搜索
  登录

目录

央公和雷公
所属图书:《苗族民间文学经典作品选读:中部方言:苗、汉对照》 出版日期:2015-05-01文章字数:字

央公和雷公

Ghet Vangb Sul Ghet Hob

Dliel lax,Ghet Vangb jangb Ghet Hob cait zaid,Ghet Hob dios dail bed,nenx ed dail liod mongl yangx,dad dail dlad diot Ghet Vangb. Ghet Hob dot dail liod,ghax ait hxangd gheb nongx; Ghet Vangb dot dail dlad,ghax ait ax hxangd gheb nongx. Ait nend,Ghet Vangb ghax dax mongl dlak Ghet Hob dail liod lol kab lix. Ghet Vangb kab jangx lix,ghax maf dail liod nongx ngix mongl,dad jox ghab daid tik diot diub lix.

从前,姜央和雷公分家,雷公是哥,他把牛要走了,拿狗给姜央。雷公分得牛,就能种出庄稼吃;姜央分得狗,就种不出庄稼吃。于是,姜央就去请求雷公把牛借给他犁田。姜央把田犁好后,就把牛杀来吃了,把牛尾巴插在田里。

Hnaib dangl ghangb,Ghet Vangb dax mongl xangs Ghet Hob hot:“Ghet Hob,wil kab jangx lix taid,mongx bangf gheis liod ghax dlenl dax mongl ghab dlangx lix gid niangs mongl yangx,dal jus jox ghab daid gis diot gid waix,dax ob mongl dliof yad!” Ait nend,Ghet Hob ghax des Ghet Vangb lol fangb dab dliof ghab daid liod.

第二天,姜央去告诉雷公说:“雷公,我刚犁成田,你的牛就钻进田底里去了,只剩下一根尾巴露在外面,来我俩去拉吧!”于是,雷公就跟姜央来人间拉牛尾巴。

Ob daib qend bil [1] dliof yangx. Ghet Vangb niangb dangl hfud,Ghet Hob niangb dangl ghangb; Ghet Vangb neif gid vuk dab,Ghet Hob dliof gid jit bil. Nenx ob laix hniangk hfud hniangk naix [2] ,dliof ib dangl hnaib seix dliof ax lol. Ghet Vangb fangt [3] Ghet Hob ax sail ves,ait nend Ghet Hob ghax nix lob nix bil dliof. Ghet Vangb xangt bil cat,Ghet Hob dod ghod diangd ghangb,gos dongl diot diub lix,dot ib ves [4] ghad sangd,jil bil dail dek jox ghab daid liod jongt jongt haib. Dliof lol jus jox ghab daid,dliof ax lol dail liod,xangf nongd,Ghet Hob jef bub Ghet Vangb dad gid dlab nenx,dangt jit [5] zenx nenx,qit nongt das mongl. Nenx nul Ghet Vangb hot:“Vangb!Dangl wil diangd jit leit fangb waix yet,maib ait zenx mongx das!” Ghet Vangb dab hot:“Niangb dangl [6] ait nend,mongx dangl wil bib hnaib bib hmangt yet.”Ghet Hob hot:“Nend mangf,wil dangl mongx bib hnaib bib hmangt!” Hot yangk,ghax jit mongl fangb waix mongl yangx.

他俩开始用力拉。姜央在前面,雷公在后面;姜央往下按,雷公朝上拉。他俩满头大汗,拉半天也拉不出来。姜央责怪雷公不使劲,于是,雷公就放开手脚拉。姜央突然放手,雷公朝后摇晃,“咚”的一声倒在田里,裹得一身泥巴,手里还紧紧地捏着牛尾巴。只拉出牛尾巴,拉不来牛。这时,雷公才知道姜央故意骗他,设计整他,气得要死。他训斥姜央道:“央!等我转爬到天上,一定把你整死!”央公回答说:“既然如此,你等我三天三夜吧。”雷公说:“好吧,我等你三天三夜。”说完,就爬到天上去了。

Ghet Vangb hlieb ghab jit,ib nenk seix ax hxib. Nenx mongl maib vob dub lol lad dangx laib guf zaid dliangt dlinf,dail dod dot ib nal ghab tiab det dub diot diub zaid haib.

姜央足智多谋,一点也不怕。他去捞青苔来把整个屋顶涂得滑溜溜的,还砍得一根大树杈放在家里。

Baid bib hnaib bib hmangt yangx,Ghet Hob ghax khaid hfud dot tob tob gangl fangb waix vuk dax. Nenx jus diex diot Ghet Vangb bangf guf zaid,dliab lob vob dub cat,dliangd bil baix mongl ghab gongb zaid gid dab mongl yangx. Ghet Vangb gal lial dek nal ghab tiab det gangl diub zaid dax,jus tiab diot Ghet Hob bangf ghab ghongd,wil gos Ghet Hob yangx.Dad Ghet Hob qib diot laib nongl hlet.

