四 第四朗
男: | |
Gaisganl hanl dais xagt laez dauc, | 公鸡叫声从何处传来, |
Rogrees hanl dais maux laez mal, | 鸟声从哪座山堡传来, |
Hanl doongcxax doongcxah, | 声音又大又好听, |
Doongcxax xih daux sianl mas, | 响遍整个果园, |
Doongcxah xih dogt sianl yingl, | 响遍整个姜园, |
Roxnyiel yingl banzraanz mal yeeuh, | 听到成家的你来邀约, |
Yingl banzeeux mal yeeuh. | 成家的你来邀约。 |
Yingl mal yeeuh dangz bix, | 来邀约到哥, |
Yingl mal yeeuh dangz gul, | 来邀约到我, |
Goy xih ganl genz jauc dogt lux, | 哥的头帕如柳絮般飘落, |
Doodt beah xux yingl saangl, | 脱衣迎接你明亮的声音, |
Gaangl gunz xux yingl uns, | 张开围腰迎接你柔美的声音, |
Xux yingl uns jings yingl oix mal raanz, | 迎接柔美声音到家里, |
Myaec yingl naangz dogt riangh, | 不让小姐声音落地上, |
Myaec yingl nuangx dogt riangh. | 不让妹妹声音落地上。 |
Feaz saaml sis xih may wois byax, | 三十四的柕子是母亲编织, |
Feaz saaml hac xih may wois waangl, | 三十五的柕子是母亲编织, |
Jangl yingl nuangx jings yingl naangz yieh roh, | 装公主的声音也漏掉, |
Roh xih bix fengz daaiz, | 一漏哥哥马上用手接, |
Myaec yingl gvaail dogt riangh, | 不让你的声音落地上, |
Myaec yingl nuangx dogt riangh. | 不让妹的声音落地上。 |
May nuangx xih ndaml yingl doc xih rox ndaml yingl, | 妹的母亲都会种生姜, |
Ndaml yingl dogt dieh benh, | 生姜种在粪堆上, |
Banz yingl uns yingl sianz, | 妹的声音柔嫩又微颤, |
Yingl mengz sianz ndaix may, | 你动听的声音得遗传, |
Sianz yingl lumc ndaix may. | 你声音得妈妈的遗传。 |
May goy ndaml yingl doc miz rox ndaml yingl, | 我母亲不会种生姜, |
Ndaml yingl dogt dieh raaux, | 把生姜种在草丛里, |
Banz yingl laaux yingl jaail, | 所以我的声音才粗老, |
Yingl miz laail gaadt doonh, | 声音不流畅, |
Yingl miz boongh lumc saaux, | 声音不如晾衣竿圆润, |
Yingl miz saauc lumc yianz, | 声音无二胡那样明亮, |
Yingl miz sianz lumc ruangh, | 不像妹妹声音那么柔嫩, |
Yingl miz ndaix lumc ruangh. | 没有妹妹声音那样动听。 |
May goy xih ndal xaanz doc miz rox ndal xaanz, | 我的母亲不会搭晾台, |
Ndal xaanz doc miz bail baaih beangl mauc, | 不去卯方搭晾台, |
Doc miz bail jauc dah, | 不去向阳地方搭, |
Lengcxih das hauxxud miz sianz, | 所以糯米晒不干, |
Das hauxxiaml miz saauc, | 晒粳米不干, |
Leg naaih laaux naaih baamz, | 儿子越大越粗鲁, |
Weanl jaanghraanz nac meeh, | 在屋里当长辈面唱歌, |
Miz lumc may nuangx xih ndal xaanz doc xih rox ndal xaanz, | 不像妹的母亲会搭台, |
Ndal xaanz bail baaih beangl mauc, | 搭台向卯方, |
Ndal xaanz bail jauc dah
[1]
, | 朝着向阳地方搭, |
Das hauxxud yieh sianz, | 晒糯米也干, |
Das hauxxiaml yieh saauc, | 晒粳米也干, |
Leg naaih laaux naaih gvaail, | 儿女越大越聪明, |
Xaangh naail rauz raanzdianh, | 在东家会喊我, |
Xaangh naail bix raanzdianh. | 在东家会喊哥。 |
