搜索
  登录

第八朗
所属图书:《布依民歌荟萃:布依文、汉文·大调民歌》 出版日期:2015-12-01文章字数:22832字

八 第八朗

男:

Nuangx hee,
nu:ŋ31 he53
妹 啊

妹妹啊,

Banh mengz laais daaml laais,
pan33 mɯŋ11 la:i35 ta:m24 la:i35
刚 你 认为 总是 认为

刚你总是认为,

Laaisnauz dah lix byal xih daail geac hunz lix meangx,
la:i35nau11 ta33 li31 pja24 ɕi33 ta:i24 kɯə53 hun11 li31 mɯ:ŋ31
认为 河 有 鱼 就 死 那 人 有 盖网

你说鱼死在有网的人,

Rih lix qyuangx xih daail geac bux miz qyas,
zi33 li31 ʔju:ŋ31 ɕi33 ta:i24 kɯə53 pu31 mi11 ʔja35
地 有 大岩石 就 死 那 人 无 挖锄

巨石难倒无锄的人,

Ndongl lix mas jings manc xih daail geac bux miz xongl,
ɖɔŋ24 li31 ma35 ʨiŋ35 man53 ɕi33 ta:i24 kɯə53 pu31 mi11 ɕɔŋ24
森林 有 果子 和 李子 就 死 那 人 无 口袋

水果难倒无口袋的人,

Hocrauz hauc ndongl dungx hauc ndongl,
53zau11 hau53 ɖɔŋ24 tuŋ31 hau53 ɖɔŋ24
我们 进 森林 一起 进 森林

我们一起走进森林,

Gah nuangx xongl mboxmiz yeeuh mingh,
ka33 nu:ŋ31 ɕɔŋ24 ɓɔ31mi11 je:u33 miŋ33
独 妹 口袋 没有 叫 命

独妹没口袋连叫苦,

Nuangx genl ims laez deeuz,
nu:ŋ31 kɯn24 ʔim35 laɯ11 te:u11
妹 吃 饱 哪 离开

妹妹吃饱就离开,

Miz lix ndanl mas yeeul dangz may,
mi11 li31 ɖan24 ma35 je:u24 taŋ11 ma33
不 有 个 果子 青色 到 母亲

没一个青果给母亲,

Miz lix ndanl mas hamz dangz may.
mi11 li31 ɖan24 ma35 ham11 taŋ11 ma33
不 有 个 果子 苦 到 母亲

没一个苦涩果子给母亲。

Nuangx hee,
nu:ŋ31 he53
妹 啊

妹妹啊,

Dah lix byal xih daail geac bux reel laangh,
ta33 li31 pja24 ɕi33 ta:i24 kɯə53 pu31 ze24 la:ŋ33
河 有 鱼 就 死 那 人 拦网 宽

鱼死在网宽的人,

Rih banz raangs xih daail geac bux lix haaiz,
zi33 pan11 za:ŋ35 ɕi33 ta:i24 kɯə53 pu31 li31 ha:i11
地 成 陡 就 死 那 人 有 鞋

陡坡地难住有鞋子的人,

Sams geac bux lix gvaaus jings lix xaaiz xih daail geac bux runs roomh,
sam35 kɯə53 pu31 li31 kwa:u35ʨiŋ35 li31 ɕa:i11 ɕi33 ta:i24 kɯə53 pu31 zun35 zo:m33
那 些 人 有 针线 和 有 布匹 就 死 那 人 起 早

有针有布的人起得早,

Buxlaez bail hams goons xih ndaix,
pu31laɯ11 pai24 ham35 ko:n35 ɕi33 ɖai31
谁 去 问 先 就 得

谁先问谁得,

Buxlaez bail hams xaux xih banz,
pu31laɯ11 pai24 ham35 ɕau31 ɕi33 pan11
谁 去 问 早 就 成

谁先问就成,

Gah geac rauz qyus langl bius xingh,
ka33 kɯə53 zau11 ʔju35 laŋ24 piu35 ɕiŋ33
独 那 我们 在 后 没有 一点

我在后什么都没有,

Loodt langl bix bius xingh.
lo:t35 laŋ24 pi31 piu35 ɕiŋ33
落 后 兄 没有 一点

哥哥在后什么都没有。

Sams geac bux lix xeenz xih ndaix gueh baz,
sam35 kɯə53 pu31 li31 ɕe:n11 ɕi33 ɖai31 kuə33 pa11
那些 (助词) 人 有 钱 就 得 做 妻子

有钱人能娶妻子,

Sams geac bux lix naz xih ndaix gueh yah,
sam35 kɯə53 pu31 li31 na11 ɕi33 ɖai31 kuə33 ja33
那些 (助词) 人 有 田 就 得 做 媳妇

有田人能娶媳妇,

Gah goy xeenz miz gah xih ndaix dois weanl,
ka3333 ɕe:n11 mi11 ka33 ɕi33 ɖai31 toi35 vɯ:n24
独 哥 钱 不 礼金 就 得 对 歌

哥没钱没礼只能和你对歌,

Luanl doc nauz miz ruangh,
lu:n24 to53 nau11 mi11 zu:ŋ33
我 都 说 不 伤心

我都讲不伤心,

Goy doc xuex miz ruangh.
33 to53 ɕuə31 mi11 zu:ŋ33
哥 都 讲 不 伤心

哥哥都讲不伤心。

Damxxih goy miz meangh geac jobt jeexsax daangl hunl,
tam31ɕi3333 mi11 mɯ:ŋ33 kɯə53 ʨɔp35 ʨe31sa31 ta:ŋ24 hun24
只是 哥 不 盼望 那 斗笠 午场 躲 雨

哥不奢望午场的斗笠来挡雨,

Goy miz meangh geac jobt jeex genz daangl ndaadt,
33 mi11 mɯ:ŋ33 kɯə53 ʨɔp35 ʨe31 kɯn11 ta:ŋ24 ɖa:t35
哥 不 盼望 那 斗笠 集市 上 挡 阳光

哥不奢望市上斗笠遮太阳,

Boz goy raadt miz hoonc laez dingh mengz xaux,
1133 za:p35 mi11 ho:n53 laɯ11 tiŋ33 mɯŋ11 ɕau31
众 哥 担子 不 半边 哪 预定 你 早

哥无一担半挑礼物定你早,

Byagt miz haux laez dingh mengz naanz,
pjak35 mi11 hau31 laɯ11 tiŋ33 mɯŋ11 na:n11
菜 不 饭 哪 预定 你 久

没有什么菜饭定你久,

Weiqlengc wanz aul jiej xizlaanl doc gaanh,
vɯi24lɯŋ53 van11 ʔau24 ʨiε53 ɕi11la:n24 to53 ka:n33
所以 想 要 姐 小孩 都 难

所以想要娶你很难,

Wanz aul jiej saaml feax doc gaanh.
van11 ʔau24 ʨiε53 sa:m24 fɯə31 to53 ka:n33
想 要 姐 三 别人 都 难

想要娶你很难。

Is miz goy doc xiez mengz degt saul gaamx,
ʔi35 mi1133 to53 ɕiə11 mɯŋ11 tɯk35 sau24 ka:m31
如 不 哥 都 约 你 修理 柱子 门

要不我都约你一起砍柱子,

Xiez mengz ramc saul xaanh,
ɕiə11 mɯŋ11 zam53 sau24 ɕwa:n33
约 你 砍 柱子 晒台

约你一起砍柱子,

Xiez mengz raabt ramx gvaauz naamh ndingl,
ɕiə11 mɯŋ11 za:p35 zam31 kwa:u11 na:m33 ɖiŋ24
约 你 挑 水 搅拌 土 红泥

