谚语
Hveb Lul Hseid Ghot
Mais sux daib nangl lal [1] , | 妈手巧儿女穿好, |
Bad ngas daib nongx xangd. | 爹勤劳儿女吃饱。 |
Mais sux bib longl ud, | 母亲手巧三箱衣, |
Bad ngas bib nongl gad. | 父亲勤劳三仓粮。 |
Ait naf naf nongx gek, | 忙忙干吃干饭, |
Ait genf yenf nongx hlik. | 懒懒干喝稀饭。 |
Ait gheb jef nongx dad, | 干活才吃久, |
Ait niangs nongf nongx laid. | 做贼吃不长。 |
Bat ob juf jox gongl, | 路有一百二十条, |
Ait gheb jef nongx lul. | 干活才能吃到老。 |
Dail naix dlab dail naix, | 人可以骗人, |
Ghad dab ax dlab naix. | 土地不骗人。 |
Ves niangb ghod jod ngangl, | 力气在双腿上, |
Dlas niangb hfud dad bil. | 富裕在双手上。 |
Naix ngas las jangx lix, | 勤快的人土变田, |
Naix ngil lix jangx las. | 懒惰的人田变土。 |
Diongb hnaib ax mongl vud, | 中午不出工, |
Hnaib ghangb nongx diel xid. | 来日吃什么。 |
Fal dangl hfud jangx naix, | 早起成人, |
Fal dangl ghangb jangx dliangb. | 晚起成鬼。 |
Ngas angt qub, | 勤人鼓肚皮, |
Ngil angt mais. | 懒人鼓眼睛。 |
Liod lul not eb jut [2] , | 懒牛尿水多, |
Naix ngil not eb niux. | 懒人口水多。 |
Lix gil vut jox hxangb, | 干田埂子好, |
Naix ngil vut jox wangb. | 懒人打扮妖。 |
Sux nongx sux hsent, | 会吃会算, |
Maix diangx maix xid. | 油盐不断。 |
Ax kib ax hxangd gad, | 不热五谷不熟, |
Ax seil ax das gangb. | 不冷害虫不死。 |
Vut lix jef vut yib, | 田好秧苗壮, |
Vut mais jef vut daib. | 妈美儿漂亮。 |
Kab lix bus xux, | 犁田过冬, |
Ghab nangx xus dax. | 杂草少生。 |
Jul dul jul det, | 树木砍光, |
Gil lul gil gangt. | 干旱严重。 |
Gangb diob jit bil, | 螃蟹上岸, |
Eb hlieb nongt lol. | 要涨大水。 |
Gangb nos hvad xangx nongt dax nongs, | 蚂蚁赶场要下雨, |
Gangb jongb fal khangd nongt khab waix. | 蚯蚓出洞要天晴。 |
Gheib gas sod bus vongl, | 鸡鸭早进笼, |
Kib hnaib gid das mongl. | 明天太阳红。 |
Jus lif hob, | 一闪电, |
Ghax bet hob. | 就打雷。 |
Jox gid ax hangb liangs nangx, | 路不走要长草, |
Diangb diuk ax hved jit hseib. | 刀不磨要生锈。 |
Des laib vib niangb ax hxed, | 坐在石上不暖和, |
Des hxub khat niangb ax dad. | 跟亲戚住不长久。 |
Det yub hangd yut jef deix, | 树子从小扳才直, |
Daib job hangd yut jef saix. | 孩子从小教才乖。 |
Job daib job hangd yut, | 教育孩子要趁小, |
Qeb hmub qeb hangd vangt. | 学习绣花趁年轻。 |
Hangd yut ait niangs jub, | 小时偷针, |
Hlieb lol ait niangs jenb. | 大来偷金。 |
Lix diangs nongt ed ghad, | 田肥沃靠肥料, |
Naix vas nongt ed dud. | 人聪明靠书籍。 |
Niangb bil jef niangb det, | 有坡才有树, |
Niangb lul jef niangb vangt. | 有老才有小。 |
Ax des jib daib xit vil, | 不跟小孩吵架, |
Ax des nail lul xit jangt. | 不跟老人犟嘴。 |
Hek jud ngit dail lul, | 喝酒不忘老年人, |
Ait gheb ngit dail vangt. | 干活要靠年轻人。 |
Yis gheib ax hsent hsaid, | 养鸡不算米, |
Yis daib ax hsent gad. | 养儿不算饭。 |
Hangb dol jef hsent vas, | 走得远才算有能耐, |
Kub [3] lul jef dot dlas. | 赡养老人才会富裕。 |
Mais ax hxib daib hangt ghad, | 母亲不嫌孩子屎臭, |
Daib ax xif mais xad hvad. | 孩子不嫌母亲丑陋。 |
