搜索
  登录

第四朗
所属图书:《布依民歌荟萃:布依文、汉文·大调民歌》 出版日期:2015-12-01文章字数:28052字

四 第四朗

男:

Gaisganl hanl dais xagt laez dauc,
kai35kan24 han24 tai35 ɕak35 laɯ11 tau53
鸡 叫 从 坎 哪 来

公鸡叫声从何处传来,

Rogrees hanl dais maux laez mal,
zɔk33ze35 han24 tai35 mau31 laɯ11 ma24
鸟 叫 从 山堡 哪 来

鸟声从哪座山堡传来,

Hanl doongcxax doongcxah,
han24 to:ŋ53ɕwa31 to:ŋ53ɕwa33
叫 (声音高状) (声音高状)

声音又大又好听,

Doongcxax xih daux sianl mas,
to:ŋ53ɕwa31 ɕi33 tau31 si:n24 ma35
(声音高状) 就 撑 菜园 果子

响遍整个果园,

Doongcxah xih dogt sianl yingl,
to:ŋ53ɕwa33 ɕi33 tɔk35 si:n24 jiŋ24
(声音高状)就 播种 菜园 生姜

响遍整个姜园,

Roxnyiel yingl banzraanz mal yeeuh,
jiŋ24 pan11za:n11 ma24 je:u33
听到 声音 成家 来 邀约

听到成家的你来邀约,

Yingl banzeeux mal yeeuh.
jiŋ24 pan11ʔe:u31 ma24 je:u33
声音 成家 来 邀约

成家的你来邀约。

Yingl mal yeeuh dangz bix,
jiŋ24 ma24 je:u33 taŋ11 pi31
声音 来 邀约 到 兄

来邀约到哥,

Yingl mal yeeuh dangz gul,
jiŋ24 ma24 je:u33 taŋ11 ku24
声音 来 邀约 到 我

来邀约到我,

Goy xih ganl genz jauc dogt lux,
33 ɕi33 kan24 kɯn11 ʨau53 tɔk35 lu31
哥 就 头帕 上 头 落 柳树

哥的头帕如柳絮般飘落,

Doodt beah xux yingl saangl,
to:t35 pɯə33 ɕu31 jiŋ24 sa:ŋ24
脱 衣服 接 音 高

脱衣迎接你明亮的声音,

Gaangl gunz xux yingl uns,
ka:ŋ24 kun11 ɕu31 jiŋ24 ʔun35
打开 围腰 接 音 嫩

张开围腰迎接你柔美的声音,

Xux yingl uns jings yingl oix mal raanz,
ɕu31 jiŋ24 ʔun35 ʨiŋ35 jiŋ24 ʔoi31 ma24 za:n11
迎接 音 嫩 兼 音 甘蔗 来 家

迎接柔美声音到家里,

Myaec yingl naangz dogt riangh,
mjaɯ53 jiŋ24 na:ŋ11 tɔk35 zi:ŋ33
不要 声音 小姐 落 地上

不让小姐声音落地上,

Myaec yingl nuangx dogt riangh.
mjaɯ53 jiŋ24 nu:ŋ31 tɔk35 zi:ŋ33
不要 声音 妹妹 落 地上

不让妹妹声音落地上。

Feaz saaml sis xih may wois byax,
fɯə11 sa:m24 si35 ɕi33 ma33 voi35 pja31
柕 三 四 就 母亲 仆人 稀

三十四的柕子是母亲编织,

Feaz saaml hac xih may wois waangl,
fɯə11 sa:m24 ha53 ɕi33 ma33 voi35 va:ŋ24
柕 三 五 就 母亲 仆人 编织

三十五的柕子是母亲编织,

Jangl yingl nuangx jings yingl naangz yieh roh,
ʨaŋ24 jiŋ24 nu:ŋ31 ʨiŋ35 jiŋ24 na:ŋ11 jiə33 zo33
装 声音 妹妹 兼 声音 公主 也 漏

装公主的声音也漏掉,

Roh xih bix fengz daaiz,
zo33 ɕi33 pi31 fɯŋ11 ta:i11
漏 就 兄 手 接

一漏哥哥马上用手接,

Myaec yingl gvaail dogt riangh,
mjaɯ53 jiŋ24 kwa:i24 tɔk35 zi:ŋ33
不要 声音 聪明 落 土地

不让你的声音落地上,

Myaec yingl nuangx dogt riangh.
mjaɯ53 jiŋ24 nu:ŋ31 tɔk35 zi:ŋ33
不要 声音 妹妹 落 土地

不让妹的声音落地上。

May nuangx xih ndaml yingl doc xih rox ndaml yingl,
ma33 nu:ŋ31 ɕi33 ɖam24 jiŋ24 to53 ɕi33 zo31 ɖam24 jiŋ24
母亲 妹妹 就 种 生姜 (助词) (助词)知道 种植 生姜

妹的母亲都会种生姜,

Ndaml yingl dogt dieh benh,
ɖam24 jiŋ24 tɔk35 tiə33 pɯn33
种 生姜 落 丛 粪

生姜种在粪堆上,

Banz yingl uns yingl sianz,
pan11 jiŋ24 ʔun35 jiŋ24 si:n11
成 声音 嫩 声音 颤抖

妹的声音柔嫩又微颤,

Yingl mengz sianz ndaix may,
jiŋ24 mɯŋ11 si:n11 ɖai33 ma33
声音 你 好 得 妈

你动听的声音得遗传,

Sianz yingl lumc ndaix may.
si:n11 jiŋ24 lum53 ɖai31 ma33
好 声音 像 得 妈

你声音得妈妈的遗传。

May goy ndaml yingl doc miz rox ndaml yingl,
ma3333 ɖam24 jiŋ24 to53 mi11 zo31 ɖam24 jiŋ24
妈 哥 种植 生姜 都 不 会 种 生姜

我母亲不会种生姜,

Ndaml yingl dogt dieh raaux,
ɖam24 jiŋ24 tɔk35 tiə33 zwa:u31
种 生姜 落 丛 一种草

把生姜种在草丛里,

Banz yingl laaux yingl jaail,
pan11 jiŋ24 la:u31 ji:ŋ24 ʨa:i24
成 声音 大 兼 老

所以我的声音才粗老,

Yingl miz laail gaadt doonh,
jiŋ24 mi11 la:i24 ka:t35 to:n33
声音 不 多 断 节

声音不流畅,

Yingl miz boongh lumc saaux,
jiŋ24 mi11 po:ŋ33 lum53 sa:u31
声音 不 圆润 像 晾衣竿

声音不如晾衣竿圆润,

Yingl miz saauc lumc yianz,
jiŋ24 mi11 sa:u53 lum5 ji:n11
声音 不 明亮 像 二胡

声音无二胡那样明亮,

Yingl miz sianz lumc ruangh,
ji:ŋ24 mi11 si:n11 lum53 zu:ŋ33
声音 不 柔嫩 像 忧伤

不像妹妹声音那么柔嫩,

Yingl miz ndaix lumc ruangh.
ji:ŋ24 mi11 ɖai31 lum53 zu:ŋ33
声音 不 得 像 忧伤

没有妹妹声音那样动听。

May goy xih ndal xaanz doc miz rox ndal xaanz,
ma3333 ɕi33 ɖa24 ɕa:n11 to53 mi11 zo31 ɖa24 ɕa:n11
母亲 哥 是 搭 晾台 都 不 懂 搭 晾台

我的母亲不会搭晾台,

Ndal xaanz doc miz bail baaih beangl mauc,
ɖa24 ɕa:n11 to53 mi11 pai24 pa:i33 pɯ:ŋ24 mau53
搭 晾台 都 不 去 方向 方向 卯

不去卯方搭晾台,

Doc miz bail jauc dah,
to53 mi11 pai24 ʨau53 ta33
都 不 去 头 河

不去向阳地方搭,

Lengcxih das hauxxud miz sianz,
lɯŋ53ɕi33 ta35 hau31ɕut33 mi11 si:n11
所以 晒 糯米 不 干

所以糯米晒不干,

Das hauxxiaml miz saauc,
ta35 hau31ɕi:m24 mi11 sa:u53
晒 粳米 不 干

晒粳米不干,

Leg naaih laaux naaih baamz,
lɯk33 na:i33 la:u31 na:i33 pa:m11
儿子 慢 大 慢 粗鲁

儿子越大越粗鲁,

Weanl jaanghraanz nac meeh,
vɯ:n24 ʨa:ŋ24za:n11 na53 me33
歌 堂屋 面前 母亲

在屋里当长辈面唱歌,

Miz lumc may nuangx xih ndal xaanz doc xih rox ndal xaanz,
mi11 lum53 ma33 n:ŋ31 ɕi33 ɖa24 ɕa:n11 to53 ɕi33 zo31 ɖa24 ɕa:n11
不 像 妈 妹 是 搭 晾台 都 是 会 搭 晾台

不像妹的母亲会搭台,

Ndal xaanz bail baaih beangl mauc,
ɖa24 ɕa:n11 pai24 pa:i33 pɯ:ŋ24 mau53
搭 晾台 去 方向 方向 卯