约你一起挑水拌红泥,

Sues ringz weenl nac rih,
suə35 ziŋ11 ve:n24 na53 zi33
包 午饭 挂 前面 地

包饭挂在地头上,

Xibsaaml xiez gueh jis,
ɕip33sa:m24 ɕiə11 kuə33 ʨi35
十三 约 做 朋友

十三约你交朋友,

Xibsis xiez gueh baz,
ɕip33si35 ɕiə11 kuə33 pa11
十四 约 做 妻子

十四约你做夫妻,

Sul gah xaz lix niangh,
su24 ka33 ɕa11 li31 ni:ŋ33
你们 自己 嫌弃 还 小

你们自己嫌还小,

Menl gah xianf lix niangh.
mɯn24 ka33 ɕi:n31 li31 ni:ŋ33
妹 自己 嫌 还 小

妹妹自己嫌还小。

Gocsiz bix doc yianghyiangh doc jozjiz,
53si11 pi31 to53 ji:ŋ33ji:ŋ33 to53 ʨɔ11ʨi11
可惜 兄 都 样样 都 着急

可惜哥哥样样都着急,

Gul ndees xiz bail hams,
ku24 ɖe35 ɕi11 pai24 ham35
我 打 糍粑 去 提亲

打着糍粑去提亲,

Hams dangz bas bohlungz,
ham35 taŋ11 pa35 po33luŋ11
问 到 嘴 堂伯

问到堂伯那里,

Jic geac xiex ndonglmungz jic jings,
ʨi53 kɯə53 ɕiə31 ɖɔŋ24muŋ11 ʨi53 ʨiŋ35
几 那 神 森林 几 敬

好多神求遍,

Jic geac buxsuansmingh jaangljeex jic jauz,
ʨi53 kɯə53 pu31su:n35miŋ33 ʨa:ŋ24ʨe31 ʨi53 ʨau11
几 那 算命先生 街上 几 求

街上算命人求遍,

Xaaml deel nauz xonz liangh,
ɕa:m24 te24 nau11 ɕɔn11 li:ŋ33
讨 他 讲 句 把

求他帮我说句话,

Jauz deel baauc xonz liangh.
ʨau11 te24 pa:u53 ɕɔn11 li:ŋ33
求 他 保佑 句 把

求他保佑一句话。

Neh nauz ganl mangl xunc yaangxdeeux,
33 nau11 kan24 maŋ24 ɕun53 ja:ŋ31tεu31
想 说 头帕 旧 接 洋条

想把旧帕当洋帽,

Neh nauz yeeuh dueznuangx laujbiaoj gueh baz,
33 nau11 je:u33 tuə11nu:ŋ31 lau53piau53 kuə33 pa11
想 说 叫 妹妹 老表 做 妻子

想叫你一声妻子,

Raz yieh sul deeus lingh,
za11 jiə33 su24 te:u35 liŋ33
实际 也 你们 摔 (助词)

可你们也嫌弃,

Lings miz byaaic mbaanx bix,
liŋ35 mi11 pja:i53 ɓa:n31 pi31
定 不 走 寨子 兄

决定不走哥寨子,

Lings miz byaaic mbaanx gul,
liŋ35 mi11 pja:i53 ɓa:n31 ku24
定 不 走 寨子 我

决定不走我寨子,

Isnauz ndaix geac bix gueh gvaanl,
ʔi35nau11 ɖai31 kɯə53 pi31 kuə33 kwa:n24
如果 得 那 兄 做 丈夫

如果得到哥哥做丈夫,

Nacndaix seenc raanz bail daez meeuh,
na53ɖai31 se:n53 za:n11 pai24 taɯ11 me:u33
不如 搬迁 家 去 守 庙

不如搬家去守庙,

Nacndaix deeus raangs lings gueh faangz,
na53ɖai31 te:u35 za:ŋ35 liŋ35 kuə33 fa:ŋ11
不如 滚坡 坡 陡 做 鬼子

不如滚坡变成鬼,

Lix miz byaaic xaauxraanz raanz goy,
li31 mi11 pja:i53 ɕa:u31za:n11 za:n1133
活 不 走 成家 家 哥

活不与我成家,

Daail miz byaaic xaauxeeux raanz goy.
ta:i24 mi11 pja:i53 ɕa:u31ʔe:u31 za:n1133
死 不 走 成家 家 哥

死不与我成家。

Banh mengz laais daaml laais,
pan33 mɯŋ11 la:i35 ta:m24 la:i35
刚 你 认为 总是 认为

刚才你总是说,

Laais nauz hamz gaais may bix dingh aul baz rauz xaux,
la:i35 nau11 ham11 ka:i35 ma33 pi31 tiŋ33 ʔau24 pa11 zau11 ɕau31
认为 说 恨 (泛指代词) 母 兄 预定 要 妻子 我 早

说恨我母亲为我定亲早,

Dingh aul baex rauz roomh,
tiŋ33 ʔau24 paɯ31 zau11 zo:m33
订 要 媳妇 我 早

为我订亲早,

Dingh aul maix rauz naanz,
tiŋ33 ʔau24 mai31 zau11 na:n11
订 要 女人 我 久

为我订亲久,

Weiqlengc jiej xizlaanl ngoonzngueh,
vɯi24lɯŋ53 ʨiε53 ɕi11la:n24 ŋo:n11ŋuə33
所以 姐 小孩 眼睁睁看着

所以你才眼睁睁看着,

Jiej saaml feax ngoonzngueh.
ʨiε53 sa:m24 fɯə31 ŋo:n11ŋuə33
姐 三 别人 眼睁睁看着

人家三姐才眼睁睁看着。

Nuangx hee,
nu:ŋ31 he53
妹 啊

妹妹啊,

Mal gul nauz mengz nuangx,
ma24 ku24 nau11 mɯŋ11 nu:ŋ31
来 我 讲 你 妹

来我跟你讲,

Mal gul xuex mengz menl,
ma24 ku24 ɕuə31 mɯŋ11 mɯn24
来 我 谈 你 妹

来我跟你说,

Jobt goy lengclix weenl dingzxiex, [1]
ʨɔp3533 lɯŋ53li31 ve:n24 tiŋ11ɕiə31
斗笠 哥 还在 挂 庙里

哥哥斗笠还挂在庙里,

Lengclix weenl dingzbiangh,
lɯŋ53li31 ve:n24 tiŋ11pi:ŋ33
还在 挂 广场

还挂在寨子广场上,

Lengclix ruangh raanz genl,
lɯŋ53li31 zu:ŋ33 za:n11 kɯn24
还在 忧虑 家 吃

还在考虑成家事,

Lengclix wanf gvaanghgunl bins meanh,
lɯŋ53li31 va:n31 kwa:ŋ33kun24 pin35 mɯ:n33
还在 玩 光棍 到 现在

还是光棍到现在,

Yiej lanqrenf bins meanh.
jiε53la:n24zɯn31 pin35 mɯ:n33
野烂人 到 现在

单身到现在。

Nac mengz ruangh mengz doc lix geac byagt genl rauc,
na53 mɯŋ11 zu:ŋ33 mɯŋ11 to53 li31 kɯə53 pjak35 kɯn24 zau53
不像 你 忧虑 你 都 有 那 菜 吃 热

倒是你伤心都能吃热菜,

Mengz lix haux genl waanl,
mɯŋ11 li31 hau31 kɯn24 va:n24
你 有 饭 吃 香

你有饭吃香,

Gvaanlbaz reeul yizdauh,
kwa:n24pa11 ze:u24 ji11tau33
夫妻 笑 火塘

夫妻谈笑火塘边,

Goy daz ndiabt ndaanglgaus osmal,
33 ta11 ɖi:p35 ɖa:ŋ24kau35 ʔo35ma24
哥 一 思考 自己 出来