Deeh bix dos logt doc xih miz rox dos logt, | 我父亲不会做水车, |
Dos logt deengl genz rinl, | 把水车建在石头上, |
Dos jimz deengl genz raanx, | 钳子钉在石板上, |
Logt daail gaamx miz bans, | 栅栏卡住不转动, |
Logt daail nganh miz bil, | 木柄卡住不摇摆, |
Haux soongl jil miz fah, | 两季水稻不饱满, |
Bil soongl meeuz miz fah. | 一年两季水稻不饱满。 |
Haux naz jah miz jungl, | 田里的谷子没有重量, |
Bix basbungl
[2]
leeux ruangh, | 哥哥真的很伤心, |
Goy saaml feax leeux ruangh. | 人家的三哥真伤心。 |
Deeh nuangx dos logt rox dos logt, | 妹的父亲会造水车, |
Dos logt deengl roongh ramx, | 把水车建在水流处, |
Logt dalganx xih bans, | 水车不停地转动, |
Logt ans bans xih bil, | 轻轻一推就摇摆, |
Weiqlengc haux soongl jil mengz fah, | 你双季的水稻颗粒饱满, |
Bil soongl meeuz mengz fah, | 一年两季的水稻颗粒饱满, |
Naz jah mengz yieh yeeul, | 河边水田的稻谷绿油油, |
Gueh meeuz yieh xunl jis, | 种田顺应农时, |
Gueh rih yieh deengl aanl, | 种地在山谷, |
Mengz miz mbaanl lumc goh, | 你不像我那么糟糕, |
Mengz miz mbax lumc goh. | 不像哥哥我那么糟糕。 |
Laais nauz bix dais baaihlaez mal, | 说哥哥从哪里来, |
Bolal laez dazlongh, | 红岩还是打龙, |
Dazlongh laez bolal, | 是打龙还是红岩, |
Xaaml rauz dianl haec menl roxheeh, | 请我告知你, |
Nauz haec nuangx roxheeh. | 讲给妹妹你知道。 |
Goy dais eeux goy saanl, | 哥哥我从家里来, |
Goy dais raanz goy dauc, | 哥哥我从家里来, |
Goy dais eeux goy dangz, | 从我家里来, |
Basfangz
[3]
reeux weangzmux
[4]
, | 高车杂望谟, |
Hauc jeexmauc jeexrux jaanglgaail, | 赶兔场赶鸡场, |
Gvaail deengl hunz senxjih, | 我是城区人, |
Senxjih guanc basbungl, | 城区管辖坝碰寨, |
Gul deengl hunz dah niangh, | 我是小溪人, |
Geac goy xih haux naz saangl xiangx mac, | 高山米把我养大, |
Jac naz dams xiangx hoz, | 田里矮秧养活我, |
Bix basbungl lengc ruangh, | 哥哥我才伤心, |
Goy saaml feax lengc ruangh. | 人家三哥才伤心。 |
Hamhnix goy xih mingh ndil waanz mingh ndil, | 今晚我命好, |
Mingh ndil bungz ndosqyas haail guehmbeenx, | 遇到染米花连片开放, |
Daanghheenc haail guehbil, | 迎春花连年盛开, |
Mingh ndil bungz hamh doh, | 命好才见到一夜, |
Laaul mengz haadtnix roongh bazlil, | 怕你今早天一亮, |
Nuangx xih mal miz suans xez ndil os eeux, | 你没算好时辰就出门, |
Mal miz suans xez jeeuc os raanz, | 没有算好时辰就出屋, |
Mal bungz xuz xizlaanl sezguiy, | 你遇到我吃亏, |
Bungz geac goy saaml feax sezguiy. | 遇到人家三哥你吃亏。 |
Goy xih haadtnix roongh bazlil, | 哥今早天一亮, |
Miz xac suans xez ndil os eeux, | 不用算好时辰出家门, |
Suans xez ndil doc lengc lix seeuc, | 算好时辰都欠妥, |
Suans xez jeeuc doc lengc lix byaad, | 算好时辰都会错, |
Hamhnix mingh gah haab lengc ndaix dungxbungz, | 今晚命运相合才相遇, |