搭台向卯方,

Ndal xaanz bail jauc dah [1]
ɖa24 ɕa:n11 pai24 ʨau53 ta33
搭 晾台 去 上游 河

朝着向阳地方搭,

Das hauxxud yieh sianz,
ta35 hau31ɕut33 jiə33 si:n11
晒 糯米 也 干

晒糯米也干,

Das hauxxiaml yieh saauc,
ta35 au31i:m24 jiə33 sa:u53
晒 粳米 也 干

晒粳米也干,

Leg naaih laaux naaih gvaail,
lɯk33 na:i33 la:u31 na:i33 kwa:i24
儿女 慢 大 慢 聪明

儿女越大越聪明,

Xaangh naail rauz raanzdianh,
ɕa:ŋ33 na:i24 zau11 za:n11ti:n33
会 喊 咱们 东家

在东家会喊我,

Xaangh naail bix raanzdianh.
ɕa:ŋ33 na:i24 pi31 za:n11ti:n33
会 喊 兄 东家

在东家会喊哥。

Deeh bix dos logt doc xih miz rox dos logt,
te33 pi31 to35 lɔk35 to53 ɕi33 mi11 zo31 to35 lɔk35
父亲 兄 打 水车 都 是 不 会 打 水车

我父亲不会做水车,

Dos logt deengl genz rinl,
to35 lɔk35 te:ŋ24 kɯn11 zin24
打 水车 是 上 石头

把水车建在石头上,

Dos jimz deengl genz raanx,
to35 ʨim11 te:ŋ24 kɯn11 za:n31
打 钳子 是 上 石板

钳子钉在石板上,

Logt daail gaamx miz bans,
lɔk35 ta:i24 ka:m31 mi11 pan35
水车 死 栅栏 不 转

栅栏卡住不转动,

Logt daail nganh miz bil,
lɔk35 ta:i24 ŋan33 mi11 pi24
水车 死 木柄 不 摇摆

木柄卡住不摇摆,

Haux soongl jil miz fah,
hau31 so:ŋ24 ʨi24 mi11 fa33
水稻 两 季 不 饱满

两季水稻不饱满,

Bil soongl meeuz miz fah.
pi24 so:ŋ24 me:u11 mi11 fa33
年 两 季 不 饱满

一年两季水稻不饱满。

Haux naz jah miz jungl,
hau31 ma11 ʨa33 mi11 ʨuŋ24
水稻 田 河 不 重

田里的谷子没有重量,

Bix basbungl [2] leeux ruangh,
pi31 pa35puŋ24 mi11 zu:ŋ33
兄 坝碰 真 忧伤

哥哥真的很伤心,

Goy saaml feax leeux ruangh.
33 sa:m24 fɯə31 le:u31 zu:ŋ33
哥 三 别人 真 忧伤

人家的三哥真伤心。

Deeh nuangx dos logt rox dos logt,
te33 nu:ŋ31 to35 lɔk35 zo31 to35 lɔk35
父亲 妹 打 水车 会 打 水车

妹的父亲会造水车,

Dos logt deengl roongh ramx,
to35 lɔk35 te:ŋ24 zo:ŋ33 zam31
打 水车 是 轨迹 水

把水车建在水流处,

Logt dalganx xih bans,
lɔk35 ta24kan31 ɕi33 pan35
水车 勤快 就 转

水车不停地转动,

Logt ans bans xih bil,
lɔk35 ʔan35 pan35 ɕi33 pi24
水车 一 动 就 摇摆

轻轻一推就摇摆,

Weiqlengc haux soongl jil mengz fah,
vɯi2lɯŋ53 hau31 so:ŋ24 ʨi24 mɯŋ11 fa33
所以 水稻 两 季 你 饱满

你双季的水稻颗粒饱满,

Bil soongl meeuz mengz fah,
pi24 so:ŋ24 me:u11 mɯŋ11 fa33
年 两 季 你 饱满

一年两季的水稻颗粒饱满,

Naz jah mengz yieh yeeul,
na11 ʨa33 mɯŋ11 jiə33 je:u24
田 河 你 也 绿

河边水田的稻谷绿油油,

Gueh meeuz yieh xunl jis,
kuə33 me:u11 jiə33 ɕun24 ʨi35
做 季 也 顺 季

种田顺应农时,

Gueh rih yieh deengl aanl,
kuə33 zi33 jiə33 te:ŋ24 ʔa:n24
种 地 也 是 山谷

种地在山谷,

Mengz miz mbaanl lumc goh,
mɯŋ11 mi11 ɓa:n24 lum5333
你 不 糟糕 像 哥

你不像我那么糟糕,

Mengz miz mbax lumc goh.
mɯŋ11 mi11 ɓa31 lum5333
你 不 糟糕 像 哥

不像哥哥我那么糟糕。

Laais nauz bix dais baaihlaez mal,
la:i35 nau11 pi31 tai35 pa:i33laɯ11 ma24
认为 说 兄 从 哪里 来

说哥哥从哪里来,

Bolal laez dazlongh,
po24ʔa24 laɯ11 ta11lɔŋ33
红岩 还是 打龙

红岩还是打龙,

Dazlongh laez bolal,
ta11lɔŋ33 laɯ11 po24ʔa24
打龙 还是 红岩

是打龙还是红岩,

Xaaml rauz dianl haec menl roxheeh,
ɕa:m24 zau11 ti:n24 haɯ53 mɯn24 zo31he33
求 我 讲 给 妹 知道

请我告知你,

Nauz haec nuangx roxheeh.
nau11 haɯ53 nu:ŋ31 zo31he33
讲 给 妹妹 知道

讲给妹妹你知道。

Goy dais eeux goy saanl,
33 tai35 ʔe:u3133 sa:n24
哥 从 家 哥 来

哥哥我从家里来,

Goy dais raanz goy dauc,
33 tai35 za:n1133 tau53
哥 从 家 哥 来

哥哥我从家里来,

Goy dais eeux goy dangz,
33 tai35 ʔe:u3133 taŋ11
哥 从 家 哥 到

从我家里来,

Basfangz [3] reeux weangzmux [4]
pa35faŋ11 ze:u31 vɯɔŋ11mu31
高车 杂 望谟

高车杂望谟,

Hauc jeexmauc jeexrux jaanglgaail,
hau53 ʨe31mau53 ʨe31zu31 ʨa:ŋ24ka:i24
赶 兔场 鸡场 街上

赶兔场赶鸡场,

Gvaail deengl hunz senxjih,
kwa:i24 te:ŋ24 hun11 sɯn31ʨi33
聪明 是 人 城区

我是城区人,

Senxjih guanc basbungl,
sɯn31ʨi33 ku:n53 pa35puŋ24
城区 管 坝碰

城区管辖坝碰寨,

Gul deengl hunz dah niangh,
ku24 te:ŋ24 hun11 ta33 ni:ŋ33
我 是 人 河 小

我是小溪人,

Geac goy xih haux naz saangl xiangx mac,
kɯə5333 ɕi33 hau31 na11 sa:ŋ24 ɕi:ŋ31 ma53
这 哥 是 谷 田 高山 养活 长大

高山米把我养大,

Jac naz dams xiangx hoz,
ʨa53 na11 tam35 ɕi:ŋ31 ho11
秧子 田 矮 养活 喉咙

田里矮秧养活我,

Bix basbungl lengc ruangh,
pi31 pa35puŋ24 lɯŋ53 zu:ŋ33
兄 坝碰 才 忧伤

哥哥我才伤心,

Goy saaml feax lengc ruangh.
33 sa:m24 fɯə31 lɯŋ53 zu:ŋ33
哥哥 三 别人 才 忧伤

人家三哥才伤心。

Hamhnix goy xih mingh ndil waanz mingh ndil,
ham33ni3133 ɕi33 miŋ33 ɖi24 wa:n11 miŋ33 ɖi24
今夜 哥 是 命 好 还 命 好

今晚我命好,

Mingh ndil bungz ndosqyas haail guehmbeenx,
miŋ33 ɖi24 puŋ11 ɖo35ʔja35 ha:i24 kuə33ɓe:n31
命 好 遇到 染米花 开 成片

遇到染米花连片开放,

Daanghheenc haail guehbil,
ta:ŋ33he:n53 ha:i24 kuə33pi24
迎春花 开 整年

迎春花连年盛开,

Mingh ndil bungz hamh doh,
miŋ33 ɖi24 puŋ11 ham33 to33
命 好 遇到 晚 一

命好才见到一夜,

Laaul mengz haadtnix roongh bazlil,
la:u24 mɯŋ11 ha:t35ni31 zo:ŋ33 pa11li24
怕 你 今早 亮 蒙蒙

怕你今早天一亮,

Nuangx xih mal miz suans xez ndil os eeux,
nu:ŋ31 ɕi33 ma24 mi11 su:n35 ɕɯ11 ɖi24 ʔo35 ʔe:u31
妹妹 就 来 不 算 时 好 出 家

你没算好时辰就出门,

Mal miz suans xez jeeuc os raanz,
ma24 mi11 su:n35 ɕɯ11 ʨe:u53 ʔo35 za:n11
来 不 算 时 好运 出 家

没有算好时辰就出屋,

Mal bungz xuz xizlaanl sezguiy,
ma24 puŋ11 ɕu11 ɕi11la:n2411kui33
来 遇到 叔 小孩 吃亏

你遇到我吃亏,

Bungz geac goy saaml feax sezguiy.
puŋ11 kɯə5333 sa:m24 fɯə3111kui33
遇到 (助词) 哥 三 别人 吃亏

遇到人家三哥你吃亏。

Goy xih haadtnix roongh bazlil,
33 ɕi33 ha:t35ni31 zo:ŋ33 pa11li24
哥 是 今早 亮 蒙蒙

哥今早天一亮,

Miz xac suans xez ndil os eeux,
mi11 ɕa53 su:n35 ɕɯ11 ɖi24 ʔo35 ʔe:u31
不 等 算 时 好 出 家

不用算好时辰出家门,

Suans xez ndil doc lengc lix seeuc,
su:n35 ɕɯ11 ɖi24 to53 lɯŋ53 li31 se:u53
算 时 好 都 还 有 少