哥哥一想起自己,

Gul doc baz miz yah,
ku24 to53 pa11 mi11 ja33
我 都 妻子 不 媳妇

我没有妻子,

Deeh miz may laez daux,
te33 mi11 ma33 laɯ11 tau31
父 不 母 哪 支持

没有父母支持,

Byagt miz haux laez seemz,
pjak35 mi11 hau31 laɯ11 se:m11
菜 不 饭 哪 塞

没有饭菜吃,

Sul gah ndiabt ndaangl beengz neh xeh,
su24 ka33 ɖi:p35 ɖa:ŋ24 pe:ŋ1133 ɕɯ33
你们 自己 思考 身 贵 想 试

你们试想我样子,

Mengz gah ndiabt ndaangl bix neh xeh.
mɯŋ11 ka33 ɖi:p35 ɖa:ŋ24 pi3133 ɕɯ33
你 自己 思考 身子 兄 想 试

你试想哥哥样子。

Goy doc ruangh mengz haux xos bas banz mbal,
33 to53 zu:ŋ33 mɯŋ11 hau31 ɕo35 pa35 pan11 ɓa24
哥 都 相思 你 饭 放 嘴 成 粑粑

哥哥想你无心吃饭,

Goy doc ruangh mengz byal xos baanz banz nyaauh,
33 to53 zu:ŋ33 mɯŋ11 pja24 ɕo35 pa:n11 pan11
哥 都 相思 你 鱼 放 盘子 成 虾

想你鱼也吃不下,

Doix haux guc daaus daamh,
toi31 hau31 ku53 ta:u35 ta:m33
碗 饭 九 次 泡汤

一饭泡九汤,

Haux daamh diangz doc lix miz genl,
hau31 ta:m33 ti:ŋ11 to53 li31 mi11 kɯn24
饭 泡汤 糖 都 有 不 吃

糖水泡饭都不吃,

Ndiabt dangz nuangx dal menl,
ɖi:p35 taŋ11 nu:ŋ31 ta24 mɯn24
相思 到 妹 眼 迷蒙

想到妹妹迷蒙的眼睛,

Xies mal xaaux raanz genl doc gaanh,
ɕiə35 ma24 ɕa:u31 za:n11 kɯn24 to53 ka:n33
借 来 造 家 吃 都 难

借来成家都很难,

Hamz geac boh goy jees lo nuangx,
ham11 kɯə53 po3333 ʨe35 lo53 nu:ŋ31
恨 那 父 哥 老 了 妹

恨我父亲已年老,

Hamz geac may goy jaail,
ham11 kɯə53 ma3333 ʨa:i24
恨 那 母 哥 老

恨我母亲已年迈,

Lix bix banz legsaail,
li31 pi31 pan11 lɯk33sa:i24
生 兄 成 儿子

生我成儿子,

Lix gvaail banz leg daaih,
li31 kwa:i24 pan11 lɯk33 ta:i33
生 聪明 成 儿 大

生我是大儿子,

Gah feax baais saauh raz,
ka33 fɯə31 pa:i35 sa:u33 za11
独 别人 像 一样 我

人家像我们一样,

Feax lix baz guehsag,
fɯə31 li31 pa11 kuə33sak33
人家 有 妻子 洗衣服

有妻子帮洗衣服,

Feax lix baz guehsuah,
fɯə31 li31 pa11 kuə33swa33
别人 有 妻子 洗衣服

有媳妇帮洗衣服,

Gah goy xabt maix yux doc gaz,
ka3333 ɕap35 mai31 ju31 to53 ka11
独 哥 准备 女人 恋人 都 不如愿

独哥准备娶妻都艰难,

Aul maix saaul doc gaanh,
ʔau24 mai31 sa:u24 to53 ka:n33
要 女人 恋人 都 难

想娶媳妇都很难,

Bauq maix yux doc gaanh.
pa:u24 mai31 ju31 to53 ka:n33
抱 女人 恋人 都 难

拥有恋人都很难。

Naanh lumc baul baangxric,
na:n33 lum53 pau24 pa:ŋ31zi53
苦 像 螃蟹 溪边

苦像溪边的螃蟹,

Boh miz bix laez daangl,
po33 mi11 pi31 laɯ11 ta:ŋ24
父 不 兄 哪 遮挡

没有父兄来支持,

Xeel lacndaangl gah xianh,
ɕe24 la53ɖa:ŋ24 ka33 ɕi:n33
让 自己 独 想办法

我自己想办法,

Lacndaangl bix gah xianh.
la53ɖa:ŋ24 pi31 ka33 ɕi:n33
自己 兄 独 想办法

哥哥自己想办法。

Mengz nauz goy banzeeux,
mɯŋ11 nau1133 pan11ʔe:u31
你 说 哥 成家

你说哥成家,

Mengz nauz bix banzraanz,
mɯŋ11 nau11 pi31 pan11za:n11
你 说 兄 成家

你说哥结婚,

Goy miz bail dahbyaanz habtsas,
33 mi11 pai24 ta33pja:n11 hap35sa35
哥 不 去 (河名) 捕鱼

我不下河去捕鱼,

Goy miz byaaic dahngaaix ganldoongz,
33 mi11 pja:i53 ta33ŋa:i31 kan24to:ŋ11
哥 不 走 (河名) 围水

哥不下河去围堰,

Gul miz xac ramxroongz mal dumh,
ku24 mi11 ɕa53 zam31zo:ŋ11 ma24 tum33
我 不 等 洪水 来 淹

我不等涨水来淹,

Isnauz buxsuc buxsais mianj waaisrungh miz aul,
ʔi35nau11 pu31su53 pu31sai35 mi:n53 va:i35zuŋ33 mi11 ʔau24
假如 财主 官家 免 棉税 不 要

假如官府不收棉花税,

Gul miz jauz bins meanh,
ku24 mi11 ʨau11 pin35 mɯ:n33
我 不 求 到 现在

我不祈求到现在,

Goy miz xuex bins meanh.
33 mi11 ɕuə31 pin35 mɯ:n33
哥 不 谈 到 现在

哥哥不谈到现在。

Goy doc neh nauz geazlaez biangh xih bah xos oix,
33 to5333 nau11 kɯə11laɯ11 pi:ŋ33 ɕi33 pa33 ɕo35 ʔoi31
哥 都 想 说 哪里 平 就 挖 种 甘蔗

本想哪里平就挖来种甘蔗,

Geazlaez oml xih bah xos waais,
kɯə11laɯ11 ʔɔm24 ɕi33 pa33 ɕo35 va:i35
哪里 肥沃 就 挖 种 棉花

哪里肥沃就挖来种棉花,

Xos geac oix banz diangz doc ngaaih,
ɕo35 kɯə53 ʔoi31 pan11 ti:ŋ11 to53 ŋa:i33
种 那 甘蔗 成 糖 都 容易

种甘蔗成糖容易,

Xos geac waais banz maux xih longl,
ɕo35 kɯə53 va:i35 pan11 mau31 ɕi33 lɔŋ24
种 那 棉花 成 座 就 错

种棉花不开就错,

Rauz xih xoml jic meeuz dungxdoih,
zau11 ɕi33 ɕɔm24 ʨi53 me:u11 tuŋ31toi33
我们 就 废 几 季 一起

我们浪费了农时,

Jic meeuz oix dungxdoih.
ʨi53 me:u11 ʔoi31 tuŋ31toi33
几 季 甘蔗 一起

浪费了几茬甘蔗。

Goy xih boh miz meeh laez bax,
33 ɕi33 po33 mi11 me33 laɯ11 pa31
哥 是 父 不 母 哪 扶持

哥哥没父母扶持,

Lungz miz nax laez xiangs,
luŋ11 mi11 na31 laɯ11 ɕi:ŋ35
堂伯 不 舅舅 哪 想办法

没堂伯舅舅出主意,

Weiqlengc yianghyiangh doc jozjiz,
vɯi24lɯŋ53 ji:ŋ33ji:ŋ33 to53 ʨɔ11ʨi11
所以 样样 都 着急

