议榔
Ghed Hlangb
立榔柱
Xongt Ghab Nix Hlangb
Xongt ghab nix hlangb hvib zab det, | 立榔柱高五尺, |
Jenl ghab nix hlangb hlieb ib bes. | 栽榔柱粗一抱。 |
Ghed hlangb diot ghab ghaib vib, | 议榔在石柱脚, |
Jox hlangb dliat diot ghab ghaib vib; | 榔规留在石柱脚; |
Ghed hlangb diot ghab ghaib mangx, | 议榔在枫柱根, |
Jox hlangb dliat diot ghab ghaib mangx. | 榔规留在枫柱根。 |
Ghed hlangb diot ghab ghaib vib, | 议榔在石柱脚, |
Jox hlangb hsangb hniut ax bal; | 榔规千年不违反; |
Ghed hlangb diot ghab ghaib mangx, | 议榔在枫柱根, |
Jox hlangb wangs sangs ax dal. | 榔规万年不遗失。 |
议榔辞
Hveb Ghed hlangb
Niangb gux diot khangd niul, | 远古有古典, |
Niangb bongs diot khangd ghot, | 古时有律令, |
Dib laib gux lol hnangd, | 说古典来听, |
Dib laib bongs lol bub. | 说律令来知。 |
Fangb waix niangb lil waix, | 天上有天上的理, |
Fangb dab niangb lil dab. | 人间有人间的理。 |
Hlait niox laib lil waix, | 且不说天上的理, |
Lol hmat laib lil dab. | 只来讲人间的理。 |
Lol sos fangb Lil Dens [1] , | 来到立登地方, |
Lol wix fangb Vangl Jux [2] . | 来到阳久寨子。 |
Ghet Jux jef lol ghed, | 久公才来议定, |
Wuk Jenk jef lol maf. | 吉婆才来决断。 |
Lol ghed hsangb ob diel, | 来议定一千二百种, |
Lol maf bat ob jens. | 来决断一百二十件。 |
Ghed leit liod ninx tiab, | 议到黄牛水牛, |
Maf sos dol dlad bat; | 决到狗和猪; |
Ghed leit gheib gas nail, | 议到鸡鸭和鱼, |
Maf sos ngix dab dot; | 决到野猪山羊; |
Ghed leit ghab vangx bil, | 议到山岭, |
Maf sos dol nangx dul; | 决到草木; |
Ghed leit las lix wul, | 议到田土, |
Maf sos dol eb lix; | 决到田水; |
Ghed leit dol wuk ghet, | 议到公公婆婆, |
Maf sos dol daib niangb; | 决到儿子媳妇; |
Ghed leit dol ghab bul, | 议到朋友, |
Maf sos dol naix jub; | 决到乡邻; |
Ghed leit ed laib deix, | 议到实话实说, |
Maf sos ed laib dios. | 决到实事求是。 |
Jox vangx ghax jox vangx, | 山岭就是山岭, |
Jil diongl nongf jil diongl; | 山谷就是山谷; |
Jox gid ghax jox gid, | 路就是路, |
Jox gongb nongf jox gongb; | 沟就是沟; |
Eb waix ghax eb waix, | 上水就是上水, |
Eb dab nongf eb dab; | 下水就是下水; |
Nail lix ghax nail lix, | 田鱼就是田鱼, |
Nail eb nongf nail eb; | 河鱼就是河鱼; |
Dail wuk ghax dail wuk, | 婆婆就是婆婆, |
Dail niangb nongf dail niangb; | 媳妇就是媳妇; |
Hxub khat ghax hxub khat, | 亲戚就是亲戚, |
Ghab bul nongf ghab bul; | 朋友就是朋友; |
Mongx bangf ghax mongx bangf, | 你的就是你的, |
Wil bangf nongf wil bangf. | 我的就是我的。 |
Nongf naix nongf ait nongx, | 各家种粮各家吃, |
Nongf naix nongf ait nangl. | 各家织布各家穿。 |
Xet ait hvib niul diot diongb, | 不要藏坏心在腹中, |
Xet ait hvib vas diot niangs. | 不要藏坏心在肚里。 |
Dail xid ait hxut wangx dox, | 谁起心不正, |
Dail xid ait hvib nenk ghenk, | 谁起心歪斜, |
Mongl buk maix lix,wil maix nail, | 去开别人的田捉鱼, |
Xenb maix dul,dod maix det, | 去偷砍别人的林木, |
Tiet maix liod,niangs maix bat, | 盗窃别人家的猪牛, |
Genf maix zaid,niangs maix hut, | 入室抢劫他人财物, |
Dib maix daib,luf maix niangb, | 打他孩子抢他妻子, |
Jox fangb ghax ax hnangd, | 全地方不答应, |
Laib vangl ghax ax yib. | 全寨子不容许。 |
Ed ib jox hlangb bangf lil, | 按照地方榔规, |
Dongx ib jox hlangb bangf naix, | 集中全体榔民, |
Dad nenx diub ait diub jel, | 让他自食其果, |
Dad nenx jid ait jid dangb. | 让他自作自受。 |
Nenx mongb nenx jef hnangd, | 他痛他才晓得, |
Nenx das nenx jef bub. | 他死他才明白。 |
Jef khab vangl juf diut, | 才能教育十六村, |
Jef job fangb juf zab. | 才能警示十五寨。 |
杀牛议榔
Ghed Liod
Ghed hlangb diot diub fangb bub lil liod! | 议榔使地方人明理,牛! |
Ghed hlangb diot diub vangl hnangd hveb liod! | 议榔使寨上人听话,牛! |
Dail xid ait hvib dot vut liod! | 哪个存心不好,牛! |
Dail xid ait hnid dot deix liod! | 哪个蓄意不善,牛! |
Mongx khangd niangs maix dliok dliok liod! | 你心里有把秤称,牛! |
Mongx ghab qub maix nox lix liod! | 你肚里有墨线比,牛! |
Mongx tiet nenx mongl dliangb ghab nangl liod! | 你拉他到有鬼的天涯,牛! |
Mongx dliof nenx mongl dliux ghab fangb liod! | 你拖他到有怪的地角,牛! |
Dliat juf ob dail dliangb neif nenx jul bongt liod! | 让十二个鬼来捏他断气,牛! |
Dliat juf ob dail dliux ait nenx maib das liod! | 让十二个怪来整他丧命,牛! |
[1] Lil Dens:立登,地名,何处待考。
[2] Vangl Jux:阳久,地名,何处待考。