算好时辰都欠妥,

Suans xez jeeuc doc lengc lix byaad,
su:n35 ɕɯ11 ʨe:u53 to53 lɯŋ53 li31 pja:t33
算 时 好运 都 还 有 滑倒

算好时辰都会错,

Hamhnix mingh gah haab lengc ndaix dungxbungz,
ham33ni31 miŋ33 ka33 ha:p33 lɯŋ53 ɖai31 tuŋ31puŋ11
今晚 命 自 合 才 得 相遇

今晚命运相合才相遇,

Mingh ndil rauz ndaix nangh,
miŋ33 ɖi24 zau11 ɖai31 naŋ33
命 好 咱们 得 坐

命好我们才得坐一起,

Mingh ndil bix ndaix nangh.
miŋ33 ɖi24 pi31 ɖai31 naŋ33
命 好 兄 得 坐

命好哥哥才得坐一起。

Xab wois laaux saauh wois,
ɕap33 voi35 la:u31 sa:u33 voi35
自从 仆人 大 一样 仆人

自从我长大到现在,

Fih ndaix weanl jic henz laez gvas,
fi33 ɖai31 vɯ:n24 ʨi53 hɯn11 laɯ11 kwa35
没有 得 歌 几 夜 哪 过

没有唱过几夜歌,

Gah mengz jic beangz has dois leeux,
ka33 mɯŋ11 ʨi53 pɯ:ŋ11 ha35 toi35 le:u31
只有 你 几 地方 汉族 对 完

唯你汉族都唱遍,

Jic beangz has dois singl,
ʨi53 pɯ:ŋ11 ha35 toi35 siŋ24
几 地方 汉族 对 尽

多少汉族都对过,

Genz reeuz jiml laaucxaangh,
kɯn11 ze:u11 ʨim24 la:u53ɕa:ŋ33
上 传说 金 老匠人

上下都说你是老歌师,

Goy xih jay jianj doc miz rox,
33 ɕi33 ʨa33 ʨi:n53 to53 mi11 zo31
哥 是 加 减 都 不 会

我加减都不会,

Suanqpanf yieh miz suf,
su:n24pha:n31 jiə33 mi11 su31
算盘 也 不 熟练

算盘也不熟,

Duf suq yieh miz bianh,
tu31 su24 jiə33 mi11 pi:n33
读 数 也 不 快

算数也不快,

Ximl mengz yiangh lumc hunz jaanglsenj,
ɕim24 mɯŋ11 ji:ŋ33 lum53 hun11 ʨa:ŋ24sɯn53
看 你 样子 像 人 省里

看你像省城里的人,

Liec lumc bux jaanglgaail,
liə53 lum53 pu31 ʨa:ŋ24ka:i24
见 像 人 街上

看你像是大街上的人,

Reeuz mengz sel majlef jinydungy,
ze:u11 mɯŋ1124 ma5331 ʨin33tuŋ33
传说 你 书 马列 精通

传你精通马列书,

Heeh mengz doh gauyzungy laez daqxiof,
he33 mɯŋ11 to33 ka:u33ʦuŋ33 laɯ11 ta24ɕio31
不知道 你 读 高中 还是 大学

不知你高中还是大学,

Xaaml mengz boz haec gul roxheeh,
ɕa:m24 mɯŋ1111 haɯ53 ku24 zo31he33
求 你 拨 给 我 知道

求你分给我知道,

Soonl haec bix roxheeh.
so:n24 haɯ53 pi31 zo31he33
教 给 兄 知道

教给我知道。

Goy xih hamhnix jol ndaix jis rudt bangy jis joc,
33 ɕi33 ham33ni31 ʨo24 ɖai31 ʨi35 zut35 paŋ33 ʨi35 ʨo53
哥 是 今晚 感谢 得 枝 乔木 帮 枝 化栲树

今晚感谢乔木得化栲树助,

Buxhoc bangy buxndil,
pu31ho53 paŋ33 pu31ɖi24
穷人 帮 富人

穷人得到富人帮,

Jicsiz gul ndaix bangy,
ʨi53si11 ku24 ɖai31 paŋ33
(助词) 我 得 帮助

我幸有你来帮,

Jicsiz bix ndaix bangy.
ʨi53si11 pi31 ɖai31 paŋ33
(助词)兄 得 帮助

哥哥幸有你来帮。

Goy xih jis rudt bangy jis joc,
33 ɕi33 ʨi35 zut35 paŋ33 ʨi35 ʨo53
哥 是 枝 乔木 帮助 枝 化栲

哥好比乔木得化栲树帮,

Weanl miz rox xih bangy laaucsail,
vɯ:n24 mi11 zo31 ɕi33 paŋ33 la:u53sai24
歌 不 懂 是 帮助 师傅

我不懂请老师帮,

Xaxnauz bail miz banz mengz yeeuh,
ɕa31nau11 pai24 mi11 pan11 mɯŋ11 je:u33
假如 去 不 成 你 叫

若我唱不下去你就拉,

Yeeuh miz banz fengz wix,
je:u33 mi11 pan11 fɯŋ11 vi31
叫 不 成 手 指

拉不成就用手指,

Fengz wix lumc xeh sel,
fɯŋ11 vi31 lum53 ɕɯ3324
手 指 像 个 字

像教写字一样,

Lengc ndaix byaaic daqluq yiangz ruangh [5]
lɯŋ53 ɖai31 pja:i53 ta24lu24 ji:ŋ11 zu:ŋ33
才 得 走 大路 和 忧伤

才能和你一起走在大路上,

Bail ronl laaux yiangz ruangh.
pai24 zɔn24 la:u31 ji:ŋ11 zu:ŋ33
去 路 大 和 忧伤

和你一起走在大路上。

Genz yieh reeuz mengz yax,
kɯn11 jiə33 ze:u11 mɯŋ11 ja31
上 也 传说 你 厉害

上下都说你厉害,

Lac yieh reeuz mengz xaangh,
la53 jiə33 ze:u11 mɯŋ11 ɕa:ŋ33
下 也 传说 你 老练

上下也说你老练,

Reeuz mengz genl legmaanh dangz gaangl,
ze:u11 mɯŋ11 kɯn24 lɯk33ma:n33 taŋ11 ka:ŋ24
传说 你 吃 辣椒 到 坛

传你吃完一坛辣椒,

Reeuz mengz genl legsaangz dangz ngvih,
ze:u11 mɯŋ11 kɯn24 lɯk33sa:ŋ11 taŋ11 ŋwi33
传说 你 吃 木姜子 到 核子

传你木姜连核吃,

Reeuz mengz gvih lofdianq,
ze:u11 mɯŋ11 kwi3331ti:n24
传说 你 去 罗甸县

传你去罗甸,

Weanl jic henz miz ramh,
vɯ:n24 ʨi53 hɯn11 mi11 zam33
歌 几 晚 不 重复

对歌几晚不重复,

Jic henz bic miz ramh.
ʨi53 hɯn11 pi53 mi11 zam33
几 晚 诗歌 不 重复

对歌几晚不重复。

Genz yieh reeuz dinlfengz mengz dac,
kɯn11 jiə33 ze:u11 tin24fɯŋ11 mɯŋ11 ta53
上 也 传说 手脚 你 打开

上下也说你心灵手巧,

Lac yieh reeuz dinlfengz mengz xus,
la53 jiə33 ze:u11 tin24fɯŋ11 mɯŋ11 ɕu35
下 也 传说 手脚 你 灵巧

上下也说你心灵手巧,

Reeuz mengz gus jic hunz banz eeux,
ze:u11 mɯŋ11 ku35 ʨi53 hun11 pan11 ʔe:u31
传说 你 照顾 几 人 成 家

传你帮了好多人成家,

Reeuz mengz gus jic bux banz raanz,
ze:u11 mɯŋ11 ku35 ʨi53 pu31 pan11 za:n11
传说 你 照顾 几 人 成 家

传你帮了好多人成家,

Gul lengc xuaanz mengz nangh,
ku24 lɯŋ53 ɕwa:n11 mɯŋ11 naŋ33
我 才 寻访 你 坐

我才慕名来坐,

Rauz lengc fangj mengz nangh.
zau11 lɯŋ53 fa:ŋ53 mɯŋ11 naŋ33
我们 才 寻访 你 坐

我才慕名来坐。

Genz yieh reeuz ndagt rinl nix laaux,
kɯn11 jiə33 ze:u11 ɖak35 zin24 ni31 la:u31
上 也 传说 个 石头 这 大

上下也传这个石头大,

Lac yieh reeuz ndagt qyuangx nix nal,
la53 jiə33 ze:u11 ɖak35 ʔju:ŋ31 ni31 na24
下 也 传说 个 山石 这 厚

上下也传这巨石厚,

Byal dais hongz mal ngoh,
pja24 tai35 hɔŋ11 ma24 ŋo33
鱼 从 水塘 来 围观

鱼从四面八方来围观,

Byal dais mbos dais ngaix mal xeeuz,
pja24 tai35 ɓo35 tai35 ŋai31 ma24 ɕe:u11
鱼 从 水井 从 沟渠 来 瞧

从水井、从沟渠里游来看,

Reeuz mengz deengl siylinq leeux dah,
ze:u11 mɯŋ11 te:ŋ2433lin24 le:u31 ta33
传说 你 是 司令 全 河

