24 saːu33 ʨiːŋ11 fɯə31 tiŋ33
长 一样 三脚架 别人 定

妹刚长成就被人订,

Aul ramx ndaix feax dingh.
ʔau24 zam31 ɗai31 fɯə31 tiŋ33
要 水 得 别人 定

能挑水就被人订。

Daausnix goy yieh ngoonz mengz gvas bas jos raanz gul bail unx,
taːu35ni3133 jiə33 ŋoːn11 mɯŋ11kwa35 pa35ʨo35 zaːn11 ku24 pai24 ʔun31
这次 哥 也 眼睁睁看 你 过 朝门口 家 我 去 那边

空眼看你嫁出去,

Ngoonz nuangx gvas daqmenf raanz ngoj bail gvaanl,
ŋoːn11 nuːŋ31 kwa35 ta24mɯn31 zaːn11 ŋɔ53 pai24 kwaːn24
眼睁睁看 你 过 大门 家 我 去 丈夫

空眼看你去成家,

Ngoonz duez menl bail roh,
ŋoːn11 tuə11 mɯn24 pi24 zo33
眼睁睁看 这 妹 去 外面

眼睁睁看妹嫁走,

Ximl baz feax bail roh.
ɕim24 pa11 fɯə31 pai24 zo33
见 媳妇 别人 去 外面

眼睁睁看你嫁走。

59

Meanhneex haec goy ngoonz mengz ndoil,
mɯːn33ne31 haɯ5333 ŋoːn11 mɯŋ11 ɗoi24
现在 给 哥 眼睁睁看 你 空

我只有空眼看着你,

Haec goy ngoonz mengz qyal,
haɯ5333 ŋoːn11 mɯŋ11 ʔja24
给 哥 眼睁睁看 你 空

我只有空眼看着妹,

Baais bux ngoonz duezbyal ndaelmbos,
paːi35 pu31 ŋoːn11 tuə11pja24 ɗaɯ24ɓo35
好像 人 眼睁睁看 鱼 井里

好像看着水中鱼,

Byal ndaelmbos doc lix geac jiz waad ramx,
pja24 ɗaɯ24ɓo35 to53 li31 kɯə53 ʨi11 aːt33 zam31
鱼 井水中 都 有 那 鱼鳍 游 水

鱼尚有鳍来游水,

Ramx ndael gaamc doc lix geac rinl dangc doongh,
zam31 ɗaɯ24 kaːm53 to53 li31 kɯə53 zin24 taŋ53 toːŋ33
水 里 洞 都 有 那 石头 立 柱子

洞中水有石柱立,

Goy yieh jol mengz loongh rauz bil daaml bil laez gvas,
33 jiə33 ʨo24 mɯŋ11 loːŋ33 zau11 pi24 taːm24 pi24 laɯ11 kwa35
哥 也 对亏你 哄 我 年 又 年 了 过

你骗我一年又一年,

Ruangh rauz nyas daaml nyaangc laez deeuz,
zuːŋ33 zau11 taːm24 laɯ11 teːu11
欺骗 我 季节 又 季节 了 离开

你骗我一季又一季,

Haec goy loodt meeuz rul meeuz waais,
haɯ5333 loːt35 meːu11 zu24 meːu11 waːi35
给 哥 落 季节 薏米 季节 棉花

让我错过好时光,

Baizneex loodt meeuz rul xih buxlaez saais?
pai11ne31 loːt35 meːu11 zu24 ɕi33 pu31laɯ11 swaːi35
现在 落后 季节 薏米 就 谁 收拾

错过季节谁来帮?

Loodt meeuz waais xih buxlaez riangz?
loːt35 meːu11 waːi35 ɕi33 pu31laɯ11 ziːŋ11
落后 季节 棉花 就 谁 和

错过季节谁来衬?