Mingh ndil rauz ndaix nangh, | 命好我们才得坐一起, |
Mingh ndil bix ndaix nangh. | 命好哥哥才得坐一起。 |
Xab wois laaux saauh wois, | 自从我长大到现在, |
Fih ndaix weanl jic henz laez gvas, | 没有唱过几夜歌, |
Gah mengz jic beangz has dois leeux, | 唯你汉族都唱遍, |
Jic beangz has dois singl, | 多少汉族都对过, |
Genz reeuz jiml laaucxaangh, | 上下都说你是老歌师, |
Goy xih jay jianj doc miz rox, | 我加减都不会, |
Suanqpanf yieh miz suf, | 算盘也不熟, |
Duf suq yieh miz bianh, | 算数也不快, |
Ximl mengz yiangh lumc hunz jaanglsenj, | 看你像省城里的人, |
Liec lumc bux jaanglgaail, | 看你像是大街上的人, |
Reeuz mengz sel majlef jinydungy, | 传你精通马列书, |
Heeh mengz doh gauyzungy laez daqxiof, | 不知你高中还是大学, |
Xaaml mengz boz haec gul roxheeh, | 求你分给我知道, |
Soonl haec bix roxheeh. | 教给我知道。 |
Goy xih hamhnix jol ndaix jis rudt bangy jis joc, | 今晚感谢乔木得化栲树助, |
Buxhoc bangy buxndil, | 穷人得到富人帮, |
Jicsiz gul ndaix bangy, | 我幸有你来帮, |
Jicsiz bix ndaix bangy. | 哥哥幸有你来帮。 |
Goy xih jis rudt bangy jis joc, | 哥好比乔木得化栲树帮, |
Weanl miz rox xih bangy laaucsail, | 我不懂请老师帮, |
Xaxnauz bail miz banz mengz yeeuh, | 若我唱不下去你就拉, |
Yeeuh miz banz fengz wix, | 拉不成就用手指, |
Fengz wix lumc xeh sel, | 像教写字一样, |
Lengc ndaix byaaic daqluq yiangz ruangh
[5]
, | 才能和你一起走在大路上, |
Bail ronl laaux yiangz ruangh. | 和你一起走在大路上。 |
Genz yieh reeuz mengz yax, | 上下都说你厉害, |
Lac yieh reeuz mengz xaangh, | 上下也说你老练, |
Reeuz mengz genl legmaanh dangz gaangl, | 传你吃完一坛辣椒, |
Reeuz mengz genl legsaangz dangz ngvih, | 传你木姜连核吃, |
Reeuz mengz gvih lofdianq, | 传你去罗甸, |
Weanl jic henz miz ramh, | 对歌几晚不重复, |
Jic henz bic miz ramh. | 对歌几晚不重复。 |
Genz yieh reeuz dinlfengz mengz dac, | 上下也说你心灵手巧, |
Lac yieh reeuz dinlfengz mengz xus, | 上下也说你心灵手巧, |
Reeuz mengz gus jic hunz banz eeux, | 传你帮了好多人成家, |
Reeuz mengz gus jic bux banz raanz, | 传你帮了好多人成家, |
Gul lengc xuaanz mengz nangh, | 我才慕名来坐, |
Rauz lengc fangj mengz nangh. | 我才慕名来坐。 |
Genz yieh reeuz ndagt rinl nix laaux, | 上下也传这个石头大, |
Lac yieh reeuz ndagt qyuangx nix nal, | 上下也传这巨石厚, |
Byal dais hongz mal ngoh, | 鱼从四面八方来围观, |
Byal dais mbos dais ngaix mal xeeuz, | 从水井、从沟渠里游来看, |
Reeuz mengz deengl siylinq leeux dah, | 传你是这个地区的歌手, |
Deengl jaucdauz leeux dah. | 是这个地区的歌王。 |
Xonz wois xood lo xeeux, | 我的歌结束了, |
Xonz wois leeux lo menl, | 我的歌结束了妹妹, |
Weanl bail mengz laaucxaangh, | 歌请你来接唱, |
Weanl bail nuangx laaucxaangh. | 请妹妹来接唱。 |