传你是这个地区的歌手,

Deengl jaucdauz leeux dah.
te:ŋ24 ʨau53tau11 le:u31 ta33
是 头子 全 河

是这个地区的歌王。

Xonz wois xood lo xeeux,
ɕɔn11 voi35 ɕo:t33 lo53 ɕe:u31
句 仆人 结束 了 藤索

我的歌结束了,

Xonz wois leeux lo menl,
ɕɔn11 voi35 le:u31 lo53 mɯn24
句 仆人 结束 了 妹妹

我的歌结束了妹妹,

Weanl bail mengz laaucxaangh,
vɯ:n24 pai24 mɯŋ11 la:u53ɕa:ŋ33
歌 去 你 老师傅

歌请你来接唱,

Weanl bail nuangx laaucxaangh.
vɯ:n24 pai24 nu:ŋ31 la:u53ɕa:ŋ33
歌 去 妹妹 老师傅

请妹妹来接唱。

Dies xos genz laanz max,
tiə35 ɕo35 kɯn11 la:n11 ma31
放 在 上 圈 马

歌放在马圈上,

Dies xos lac laanz waaiz,
tiə35 ɕo35 la53 la:n11 va:i11
放 在 下 圈 水牛

放在牛圈上,

Dies xos nuangx bas gvaail xaangh neh,
tiə35 ɕo35 nu:ŋ31 pa35 kwa:i24 ɕa:ŋ3333
放 在 妹 嘴 聪明 会 想

聪明的妹妹自己去想吧,

Leglunz feax xaangh neh.
lɯk33lun11 fɯə31 ɕa:ŋ3333
幺儿女 别人 会 想

人家小女自己去想吧。

女:

Eedt yiangz eedt xamh moc,
ʔe:t35 ji:ŋ11 ʔe:t35 ɕam33 mo53
茅草 和 茅草 共 根

茅草和茅草同根,

Ngox yiangz ngox xamh saangl,
ŋo31 ji:ŋ11 ŋo31 ɕam33 sa:ŋ24
水竹 和 水竹 共 高

水竹和水竹共生,

Gauldaanl beaz dinl dangs,
kau24ta:n24 pɯə11 tin24 taŋ35
何首乌 编织 脚 凳子

何首乌藤缠凳腿,

Soongl nuangx nangh dangs oix,
so:ŋ24 nu:ŋ31 naŋ33 taŋ35 ʔoi31
两 妹 坐 凳子 甘蔗

俩妹坐在甘蔗凳,

Soongl nuangx nangh dangs jiml,
so:ŋ24 nu:ŋ31 naŋ33 taŋ35 ʨim24
两 妹 坐 凳子 金

俩妹坐在金凳上,

Roxnyiel yingl banzraanz mal yeeuh,
jiŋ24 pan11za:n11 ma24 je:u33
听到 声音 成家 来 邀约

听到成家声音来邀约,

Yingl banzeeux mal yeeuh.
jiŋ24 pan11ʔe:u31 ma24 je:u33
声音 成家 来 邀约

成家声音来邀约。

Nuangx yieh doodt beah xux yingl saangl [6]
nu:ŋ31 jiə33 to:t35 pɯə33 ɕu31 jiŋ24 sa:ŋ24
妹 也 脱 衣服 接 声音 高

妹也把衣迎接你声音,

Gaangl gunz xux yingl uns,
ka:ŋ24 kun11 ɕu31 jiŋ24 ʔun35
打开 围裙 接 声音 嫩

打开围裙迎接你声音,

Xux yingl uns yingl oix mal raanz,
ɕu31 jiŋ24 ʔun35 jiŋ24 ʔoi31 ma24 za:n11
接 声音 嫩 声音 甘蔗 来 家

迎接柔美声音来家里,

Mic yingl raangz dogt riangh,
mi53 jiŋ24 za:ŋ11 tɔk35 zi:ŋ33
不 音 笋子 落 地上

不让好声音落地上,

Mic yingl bix dogt riangh.
mi53 jiŋ24 pi31 tɔk35 zi:ŋ33
不 声音 兄 落 地上

不让哥的声音落地上。

Feaz ngih sis yieh may rauz byax,
fɯə11 ŋi33 si35 jiə33 ma33 zau11 pja31
柕子 二 四 也 妈 我 编织

二十四的柕子我妈编织,

Feaz ngih hac yieh may rauz waangl,
fɯə11 ŋi33 ha53 jiə33 ma33 zau11 va:ŋ24
柕子 二 五 也 妈 我 编织

二十五的柕子我妈编织,

Xux yingl gvaangl [7] doc roh,
ɕu31 jiŋ24 kwa:ŋ24 to53 zo33
接 声音 大爷 都 漏

迎接你的声音都漏,

Jangl yingl bix doc roh.
ʨaŋ24 jiŋ24 pi31 to53 zo33
装 声音 兄 都 漏

装着哥哥的声音都漏。

May nuangx ndaml yingl doc miz rox ndaml yingl,
ma33 nu:ŋ31 ɖam24 jiŋ24 to53 mi11 zo31 ɖam24 jiŋ24
妈 妹妹 种 生姜 都 不 会 种 生姜

妹的妈妈不会种生姜,

Ndaml yingl dogt gogt joic,
ɖam24 jiŋ24 tɔk35 kɔk35 ʨoi53
种 生姜 落 根 芭蕉

把生姜种在芭蕉树下,

Jih noz dadt yieh yoiz,
ʨi3311 tat35 jiə33 joi11
即使 说 割 也 流淌

即使割也流淌,

Jih miz dadt yieh yoiz,
ʨi33 mi11 tat35 jiə33 joi11
即使 不 割 也 流淌

不割也流淌,

May nuangx lix legmbegt doc miz lix goiz,
ma33 nu:ŋ31 li31 lɯk33ɓɯk35 to53 mi11 li31 koi11
妈 妹 生 女儿 都 没 有 女婿

我母有女未有婿,

Lengclix gueh hunz ndoil bins meanh,
lɯŋ53li31 kuə33 hun11 ɖoi24 pin35 mɯ:n33
还有 做 人 空 到 现在

妹仍单身到现在,

Gueh hunz baanx bins meanh.
kuə33 hun11 pa:n31 pin35 mɯ:n33
做 人 陪伴 到 现在

陪伴别人到现在。

May bix ndaml yingl doc xih rox ndaml yingl,
ma33 pi31 ɖam24 jiŋ24 to53 ɕi33 zo31 ɖam24 jiŋ24
妈 兄 种 生姜 都 是 会 种 生姜

哥的妈妈很会种生姜,

Ndaml yingl dogt dieh benh,
ɖam24 jiŋ24 tɔk35 tiə33 pɯn33
种 生姜 落 丛 肥料

把姜种在粪坑里,

Weiqlengc banz yingl uns yingl sianz,
vɯi24lɯŋ53 pan11 jiŋ24 ʔun35 jiŋ24 si:n11
所以 成 声音 嫩 声音 颤抖

所以声音细嫩又悠扬,

Banz yingl sianz dol ruangh,
pan11 jiŋ24 si:n11 to24 zu:ŋ33
成 声音 颤抖 多 忧伤

颤音比我多,

Banz yingl ranx dol ruangh.
pan11 jiŋ24 zan31 to24 zu:ŋ33
成 声音 好 多 忧伤

声音比我好很多。

Buxlaez xeeul mengz ndux,
pu31laɯ11 ɕe:u24 mɯŋ11 ɖu31
谁 和 你 开始

谁和你开始,

Genl dug lux xeeul jais,
kɯn24 tuk33 lu31 ɕe:u24 ʨai35
吃 嫩芽 柳树 和 鸡蛋

吃柳芽炒鸡蛋,

Genl byagtwaih xeeul aail,
kɯn24 pjak35vai33 ɕe:u24 ʔa:i24
吃 折耳根 和 甜酒

吃折耳根拌甜酒,

Haec mengz gvaail ndaix may,
haɯ53 mɯŋ11 kwa:i24 ɖai31 ma33
给 你 聪明 得 妈

让你像妈妈一样聪明,

Saailhoz geangx ndaix may.
sa:i24ho11 kɯ:ŋ31 ɖai31 ma33
喉咙 灵巧 得 妈

像妈妈一样心灵手巧。

May danc has [8] laez ndaix mea bix,
ma33 tan53 ha35 laɯ11 ɖa31 mɯə53 pi31
妈 穿 汉族 哪 得 啦 兄

是哪个好妈妈所生,

May rox laix laez soonl,
ma33 zo31 lai31 laɯ11 so:n24
妈 懂得 礼貌 哪 教

哪个有教养妈妈所教,

Laez xih mengz gah soonl lix niangh,
laɯ11 ɕi33 mɯŋ11 ka33 so:n24 li31 ni:ŋ33
还 是 你 自己 教 还 小

还是小时候自己学会,

Mengz gah rox lix niangh.
mɯŋ11 ka33 zo31 li31 ni:ŋ33
你 自己 知道 还 小

你小时候自己就知道。

May nuangx ndal xaanz doc miz rox ndal xaanz,
ma33 nu:ŋ31 ɖa24 ɕa:n11 to53 mi11 zo31 ɖa24 ɕa:n11
妈 妹 搭 晾台 都 不 知道 搭 晾台

妹的妈妈不会搭晾台,

Ndal xaanz doc miz bail beangl mauc,
ɖa24 ɕa:n11 to53 mi11 pai24 pɯ:ŋ24 mau53
搭 晾台 都 不 去 方向 卯

晾台不去卯方搭,

Ndal xaanz doc miz bail jauc dah,
ɖa24 ɕa:n11 to53 mi11 pai53 ʨau53 ta33
搭 晾台 都 不 去 头 河

不去向阳地方搭,

Weiqlengc das hauxxud miz sianz,
vɯi24lɯk53 ta35 hau31ɕut33 mi11 si:n11
所以 晒 糯米 不 干

