搜索
  登录

目录

兄弟分家
所属图书:《苗族民间文学经典作品选读:中部方言:苗、汉对照》 出版日期:2015-05-01文章字数:字

兄弟分家

Ob Jid Dax Cait Zaid

Denx hxib,maix ob jid dax cait zaid,dail dial vas hvib,nenx ghax ed dail ninx,dad dail dlad diot dail ut.

从前,有两兄弟分家,哥哥贪心,他就要水牛,拿狗给弟弟。

Leit dongd lol,dail ut ghax khaid ib daif gad bongx,yangl dlad dax mongl kab lix. Nenx kheib kab diot dail dlad ak vut yangx,dail dlad ax mongl,nenx ghax deif ib laib gad bongx dax mongl dangl denx,dail dlad ghax guf wud dax mongl dangl denx,deif mongl deif dax,ib hnaib seix kab jangx ib laib lix hlieb hlieb.

到干活的季节,弟弟就包一袋饭团,带着狗去犁田。他给狗拴好犁,狗不走,他朝前扔一个饭团,狗就朝前扑过去。扔去扔来,一天也能犁成一丘大田。

Dail dial hxid dail ut dad dail dlad kab lix bix nenx dad dail ninx kab lix dail hvit not,ib nenk seix ax mais hvib,nenx nais dail ut hot:“Mongx ait deis dad dlad seix kab jangx lix ut?”

哥哥见弟弟用狗犁田比他用牛犁田还快得多,就问:“弟弟,你怎么用狗也能犁成田?”

Dail ut xangs hot:“Wil khaid ib daif gad bongx,hangd dail dlad ax mongl yel nend,wil ghax deif ib laib gad bongx dax mongl dangl denx,dail dlad ghax guf wud dax mongl dangl denx nongx gad,deif mongl deif dax,ghax kab jangx hot.”

弟弟告诉说:“我包一袋饭团,要是狗不走呢,我朝前扔一个饭团,狗就朝前扑过去吃饭,扔去扔来,就犁成了。”

“Ait nend,mongx baib wil ed mongl kab ib hnaib yet ut.”

“那么,你把狗借给我去犁一天吧,弟弟。”

“Mongx ed mongl mangf.”

“你用嘛。”

Hnaib dangl ghangb,dail dial khaid ib daif gad bongx,tiet dail dlad dax mongl kab lix. Dail dlad ax mongl,nenx ghax deif ib laib gad bongx dax mongl dangl denx,ax bub dail dlad nongf diangd ghangb zeit lol tuk had diot nenx bangf hfud jus,ait deis seix kab ax jangx lix yel,nenx qit dul dax ghax dib dail dlad das yangx.

第二天,哥哥包一袋饭团,牵狗去犁田。狗不走,他就朝前扔一个饭团。谁知狗却突然转身来猛咬他的膝盖,怎么也犁不成田,他一生气,就把狗打死了。

Nenx diangd lol leit zaid,dail ut nais hot:“Mongx kab jangx lix lol yangx dial?”

他转来到家,弟弟问道:“哥哥,你犁成田回来了?”

“Dail kab jangx lix haib!Wil jus deif gad bongx dax mongl dangl denx,dail dlad ghax diangd ghangb zeit lol tuk had diot wil bangf hfud jus,ait deis seix kab ax jangx lix yel,wil qit dul dax ghax dib dail dlad das yangx,gox diot ghab gib lix aib.”

“还犁成田!我一朝前扔饭团,狗就突然转身来猛咬我的膝盖,怎么也犁不成田。我一生气就把狗打死了,扔在那个田角。”

Dail ut hnangd ait nend,ghax genx geb lieb dax mongl ngit,dad dail dlad liangl diot ghab daid vangx.

弟弟听哥哥这样说,就哭着去看,把狗埋在山岭下。

Ax lax not xus,laib ghab daid vangx bet liangl dail dlad id liangs dax bongl det zeb. Jus leit hxib dat khangd sod,dail ut ghax dax mongl ket xet bongl det zeb,nix seix nix baix lol,jenb seix jenb baix lol,jus ob bib dat ghax qeb dot ib wangb nix haib jenb.

不久,山岭下埋狗的那个地方长出一对洋伞竹。一到清早,弟弟就去摇动这对洋伞竹,银子也落下来,金子也落下来,才几个早上就捡得一簸箕金银。

Dail dial hxid dail ut dot nix dot jenb not bongt wat,ghax nais hot:“Mongx mongl hangd deis dot nix dot jenb lol not bongt nongd ut?”

哥哥见弟弟得到很多的金银,就问道:“弟弟,你去哪里得来这么多的金银?”

“Mongx yangf hvib dib wil bangf dlad das mongl,wil dad dail dlad liangl diot ghab daid vangx,liangs dax bongl det zeb. Jus leit hxib dat khangd sod,wil dax mongl ket xet bongl det zeb tenk tenk,ghax baix nix baix jenb lol,ait nend wil ghax qeb dot lol hot.”