Dies xos genz laanz max, | 歌放在马圈上, |
Dies xos lac laanz waaiz, | 放在牛圈上, |
Dies xos nuangx bas gvaail xaangh neh, | 聪明的妹妹自己去想吧, |
Leglunz feax xaangh neh. | 人家小女自己去想吧。 |
女: | |
Eedt yiangz eedt xamh moc, | 茅草和茅草同根, |
Ngox yiangz ngox xamh saangl, | 水竹和水竹共生, |
Gauldaanl beaz dinl dangs, | 何首乌藤缠凳腿, |
Soongl nuangx nangh dangs oix, | 俩妹坐在甘蔗凳, |
Soongl nuangx nangh dangs jiml, | 俩妹坐在金凳上, |
Roxnyiel yingl banzraanz mal yeeuh, | 听到成家声音来邀约, |
Yingl banzeeux mal yeeuh. | 成家声音来邀约。 |
Nuangx yieh doodt beah xux yingl saangl
[6]
, | 妹也把衣迎接你声音, |
Gaangl gunz xux yingl uns, | 打开围裙迎接你声音, |
Xux yingl uns yingl oix mal raanz, | 迎接柔美声音来家里, |
Mic yingl raangz dogt riangh, | 不让好声音落地上, |
Mic yingl bix dogt riangh. | 不让哥的声音落地上。 |
Feaz ngih sis yieh may rauz byax, | 二十四的柕子我妈编织, |
Feaz ngih hac yieh may rauz waangl, | 二十五的柕子我妈编织, |
Xux yingl gvaangl
[7]
doc roh, | 迎接你的声音都漏, |
Jangl yingl bix doc roh. | 装着哥哥的声音都漏。 |
May nuangx ndaml yingl doc miz rox ndaml yingl, | 妹的妈妈不会种生姜, |
Ndaml yingl dogt gogt joic, | 把生姜种在芭蕉树下, |
Jih noz dadt yieh yoiz, | 即使割也流淌, |
Jih miz dadt yieh yoiz, | 不割也流淌, |
May nuangx lix legmbegt doc miz lix goiz, | 我母有女未有婿, |
Lengclix gueh hunz ndoil bins meanh, | 妹仍单身到现在, |
Gueh hunz baanx bins meanh. | 陪伴别人到现在。 |
May bix ndaml yingl doc xih rox ndaml yingl, | 哥的妈妈很会种生姜, |
Ndaml yingl dogt dieh benh, | 把姜种在粪坑里, |
Weiqlengc banz yingl uns yingl sianz, | 所以声音细嫩又悠扬, |
Banz yingl sianz dol ruangh, | 颤音比我多, |
Banz yingl ranx dol ruangh. | 声音比我好很多。 |
Buxlaez xeeul mengz ndux, | 谁和你开始, |
Genl dug lux xeeul jais, | 吃柳芽炒鸡蛋, |
Genl byagtwaih xeeul aail, | 吃折耳根拌甜酒, |
Haec mengz gvaail ndaix may, | 让你像妈妈一样聪明, |
Saailhoz geangx ndaix may. | 像妈妈一样心灵手巧。 |
May danc has
[8]
laez ndaix mea bix, | 是哪个好妈妈所生, |
May rox laix laez soonl, | 哪个有教养妈妈所教, |
Laez xih mengz gah soonl lix niangh, | 还是小时候自己学会, |
Mengz gah rox lix niangh. | 你小时候自己就知道。 |
May nuangx ndal xaanz doc miz rox ndal xaanz, | 妹的妈妈不会搭晾台, |
Ndal xaanz doc miz bail beangl mauc, | 晾台不去卯方搭, |
Ndal xaanz doc miz bail jauc dah, | 不去向阳地方搭, |
Weiqlengc das hauxxud miz sianz, | 所以糯米晒不干, |
Weiqlengc das hauxsianl miz saauc, | 所以粳米晒不干, |
Weiqlengc nuangx naaih laaux naaih baamz, | 所以妹妹越大越粗鲁, |
Weiqlengc weanl jaanglraanz nac meeh, | 所以在长辈面前唱歌, |
Weanl nac meeh miz lix, | 对歌不应在母亲面前, |
Weanl nac bix miz raaiz, | 对歌在兄长面前不知羞, |