所以糯米晒不干,

Weiqlengc das hauxsianl miz saauc,
vɯi24lɯŋ53 ta35 hau31si:n24 mi11 sa:u53
所以 晒 粳米 不 干

所以粳米晒不干,

Weiqlengc nuangx naaih laaux naaih baamz,
vɯi24lɯŋ53 nu:ŋ31 na:i33 la:u31 na:i33 pa:m11
所以 妹 越 大 越 粗鲁

所以妹妹越大越粗鲁,

Weiqlengc weanl jaanglraanz nac meeh,
vɯi24lɯŋ53 vɯ:n24 ʨa:ŋ24za:n11 na53 me33
所以 歌 堂屋 面前 母亲

所以在长辈面前唱歌,

Weanl nac meeh miz lix,
vɯ:n24 na53 me33 mi11 li31
歌 面前 母亲 不 有

对歌不应在母亲面前,

Weanl nac bix miz raaiz,
vɯ:n24 na53 pi31 mi11 za:i11
歌 面前 兄 不 害羞

对歌在兄长面前不知羞,

Lengc lix ndanl nac nal wois xamh,
lɯŋ53 li31 ɖan24 na53 na24 voi35 ɕεm33
还 有 个 脸面 厚 仆人 全部

厚脸全在我身上,

Ndanl bas qvax wois xanh.
ɖan24 pa35 ʔwa31 voi35 ɕεn33
这个 嘴 笨 仆人 全部

粗笨全在我身上。

Deeh bix ndal xaanz doc xih rox ndal xaanz,
te33 pi31 ɖa24 ɕa:n11 to53 ɕi33 zo31 ɖa24 ɕa:n11
父亲 兄 搭 晾台 都 是 知道 搭 晾台

哥哥的父亲会搭晾台,

Ndal xaanz bail beangl mauc,
ɖa24 ɕa:n11 pai24 pɯ:ŋ24 mau53
搭 晾台 去 方向 卯

晾台朝卯方搭,

Ndal xaanz bail jauc dah,
ɖa24 ɕa:n11 pai24 ʨau53 ta33
搭 晾台 去 上游 河

晾台朝向阳的地方搭,

Lengc xih das hauxxud yieh sianz,
lɯŋ53 ɕi33 ta35 hau31ɕut33 jiə33 si:n11
才 有 晒 糯米 也 干

糯米也晒干,

Das hauxxianl yieh saauc,
ta35 hau31si:n24 jiə33 sa:u53
晒 粳米 也 干

粳米也晒干,

Weiqlengc leg naaih laaux naaih gvaail,
vɯi24lɯŋ53 lɯk33 na:i33 la:u31 na:i33 kwa:i24
所以 儿女 慢 大 慢 聪明

儿女越大越聪明,

Xaangh naail rauz raanzdianh,
ɕa:ŋ33 na:i24 zau11 za:n11ti:n33
会 喊 咱 东家

在东家里会向我打招呼,

Xaangh naail nuangx raanzdianh.
ɕa:ŋ33 na:i24 nu:ŋ31 za:n11ti:n33
会 喊 妹 东家

在东家里会喊我妹妹。

Deeh nuangx dos logt doc xih miz rox dos logt,
te33 nu:ŋ31 to35 lɔk35 to53 ɕi33 mi11 zo31 to35 lɔk35
父 妹 打 水车 都 是 不 会 打 水车

妹的父亲不会造水车,

Dos logt deengl genz raanx,
to35 lɔk35 te:ŋ24 kɯn11 za:n31
打 水车 是 上 石板

造的水车立在石板上,

Logt genz raanx miz bans,
lɔk35 kɯn11 za:n31 mi11 pan35
水车 上 石板 不 转

石板上的水车不能转,

Logt gans bans miz bil,
lɔk35 kan35 pan35 mi11 pi24
水车 手柄 转 不 摇摆

手柄卡住无法摇摆,

Weiqlengc haux soongl jil miz fah,
vɯi24lɯŋ53 hau31 so:ŋ24 ʨi24 mi11 fa33
所以 水稻 两 季 不 饱满

两季稻谷不饱满,

Bil soongl meeuz miz fah.
pi24 so:ŋ24 me:u11 mi11 fa33
年 两 季 不 饱满

一年两季稻谷不饱满。

Haux naz jah daail yeeul,
hau31 na11 ʨa33 ta:i24 je:u24
谷子 田 河 死 绿

河边秧苗刚绿就枯死,

Weiqlengc rauz miz reeul nac goy,
vɯi24lɯŋ53 zau11 mi11 ze:u24 na5333
所以 咱们 不 笑 面前 哥

所以我们在哥面前没笑容,

Reeul miz duec nac goy.
ze:u24 mi11 tuə53 na5333
笑 不 灿烂 面前 哥

在哥哥面前笑不出。

Deeh bix dos logt doc xih rox dos logt,
te33 pi31 to35 lɔk35 to53 ɕi33 zo31 to35 lɔk35
父亲 兄 打 水车 都 是 会 打 水车

哥的父亲会造水车,

Dos logt deengl roongh ramx,
to35 lɔk35 te:ŋ24 zo:ŋ33 zam31
打 水车 是 轨迹 水

造的水车立在水流处,

Logt nuxnanx xih bans,
lɔk35 nu31nan31 ɕi33 pan35
水车 揉搓 就 转

轻轻一动水车就转动,

Logt bans damh xih bil,
lɔk35 pan35 tam33 ɕi33 pi24
水车 转 踩 就 摇摆

轻轻一踩水车就摇摆,

Weiqlengc haux soongl jil mengz fah,
vɯi24lɯŋ53 hau31 so:ŋ24 ʨi24 mɯŋ11 fa33
所以 米 两 季 你 饱满

两季稻谷颗粒饱满,

Bil soongl meeuz mengz fah.
pi24 so:ŋ24 me:u11 mɯŋ11 fa33
年 两 季 你 饱满

一年两季稻谷颗粒饱满。

Weiqlengc haux naz jah mengz yeeul,
vɯi24lɯŋ53 hau31 na11 ʨa33 mɯŋ11 je:u24
所以 水稻 田 河 你 绿

所以你河边秧苗绿油油,

Weiqlengc mengz reeul ndil nac ruangh [9]
vɯi24lɯŋ53 mɯŋ11 ze:u24 ɖi24 na53 zu:ŋ33
所以 你 笑 好 面前 忧伤

你在我面前笑得好开心,

Gvaail reeul duec nac ruangh.
kwa:i24 ze:u24 tuə53 na53 zu:ŋ33
聪明 笑 出 面前 忧伤

你在我面前笑得很开心。

Bix hee,
pi31 he53
兄 啊

哥哥啊,

Banh mengz laais daaml laais,
pan33 mɯŋ11 la:i35 ta:m24 la:i35
刚 你 认为 总是 认为

刚刚你总是说,

Laais nauz fih ndaix duh jeebt beenc laez rianz,
la:i35 nau11 fi33 ɖai31 tu33 ʨe:p35 pe:n53 laɯ11 zi:n11
认为 说 没 得 站 块 木板 哪 抖动

说没有踩过哪块木板,

Fih ndaix weanl jic henz laez gvas,
fi33 ɖai31 vɯ:n24 ʨi53 hɯn11 laɯ11 kwa35
没 得 歌 几 夜 了 过

没有唱过几夜歌,

Reeuznoz gul yieh jic beangz has dois leeux, [10]
ze:u1111 ku24 jiə33 ʨi53 pɯ:ŋ11 ha35 toi35 le:u31
传说 我 也 几 地方 汉族 对 完

说我在很多汉族地区对唱过,

Jic beangz qyaix dois sinl,
ʨi53 pɯ:ŋ11 ʔjai31 toi35 sin24
几 地方 布依族 对 尽

在布依族的很多地方对唱过,

Genz yieh reeuznauz menl laaucxaangh,
kɯn11 jiə33 ze:u11nau11 mɯn24 la:u53ɕa:ŋ33
上 也 传说 妹 厉害

上下也说妹厉害,

Reeuznauz nuangx laaucxaangh.
ze:u11nau11 nu:ŋ31 la:u53ɕa:ŋ33
传说 妹妹 擅长

说妹妹我厉害。

Bix hee,
pi31 he53
兄 啊

哥哥啊,

Genz benc reeuz mengz yax,
kɯn11 pɯn53 ze:u11 mɯŋ11 ja31
上 本 传说 你 厉害

上下本传你厉害,

Lac benc reeuz mengz lih,
la53 pɯn53 ze:u11 mɯŋ11 li33
下 本 传说 你 厉害

上下本传你厉害,

Reeuz mengz guehrih miz ral qyas,
ze:u11 mɯŋ11 kuə33zi33 mi11 za24 ʔja35
传说 你 种地 不 找 锄头

传你种地不用锄,

Guehnaz miz ral raaus,
kuə33na11 mi11 za24 zwa:u35
种田 不 找 耙

种田不用耙,

Reeuz mengz bail daaus miz ral xail,
ze:u11 mɯŋ11 pai24 ta:u35 mi11 za24 ɕai24
传说 你 去 回 不 找 犁

传你耕田不用犁,

Benc rox bix dal mbail laaucxaangh,
pɯn53 zo31 pi31 ta24 ɓai24 la:u53ɕa:ŋ33
本 知道 兄 眼睛 迷蒙 厉害

原本知哥很厉害,

Benc rox goy saaml feax laaucxaangh.
pɯn53 zo3133 sa:m24 fɯə31 la:u53ɕa:ŋ33
本 知道 哥 三 别人 厉害