所以样样都着急,

Mengz yieh danc beah xeeus mocfiz,
mɯŋ11 jiə33 tan53 pɯə33 ɕe:u35 mo53fi11
你 也 穿 衣服 照亮 火堆

你穿的衣服光彩照人,

Jaznyiz gul banz guh,
ku24 pan11 ku33
怀疑 我 成 双

怀疑我成家,

Waangcjal bix banz guh.
va:ŋ53ʨa24 pi31 pan11 ku33
妄论 兄 成 双

妄论我成家。

Lix nis may nuangx gaail,
li31 ni35 ma33 nu:ŋ31 ka:i24
还 小 母 妹 嫁

小时母亲把你嫁,

Gvaail benc nauz gah leeh,
kwa:i24 pɯn53 nau11 ka33 le33
聪明 本 说 独 选

你本说要自己选,

Is mengz il bas meeh mengz nauz,
ʔi35 mɯŋ11 ʔi24 pa35 me33 mɯŋ11 nau11
如果 你 同意 嘴 母 你 说

若你早听母亲话,

Gaail mengz xos mbaanx rauz dah niangh,
ka:i24 mɯŋ11 ɕo35 ɓa:n31 zau11 ta33 ni:ŋ33
嫁 你 在 寨子 我 河 小

把你嫁来我寨上,

Gaail mengz xos mbaanx bix dah niangh,
ka:i24 mɯŋ11 ɕo35 ɓa:n31 pi31 ta33 ni:ŋ33
嫁 你 在 寨子 兄 河 小

把你嫁来哥寨上,

Mengz yieh nauz xaz raanz deel sael lumc jiangs,
mɯŋ11 jiə33 nau11 ɕa11 za:n11 te24 saɯ24 lum53 ʨi:ŋ35
你 也 说 嫌弃 家 他 干净 像 玻璃

你嫌他家像穷得很干净,

Hoc lumc jiangs gaucngauz,
ho53 lum53 ʨi:ŋ35 kau53ŋau11
穷 像 玻璃 照镜子

好比玻璃镜子,

Eedtdauz dauc dangz basdul daangs,
ʔe:t35tau11 tau53 taŋ11 pa35tu24 ta:ŋ35
青苔 长 到 门口 栏杆

青苔长到门坎上,

Gaulgaadt laamh dangz basdul xaanz,
kau24ka:t35 la:m33 taŋ11 pa35tu24 ɕa:n11
藤子 爬 到 门口 晾台

藤子爬到家门口,

Raanz deel naanz banz genl lo may,
za:n11 te24 na:n11 pan11 kɯn24 lo53 ma33
家 他 难 成 吃 了 妈

他家没希望啊妈妈,

Jiml naanz byaaic lo may.
ʨim24 na:n11 pja:i53 lo53 ma33
金 难 走 了 妈

我不嫁啊妈妈。

Nac mengz gaail gul henc lix dah bail genz,
na53 mɯŋ11 ka:i24 ku24 hɯn53 li31 ta33 pai24 kɯn11
宁愿 你 嫁 我 上 顺 河 走 上

不如把我嫁到河上游,

Waangh deel bungz hunz gvaail dol noih,
va:ŋ33 te24 puŋ11 hun11 kwa:i24 to24 noi33
可能 他 遇到 人 聪明 多 一点

可能会遇到更聪明的人,

Raaiz sel geangx dol noih.
za:i1124 kɯ:ŋ31 to24 noi33
写 字 手巧 多 一点

写字比他好看一点。

Naamh lac mbaanx nix ndil ndaml sois,
na:m33 la53 ɓa:n31 ni31 ɖi24 ɖam24 soi35
土 下 寨子 这 好 种 蒜

这个寨子泥土好种蒜,

Ndaml nois gah banz laail,
ɖam24 noi35 ka33 pan11 la:i24
栽 少 自己 成 多

栽少会成多,

Naz meangl waail xinghxingh,
na11 mɯ:ŋ24 va:i24 ɕiŋ33ɕiŋ33
田 水渠 沟 全部

全都是水田,

Xiez waaiz laaux xinghxingh.
ɕiə11 va:i11 la:u31 ɕiŋ33ɕiŋ33
黄牛 水牛 大 全部

全都是大牛。

Bol miz lings gah xumx,
po24 mi11 liŋ35 ka33 ɕum31
坡 不 陡 自己 肥沃

山坡不陡很肥沃,

Miz rumx deel gah laangh,
mi11 zum31 te24 ka33 la:ŋ33
不 培土 它 自己 蔓延

不需培土自蔓延,

Waais daz daangh genz rinl,
va:i35 ta11 ta:ŋ33 kɯn11 zin24
棉花 拉 藤子 上 石头

棉花蔓延石头上,

Ngonzdeel mengz banz genl seeuc ruangh,
ŋɔn11te24 mɯŋ11 pan11 kɯn24 se:u53 zu:ŋ33
那天 你 有 吃 少 伤心

那天有吃不用愁,

Jiml banz danc seeuc ruangh.
ʨim24 pan11 tan53 se:u53 zu:ŋ33
金 有 穿 少 伤心

妹妹有穿不用愁。

Banh mengz laais daaml laais,
pan33 mɯŋ11 la:i35 ta:m24 la:i35
刚 你 认为 总是 认为

刚你总是说,

Laais nauz hamz bix lix nis saangl lumc gol nyalwadt,
la:i35 nau11 ham11 pi31 li31 ni35 sa:ŋ24 lum53 ko24
认为 说 恨 兄 还 小 高 像 棵 粘草

说恨我小时未长高,

May bix eeux jis fad bail fangj,
ma33 pi31 ʔe:u31 ʨi35 fat33 pai24 fa:ŋ53
母 兄 折 枝 树叶 去 访

母亲折树枝到处访,

Nisnis saangl saauh gol maswaangc,
ni35ni35 sa:ŋ24 sa:u33 ko24 ma35va:ŋ53
小小 高 一样 棵 (树名)

小小年纪未长成,

May bix riuc nangx bail ingl, [2]
ma33 pi31 ziu53 naŋ31 pai24 ʔiŋ24
母 兄 拿 酒 去 靠

我母亲拿着酒去说亲,

May bix riuc diangzndingl bail dingh,
ma33 pi31 ziu53 ti:ŋ11ɖiŋ24 pai24 tiŋ33
母 兄 拿 红糖 去 订

我母亲拿红糖去订亲,

Wal diangz laaux bail dingh.
va24 ti:ŋ11 la:u31 pai24 tiŋ33
包 糖 大 去 订

大包糖去订亲。

Geac feax gaangc guehsimh guehsiex lengc ndaix dungxaul,
kɯə53 fɯə31 ka:ŋ53 kuə33sim33 kuə33siə31 lɯŋ53 ɖai31 tuŋ31ʔau24
别人 讲 说 悄悄 话 才 得 结合

人家讲了许多悄悄话才得,

Goy fih rox gueh raul doc dingh,
33 fi33 zo31 kuə33 zau24 to53 tiŋ33
哥 没 会 做 都 预定

哥我还没站稳就定亲,

Fih aul yangx doc dingh.
fi33 ʔau24 jaŋ31 to53 tiŋ33
没 要 抓东西 都 预定

手还不会抓东西就定亲。

Nuangx hee,
nu:ŋ31 he53
妹 啊

妹妹啊,

Mal gul nauz mengz nuangx,
ma24 ku24 nau11 mɯŋ11 nu:ŋ31
来 我 讲 你 妹

来我讲给你听,

Mal ngoj xuex mengz menl,
ma24 ŋɔ53 ɕuə31 mɯŋ11 mɯn24
来 我 说 你 妹

来我说给你听,

Genzmbenl lo dianhdih,
kɯn11ɓɯn24 lo53 ti:n33ti33
上天 啊 地下

天上啊地下,

Genzmbenl buxlaez xis,
kɯn11ɓɯn24 pu31laɯ11 ɕwi35
上天 谁 造

天上谁人造,

Lacdih buxlaez yungz,
la53ti33 pu31laɯ11 juŋ11
地下 谁 允许

地下谁人允,

Heac rauz xunz lacmbenl yieh ruangh,
haɯ53 zau11 ɕun11 la53ɓɯn24 jiə33 zu:ŋ33
让 我们 玩 天下 也 伤心