Lengc lix ndanl nac nal wois xamh, | 厚脸全在我身上, |
Ndanl bas qvax wois xanh. | 粗笨全在我身上。 |
Deeh bix ndal xaanz doc xih rox ndal xaanz, | 哥哥的父亲会搭晾台, |
Ndal xaanz bail beangl mauc, | 晾台朝卯方搭, |
Ndal xaanz bail jauc dah, | 晾台朝向阳的地方搭, |
Lengc xih das hauxxud yieh sianz, | 糯米也晒干, |
Das hauxxianl yieh saauc, | 粳米也晒干, |
Weiqlengc leg naaih laaux naaih gvaail, | 儿女越大越聪明, |
Xaangh naail rauz raanzdianh, | 在东家里会向我打招呼, |
Xaangh naail nuangx raanzdianh. | 在东家里会喊我妹妹。 |
Deeh nuangx dos logt doc xih miz rox dos logt, | 妹的父亲不会造水车, |
Dos logt deengl genz raanx, | 造的水车立在石板上, |
Logt genz raanx miz bans, | 石板上的水车不能转, |
Logt gans bans miz bil, | 手柄卡住无法摇摆, |
Weiqlengc haux soongl jil miz fah, | 两季稻谷不饱满, |
Bil soongl meeuz miz fah. | 一年两季稻谷不饱满。 |
Haux naz jah daail yeeul, | 河边秧苗刚绿就枯死, |
Weiqlengc rauz miz reeul nac goy, | 所以我们在哥面前没笑容, |
Reeul miz duec nac goy. | 在哥哥面前笑不出。 |
Deeh bix dos logt doc xih rox dos logt, | 哥的父亲会造水车, |
Dos logt deengl roongh ramx, | 造的水车立在水流处, |
Logt nuxnanx xih bans, | 轻轻一动水车就转动, |
Logt bans damh xih bil, | 轻轻一踩水车就摇摆, |
Weiqlengc haux soongl jil mengz fah, | 两季稻谷颗粒饱满, |
Bil soongl meeuz mengz fah. | 一年两季稻谷颗粒饱满。 |
Weiqlengc haux naz jah mengz yeeul, | 所以你河边秧苗绿油油, |
Weiqlengc mengz reeul ndil nac ruangh
[9]
, | 你在我面前笑得好开心, |
Gvaail reeul duec nac ruangh. | 你在我面前笑得很开心。 |
Bix hee, | 哥哥啊, |
Banh mengz laais daaml laais, | 刚刚你总是说, |
Laais nauz fih ndaix duh jeebt beenc laez rianz, | 说没有踩过哪块木板, |
Fih ndaix weanl jic henz laez gvas, | 没有唱过几夜歌, |
Reeuznoz gul yieh jic beangz has dois leeux,
[10]
| 说我在很多汉族地区对唱过, |
Jic beangz qyaix dois sinl, | 在布依族的很多地方对唱过, |
Genz yieh reeuznauz menl laaucxaangh, | 上下也说妹厉害, |
Reeuznauz nuangx laaucxaangh. | 说妹妹我厉害。 |
Bix hee, | 哥哥啊, |
Genz benc reeuz mengz yax, | 上下本传你厉害, |
Lac benc reeuz mengz lih, | 上下本传你厉害, |
Reeuz mengz guehrih miz ral qyas, | 传你种地不用锄, |
Guehnaz miz ral raaus, | 种田不用耙, |
Reeuz mengz bail daaus miz ral xail, | 传你耕田不用犁, |
Benc rox bix dal mbail laaucxaangh, | 原本知哥很厉害, |
Benc rox goy saaml feax laaucxaangh. | 原本知哥很厉害。 |
Bix hee, | 哥哥啊, |
Banh mengz laais daaml laais, | 刚你总是说, |
Laais nauz genz yieh reeuz gul yax, | 说上下传我很厉害, |
Lac yieh reeuz rauz xaangh, | 说我很厉害, |
Reeuz ngoj genl legmaanh dangz gaangl, | 传我吃完整缸的辣椒, |
Genl legsaangz dangz ngvih, | 木姜连核一起吃, |
Reeuz nuangx gvih lofdianq, | 传我在罗甸, |