三天三夜过去了,雷公敲着斧头从天上下来。他一脚踩在姜央屋顶上的青苔,突然滑倒,跌到屋檐下的排水沟里。姜央赶快拿着大树杈从屋里出来,一下叉在雷公的脖子上,捉住雷公,把他关在铁仓里。

Ghet Hob dlak Ghet Vangb xangt nenx,Ghet Vangb hot:“Wil dad ghab hfat lul diot mongx hfab hlat,hfab jangx ghax xangt,hfab ax jangx ghax ax xangt.” Ait nend,Ghet Vangb ghax dad ghab hfat lul diot Ghet Hob hfab hlat. Ghet Hob hfab jangx xongs hnaib xongs hmangt,ait deis seix hfab ax jangx.

雷公求姜央放了他,姜央说:“我拿老糠给你搓绳子,搓成就放了你,搓不成就不放。”于是姜央就拿老糠给雷公搓绳子。雷公搓了七天七夜,怎么也搓不成。

Ghet Hob tut eb niux taid taid hfab,jus tut eb niux,ghax lif hob dlinf dlinf. Ghet Vangb bangf dail dod niangb ib pit hxid,hnangd vut ghak [7] bongt wat,ghax hot:“Ghet Hob,mongx ait gheix xid vut ghak bongt nongd?” Ghet hob dab hot:“Wil tut eb niux hfab hlat. Xangf nongd wil ait ax hsent vut ghak,hangd hot maix eb nend,wil ait dax dail vut ghak hxangt haib.”

雷公不停地吐着口水搓绳子,一吐口水就闪电。姜央的妹妹在一边看见,觉得有趣极了,就说:“雷公,你做什么这样有趣呀?”雷公回答说:“我吐口水搓绳子。现在我做的不算有趣,要是有水的话,我做起来还要有趣得多。”

Ait nend,Ghet Vangb bangf dail dod ghax dax mongl heik ib haib eb lol dad diot Ghet Hob. Ghet Hob dot eb yangx,jus max bil,ghax bet hob hul hul dax,laib nongl hlet dus cat,nenx ghax yangt mongl fangb waix mongl yangx. Ghet Hob niangb fangb waix hlab hot:“Vangb!Ob dias nongd wil gos diot mongx yangx,dias ghangb mongx gos diot wil dail!Wil yangb nangl [8] dax,mongx maib ait das!” Ghet Vangb dab hot:“Niangb dangl ait nend,mongx dangl wil xongs hnaib xongs hmangt yet.”Ghet Hob hot:“Nend mangf,wil dangl mongx xongs hnaib xongs hmangt!”

于是,姜央的妹妹就去舀一瓢水给雷公。雷公得到水后,一拍手,就雷声隆隆,铁仓突然爆炸,飞到天上去了。雷公在天上喊道:“央!这次我输给你了,下一次你会输给我的!我发起洪水,你死定了!”央公回答说:“既然如此,你等我七天七夜吧。”雷公说:“好吧,我等你七天七夜。”

Ait nend,Gheb Vangb ghax dad ib nius ghab hniub xef mongl jenl,ib hnaib ghax dax qangb,ob hnaib ghax tiet bas,bib hnaib ghax pud bangx,dlob hnaib ghax zent zend,baid xongs hnaib xongs hmangt ghax hlieb liek laib dod dib nax yangx. Ghet Vangb gal lial liuk lol,genf ghab nangs dlius mongl,dot ib nal khangb hlieb. Nenx ob jid ad khaid ghab hniub nax ghab hniub dul vut vut,ghax bus mongl laib khangb gid niangs.

于是,姜央就拿一粒葫芦种去栽,一天就发芽,两天就牵藤,三天就开花,四天就结果,满七天七夜就大如谷斗。姜央赶快摘来,抠去瓜瓤,得到一个大的空葫芦。姜央兄妹俩把稻种、火种包好,就钻进葫芦里。

Hnaib dangl ghangb,Ghet Hob ghax jus deix nef hob nef nongs yangb nangl dax yangx,bib hnaib bib hmangt ghax qab ax not liuf vangx liuf bil jul. Ghet Hob hot dail gas hot:“Gas,mongx mongl hxid Ghet Vangb das yangx ax bil?” Dail gas genx gas gas yel eb dax mongl hxid,ib hxot ghab daib diangd lol xangs Ghet Hob hot:“Ghet Hob,gid nangl dail maix laib bok ax bil liuf,ghed Ghet Vangb ax bil das.”