叫我游玩也伤心,

Xunz lacweac yieh ruangh.
ɕun11 la53vɯə53 jiə33 zu:ŋ33
玩 云端 也 伤心

在天底下游玩也伤心。

Ruangh miz deengl ruangh rih,
zu:ŋ33 mi11 te:ŋ24 zu:ŋ33 zi33
伤心 不 是 伤心 地

不是伤心地,

Yis miz deengl yis naz,
ji35 mi11 te:ŋ24 ji35 na11
担心 不 是 担心 田

不是担心田,

Rauz gah qyal mingh gaus,
zau11 ka33 ʔja24 miŋ33 kau35
我 自己 恨 命 自己

恨自己的命运,

Bix gah nyaus minghhonl,
pi31 ka33 miŋ33hɔn24
兄 自己 生气 魂魄

我自己命不好,

Xoml mal rauz gah rieh,
ɕɔm24 ma24 zau11 ka33 ziə33
集中 来 我 自己 换

全都集中到我身上,

Xoml mal bix gah rieh.
ɕɔm24 ma24 pi31 ka33 ziə33
集中 来 兄 自己 换

全都集中到哥身上。

Dazidt goy xih ruangh geac ngonz bixnuangx genllauc,
ta11ʔit3533 ɕi33 zu:ŋ33 kɯə53 ŋɔn11 pi31nu:ŋ31 kɯn24lau53
第一 哥 是 伤心 那 天 亲戚 吃酒

第一伤心亲戚吃喜酒,

Dazngih ruangh geac ngonz bixnuangx genl xaz,
ta11ŋi33 zu:ŋ33 kɯə53 ŋɔn11 pi31nu:ŋ31 kɯn24 ɕa11
第二 伤心 那 天 亲戚 吃 茶

第二伤心亲戚结婚时,

Ranl feax ndaix bangz wal gueh mog,
zan24 fɯə31 ɖai31 paŋ11 va24 kuə33 mɔk33
见 别人 得 布 花 做 被子

看见别人拿花被子,

Bangz log seeus soiz wal,
paŋ11 lɔk33 se:u35 soi11 va24
布 绿 绣 枕头 花

绣花的绿布枕头,

Riabt jal reeux riabt noonh,
zi:p35 ʨa24 ze:u11 zi:p35 no:n33
蚊帐 橘色 夹杂 蚊帐 粉红

蚊帐有粉色有橘色,

Gonh ries reeux gonh nganz,
kɔn33 ziə35 ze:u31 kɔn33 ŋan11
手镯 锡 夹杂 手镯 银子

有锡手镯有银手镯,

Benz luangz reeux benz tiy,
pɯn11 lu:ŋ11 zeu31 pɯn11 thi33
盆 铜 夹杂 盆 锑

有铜盆有锑盆,

Gvih yiangz longx gueh baaiz,
kwi33 ji:ŋ11 lɔŋ31 kuə33 pa:i11
柜子 和 竹箱 做 排

柜子竹箱成排放,

Maanl haaiz baaic sis fah,
ma:n24 ha:i11 pa:i53 si35 fa33
床单 鞋子 摆 四 面

床单鞋子四面摆,

Ngonzdeel feax gueh goiz xih naail bausyah,
ŋɔn11te24 fɯə31 kuə33 koi11 ɕi33 na:i24 pau35ja33
那天 别人 做 女婿 是 拜 祖宗

人家女婿拜祖宗,

May feax siangc beah jings siangc haaiz,
ma33 fɯə31 si:ŋ53 pɯə33 ʨiŋ35 si:ŋ53 ha:i11
母 别人 赠送 衣服 和 赠送 鞋子

人家母亲送衣又送鞋,

Rauz nacraaiz hocjis,
zau11 na53za:i1153ʨi35
我 害羞 朋友

我羞在朋友面前站,

Sams geac boz xibsis,
sam35 kɯə5311 ɕip33si35
那些 那 众 十四

那些十四岁的人们,

Sams geac boz xibhac,
sam35 kɯə5311 ɕip33ha53
那些 那 众 十五

那些十五岁的人们,

Nac bux nac gaangc reeul,
na53 pu31 na53 ka:ŋ53 ze:u24
每 人 每 讲 笑

人人有说又有笑,

Gah rauz loodt meeuz genl nac hes,
ka33 zau11 lo:t35 me:u11 kɯn24 na5335
独 我 落后 季 吃 脸 干

唯我落后脸色沉,

Qyus geazlaez yieh nyaul,
ʔju35 kɯə11laɯ11 jiə33
在 哪里 也 萎靡

时时处处都萎靡,

Jaul gueh hunz miz xeeh,
ʨau24 kuə33 hun11 mi11 ɕe33
生 做 人 不 开心

做人活得不开心,

Raanz bix deeh gueh deeh yieh jees,
za:n11 pi31 te33 kuə33 te33 jiə33 ʨe35
家 兄 父 做 父 也 老

哥哥家里父亲已年老,

Meeh gueh meeh yieh jaail,
me33 kuə33 me33 jiə33 ʨa:i24
母 做 母 也 老

母亲已年迈,

Lix soongl saaml maixmbegt doc miz xeecndaix gaail,
li31 so:ŋ24 sa:m24 mai31ɓɯk35 to53 mi11 ɕε53ɖai31 ka:i24
有 两 三 女儿 都 不 舍得 卖

有女儿舍不得嫁,

Lix soongl saaml bixnuangx legsaail,
li31 so:ŋ24 sa:m24 pi31nu:ŋ31 lɯk33sa:i24
有 两 三 兄弟 男孩

有两三个儿子,

Banzlumc gvaail dungxsaauh,
pan11lum53 kwa:i24 tuŋ31sa:u33
好像 我 一样

都像我一样,

Banzlumc bix dungxsaauh.
pan11lum53 pi31 tuŋ31sa:u33
好像 兄 一样

像哥哥一样。

Is bix haz xomc maauh xih bail jeexsanl [3]
ʔi35 pi31 ha11 ɕɔm53 ma:u33 ɕi33 pai24 ʨe31san24
如果 兄 要 戴 帽子 就 去 猴场

若我想戴帽子就去猴场买,

Haz xomc ganl xih bail jeexmauc [4]
ha11 ɕɔm53 kan24 ɕi33 pai24 ʨe31mau53
想 戴 头帕 就 去 兔场

想戴头帕就去兔场买,

Haucjeex gveeuc haanghhaaiz,
hau53ʨe31 kwe:u53 ha:ŋ33ha:i11
赶场 围 鞋摊

赶场围着鞋铺转,

Nacraaiz saaul beangzroh,
na53za:i11 sa:u24 pɯ:ŋ11zo33
害羞 情人 外地

羞在你面前,

Nacraaiz yux beangzroh.
na53za:i11 ju31 pɯ:ŋ11zo33
害羞 恋人 外地

羞在妹面前。

Banh mengz laais daaml laais,
pan33 mɯŋ11 la:i35 ta:m24 la:i35
刚 你 认为 总是 认为

刚才你总是说,

Laais nauz nuangx yieh roglaic gvaanghguns mbenl,
la:i35 nau11 nu:ŋ31 jiə33 zɔk33lai53 kwa:ŋ33kun35 ɓɯn24
认为 说 妹 也 麻雀 光棍 天