Mengz yieh yueh rauz xoml jic meeuz dungxdoih,
mɯŋ11 jiə33 juə33 zau11 ɕɔm24 ʨi53 meːu11 tuŋ31toi33
你 也 欺骗 我 农活 几 季节 一起

你接二连三骗我,

Jic meeuz eeux dungxdoih.
ʨi53 meːu11 ʔeːu31 tuŋ31toi33
几 季节 粮仓 一起

让我一直未成家。

60

Xohneex nuangx doc neh haz bangy eedt eedt yieh xaz,
ɕo33ne31 nuːŋ31 to5333 ha11 paŋ33 ʔeːt35 ʔeːt35 jiə33 ɕa11
以后 妹 都 想 要 帮 芭茅草 芭茅草 也 嫌弃

妹想帮草草也嫌,

Neh haz bangh haz haz yieh lamx,
33 ha11 paŋ33 ha11 ha11 jiə33 lam31
想 要 帮 茅草 茅草 也 倒

想帮茅草草也倒,

Nuangx doc neh haz bangh ramx ramx yieh lail,
nuːŋ31 to5333 ha11 paŋ33 zam31 zam31 jiə33 lai24
妹 都 想 要 帮 水 水 也 流

妹想帮水水流走,

Neh haz bangh geac bix dalmbail yieh gaanh,
33 ha11 paŋ33 kɯə53 pi31 ta24ɓai24 jiə33 kaːn33
想 要 帮 这 兄 眼睛迷蒙 也 难

想要帮哥哥也难,

Bangh gaais goy saaml feax yieh gaanh.
paŋ33 kaːi3533 saːm24 fɯə31 jiə33 kaːn33
帮 这 哥 三 别人 也 难

想帮情哥哥也难。

61

Ndianlxiangl bail xos xiangl,
ɗiːn24ɕiːŋ24 pai24 ɕo35 ɕiːŋ24
正月 还 在 节日

正逢一年春节时,

Ndianlxiangl ngonz xohidt,
ɗiːn24ɕiːŋ24 ŋɔn11 ɕo33ʔit35
正月 日子 初一

正月到了年初一,

Sams geac ngonz xohngih,
sam35 kɯə53 ŋɔn11 ɕo33ŋi33
那 这 日子 初二

正月到了年初二,

Lix bux riuc iamsdih dangz eeux,
li31 pu31 ziu53 ʔiːm35ti33 taŋ11 ʔeːu31
有 人 提 小竹篮 到 家

有人提竹篮到家,

Lix bux riuc iamsdih dangz raanz,
li31 pu31 ziu53 ʔiːm35ti33 taŋ11 zaːn11
有 人 提 小竹篮 到 家

有人提竹篮到屋,

Nuangx doc haanz miz aul dangz may,
nuːŋ31 to53 haːn11 mi11 ʔau24 taŋ11 ma33
妹 都 扁担 不 要 到 妈

扁担不用拿到家,

Soongl fengz riuc dangz may.
soːŋ24 fɯŋ11 ziu53 taŋ11 ma33
双 手 提 到 妈

双手提着送到家。

Leg feax xiangl lix mas songs mas,
lɯk33 fɯə31 ɕiːŋ24 li31 ma35 sɔŋ35 ma35
儿女 别人 节日 有 水果 送 水果

有水果就送水果,

Nyas lix liz songs liz,
li31 ɕi11 sɔŋ35 ɕi11
季节 有 梨子 送 梨子

有梨子时送梨子,

Meanhneex may mengz gaail mengz dogt raanz ndil miz ruangh,
mɯːn33ne31 ma33 mɯŋ11 kaːi25 mɯŋ11 tɔk35 zaːn11 ɗi24 mi11 zuːŋ33
现在 妈 你 卖 你 落 家 好 不 担心

嫁到好人家不愁,

Deengl raanz lix miz ruangh.
teːŋ24 zaːn11 li31 mi11 zuːŋ33
是 家 有 不 担心

嫁到富人家不忧。

Xohneex leg feax nyas lix ianl yieh siangc dangz xah,
ɕo33ne31 lɯk33 fɯə31 li31 ʔiːn24 jiə33 siːŋ53 taŋ11 ɕwa33
以后 女儿 别人 季节 有 烟 也 赠送 到 堆

女婿有烟送整条,

Nyas lix mas lix manc yieh siangc dangz joil,
li31 ma35 li31 man53 jiə33 siːŋ53 taŋ11 ʨoi24
季节 有 果子 有 李子 也 赠送 到 笼子

有水果时送整篮,

Xohneex laaul xih gueh goiz ndoil xih goy,
ɕo33ne31 laːu24 ɕi33 kuə33 koi11 ɗoi24 ɕi3333
以后 怕 是 做 女婿 空 就 哥