Reeuz nuangx weanl jic henz miz ramh, | 唱歌几晚不重复, |
Jic hamh nuangx miz laaul, | 唱歌几晚妹不怕, |
Weiqlengc raaiz baoqgaoq
[11]
mal nangh. | 所以才写报告来坐。 |
Bix hee, | 哥哥啊, |
Genz benc reeuz mengz yax, | 上下本传你厉害, |
Lac benc reeuz mengz yax, | 上下本传你厉害, |
Reeuz mengz yax lumc ndagt rinlhas, | 传你像这石头一样光滑, |
Reeuz mengz gaangc yiangz byac doc haanl,
[12]
| 传你和雷神讲话他都应, |
Reeuz mengz gaangc yiangz faangz doc deeus, | 传你和鬼讲话鬼都滚下坡, |
Reeuz mengz gaangc yiangz meeuh yiangz xiex doc haanl, | 传你和神仙讲话都答应, |
Benc reeuz xuz xizlaanl laaucxaangh, | 本传你厉害, |
Benc reeuz goy saaml feax laaucxaangh. | 本传哥哥厉害。 |
Bix hee, | 哥哥啊, |
Xaangh dugt qyus donghgaix
[13]
, | 竹匠在东街, |
Xaangh faix qyus nazniangl
[14]
, | 木匠在纳亮, |
Mic nauz nuangx saml meanl laaucxaangh, | 不要说我很厉害, |
Mic nauz leglunz feax laaucxaangh. | 不要说妹很厉害。 |
Bix hee, | 哥哥啊, |
Banh mengz laais daaml laais, | 刚才你总是说, |
Laais nauz genz yieh reeuz dinlfengz rauz dac
[15]
, | 上下都传我心灵手巧, |
Lac yieh reeuz dinlfengz rauz xus, | 上下也传我聪颖, |
Reeuz ngoj gus jic hunz banzeeux, | 说我帮助多少人成家, |
Reeuz ngoj gus jic bux banzraanz, | 说我帮助多少人成家, |
Weiqlengc xaanz mal nangh, | 所以才慕名来坐, |
Goy lengc xuex mal nangh. | 哥哥才来和我坐。 |
Laais nauz genz yieh reeuz ndagt rinl nix laaux, | 说上下也传这个石头大, |
Lac yieh reeuz ndagt qyuangx nix nal, | 上下也传这巨石厚, |
Byal dais hongz mal ngoh, | 鱼从水塘里来围观, |
Byal dais mbos dais ngaaix mal xeeuz, | 鱼从水井、沟渠里来看, |
Reeuz rauz deengl jaucdauz leeux dah. | 说我们是整个地区的歌王。 |
Bix hee, | 哥哥啊, |
Byal laaux benc xih jaiz hongz lag, | 大鱼本就喜深水, |
Byal boongh jaiz xagt yeeul, | 鱼喜欢绿水, |
Rogxeeul jaiz dieh dumh, | 画眉喜在刺萢丛, |
Duezfungh jaiz mbinl saangl, | 凤凰好高飞, |
Roghaansyaangz jaiz raaiz yians, | 大雁喜欢花翅膀, |
Xians sis wis dinl mbenl, | 在天下到处飞翔, |
Mengz xaz gul miz weanl lengc nangh, | 你嫌我不会唱你才坐, |
Nyangh miz rox lengc nangh. | 姑姑我不会唱歌才坐。 |
Bix hee, | 哥哥啊, |
Genz yieh reeuz mengz yax, | 上下都传你厉害, |
Lac yieh reeuz mengz lih, | 上下都传你厉害, |
Reeuz mengz bail rih miz dez honl, | 传你种地不用带种子, |
Reeuz mengz byaaic ronl miz reed naamh, | 传你走路脚底不沾地, |
Naamh lac xogt jees leeux, | 数完屋檐下的泥土, |
Naamh lac eeux jees sinl, | 数完门前的泥土, |
Genz yieh reeuz nauz jiml
[16]
laaucxaangh, | 上下说你很厉害, |
Lac yieh reeuz nauz bix laaucxaangh. | 上下也说哥哥很厉害。 |
Bix hee, | 哥哥啊, |
Banh mengz laais daaml laais, | 刚才你总是说, |
Laais nauz jis rudt bangy jis joc, | 说化栲树帮助乔木, |