说妹妹单身如天上的麻雀,

Byalrunz gvaanghguns dah,
pja24zun11 kwa:ŋ33kun35 ta33
钢鳅 光棍 河

单身像河里的钢鳅,

Geac nuangx xizyah nyic gvaanghgunl,
kɯə53 nu:ŋ31 ɕi11ja33 kwa:ŋ33kun24
这 妹 妇女 女 光棍

妹是单身女,

Xunz lacmbenl homx doh,
ɕun11 la53ɓɯn24 hɔm31 to33
玩 天下 次 一

人生就只这么一次,

Xunz lacweac homx doh.
ɕun11 la53vɯə53 hɔm31 to33
玩 云下 次 一

就只这么一次。

Nuangx hee,
nu:ŋ31 he53
妹 啊

妹妹啊,

Roglaic mengz doc rox ral genl,
zɔk33lai53 mɯŋ11 to53 zo31 za24 kɯn24
麻雀 你 都 会 找 吃

麻雀都会去找吃,

Byalrunz nuangx doc rox ral rees,
pja24zun11 nu:ŋ31 to53 zo31 za24 ze35
钢鳅 妹 都 会 找 沙子

钢鳅都会找沙子,

Ndees nuangx baaihlaez bail,
ɖe35 nu:ŋ31 pa:i33laɯ11 pai24
不知道 妹 哪方 去

不知妹妹去哪里,

Xunz beangz laaux xidt goy,
ɕun11 pɯ:ŋ11 la:u31 ɕit3533
玩 地方 大 丢 哥

丢下阿哥去游荡,

Bail beangz laaux xidt goy.
pai24 pɯ:ŋ11 la:u31 ɕit3533
去 地方 大 丢 哥

丢下阿哥去远游大地方。

Dais beangl laez bail ngaaih meac nuangx,
tai35 pɯ:ŋ24 laɯ11 pai24 ŋa:i33 mɯə53 nu:ŋ31
从 方向 哪 去 容易 嘛 妹

从何方走容易嘛,

Dais baaih laez bail dangz,
tai35 pa:i33 laɯ11 pai24 taŋ11
从 方向 哪 去 到

从何方可走到,

Rauz miz ranl gaangc jiangh [5]
zau11 mi11 zan24 ka:ŋ53 ʨi:ŋ33
我 不 见 讲 固执

我没见过就多问,

Goy miz rox gaangc jiangh.
33 mi11 zo31 ka:ŋ53 ʨi:ŋ33
哥 不 知道 讲 固执

哥不知道就固执。

Guiqyangf jiclaail biangh mea nuangx,
kui24ja:ŋ31 ʨi53la:i24 pi:ŋ33 mɯə53 nu:ŋ31
贵阳 许多 广场 嘛 妹

贵阳有多少广场,

Zefjiangy jiclaail jail,
ʦε31ʨi:ŋ33 ʨi53la:i24 ʨai24
浙江 许多 远

浙江有多远,

Guangcsail dangz laez fih,
ku:ŋ53sai24 taŋ11 laɯ11 fi33
广东 到 了 没

到广东没有,

Nanflinf byaaic laez fih.
na:n31lin31 pja:i53 laɯ11 fi33
南宁 走 了 没

走南宁没有。

Doc mengz rih ndaix yingz,
to53 mɯŋ11 zwi33 ɖai31 jiŋ11
只 你 叙述 得 赢

只要你说得出,

Rauz xiangyxinq mengz xianh,
zau11 ɕi:ŋ33ɕin24 mɯŋ11 ɕi:n33
我 相信 你 游玩

我相信你玩过,

Xax mengz duans miz ndil,
ɕa31 mɯŋ11 tu:n35 mi11 ɖi24
如 你 猜 不 好

如你猜不出,

Gujjiq mengz miz xianh,
ku53ʨi24 mɯŋ11 mi11 ɕi:n33
估计 你 没 游玩

估计你没出去游,

Gujjiq nuangx miz xianh.
ku53ʨi24 nu:ŋ31 mi11 ɕi:n33
估计 妹 没 游玩

估计妹妹没去游。

Laaul xih baaihgenz mengz fih gvas donghgaix [6]
la:u24 ɕi33 pa:i33kɯn11 mɯŋ11 fi33 kwa35 tɔŋ33kai31
怕 是 上方 你 没 过 东街

怕你往上没走过东街,

Baaihlac nuangx fih gvas dazhaanz [7]
pa:i33la53 nu:ŋ31 fi33 kwa35 ta11ha:n11
下方 妹 没 过 打寒

往下你没走过打寒,

Mengz fih haamc songzjaangl basrah [8]
mɯŋ11 fi33 ha:m53 sɔŋ11ʨa:ŋ24 pa35za33
你 没 跨 从丈 坝若

你没跨过颂江坝然,

Mengz fih gvas lofyuanf [9] bail genz,
mɯŋ11 fi33 kwa3531ju:n31 pai24 kɯn11
你 没 过 乐元 去 上

乐元往上你没过,

Mengz nauz xunz lacmbenl xih yueh,
mɯŋ11 nau11 ɕun11 la53ɓɯn24 ɕi33 juə33
你 说 玩 天下 就 欺骗

你说走天下是谎,

Xunz lacweac xih yueh.
ɕun11 la53vɯə53 ɕi33 juə33
玩 云端 就 欺骗

玩遍天下是谎。

Laaul xih ndianlsaaml feax xih xaaux dinl rih,
la:u24 ɕi33 ɖi:n24sa:m24 fɯə31 ɕi33 ɕa:u31 tin24 zi33
怕 是 三月 别人 就 造 脚 地

怕三月人们开始挖地,

Ndianlsis feax xih xaaux dinl naz,
ɖi:n24si35 fɯə31 ɕi33 ɕa:u31 tin24 na11
四月 别人 就 造 脚 田

四月人们开始犁田,

Dinl rih nuangx xih dauc nyalhaz,
tin24 zi33 nu:ŋ31 ɕi33 tau53
脚 地 妹 就 生长 茅草

妹妹土地长茅草,

Dinl naz dauc byagtngaaih,
tin24 na11 tau53 pjak35ŋa:i33
脚 田 生长 野茼蒿菜

田里长满野茼蒿,

Weiq mengz soonglbaaih doc banz daangl,
vɯi24 mɯŋ11 so:ŋ24pa:i33 to53 pan11 ta:ŋ24
所以 你 双方 都 成 管

因你双方都要管,

Soongl raanz doc banz yaangh,
so:ŋ24 za:n11 to53 pan11 ja:ŋ33
两 家 都 成 看管

两家都要看,

Dengclaez liel mengz waangs mal gvax lacmbenl,
tɯŋ53laɯ11 liə24 mɯŋ11 va:ŋ35 ma24 kwa31 la53ɓɯn24
怎么 剩 你 空闲 来 盘旋 天下

你怎么有时间去玩,

Liel menl xunz homx doh,
liə24 mɯn24 ɕun11 hɔm31 to33
剩 妹 玩 次 一

怎让妹妹你去玩,

Laaul mengz gab dos lox duezgvaaul,
la:u24 mɯŋ11 kap33 to35 lo31 tuə11kwa:u24
怕 你 捉 马蜂 哄 蜘蛛