只有我是两手空,

Daangl goiz ndax xih goy.
taːŋ24 koi11 ɗa31 ɕi3333
当 女婿 空 就 哥

只有哥哥两手空。

62

Jobt mengz saanl bilgvas,
ʨɔp35 mɯŋ11 saːn24 pi24kwa35
斗笠 你 编织 去年

你的斗笠去年编,

Xaaux geac nyas bildaul,
ɕaːu31 kɯə53 pi24tau24
造 那 季节 前年

你的斗笠前年造,

Geac mengz yux dungx aul lix niangh,
kɯə53 mɯŋ11 ju31 tuŋ31 ʔau24 li31 niːŋ33
那 你 恋 一起 要 在 小

小时就自由恋爱,

Aul dungx ndaix lix niangh.
ʔau24 tuŋ31 ɗai31 li31 niːŋ33
要 一起 得 在 小

小时就已经结婚。

63

Meanhneex ruangh xih damx gah jis,
mɯːn33ne31 zuːŋ33 ɕi33 tam31 ka33 ʨi35
现在 伤心 就 只 独 朋友

现在伤心唯有我,

Yis xih damx gah gul,
ji35 ɕi33 tam31 ka33 ku24
担心 就 只 独 我

现在忧愁只有我,

Meanhneex loodt meeuz rul xih goy,
mɯːn33ne31 loːt35 meːu11 zu24 ɕi3333
现在 落后 季节 薏米 就 哥

耽误成家唯有我。

Hul meeuz eeux xih goy.
hu24 meːu11 ʔeːu31 ɕi3333
耽误 季节 粮食 就 哥

耽误成家只有哥。

64

Goy doc neh nauz geazlaez biangh xih xamc banz oix,
33 to5333nau11 kɯə11laɯ11 piːŋ33 ɕi33 ɕam53 pan11 ʔoi31
哥 都 想 说 哪里 平 就 定 成 甘蔗

哥想平地能栽蔗,

Neh nauz hoongc laez ndil xih xamc banz waais,
33 nau11 hoːŋ53 laɯ11 ɗi24 ɕi33 ɕam53 pan11 waːi35
想 说 山谷 哪 好 就 定 成 棉花

山地定能种成棉,

Damxxih xac rihoix banz diangz laaul aais,
tam31ɕi33 ɕa53 zi33ʔoi31 pan11 tiːŋ11 laːu24 ʔaːi35
只是 等 甘蔗地 成 糖 怕 褪色

等蔗变成糖怕变,

Xac rihwaais banz daz laaul mboongl,
ɕa53 zi33waːi35 pan11 ta11 laːu24 ɓoːŋ24
等 棉花地 成 纺 怕 松

等棉纺成线怕迟,

Goy doc laaul deel xoml jic meeuz dungxdoih,
33 to53 laːu24 te24 ɕɔm24 ʨi53 meːu11 tuŋ31toi33
哥 都 怕 它 延误 几 季节 接二连三

哥怕再三被耽误,

Jic meeuz haux dungxdoih.
ʨi53 meːu11 hau31 tuŋ31toi33
几 季节 米 接二连三

接二连三被耽误。

65

Gocsiz daaml gocsiz,
53si11 taːm2453si11
可惜 又 可惜

真的可惜又可惜,

Gocsiz bilgvas waanz bilgvas,
53si11 pi24kwa35 waːn11 pi24kwa35
可惜 去年 还 去年

可惜去年好光景,

Bilgvas goy benc xiez mengz gaab gueh ndeeul,
pi24kwa3533 pɯn53 ɕiə11 mɯŋ11 kaːp33 kuə33 ɗeːu24
去年 哥 原 约 你 合 做 一

本想约你共成家,

Xiez mengz reeul ndaaulndis,
ɕiə11 mɯŋ11 zeːu24 ɗaːu24ɗi35
约 你 笑 星星

约你一起看星星,

Goy doc nac geac xonz gaangc nis,
33 to53 na53 kɯə53 ɕɔn11 kaːŋ53 ni35
哥 都 宁愿 那 句 讲 小

哥把所有的情话,

Goy doc jis xos saml mengz leeux,
33 to53 ʨi35 ɕo35 sam24 mɯŋ11 leːu31
哥 都 寄 放 心 你 全

全部放在妹心上,

Nac geac xonz gaangc nis,
na53 kɯə53 ɕɔn11 kaːŋ53 ni35
宁愿 那 句 讲 小

愿把所有的情话,

Goy doc jis xos dungx mengz sinl,
33 to53 ʨi35 ɕo35 tuŋ31 mɯŋ11 sin24
哥 都 寄 放 肚子 你 尽

哥哥全说与你听,

Xohneex dangclaez saailhoz jiml lumz ngaaih?
ɕo33ne31 taŋ53laɯ11 saːi24ho11 ʨim24 lum11 ŋaːi33
以后 怎么 喉咙 金 忘记 容易

怎么你容易忘记?