第二天,姜央真的发起洪水,三天三夜差不多淹没了山山岭岭。雷公对鸭子说:“鸭,你去看央公死了没有?”鸭子“嘎嘎嘎嘎”地叫着游过去看,一小会儿转来告诉雷公说:“雷公,下游还有一座山没有被淹,估计央公没有死。”

Ghet Hob qit cat hot:“Eb hvib leit wil bangf ghangb zaid yangx,seix dail maix laib bok ax bil liuf?” Nenx hsent hot dail gas dlab nenx,ghax dod denf diot dail gas bangf laib niux. Ait nend,qend xangf id dax,dail gas bangf laib niux jef mil langl diab ab,dol naix seix jef qangd [9] dail gas hot “dail mil niux” nend.

雷公突然生气地说:“水都涨到我屋脚了。还有一座山没有被淹没?”他以为鸭子骗他,就猛踩鸭子的嘴巴。于是,从那时候起,鸭子的嘴才又扁又薄,人们才给鸭子取绰号叫“扁嘴的”。

Ghet Hob dad hot dail ngangs mongl hxid. Dail ngangs genx ghangl gheix ghangl gheix yel eb dax mongl,ib hxot ghab daib diangd lol xangs Ghet Hob hot:“Ghet Hob,gid nangl laib bok aib jus deix dail ax bil liuf,ghed Ghet Vangb ax bil das.”Ghet Hob hsent hot dail ngangs nangl nangl dlab nenx,ghax fangk gongl diot dail ngangs bangf laib ghab mes niux. Ait nend,qend xangf id dax,dail ngangs bangf laib ghab mes niux jef angt dax ib nal bob dol.

雷公再让鹅去看。鹅“刚耿刚耿”地叫着游过去,一小会儿转来告诉雷公说:“雷公,下游那座山真的还没有被淹没,估计央公没有死。”雷公以为鹅仍然骗他,就猛敲鹅的嘴盖。于是,从那时候起,鹅的嘴盖才肿起一个大疙瘩。

Ghet Hob dad hot dail gheib mongl hxid. Dail gheib ax sux longd eb,nenx niangb ghab diux gid gux hxid ib mais,ghax diangd lol xangs Ghet Hob hot:“Ghet Hob,ghab vangx ghab bil sail liuf jul yangx,ghed Ghet Vangb ax faf nangs yel.”Ghet Hob hnangd dail gheib xangs ait nend,ghangb hvib bongt wat,ghax hfab dail gheib bangf laib niux jud jud,dail yuf ghab hsaid lol baib nenx nongx haib. Ait nend,qend xangf id dax,dail gheib bangf laib niux jef jud gib wib,dol naix seix jef qangd dail gheib hot “dail jud niux” nend.

雷公又让鸡去看。鸡不会游泳,它在门外看了一眼,就转来告诉雷公说:“雷公,山山岭岭都已被淹没,估计央公不会逃脱性命。”雷公听鸡这么说,高兴极了,就把鸡的嘴巴搓得又尖又圆,还撮米来给它吃。因此,从那时候起,鸡的嘴才又尖又圆,人们也才给鸡取绰号叫“嘴又尖又圆的”。

Ghet Hob hsent hot Ghet Vangb das yangx nend,ghax yuk hob yuk nongs mongl. Jus yangk hob yangk nongs,Ghet Vangb ghax jit diangs dax mongl fangb waix. Mongl leit Ghet Hob zaid,nenx gongl diux tob tob hlab hot:“Ghet Hob,hvit nenk buk diux!”Ghet Hob hnangd dios Ghet Vangb bangf hveb,bub Ghet Vangb ax bil das,xangf nongd dax vangs nenx hfud dangl [10] ,hxib bongt wat,ax gaix buk diux diot Ghet Vangb dax.

雷公以为央公死了,就把雷雨收回。央公爬楼梯来到天上,去到雷公家,“咚咚”地敲门喊道:“雷公,快点开门!”雷公听是央公的声音,知道央公还没死,现在来找他的麻烦,怕极了,不敢开门让央公进来。


[1] qend bil:开始。

[2] hniangk hfud hniangk naix:满头大汗。

[3] fangt:责怪。

[4] ib ves:一身、满身。

[5] dangt jit:设计、打主意。

[6] niangb dangl:既然。

[7] vut ghak:有趣。

[8] yangb nangl:发洪水。

[9] qangd:取绰号。

[10] hfud dangl:岔子、麻烦。

苗族民间文学经典作品选读:中部方言:苗、汉对照