怕你捉马蜂哄蜘蛛,

Ganl naz haaul gveec rianh,
kan24 na11 ha:u24 kwe53 zi:n33
堵 田 白 青蛙 叫

放水满田青蛙叫,

Ranl bix xianh xih haail,
zan24 pi31 ɕi:n33 ɕi33 ha:i24
见 兄 游 就 开

见哥游玩就来说,

Ranl gvaail xunz xih haaus,
zan24 kwa:i24 ɕun11 ɕi33 ha:u35
见 我 玩 就 说

见我游玩就来说,

Xonz gaangc daausmal bix,
ɕɔn11 ka:ŋ53 ta:u35ma24 pi31
句 讲 回来 兄

话又转来讲给哥,

Xonz gaangc daausmal rauz,
ɕɔn11 ka:ŋ53 ta:u35ma24 zau11
句 讲 回来 我

话又转来讲给我,

Miz nauz gul ans xianh,
mi11 nau11 ku24 ʔan35 ɕi:n33
不 说 我 定 游玩

不说我肯定游,

Miz nauz bix ans xianh.
mi11 nau11 pi31 ʔan35 ɕi:n33
不 说 兄 定 游玩

不说哥哥肯定游。

Goy xih mbaanx saaus meangx doc dangz,
33 ɕi33 ɓa:n31 swa:u35 mɯ:ŋ31 to53 taŋ11
哥 是 寨子 撒 盖网 都 到

撒网寨子哥到过,

Mbaanx saaus sangl doc doh,
ɓa:n31 swa:u35 saŋ24 to53 to33
寨子 撒 渔网 都 到

撒网寨子我都到,

Bux miz rox xih jaanlnoz bux ral hos haz byaaic nganysunq,
pu31 mi11 zo31 ɕi33 ʨa:n2411 pu31 za24 ho35 ha11 pja:i53 ŋa:n33sun24
人 不 知道 就 以为 人 找 货 要 走 安顺

不知以为去安顺找货,

Leglaaiz ral raanz genl xih xianh,
lɯk33la:i11 za24 za:n11 kɯn24 ɕi33 ɕi:n33
实际 找 家 吃 才 游玩

实际因找媳妇去游玩,

Ral raanz xaaux xih xianh.
za24 za:n11 ɕa:u31 ɕi33 ɕi:n33
找 家 造 才 游玩

为了成家才游玩。

Genzmbenl ndaauhndis haaul,
kɯn11ɓɯn24 ɖa:u33ɖi35 ha:u24
天上 星星 白

天上星辰寥落,

Soonh lumc sanc faixbaaul [10]
so:n33 lum53 san53 fai31pa:u24
笔直 像 根 (树名)

像树一样笔直,

Haaul sez sanc saaux boongh,
ha:u2411 san53 sa:u31 po:ŋ33
白 像 根 晾衣竿 笔直

像晾衣竿般净白,

Soonh lumc saaux das sag [11]
so:n33 lum53 sa:u31 ta35 sak33
笔直 像 晾衣竿 晾 衣物

像晾衣竿般笔直,

Nagt lumc saaux das bangz,
nak35 lum53 sa:u31 ta35 paŋ11
重 像 晾衣竿 晾 布

像晾衣竿般沉重,

Beah das saaux yizyanz,
pɯə33 ta35 sa:u31 ji11jan11
衣服 晾 晾衣竿 样子

衣服晾在衣竿的样子,

Bangz das jis yiangz lux,
paŋ11 ta35 ʨi35 ji:ŋ11 lu31
布 晾 枝上 和 柳树

布匹晾在柳枝上的样子,

Xeeuh laez xeeuh miz yux,
ɕe:u33 laɯ11 ɕe:u33 mi11 ju31
代 哪 代 不 恋爱

哪个年代不恋爱,

Bux laez bux miz bail,
pu31 laɯ11 pu31 mi11 pai24
人 哪 人 不 走

哪个不回去,

Jeeul mail sez jeeul ndaaix,
ʨe:u24 mai2411 ʨe:u24 ɖa:i31
根 线 似 根 麻线

棉和麻相似,

mail bangz maais dal dis,
mai24 paŋ11 ma:i35 ɖa24 ɖi35
线 布 交织 眼 花纹

土布花纹很精美,

Hamhnix ndaauhndis reeux dagtdauc,
ham33ni31 ɖa:u24ɖi35 ze:u31 tak35tau53
今晚 星星 夹杂 北斗星

今晚北斗杂在星星中,

Mbenl roongh mauc xih haec rauz daaus,
ɓɯn24 zo:ŋ33 mau53 ɕi33 haɯ53 zau11 ta:u35
天 亮 新 就 让 我 回

天亮我们就回去,

Hocrauz gueh mbaaus miz banz saaul,
53zau11 kuə33 ɓa:u35 mi11 pan11 sa:u24
我们 做 情郎 不 成 女友

我们恋人不像恋人,

Mbenl roongh haaul xih byah,
ɓɯn24 zo:ŋ33 ha:u24 ɕi33 pja33
天 亮 白 就 分别

天亮白就分,

Dinl mbenl feamx xih byah. [12]
tin24 ɓɯn24 fɯ:m31 ɕi33 pja33
脚 天 黑暗 就 分别

黎明前就分。

Byah mengz loc jis rugt baangx byal,
pja33 mɯŋ11 lo53 ʨi35 zuk35 pa:ŋ31 pja24
分别 你 啦 枝 (树名) 河畔 岩山

别了崖上的树枝,

Byah mengz lo jis wal lianx lux,
pja33 mɯŋ11 lo53 ʨi35 wa24 li:n31 lu31
分别 你 啦 枝 花 和 柳絮

别了花枝和柳絮,

Byah mengz lo duezyux dalmbail,
pja33 mɯŋ11 lo53 tuə11ju31 ta24ɓai24
分别 你 啦 恋人 眼睛迷蒙

别了迷人的你,

Hocrauz gaangc xamzmaiz laez byah,
53zau11 ka:ŋ53 ɕam11mai11 laɯ11 pja33
我们 讲 热闹 然后 分别

我们热闹之后就分别,

Aul miz ndaix laez byah.
ʔau24 mi11 ɖai31 laɯ11 pja33
要 不 得 然后 分别

得不到了就分别。

Naaih qyus lo ndanldangs,
na:i33 ʔju35 lo53 ɖan24taŋ35
慢 在 啦 凳子

慢坐了凳子,

Naaih nangh lo banjdenq,
na:i33 naŋ33 lo53 pa:n53tɯn24
慢 坐 啦 板凳

慢坐了板凳,

Qyus xac rauz bilmos,
ʔju35 ɕa53 zau11 pi24mo35
在 等 我 明年

等候我明年,

Bilmos bilnac rauz daausmal,
pi24mo35 pi24na53 zau11 ta:u35ma24
明年 后年 我 回来

明年后年我再来,

Xungssal hoongz xih meangh,
ɕuŋ35sa24 ho:ŋ11 ɕi33 mɯ:ŋ33
鞭炮 响 就 盼望

鞭炮响时就盼望,

Yuefliangq laif xih meangh.
juε31li:ŋ24 lai31 ɕi33 mɯ:ŋ33
月亮 来 就 盼望

月亮来时就盼望。

Xiz haz leeux haz haanz.
ɕi11 ha11 le:u31 ha11 ha:n11
将 要 结束 要 了

结束了。

女:

Meanhnix mbenl roongh mag,
mɯ:n33ni31 ɓɯn24 zo:ŋ33 mak33
现在 天 亮 蒙蒙

现在天刚亮,

Meanhnix mbenl roongh myaaiz,
mɯ:n33ni31 ɓɯn24 zo:ŋ33 mja:i11
现在 天 亮 朦胧

现在天刚亮,

Waaiz lac mbaanx byah jis,
va:i11 la53 ɓa:n31 pja33 ʨi35
水牛 下 寨子 分别 朋友

寨上水牛别朋友,

Byah jis bail xos bol,
pja33 ʨi35 pai24 ɕo35 o24
分别 朋友 去 放 山坡

别友去山坡,

Bol lac mbaanx roonghxeeh,
po24 la53 ɓa:n31 zo:ŋ33ɕe33
山 下 寨子 大亮

对面山坡已全亮,

Baanz lac mbaanx roonghxeeh.
pa:n11 la53 ɓa:n31 zo:ŋ33ɕe33
平路 下 寨子 大亮

寨底脚的路全已亮。

Bix heec,
pi31 he53
兄 啊

哥哥啊,

Bail eeux soh bail eeux,
pai24 ʔe:u31 so33 pai24 ʔe:u31
去 粮仓 直接 去 粮仓

回家就直接回家吧,

Bail raanz soh bail raanz,
pai24 za:n11 so33 pai24 za:n11
去 家 直接 去 家

回家就直接回家吧,

Bail eeux mic gaangc saangl,
pai24 ʔe:u31 mi53 ka:ŋ53 sa:ŋ24
去 粮仓 不 讲 高

到家讲话声音不要大,

Bail raanz mic gaangc laangh,
pai24 za:n11 mi53 ka:ŋ53 la:ŋ33
去 家 不 讲 广泛

到家讲话不要太夸张,

Mic gaangc laangh haec nuangx,
mi53 ka:ŋ53 la:ŋ33 haɯ53 nu:ŋ31
不 讲 广泛 给 妹

不要讲大话给妹,

Mic gaangc laangh haec menl,
mi53 ka:ŋ53 la:ŋ33 haɯ53 mɯn24
不 讲 广泛 给 妹

不要讲大话给我,

Xohnix menl ans bungz daaus liangh,
ɕo33ni31 mɯn24 ʔan35 puŋ11 ta:u35 li:ŋ33
以后 妹 定 遇见 回 把

以后说不定还相见,

Menl ans fungf daaus liangh.
mɯn24 ʔan35 fuŋ31 ta:u35 li:ŋ33
妹 定 逢 回 把

说不定妹妹还相逢。

Bix hee,
pi31 he53
兄 啊

哥哥啊,

Bail eeux soh bail eeux,
pai24 ʔe:u31 so33 pai4 ʔe:u31
去 粮仓 直接 去 粮仓

回家就直接回家吧,

Bail raanz soh bail raanz,
pai24 za:n11 so33 pai4 za:n11
去 家 直接 去 家

回家就直接回家吧,

Dangz raanz ndaml joic mic ndaml laangh,
taŋ11 za:n11 ɖam24 ʨoi53 mi53 ɖam24 la:ŋ33
到 家 栽 芭蕉 不 栽 高

到家芭蕉不要种太高,

Mbaanx gvaangs mic luanl xunz,
ɓa:n31 kwa:ŋ35 mi53 lu:n24 ɕun11
寨子 宽 不 乱 玩

寨子大了不要乱去玩,

Yungz saml meanl xac ruangh,
juŋ11 sam24 mɯ:n24 ɕa53 zu:ŋ33
包容 心 娴静 等 伤心

空下心来等等我,

Dez saml geangx xac ruangh.
11 sam24 kɯ:ŋ31 ɕa53 zu:ŋ33
带 心 心灵手巧 等 伤心

留下心来等等我。

Bix hee,
pi31 he53
兄 啊

哥哥啊,

Bail eeux soh bail eeux,
pai24 ʔe:u31 so33 pai4 ʔe:u31
去 粮仓 直接 去 粮仓

回家就直接回家吧,

Bail raanz soh bail raanz,
pai24 za:n11 so33 pai4 za:n11
去 家 直接 去 家

回家就直接回家吧,

Dangz raanz ndanz miz homc xih ras,
taŋ11 za:n11 ɖan24 mi11 hɔm53 ɕi33 za35
到 家 碗 不 覆 就 洗

到家碗没洗就洗,

Xaxnauz yah ndas mengz xih ndamx,
ɕa31nau11 ja33 ɖa35 mɯŋ11 ɕi33 ɖam31
如果 妻子 骂 你 就 沉默

若妻骂你你沉默,

Baz manc [13] bix xih reeul,
pa11 man53 pi31 ɕi33 ze:u24
媳妇 吼 兄 就 笑

媳妇骂了你就笑脸迎,

Ndanl reeul mengz bail xoh,
ɖan24 ze:u24 mɯŋ11 pai24 ɕo33
样子 笑 你 去 面

你把笑着迎向她,

Ndanl reeul nuangx bail xoh.
ɖan24 ze:u24 nu:ŋ31 pai24 ɕo33
样子 笑 妹 去 面

把给妹的笑脸迎向她。

Bix hee,
pi31 he53
兄 啊

哥哥啊,

Bail eeux soh bail eeux,
pai24 ʔe:u31 so33 pai4 ʔe:u31
去 粮仓 直接 去 粮仓

回家就直接回家吧,

Bail raanz soh bail raanz,
pai24 za:n11 so33 pai4 za:n11
去 家 直接 去 家

回家就直接回家吧,

Hanznaz saangl mic raaih,
han11na11 sa:ŋ24 mi53 za:i33
田坎 高 不 走

田坎高了不要走,

Gol waais saangl mic eeux,
ko24 va:i35 sa:ŋ24 mi53 ʔe:u31
棵 棉花 高 不 摘

棉树高了不要摘,

Mic gaangc leeux yiangz baz,
mi53 ka:ŋ53 le:u31 ji:ŋ11 pa11
不 讲 完 和 妻子

不要把话和妻子讲完,

Faanl langl raz haz nangh,
fa:n24 laŋ24 za11 ha11 naŋ33
趟 后 我 要 坐

下次我们还要一起坐,

Faanl langl nuangx haz nangh.
fa:n24 laŋ24 nu:ŋ31 ha11 naŋ33
趟 后 妹 要 坐

下次妹妹还要一起坐。

Bix hee,
pi31 he53
兄 啊

哥哥啊,

Xax nuangx bail xih songs dangz eeux,
ɕa31 nu:ŋ31 pai24 ɕi33 sɔŋ35 taŋ11 ʔe:u31
如果 妹 去 就 送 到 粮仓

若你要送妹就送到家,

Songs xih songs dangz raanz,
sɔŋ35 ɕi33 sɔŋ35 taŋ11 za:n11
送 就 送 到 家

送妹就送到屋,

Laanl lengc rox guydey,
la:n24 lɯŋ53 zo31 ku33te33
侄子 才 认识 姑爹

侄子才知是姑爹,

Meeh lengc rox leggoiz,
me33 lɯŋ53 zo31 lɯk33koi11
母亲 才 知道 女婿

母亲才知是女婿,

Mengz dangz ndoil miz renh,
mɯŋ11 taŋ11 ɖoi24 mi11 zɯn33
你 到 空 不 认

其他时间你到不认识,

Goy dangz ndax miz renh.
33 taŋ11 ɖa31 mi11 zɯn33
哥 到 白白 不 认

其他时间哥到不认识。

Xiz haz leeux haz haanz.
ɕi11 ha11 le:u31 ha11 ha:n11
将 要 结束 要 了

结束了。


[1] 说明自己还没成家。

[2] 此句意思是拿着一个信物去作标记,意味着先预定,抢占。

[3] jeexsanl:申场,也叫“猴场”。

[4] jeexmauc:卯场,也叫“兔场”。

[5] gaangc jiangh:讲话时反复强调自己的意见,“固执”之意。

[6] donghgaix:东街,寨名。

[7] dazhaanz:打寒,寨名。

[8] songzjaangl:从丈,寨名;basrah:坝若,寨名。

[9] lofyuanf:乐元,寨名,布依话叫lacyaamx。

[10] faixbaaul:树名,无法与汉语对译。

[11] sag:洗,此句动词作名词用,表示“洗过的衣服”。

[12] 此句字面上是天还是黑暗就分开,但是应该联系上下句,整体来理解,那其意思就是“黎明前就分”,因为黎明前一段黑暗的时间。这样翻译和理解,才通畅、客观,符合逻辑。

[13] manc:指因非常憎恨而发出的声音。

布依民歌荟萃:布依文、汉文·大调民歌