原本知哥很厉害。

Bix hee,
pi31 he53
兄 啊

哥哥啊,

Banh mengz laais daaml laais,
pan33 mɯŋ11 la:i35 ta:m24 la:i35
刚 你 认为 总是 认为

刚你总是说,

Laais nauz genz yieh reeuz gul yax,
la:i35 nau11 kɯn11 jiə33 ze:u11 ku24 ja31
认为 说 上 也 传说 我 厉害

说上下传我很厉害,

Lac yieh reeuz rauz xaangh,
la53 jiə33 ze:u11 zau11 ɕa:ŋ33
下 也 传说 我 厉害

说我很厉害,

Reeuz ngoj genl legmaanh dangz gaangl,
ze:u11 ŋɔ53 kɯn24 lɯk33ma:n33 taŋ11 ka:ŋ24
传说 我 吃 辣椒 整 缸

传我吃完整缸的辣椒,

Genl legsaangz dangz ngvih,
kɯn24 lɯk33sa:ŋ11 taŋ11 ŋwi33
吃 木姜子 整 核

木姜连核一起吃,

Reeuz nuangx gvih lofdianq,
ze:u11 nu:ŋ31 kwi33 lo31ti:n24
传说 妹妹 去 罗甸县

传我在罗甸,

Reeuz nuangx weanl jic henz miz ramh,
ze:u11 nu:ŋ31 vɯ:n24 ʨi53 hɯn11 mi11 zam33
传说 妹妹 歌 几 夜 不 重复

唱歌几晚不重复,

Jic hamh nuangx miz laaul,
ʨi53 ham33 nu:ŋ31 mi11 la:u24
几 夜 妹妹 不 怕

唱歌几晚妹不怕,

Weiqlengc raaiz baoqgaoq [11] mal nangh.
vɯi24lɯŋ53 za:i11 pa:u24ka:u24 ma24 naŋ33
所以 写 报告 来 坐

所以才写报告来坐。

Bix hee,
pi31 he53
兄 啊

哥哥啊,

Genz benc reeuz mengz yax,
kɯn11 pɯn53 ze:u11 mɯŋ11 ja31
上 本 传说 你 厉害

上下本传你厉害,

Lac benc reeuz mengz yax,
la53 pɯn53 ze:u11 mɯŋ11 ja31
下 本 传说 你 厉害

上下本传你厉害,

Reeuz mengz yax lumc ndagt rinlhas,
ze:u11 mɯŋ11 ja31 lum53 ɖak35 zin24ha35
传说 你 厉害 像 这个 鹅卵石

传你像这石头一样光滑,

Reeuz mengz gaangc yiangz byac doc haanl, [12]
ze:u11 mɯŋ11 ka:ŋ53 ji:ŋ11 pja53 to53 ha:n24
传说 你 讲 和 雷神 都 答应

传你和雷神讲话他都应,

Reeuz mengz gaangc yiangz faangz doc deeus,
ze:u11 mɯŋ11 ka:ŋ53 ji:ŋ11 fa:ŋ11 to53 te:u35
传说 你 讲 和 鬼 都 滚

传你和鬼讲话鬼都滚下坡,

Reeuz mengz gaangc yiangz meeuh yiangz xiex doc haanl,
ze:u11 mɯŋ11 ka:ŋ53 ji:ŋ11 me:u33 ji:ŋ11 ɕiə31 to53 ha:n24
传说 你 讲 和 庙 和 神 都 答应

传你和神仙讲话都答应,

Benc reeuz xuz xizlaanl laaucxaangh,
pɯn53 ze:u11 ɕu11 ɕi11la:n24 la:u53ɕa:ŋ33
本 传说 叔 小孩 厉害

本传你厉害,

Benc reeuz goy saaml feax laaucxaangh.
pɯn53 ze:u1133 sa:m24 fɯə31 la:u53ɕa:ŋ33
本 传说 哥 三 别人 厉害

本传哥哥厉害。

Bix hee,
pi31 he53
兄 啊

哥哥啊,

Xaangh dugt qyus donghgaix [13]
ɕa:ŋ33 tuk35 ʔju35 tɔŋ33kai31
匠 竹篾 在 东街

竹匠在东街,

Xaangh faix qyus nazniangl [14]
ɕa:ŋ33 fa31 ʔju35 na11ni:ŋ24
匠 木 在 纳亮

木匠在纳亮,

Mic nauz nuangx saml meanl laaucxaangh,
mi53 nau11 nu:ŋ31 sam24 mɯ:n24 la:u53ɕa:ŋ33
不 讲 妹 心 娴静 厉害

不要说我很厉害,

Mic nauz leglunz feax laaucxaangh.
mi53 nau11 lɯk33lun11 fɯə31 la:u53ɕa:ŋ33
不 讲 幺儿 别人 厉害

不要说妹很厉害。

Bix hee,
pi31 he53
兄 啊

哥哥啊,

Banh mengz laais daaml laais,
pan33 mɯŋ11 la:i35 ta:m24 la:i35
刚 你 认为 总是 认为

刚才你总是说,

Laais nauz genz yieh reeuz dinlfengz rauz dac [15]
la:i35 nau11 kɯn11 jiə33 ze:u11 tin24fɯŋ11 zau11 ta53
认为 说 上 也 传说 手脚 咱 灵巧

上下都传我心灵手巧,

Lac yieh reeuz dinlfengz rauz xus,
la53 jiə33 ze:u11 tin24fɯŋ11 zau11 ɕu35
下 也 传说 手脚 咱 巧

上下也传我聪颖,

Reeuz ngoj gus jic hunz banzeeux,
ze:u11 ŋɔ53 ku35 ʨi53 hun11 pan11ʔe:u31
传说 我 照顾 几 人 成家

说我帮助多少人成家,

Reeuz ngoj gus jic bux banzraanz,
ze:u11 ŋɔ53 ku35 ʨi53 pu31 pan11za:n11
传说 我 照顾 几 人 成家

说我帮助多少人成家,

Weiqlengc xaanz mal nangh,
vɯi24lɯŋ53 ɕwa:n11 ma24 naŋ33
所以 访问 来 坐

所以才慕名来坐,

Goy lengc xuex mal nangh.
33 lɯŋ53 ɕuə31 ma24 naŋ33
哥 才 说 来 坐

哥哥才来和我坐。

Laais nauz genz yieh reeuz ndagt rinl nix laaux,
la:i35 nau11 kɯn11 jiə33 ze:u11 ɖak35 zin24 ni31 la:u31
认为 说 上 也 传说 这个 石头 这 大

说上下也传这个石头大,

Lac yieh reeuz ndagt qyuangx nix nal,
la53 jiə33 ze:u11 ɖak35 ʔju:ŋ31 ni31 na24
下 也 传说 砣 石山 这 厚

上下也传这巨石厚,

Byal dais hongz mal ngoh,
pja24 tai35 hɔŋ11 ma24 ŋo33
鱼 从 水塘 来 围观

鱼从水塘里来围观,

Byal dais mbos dais ngaaix mal xeeuz,
pja24 tai35 ɓo35 tai35 ŋa:i31 ma24 ɕe:u11
鱼 从 水井 从 沟渠 来 瞧

鱼从水井、沟渠里来看,

Reeuz rauz deengl jaucdauz leeux dah.
ze:u11 zau11 te:ŋ24 ʨau53tau11 le:u31 ta33
传说 咱 是 头子 全 河

说我们是整个地区的歌王。

Bix hee,
pi31 he53
兄 啊

哥哥啊,

Byal laaux benc xih jaiz hongz lag,
pja24 la:u31 pɯn53 ɕi33 ʨai11 hɔŋ11 lak33
鱼 大 本 是 喜欢 水塘 深

大鱼本就喜深水,

Byal boongh jaiz xagt yeeul,
pja24 po:ŋ33 ʨai11 ɕak35 je:u24
鱼 鲜艳 喜欢 坎 绿

鱼喜欢绿水,

Rogxeeul jaiz dieh dumh,
zɔk33ɕe:u24 ʨai11 tiə33 tum33
画眉 喜欢 丛 野萢

画眉喜在刺萢丛,

Duezfungh jaiz mbinl saangl,
tuə11fuŋ33 ʨai11 ɓin24 sa:ŋ24
凤凰 喜欢 飞 高

凤凰好高飞,

Roghaansyaangz jaiz raaiz yians,
zɔk33ha:n35ja:ŋ11 ʨai11 za:i11 ji:n35
大雁 喜欢 花 翅膀

大雁喜欢花翅膀,

Xians sis wis dinl mbenl,
ɕi:n35 si35 vi35 tin24 ɓɯn24
飞翔 四 面 脚 天

在天下到处飞翔,

Mengz xaz gul miz weanl lengc nangh,
mɯŋ11 ɕa11 ku24 mi11 vɯ:n24 lɯŋ53 naŋ33
你 嫌弃 我 不 歌 才 坐

你嫌我不会唱你才坐,

Nyangh miz rox lengc nangh.
mi11 zo31 lɯŋ53 naŋ33
姑子 不 会 才 坐

姑姑我不会唱歌才坐。

Bix hee,
pi31 he53
兄 啊

哥哥啊,

Genz yieh reeuz mengz yax,
kɯn11 jiə33 ze:u11 mɯŋ11 ja31
上 也 传说 你 厉害

上下都传你厉害,

Lac yieh reeuz mengz lih,
la53 jiə33 ze:u11 mɯŋ11 li33
下 也 传说 你 厉害

上下都传你厉害,

Reeuz mengz bail rih miz dez honl,
ze:u11 mɯŋ11 pai24 zi33 mi1111 hɔn24
传说 你 去 地 你 带 种子

传你种地不用带种子,

Reeuz mengz byaaic ronl miz reed naamh,
ze:u11 mɯŋ11 pja:i53 zɔn24 mi11 zεt33 na:m33
传说 你 走 路 不 沾 地