Saailhoz nuangx lumz ngaaih?
saːi24ho11 nuːŋ31 lum11 ŋaːi33
喉咙 妹 忘记 容易

妹妹怎么易忘记?

Dengclaez leg feax ndaix jisrugt [1] xih lumz jisngaaih,
tɯŋ53laɯ11 lɯk33 fɯə31 ɗai31 ʨi35zuk35 ɕi33 lum11 ʨi35ŋaːi33
怎么 儿女 别人 得 (树名) 就 忘记 茼蒿草

妹得树叶忘茼蒿,

Ndaix jisngaaih xih lumz jisbaz,
ɗai31 ʨi35ŋaːi33 ɕi33 lum11 ʨi35pa11
得 茼蒿草 就 忘记 枇杷枝

得到茼蒿忘枇杷,

Ndaix duezbyal xih lumz duezfungh,
ɗai31 tuə11pja24 ɕi33 lum11 tuə11fuŋ33
得 鱼 就 忘记 凤凰

得鱼儿就忘凤凰,

Ndaix onldumh xih lumz dumhjiml,
ɗai31 ʔɔn24tum33 ɕi33 lum11 tum33ʨim24
得 刺萢 就 忘记 (一种刺萢)

得刺萢就忘黄萢,

Dengclaez jiml xaaux raanz yueh goy,
tɯŋ53laɯ11 ʨim24 ɕaːu31 zaːn11 juə3333
怎么 金 造 家 哄 哥

怎么你成家瞒我,

Menl xaaux eeux yueh goy.
mɯn24 ɕaːu31 ʔeːu31 juə3333
妹 造 粮仓 哄 哥

妹妹成家瞒着我。

66

Gocsiz goy lix gud mbos xac ramxqyaml,
53si133 li31 kut33 ɓo35 ɕa53 zam31ʔjam24
可惜 哥 有 挖 井 等 间歇水

哥我挖井等泉水,

Goy doc ganl damz xac ramxdah,
33 to53 kan24 tam11 ɕa53 zam31ta33
哥 都 堵 水塘 等 河水

堵着水塘等河水,

Nehnoz yah goy xac mengz yuanl,
3311 ja3333 ɕa53 mɯŋ11 juːn24
想 妻子 哥 等 你 愿意

等你愿做我的妻,

Dengclaez luanl xaaux raanz lix niangh,
tɯŋ53laɯ11 luːn24 ɕaːu31 zaːn11 li31 niːŋ33
怎么 你 造 家 在 小

可是你嫁未大时,

Menl xaaux eeux lix niangh.
mɯn24 ɕaːu31 ʔeːu31 li31 niːŋ33
妹 造 粮仓 在 小

妹妹嫁在小时候。

67

Nuangx yieh ndilhamz daaml ndilhamz,
nuːŋ31 jiə33 ɗi24ham11 taːm24 ɗi24ham11
妹 也 生气 又 生气

妹妹生气又生气,

Ndilhamz may mengz aul baz haec mengz xaux,
ɗi24ham11 ma33 mɯŋ11 ʔau24 pa11 haɯ53 mɯŋ11 ɕau31
生气 妈 你 要 妻子 给 你 早

你妈给你订婚早,

May mengz dingh baex haec mengz roomh,
ma33 mɯŋ11 tiŋ33 paɯ31 haɯ53 mɯŋ11 zoːm33
妈 你 定 媳妇 给 你 早

你妈给你娶妻早,

Dingh mengz goons hunzlaail,
tiŋ33 mɯŋ11 koːn35 hun11laːi24
定 你 先 别人

哥哥婚姻定人先,

Myaec mengz xac ndaangl gvaail gueh doih,
mjaɯ53 mɯŋ11 ɕa53 ɗaːŋ24 kwaːi24 kuə33 toi33
不让 你 等 身子 聪明 做 一起

不让你等我一起,

Myaec mengz xac ndaangl nuangx gueh doih.
mjaɯ53 mɯŋ11 ɕa53 ɗaːŋ24 nuːŋ31 kuə33 toi33
不要 你 等 身子 妹 做 一起

不让你等妹一起。


[1] jisrugt:也叫faix rugt,树名,暂无法与汉语对译。

布依民歌荟萃:布依文、汉文·小调情歌