Weanl miz rox xih bangy laauc sail, | 歌不懂就请老师帮, |
Xaxnauz bail miz banz rauz yeeuh, | 若唱不下去我就讲, |
Yeeuh miz banz fengz wix, | 教不成就用手指, |
Fengz wix lumc xeh sel, | 像写字一样, |
Iengc ndaix byaaic daqluq yiangz ruangh, | 才得和我走在大路上, |
Bail ronl laaux yiangz ruangh. | 和妹一起走在大路上。 |
Bix hee, | 哥哥啊, |
Bangy nuangx nac bangy rinl, | 帮妹不如帮石头, |
Bangy menl nac bangy raanx, | 帮妹不如帮石板, |
Bangy rinl doc ndaix aanx, | 帮石头还得依靠, |
Bangy raanx doc ndaix ingl, | 帮石板还得依靠, |
Mengz mal bangy dueznuangx gvaanghgunl bius xingh, | 你来帮我什么都没有, |
Bangy gaais nyangh saaml feax bius xingh. | 帮妹什么都没有。 |
Nac mengz bangy bux genz banz nac, | 不如你帮其他人还有面子, |
Bangy bux lac banz mingz, | 帮其他人还有名声, |
Xaxnauz bangy dueznuangx gvaanghgunl waaih xoh, | 若帮妹坏你名声, |
Bangy duezmenl miz eeux waaih xoh. | 帮我坏你名声。 |
Bix hee, | 哥哥啊, |
banh mengz laais daaml laais, | 刚你总是说, |
Laais nauz haadtnix roongh bazlil, | 说今早天刚亮, |
Nuangx mal nuangx miz suans xez ndil os eeux, | 妹我没算时辰出门, |
Nuangx mal nuangx miz suans xez jeeuc os dul, | 妹我没有算时辰出屋, |
Byaaic bungz sul sezguiy,
[17]
| 我们遇到你们吃亏, |
Mal bungz bix sezguiy. | 我们遇到哥吃亏了。 |
Nuangx mal nuangx yieh suans xez ndil os eeux, | 妹出门也算好了时辰, |
Suans xez jeeuc os dul, | 算好时辰才出门, |
Xaanghis byaaic yiangz sul daans ruangh, | 有意和你们谈伤心事, |
Mal yiangz bix daans ruangh. | 来和哥哥摆谈伤心事。 |
Gaais ngoj suans xez ndil doc seeuc, | 我算好时辰都欠妥, |
Suans xez jeeuc doc byaad, | 算好时辰都错过, |
Soongl rauz mingh gah haamx lengc ndaix dungxbungz, | 我们八字相合才相遇, |
Banzhenz ndil lengc ndaix dungx nangh, | 好梦才能坐在一起, |
Miz nyil haanx ndaix nangh. | 不用预约都能坐一起。 |
Bix xih ndael jos laez roh jos, | 哥哥在朝门内还是朝门外, |
Ndeal xiangz laez roh xiangz, | 在墙内还是墙外, |
Ndael jos goc xih yiangz, | 朝门内就和你坐一起, |
Roh xiangz gul xih ieh. | 在墙外我就算了。 |
Bix hee, | 哥哥啊, |
Laaul xih mal mal raus sossag baangxdah, | 怕是狗到河边洗衣处叫, |
Mal mal raus sossag baangx hongz, | 狗到水边洗衣处叫, |
Laaul jiej dongz
[18]
mal yuamh, | 怕你妻子来跟踪, |
Laaul baz bix mal yuamh. | 怕哥哥妻子来跟踪。 |
Laaul deel mal yuamh dangz reegt ros, | 怕她跟踪到屋檐下, |
Mal yuamh dangz reegt raanz. | 跟踪到屋旁。 |
Nac mengz songs deel daausbail eeux, | 不如你先送她回家, |
Songs deel daausbail raanz, | 送她回家去, |
Songs deel gvas soongl gungx saaml baanz, | 送她走过三弯两路, |
Lengc xih daausmal waanz xonz weanl xoixruangh, | 才转来回应我的歌, |
Daausmal waanz xonz bic xoixruangh. | 转来回应妹的歌。 |