传你走路脚底不沾地,

Naamh lac xogt jees leeux,
na:m33 la53 ɕɔk35 ʨe35 le:u31
泥土 下 房 数 完

数完屋檐下的泥土,

Naamh lac eeux jees sinl,
na:m33 la53 ʔe:u31 ʨe35 sin24
泥土 下 家 数 尽

数完门前的泥土,

Genz yieh reeuz nauz jiml [16] laaucxaangh,
kɯn11 jiə33 ze:u11 nau11 ʨim24 la:u53ɕa:ŋ33
上 也 传说 说 金 厉害

上下说你很厉害,

Lac yieh reeuz nauz bix laaucxaangh.
la53 jiə33 ze:u11 nau11 pi31 la:u53ɕa:ŋ33
下 也 传说 说 兄 厉害

上下也说哥哥很厉害。

Bix hee,
pi31 he53
兄 啊

哥哥啊,

Banh mengz laais daaml laais,
pan33 mɯŋ11 la:i35 ta:m24 la:i35
刚 你 认为 总是 认为

刚才你总是说,

Laais nauz jis rudt bangy jis joc,
la:i35 nau11 ʨi35 zut35 paŋ33 ʨi35 ʨo53
认为 说 枝 乔木 帮助 枝 化栲树

说化栲树帮助乔木,

Weanl miz rox xih bangy laauc sail,
vɯ:n24 mi11 zo31 ɕi33 paŋ33 la:u53 sai24
歌 不 懂 就 帮 老 师父

歌不懂就请老师帮,

Xaxnauz bail miz banz rauz yeeuh,
ɕa31nau11 pai24 mi11 pan11 zau11 je:u33
假如 去 不 成 我 喊

若唱不下去我就讲,

Yeeuh miz banz fengz wix,
je:u33 mi11 pan11 fɯŋ11 vi31
喊 不 成 手 指

教不成就用手指,

Fengz wix lumc xeh sel,
fɯŋ11 vi31 lum53 ɕɯ3324
手 指 像 字 字

像写字一样,

Iengc ndaix byaaic daqluq yiangz ruangh,
lɯŋ53 ɖai31 pja:i53 ta24lu24 ji:ŋ11 zu:ŋ33
才 得 走 大路 和 忧伤

才得和我走在大路上,

Bail ronl laaux yiangz ruangh.
pai24 zɔn24 la:u31 ji:ŋ11 zu:ŋ33
去 路 大 和 忧伤

和妹一起走在大路上。

Bix hee,
pi31 he53
兄 啊

哥哥啊,

Bangy nuangx nac bangy rinl,
paŋ33 nu:ŋ31 na53 paŋ33 zin24
帮助 妹 不如 帮助 石头

帮妹不如帮石头,

Bangy menl nac bangy raanx,
paŋ33 mɯn24 na53 paŋ33 za:n31
帮助 妹妹 不如 帮助 石板

帮妹不如帮石板,

Bangy rinl doc ndaix aanx,
paŋ33 zin24 to53 ɖai31 ʔa:n31
帮助 石头 都 得 靠

帮石头还得依靠,

Bangy raanx doc ndaix ingl,
paŋ33 za:n31 to53 ɖai31 ʔiŋ24
帮助 石板 都 得 靠

帮石板还得依靠,

Mengz mal bangy dueznuangx gvaanghgunl bius xingh,
mɯŋ11ma24 paŋ33 tuə11nu:ŋ31 kwa:ŋ33kun24 piu35 ɕiŋ33
你 来 帮 妹妹 光棍 没 一点

你来帮我什么都没有,

Bangy gaais nyangh saaml feax bius xingh.
paŋ33 ka:i35 sa:m24 fɯə31 piu35 ɕiŋ33
帮助 这 姑姑 三 别人 没 一点

帮妹什么都没有。

Nac mengz bangy bux genz banz nac,
na53 mɯŋ11 paŋ33 pu31 kɯn11 pan11 na53
不如 你 帮助 人 上 成 面子

不如你帮其他人还有面子,

Bangy bux lac banz mingz,
paŋ33 pu31 la53 pan11 miŋ11
帮 人 下 成 名

帮其他人还有名声,

Xaxnauz bangy dueznuangx gvaanghgunl waaih xoh,
ɕa31nau11 paŋ33 tuə11nu:ŋ31 kwa:ŋ33kun24 va:i33 ɕo33
如果 帮 妹妹 光棍 坏 名

若帮妹坏你名声,

Bangy duezmenl miz eeux waaih xoh.
paŋ33 tuə11mɯn24 mi11 ʔe:u31 va:i33 ɕo33
帮 妹妹 不 家 坏 名声

帮我坏你名声。

Bix hee,
pi31 he53
兄 啊

哥哥啊,

banh mengz laais daaml laais,
pan33 mɯŋ11 la:i35 ta:m24 la:i35
刚 你 认为 总是 认为

刚你总是说,

Laais nauz haadtnix roongh bazlil,
la:i35 nau11 ha:t35ni31 zo:ŋ33 pa11li24
认为 说 今早 亮 蒙蒙

说今早天刚亮,

Nuangx mal nuangx miz suans xez ndil os eeux,
nu:ŋ31 ma24 nu:ŋ31 mi11 su:n35 ɕɯ11 ɖi24 ʔo35 ʔe:u31
妹 来 妹 不 算 时 好 出 家

妹我没算时辰出门,

Nuangx mal nuangx miz suans xez jeeuc os dul,
nu:ŋ31 ma24 nu:ŋ31 mi11 su:n35 ɕɯ11 ʨe:u53 ʔo35 tu24
妹 来 妹 不 算 时 好运 出 门

妹我没有算时辰出屋,

Byaaic bungz sul sezguiy, [17]
pja:i53 puŋ11 su2411kui33
走 遇到 你们 吃亏

我们遇到你们吃亏,

Mal bungz bix sezguiy.
ma24 puŋ11 pi3111kui33
来 遇到 兄 吃亏

我们遇到哥吃亏了。

Nuangx mal nuangx yieh suans xez ndil os eeux,
nu:ŋ31 ma24 nu:ŋ31 jiə33 su:n35 ɕɯ11 ɖi24 ʔo35 ʔe:u31
妹 来 妹 也 算 时辰 好 出 家

妹出门也算好了时辰,

Suans xez jeeuc os dul,
su:n35 ɕɯ11 ʨe:u53 ʔo35 tu24
算 时辰 好运 出 门

算好时辰才出门,

Xaanghis byaaic yiangz sul daans ruangh,
ɕa:ŋ33ʔi35 pja:i53 ji:ŋ11 su24 ta:n35 zu:ŋ33
故意 走 和 你们 摆谈 伤心

有意和你们谈伤心事,

Mal yiangz bix daans ruangh.
ma24 ji:ŋ11 pi31 ta:n35 zu:ŋ33
来 和 兄 摆谈 伤心

来和哥哥摆谈伤心事。

Gaais ngoj suans xez ndil doc seeuc,
ka:i35 ŋɔ53 su:n35 ɕɯ11 ɖi24 to53 se:u53
这 我 算 时 好 都 少

我算好时辰都欠妥,

Suans xez jeeuc doc byaad,
su:n35 ɕɯ11 ʨe:u53 to53 pja:t33
算 时 好运 都 滑

算好时辰都错过,

Soongl rauz mingh gah haamx lengc ndaix dungxbungz,
so:ŋ24 zau11 miŋ33 ka33 ha:m31 lɯŋ53 ɖai31 tuŋ31puŋ11
两 我们 命 自 闭合 才 得 相遇

我们八字相合才相遇,

Banzhenz ndil lengc ndaix dungx nangh,
pan11hɯn11 ɖi24 lɯŋ53 ɖai31 tuŋ31 naŋ33
做梦 好 才 得 一起 坐

好梦才能坐在一起,

Miz nyil haanx ndaix nangh.
mi11 ha:n31 ɖai31 naŋ33
不 用 函约 得 坐

不用预约都能坐一起。

Bix xih ndael jos laez roh jos,
pi31 ɕi33 ɖaɯ24 ʨo35 laɯ11 zo33 ʨo35
兄 是 内 朝门 还是 外 朝门

哥哥在朝门内还是朝门外,

Ndeal xiangz laez roh xiangz,
ɖaɯ24 ɕi:ŋ11 laɯ11 zo33 ɕi:ŋ11
内 墙 还是 外 墙

在墙内还是墙外,

Ndael jos goc xih yiangz,
ɖaɯ24 ʨo35 ko53 ɕi33 ji:ŋ11
内 朝门 就 是 和

朝门内就和你坐一起,

Roh xiangz gul xih ieh.
zo33 ɕi:ŋ11 ku24 ɕi33 ʔiə33
外 墙 我 就 算

在墙外我就算了。

Bix hee,
pi31 he53
兄 啊

哥哥啊,

Laaul xih mal mal raus sossag baangxdah,
la:u24 ɕi33 ma24 ma24 zau35 so35sak33 pa:ŋ31ta33
怕 是 狗 来 叫 洗衣服处 河畔

怕是狗到河边洗衣处叫,

Mal mal raus sossag baangx hongz,
ma24 ma24 zau35 so35sak33 pa:ŋ31 hɔŋ11
狗 来 叫 洗衣服处 旁边 水潭

狗到水边洗衣处叫,

Laaul jiej dongz [18] mal yuamh,
la:u24 ʨiε53 tɔŋ11 ma24 ju:m33
怕 姐 老庚 来 跟踪

怕你妻子来跟踪,

Laaul baz bix mal yuamh.
la:u24 pa11 pi31 ma24 ju:m33
怕 妻子 兄 来 跟踪

怕哥哥妻子来跟踪。

Laaul deel mal yuamh dangz reegt ros,
la:u24 te24 ma24 ju:m33 taŋ11 zεk35 zo35
怕 她 来 跟踪 到 旁 屋檐