“你心肠恶毒打死了我的狗,我把狗埋在山岭下,长来一对洋伞竹。一到清早,我去轻轻摇动这对洋伞竹,就落银子金子来,于是我就捡来了。”

“Ait nend,mongx baib wil dax mongl ket xet ib dat ut.”

“那么,你让我去摇动一个早上吧,弟弟。”

“Mongx nongf mongl ket xet mangf.”

“你自己去摇嘛。”

Hnaib dangl ghangb,dail dial fal sod sod dax mongl ket xet bongl det zeb. Nenx jus ket xet,ghax baix lol dol gangb nend ghab dliub not not,hmaib nenx ghab dlangb ghab ghongd,ghab diub ghab jid,qut qat seix qut qat,mongb seix mongb,nenx qit dul dax ghax tuk sat diot bongl det zeb liangl genk.

第二天,哥哥早早地起来,去摇动洋伞竹。他一摇,就落下很多很多的毛虫,扎他的肩膀、脖子,既痒又痛。他一生气,就把洋伞竹砍断了。

Nenx diangd lol leit zaid,dail ut nais hot:“Mongx dot nix dot jenb lol ax dot dial?”

他转来到家,弟弟问道:“哥哥,你捡得金银了没有?”

“Dail dot nix dot jenb? Dot ib jid gangb nend ghab dliub,qut qat nongt das mongl. Wil qit dul dax,tuk sat diot bongl det zeb liangl yangx.”

“还捡得金银!得一身的毛虫,痒得要死。我一生气,用柴刀把洋伞竹砍断了。”

Dail ut hnangd ait nend,ghax genx geb lieb dax mongl ngit. Nenx hxub hxab bongl det zeb lol zaid,pat jent heib jangx ib laib vux gheib. Nenx dad laib vux gheib dub diot hfud dangl zaid,dangx laib vangl bangf mif gheib sail dax laib vux gheib nongd “ghos ghot,ghos ghot,nas git,nas git”. Ait nend,nenx ib hnaib ghax dot ib vux git gheib.

弟弟听哥哥这样说,就哭着去看。他把洋伞竹收拾回家,破篾编成一个鸡笼。他把鸡笼放在房屋边,整个寨子的母鸡都来这个笼子“咯咯、咯咯,下蛋、下蛋”。于是,他一天得了一笼子的鸡蛋。

Dail dial hxid dail ut dot git gheib not bongt wat,ghax nais hot:“Mongx ait deis dot git gheib not bongt nongd ut?”

哥哥见弟弟得很多鸡蛋,就问道:“弟弟,你怎么得来这么多的鸡蛋?”

“Mongx yangf hvib said wil bangf det zeb liangl mongl,wil qeb lol zaid pat jent heib jangx ib laib vux gheib,dub diot hfud dangl zaid,dangx laib vangl bangf mif gheib sail dax nas git,ait nend ib hnaib ghax dot ib vux git gheib hot dial.”

“你心肠恶毒砍断了我的洋伞竹。我捡回家破篾编成一个鸡笼,放在房屋边,整个寨子的母鸡都来下蛋,于是一天就得了一笼子的鸡蛋。”

“Ait nend,mongx baib wil ed mongl dub ib hnaib yet ut.”

“那么,你给我拿去放一天吧,弟弟。”

“Mongx ed mongl mangf.”

“你拿去嘛。”

Dail dial dad laib vux gheib dub diot nenx bangf hfud dangl zaid,dangx laib vangl bangf mif gheib sail dax laib vux gheib nongd “ghos ghot,ghos ghot,lol ghad,lol ghad”. Ait nend,nenx ib hnaib ghax dot ib vux ghad gheib. Nenx qit dul dax ghax dliut dlit laib vux gheib neis jul.

哥哥把鸡笼放在他的房屋边,整个寨子的母鸡都来这个笼子“咯咯、咯咯,拉屎、拉屎”。于是,他一天得了一笼子的鸡屎。他非常生气,就把鸡笼撕毁了。

Dail ut nais nenx hot:“Dot git ax dot dial?”

弟弟问他:“得蛋不得,哥哥?”

“Dot git? Dot ib vux ghad!Wil hnangd qit bongt wat,dliut dlit laib vux gheib neis jul yangx.”

“得蛋?得一笼屎!我气极了,把鸡笼撕烂了。”

Dail ut hnangd ait nend,ghax xens hvib ghof nof dax mongl qeb laib vux gheib lol pid dul,dot ghad hxud ghax dad mongl diub las put gad wangx. Gad wangx vut dax vut dax,ak niak [1] dob lob dob lob. Gad wangx nongt hxangd dail,dol leib dol fangs ngas lol gheid nongx,nenx ghax mongl bit diot ghab but las ved.

弟弟听哥哥这样说,就灰心丧气地去把鸡笼捡回来烧,烧得的灰烬就拿到地里给苞谷施放。苞谷渐渐好起来,结苞谷一个接一个。苞谷要熟了,猿猴常来扳吃,他就去睡在地边守。

Maix ib hmangt,dol leib dol fangs,dol dlieb dol dliangk,ngix dab ngix dot,dol xed dol hxangk dax leit ghab but las,nenx dol hot:“Yid!Hangd nongd maix dail bat diangs,dax bib ghangt mongl qet dliangb mongl.” Ait nend,nenx dol ghax ghangt dail ut lol mongl.