Bix hee, | 哥哥啊, |
Laaul mengz reegt raanz lix ramx mbos, | 怕你家旁有井水, |
Reegt siec lix ramx qyaml, | 屋檐下有隐藏的水源, |
Lix bux gaml bux hah, | 有人管住你, |
Lix bux hah bux deaz, | 有人守护你, |
Nacndaix gul deeuz raanz miz nangh, | 不如我离开这里不坐了, |
Rauz bius daamc miz nangh. | 我们没胆干脆不坐了。 |
Laaul mengz baiz mal dais dieh roomc, | 怕你从蓝靛丛中来, |
Baiz dauc ndoonx lac xaanz, | 弯腰从晾台中回去, |
Laaul mengz mal myaec raanz roxheeh, | 怕你来时不让家里知, |
Mal myaec boh jings meeh mengz rox, | 来时不让父母知, |
Mal myaec boh jings meeh mengz ranl, | 不让你父母亲看见, |
Laaul mengz fad yiangz ganl xos xumh, | 带子头帕混装包, |
Ganl yiangz haaiz xos xumh. | 头帕和鞋混装包。 |
Xos xumh leeux lengc mal, | 全部装在包里才出来, |
Mengz xincjal laez fih, | 敢问你请假了没有, |
Haail fengz haec laez fih. | 松开手让你出来没有。 |
Laaul mengz dingz mal dingz ganhyis, | 怕你边来边着急, |
Laaul mengz lix bux soonl haaus nis, | 怕有人教你悄悄话, |
Lix bux jis haaus ndil, | 有人捎好话, |
Leeuxboz nyil mal yueh, | 大家商量来骗我, |
Nyil hozdungx mal yueh. | 一起商量来骗我。 |
Laezxih lix bux danc beah dungx xamh xaaiz, | 还是衣服有人帮你裁, |
Danc haaiz dungx xamh huns, | 穿鞋有人帮你做, |
Degt reel rungs xac byal, | 撒网等着鱼上钩, |
Laaul mengz ranl rauz qvax xih yueh, | 怕你见我笨就骗, |
Ranl nuangx qvax xih yueh. | 看见妹妹笨就骗。 |
Dies xos jis hauxweangc, | 歌放在小米枝, |
Dies xos jinx hauxyaangz, | 放在高粱枝, |
Dies xos sul banzraanz gah neh, | 让你们自己去想吧, |
Dies xos goy banzeeux gah neh. | 让哥哥自己去想吧。 |
[1] jauc dah:并非是河的上游,而是泛指向阳的地方。
[2] basbungl:坎碰,寨名。在布依族weanl对唱中,歌师们常常用自己生长的寨名来代指自己,有的以自己的名字来做限定语,代指“我”。
[3] basfangz:高车寨,地名,在望谟县城边。
[4] weangzmux:望谟县。
[5] ruangh:忧伤,伤心,这里代指对方“你”。
[6] doodt beah xux yingl saangl:用衣服来迎接(装)你的声音。为什么是要用“衣服”来迎接?在布依族文化中,“衣服”被当成一种珍贵的东西,用“衣服”装,是视若珍宝,也是对对方的尊重。
[7] gvaangl:与汉语“官”音近,“大爷”“官大爷”的意思,是女子在对歌时候,用来对对方男子的尊称。
[8] has:汉族;danc has:穿着汉族的衣服。字面上是家境殷实,能穿上汉族的衣服,深层意思是母亲见过很多世面,眼界宽,才培养出如此聪明的儿子。
[9] ruangh:忧伤,此处代指“我”。用“ruangh”而不用“gul”“nuangx”,是为了形成强烈对比。下句亦同。
[10] 本句意思是见过世面很多,到过汉族地方对唱过,对歌经历丰富。
[11] baoqgaoq:报告,此处为借汉词汇。
[12] 此句说明其能通神明。下文两句亦同。
[13] donghgaix:东街,寨名。
[14] nazniangl:纳亮,寨名。
[15] dac(粗)及下句的xus(笨)两句都是正话反说,应该合起来理解:心灵手巧之意。
[16] jiml:金子,这里是对对方的尊称。
[17] 此句理解为:妹妹出门没算好时辰出门,遇到哥哥,而觉得吃亏。如果运气好,出门算好时辰,就不会遇到哥哥了。这是布依族对歌中常用的尊重对方、自我贬低的谦卑态度。在表达上女方先叙述之前男子唱的内容(引述),然后再来反驳。
[18] jiej dongz:同年姐;dongz:老庚;gueh dongz:打老庚。在布依族中,志趣相投的人,常常结拜为好兄弟,逢年过节,都要去拜年。第一年,由先提出结拜的人去对方家,拿起酒、肉、鸡、猪脚等,带起亲戚朋友等人去。第二年,对方回拜;第三年再去拜。来往拜三年。这里代指男子的妻子,委婉表达。