怕她跟踪到屋檐下,

Mal yuamh dangz reegt raanz.
ma24 ju:m33 taŋ11 zεk35 za:n11
来 跟踪 到 旁 家

跟踪到屋旁。

Nac mengz songs deel daausbail eeux,
na53 mɯŋ11 sɔŋ35 te24 ta:u35pai24 ʔe:u31
不如 你 送 她 回去 家

不如你先送她回家,

Songs deel daausbail raanz,
sɔŋ35 te24 ta:u35pai24 za:n11
送 她 回去 家

送她回家去,

Songs deel gvas soongl gungx saaml baanz,
sɔŋ35 te24 kwa35 so:ŋ24 kuŋ31 sa:m24 pa:n11
送 她 过 两 角 三 平路

送她走过三弯两路,

Lengc xih daausmal waanz xonz weanl xoixruangh,
lɯŋ53 ɕi33 ta:u35ma24 va:n11 ɕɔn11 vɯ:n24 ɕoi31zu:ŋ33
才 (助词) 转来 还 句 歌 妹妹

才转来回应我的歌,

Daausmal waanz xonz bic xoixruangh.
ta:u35ma24 va:n11 ɕɔn11 pi53 ɕoi31zu:ŋ33
转来 还 句 诗 妹妹

转来回应妹的歌。

Bix hee,
pi31 he53
兄 啊

哥哥啊,

Laaul mengz reegt raanz lix ramx mbos,
la:u24 mɯŋ11 zεk35 za:n11 li31 zam31 ɓo35
怕 你 旁 屋 有 水 井

怕你家旁有井水,

Reegt siec lix ramx qyaml,
zεk35 siə53 li31 zam31 ʔjam24
旁 房檐 有 水 隐瞒

屋檐下有隐藏的水源,

Lix bux gaml bux hah,
li31 pu31 kam24 pu31 ha33
有 人 拿 人 限制

有人管住你,

Lix bux hah bux deaz,
li31 pu31 ha33 pu31 taɯ11
有 人 限制 人 守护

有人守护你,

Nacndaix gul deeuz raanz miz nangh,
na53ɖai31 ku24 te:u11 za:n11 mi11 naŋ33
不如 我 离开 家 不 坐

不如我离开这里不坐了,

Rauz bius daamc miz nangh.
zau11 piu35 ta:m53 mi11 naŋ33
咱们 没 胆子 不 坐

我们没胆干脆不坐了。

Laaul mengz baiz mal dais dieh roomc,
la:u24 mɯŋ11 pai11 ma24 tai35 tiə33 zo:m53
怕 你 时 来 走 丛 蓝靛

怕你从蓝靛丛中来,

Baiz dauc ndoonx lac xaanz,
pai11 tau53 ɖo:n31 la53 ɕa:n11
时 回 弯腰 下 晾台

弯腰从晾台中回去,

Laaul mengz mal myaec raanz roxheeh,
la:u24 mɯŋ11 ma24 mjaɯ53 za:n11 zo31he33
怕 你 来 不让 家 知道

怕你来时不让家里知,

Mal myaec boh jings meeh mengz rox,
ma24 mjaɯ53 po33 ʨiŋ35 me33 mɯŋ11 zo31
来 不让 父 和 母 你 知道

来时不让父母知,

Mal myaec boh jings meeh mengz ranl,
ma24 mjaɯ53 po33 ʨiŋ35 me33 mɯŋ11 zan24
来 不让 父 和 母 你 见

不让你父母亲看见,

Laaul mengz fad yiangz ganl xos xumh,
la:u24 mɯŋ11 fat33 ji:ŋ11 kan24 ɕo35 ɕum33
怕 你 带子 和 头帕 放 包

带子头帕混装包,

Ganl yiangz haaiz xos xumh.
kan24 ji:ŋ11 ha:i11 ɕo35 ɕum33
头帕 和 鞋子 放 包

头帕和鞋混装包。

Xos xumh leeux lengc mal,
ɕo35 ɕum33 le:u31 lɯŋ53 ma24
放 包 完 才 来

全部装在包里才出来,

Mengz xincjal laez fih,
mɯŋ11 ɕin53ʨa24 laɯ11 fi33
你 请假 了 没

敢问你请假了没有,

Haail fengz haec laez fih.
ha:i24 fɯŋ11 haɯ53 laɯ11 fi33
开 手 给 了 没

松开手让你出来没有。

Laaul mengz dingz mal dingz ganhyis,
la:u24 mɯŋ11 tiŋ11 ma24 tiŋ11 kan33ji35
怕 你 一边 来 一边 着急

怕你边来边着急,

Laaul mengz lix bux soonl haaus nis,
la:u24 mɯŋ11 li31 pu31 so:n24 ha:u35 ni35
怕 你 有 人 教 话 小

怕有人教你悄悄话,

Lix bux jis haaus ndil,
li31 pu31 ʨi35 ha:u35 ɖi24
有 人 寄 话 好

有人捎好话,

Leeuxboz nyil mal yueh,
le:u3111 ma24 juə33
大家 商量 来 欺骗

大家商量来骗我,

Nyil hozdungx mal yueh.
11tuŋ31 ma24 juə33
商量 合意 来 欺骗

一起商量来骗我。

Laezxih lix bux danc beah dungx xamh xaaiz,
laɯ11ɕi33 li31 pu31 tan53 pɯə33 tuŋ31 ɕam33 ɕa:i11
还是 有 人 穿 衣服 共 一起 裁量

还是衣服有人帮你裁,

Danc haaiz dungx xamh huns,
tan53 ha:i11 tuŋ31 ɕam33 hun35
穿 鞋子 共 一起 鞋样

穿鞋有人帮你做,

Degt reel rungs xac byal,
tɯk35 ze24 zuŋ35 ɕa53 pja24
放 拦网 串 等 鱼

撒网等着鱼上钩,

Laaul mengz ranl rauz qvax xih yueh,
la:u24 mɯŋ11 zan24 zau11 ʔwa31 ɕi33 juə33
怕 你 见 咱们 笨 是 欺骗

怕你见我笨就骗,

Ranl nuangx qvax xih yueh.
zan24 nu:ŋ31 ʔwa31 ɕi33 juə33
见 妹妹 笨 就 欺骗

看见妹妹笨就骗。

Dies xos jis hauxweangc,
tiə35 ɕo35 ʨi35 hau31vɯ:ŋ53
放 在 枝 小米

歌放在小米枝,

Dies xos jinx hauxyaangz,
tiə35 ɕo35 ʨin31 hau31ja:ŋ11
放 在 捆 高粱

放在高粱枝,

Dies xos sul banzraanz gah neh,
tiə35 ɕo35 su24 pan11za:n11 ka3333
放 在 你们 成家 自己 想

让你们自己去想吧,

Dies xos goy banzeeux gah neh.
tiə35 ɕo3533 pan11ʔe:u31 ka3333
放 在 哥 成家 自己 想

让哥哥自己去想吧。


[1] jauc dah:并非是河的上游,而是泛指向阳的地方。

[2] basbungl:坎碰,寨名。在布依族weanl对唱中,歌师们常常用自己生长的寨名来代指自己,有的以自己的名字来做限定语,代指“我”。

[3] basfangz:高车寨,地名,在望谟县城边。

[4] weangzmux:望谟县。

[5] ruangh:忧伤,伤心,这里代指对方“你”。

[6] doodt beah xux yingl saangl:用衣服来迎接(装)你的声音。为什么是要用“衣服”来迎接?在布依族文化中,“衣服”被当成一种珍贵的东西,用“衣服”装,是视若珍宝,也是对对方的尊重。

[7] gvaangl:与汉语“官”音近,“大爷”“官大爷”的意思,是女子在对歌时候,用来对对方男子的尊称。

[8] has:汉族;danc has:穿着汉族的衣服。字面上是家境殷实,能穿上汉族的衣服,深层意思是母亲见过很多世面,眼界宽,才培养出如此聪明的儿子。

[9] ruangh:忧伤,此处代指“我”。用“ruangh”而不用“gul”“nuangx”,是为了形成强烈对比。下句亦同。

[10] 本句意思是见过世面很多,到过汉族地方对唱过,对歌经历丰富。

[11] baoqgaoq:报告,此处为借汉词汇。

[12] 此句说明其能通神明。下文两句亦同。

[13] donghgaix:东街,寨名。

[14] nazniangl:纳亮,寨名。

[15] dac(粗)及下句的xus(笨)两句都是正话反说,应该合起来理解:心灵手巧之意。

[16] jiml:金子,这里是对对方的尊称。

[17] 此句理解为:妹妹出门没算好时辰出门,遇到哥哥,而觉得吃亏。如果运气好,出门算好时辰,就不会遇到哥哥了。这是布依族对歌中常用的尊重对方、自我贬低的谦卑态度。在表达上女方先叙述之前男子唱的内容(引述),然后再来反驳。

[18] jiej dongz:同年姐;dongz:老庚;gueh dongz:打老庚。在布依族中,志趣相投的人,常常结拜为好兄弟,逢年过节,都要去拜年。第一年,由先提出结拜的人去对方家,拿起酒、肉、鸡、猪脚等,带起亲戚朋友等人去。第二年,对方回拜;第三年再去拜。来往拜三年。这里代指男子的妻子,委婉表达。

布依民歌荟萃:布依文、汉文·大调民歌