Ax hlib mais hangd diangl [4] , | 不想母亲生身情, |
Seix hlib mais hangd yangl. | 也念母亲养育恩。 |
Dlad lul xangk gad kib, | 老狗识烫饭, |
Mal lul xangk gid hangb. | 老马识道路。 |
Daib hlieb daib ait bad, | 儿大儿当家, |
Bad lul bad ait daib. | 父老父让权。 |
Laix dliul mais laix cob, | 灰尘进眼互相吹, |
Laix dliangd bil laix gangf. | 跌倒地上互相扶。 |
Dongx hvib jef ait bul, | 真心诚意才能交朋友, |
Dongx lob jef ghangt nongl. | 步调一致才能抬粮仓。 |
Dail ninx hlib dail diut, | 牛喜欢善斗的, |
Dail naix hlib dail hmat. | 人喜欢健谈的。 |
Dail nail dos eb hxib, | 鱼喜欢清水, |
Dail naix dos hveb hfab. | 人喜欢暖话。 |
Jud vut ob bib denb [5] , | 好酒只要两三杯, |
Hseid vut ob bib laib. | 好话只要两三句。 |
Det lul not jongx, | 树老根多, |
Naix lul not lot. | 人老话多。 |
Faf ninx faf liod dias jef gos, | 牛逃脱能追上, |
Faf hveb faf hseid dias ax gos. | 话出口难收回。 |
Hnangd liek dlongx, | 听见装聋, |
Bongf liek dliul. | 看见装瞎。 |
Ghab leib ax lol, | 叫猴猴不来, |
Gol fangs ax dax. | 喊猿猿不到。 |
Dad hvib jef dad nangs, | 耐心才长寿, |
Laid ghad kheib ghongd das. | 暴躁吊颈死。 |
Seil lol ghax kib qib, | 冷来就发抖, |
Lul lol ghax deb gheb. | 老来就糊涂。 |
Bul lul ob ghax lul, | 别人衰老我俩就衰老, |
Bul dol ob ax dol. | 别人疏远我俩莫疏远。 |
Sux ngangl dot had ghangb, | 会吃得一口好吃的, |
Sux nangl dot jid dlaib [6] . | 会穿得一身乌黑的。 |
Dail hxed ax bub dail hxat neis, | 穿厚不知穿薄冷, |
Dail xangd ax bub dail xit xus. | 饱汉不知饿汉饥。 |
Ait vas vas jangx mal, | 跑得快才算骏马, |
Ait dins dins jangx lul. | 办事稳才算寨老。 |
Dlieb liax jas dail nait, | 黄鼠狼遇见鼬子, |
Dail lax jas dail hangt. | 流氓烂崽遇到臭名昭著者。 |
Ait vut dot vut, | 善有善报, |
Ait yangf dot yangf. | 恶有恶报。 |
Des vut jangx vut, | 跟着好人成好人, |
Des niangs jangx niangs. | 跟着强盗成强盗。 |
Det ed ghab liut, | 树要皮子, |
Naix ed ghab mais. | 人要面子。 |
Ax jas dol khangd hxat, | 没遇到苦, |
Ax bub dol khangd vut. | 不知道甜。 |
Zaid zaid hxib dul mail, | 家家砍柴卖, |
Zaid zaid mail dul diod. | 家家买柴烧。 |
Dob niangb lix ghab wul, | 深莫过坝子田, |
Hlieb niangb diux daib nenl. | 大莫过舅舅家。 |
Hangd des dail dliangb lix bit, | 宁愿跟麻风病人睡, |
Ax hangd des dail gangb xut bit. | 不愿跟长疥疮的人睡。 |
Waix fangx waix nongs, | 天黄有雨, |
Naix fangx naix mongb. | 人黄有病。 |
Xud wal mongb wat, | 小便疼痛。 |
Hek vob naix bat [7] . | 服车前草。 |
Lob bil dait ceit, | 手脚开裂, |
Vangs gangb wab hxangt. | 找蜂蜜擦。 |
Lax hseik gangt git vut, | 漆疮好得快, |
Vob nix xus ax dot. | 离不开韭菜。 |
Eb yangd ax vut bus, | 投水死不易, |
Kheib ghongd ax vut das, | 吊颈死也难, |
Jab hfud nangl [8] sangt nangs, | 想结束性命, |
Jab hfud nangl hvit das. | 耗子头最快。 |
[1] lal:漂亮、美好。
[2] eb jut:尿,同eb wal。
[3] kub:吻、逗,这里是“赡养”的意思。
[4] diangl:生育。
[5] denb:杯子,同ngeb。
[6] dlaib:黑(色),具有“华丽”的文化意义。
[7] vob naix bat:车前草,多年生草本,主治小便不利、水肿、闭经。
[8] jab hfud nangl:乌头,又称草乌,俗称耗子头,多年生草本,有大毒,主治风湿骨痛、跌打损伤、无名肿毒、咳嗽。