有一天晚上,猿猴、黄鼠狼、野猫、野猪、山羊、老虎等野兽来到地边,他们说:“咦,这里有一头肥猪,来我们抬去驱鬼吧。”于是,他们就把弟弟抬走了。

Ghangt leit ghab vud lul,ib pid hot:“Ed dail xid ait ghet xangs nend?”

抬到深山老林,一些说:“要谁当巫师呢?”

“Ghet dliangk ait.”

“野猫当。”

Ghet dliangk hot:“Mangx hvuk wil ait wil ghax ait. Mangx mongl vux dul jit eb lol.” Nenx dol ib pid mongl vux dul,ib pid mongl jit eb. Ghet dliangk dad dit nix dit jenb,denb nix denb jenb,ongt nix ongt jenb lol baix vut yangx ghax xil dax:“Hangl,xil!Bix dix bol dol!Nongx ngix lol dail!”

野猫说:“你们选我当我就当。你们去捡柴,去打水来。”它们一些去捡柴,一些去打水。野猫把金碗银碗、金杯银杯、金坛银坛摆好了,念起经来:“吭嘻!比底啵哆,要吃肉啦!”

Dail ut jus fal zangl,hak ib hveb:“Teit!” Dol leib dol fangs,dol dlieb dol dliangk,ngix dab ngix dot,dol xed dol hxangk dot ib dik ghax zul zangl cat xit zuk mongl,dail ut ghax hxub hxab dol dit nix dit jenb,denb nix denb jenb,ongt nix ongt jenb diangd zaid lol.

弟弟突然起来,大吼一声:“呔!”猿猴、黄鼠狼、野猫、野猪、山羊、老虎等野兽得一跳,一下子散开逃走了。弟弟就拾起金碗银碗、金杯银杯、金坛银坛回家来。

Dail ut lol leit zaid,dail dial nais hot:“Mongx mongl hangd deis dot nix dot jenb lol not bongt nongd ut?”

弟弟回到家,哥哥问道:“弟弟,你去哪里得来这么多的金银?”

Dail ut xangs dail dial ait nend dluf ait nend. Dail dial dlak hot:“Baib wil dax mongl nas mongx ved ib hmangt ngit deis,mais wil seix dot nix dot jenb lol.”

弟弟如此这般地告诉哥哥。哥哥恳求说:“让我去替你守一个晚上吧,让我也得银得金来。”

“Mongx mongl ved mangf.”

“你去守嘛。”

Ait nend,dail dial ghax dax mongl bit diot ghab but las ved gad wangx. Leit hxib hmangt,dol leib dol fangs,dol dlieb dol dliangk,ngix dab ngix dot,dol xed dol hxangk dax leit ghab but las,nenx dol hot:“Yid!Hangd nongd maix dail bat diangs,dax bib ghangt mongl qet dliangb mongl.” Ait nend,nenx dol ghax ghangt dail dial lol mongl.

于是,哥哥就去睡在地边守苞谷。到了晚上,猿猴、黄鼠狼、野猫、野猪、山羊、老虎等野兽来到地边,他们说:“咦,这里有一头肥猪,来我们抬去驱鬼吧。”于是,他们就把哥哥抬走了。

Ghangt leit ghab vud lul,ib pid hot:“Ed dail xid ait ghet xangs nend?”

抬到深山老林,一些说:“要谁当巫师呢?”

“Dias nongd ax ed ghet dliangk ait yel,nongt ed ghet xed lol ait,bib jef dot nongx.”

“这次不要野猫当了,必须要老虎来当,我们才得吃。”

Ghet xed hot:“Mangx hvuk wil ait wil ghax ait. Mangx mongl vux dul jit eb lol.” Nenx dol ib pid mongl vux dul,ib pid mongl jit eb. Ghet xed dad dit nix dit jenb,denb nix denb jenb,ongt nix ongt jenb lol baix vut yangx ghax xil dax:“Hangl,xil!Bix dix bol dol!Nongx ngix lol dail!”

老虎说:“你们选我当我就当。你们去捡柴,去打水来。”它们一些去捡柴,一些去打水。老虎把金碗银碗、金杯银杯、金坛银坛摆好了,就念起经来:“吭嘻!比底啵哆,要吃肉啦!”

Dail dial jus fal zangl,hak ib hveb:“Teit!” Dail xed ghax tuk had diot nenx das yangx,nenx dol ghax bob niob [2] zeis dax xit luf dliut dlit ngix nongx.

哥哥突然起来,大吼一声:“呔!”老虎一下子把他咬死了,它们就忽地围拢过来,争抢着撕肉吃。


[1] ak niak:结(玉米等)。

[2] bob niob:簇拥、包围、围拢。

苗族民间文学经典作品选读:中部方言:苗、汉对照