搜索
  登录

目录

谚语
所属图书:《苗族民间文学经典作品选读:中部方言:苗、汉对照》 出版日期:2015-05-01文章字数:3635字

谚语

Hveb Lul Hseid Ghot

Mais sux daib nangl lal [1]

妈手巧儿女穿好,

Bad ngas daib nongx xangd.

爹勤劳儿女吃饱。

Mais sux bib longl ud,

母亲手巧三箱衣,

Bad ngas bib nongl gad.

父亲勤劳三仓粮。

Ait naf naf nongx gek,

忙忙干吃干饭,

Ait genf yenf nongx hlik.

懒懒干喝稀饭。

Ait gheb jef nongx dad,

干活才吃久,

Ait niangs nongf nongx laid.

做贼吃不长。

Bat ob juf jox gongl,

路有一百二十条,

Ait gheb jef nongx lul.

干活才能吃到老。

Dail naix dlab dail naix,

人可以骗人,

Ghad dab ax dlab naix.

土地不骗人。

Ves niangb ghod jod ngangl,

力气在双腿上,

Dlas niangb hfud dad bil.

富裕在双手上。

Naix ngas las jangx lix,

勤快的人土变田,

Naix ngil lix jangx las.

懒惰的人田变土。

Diongb hnaib ax mongl vud,

中午不出工,

Hnaib ghangb nongx diel xid.

来日吃什么。

Fal dangl hfud jangx naix,

早起成人,

Fal dangl ghangb jangx dliangb.

晚起成鬼。

Ngas angt qub,

勤人鼓肚皮,

Ngil angt mais.

懒人鼓眼睛。

Liod lul not eb jut [2]

懒牛尿水多,

Naix ngil not eb niux.

懒人口水多。

Lix gil vut jox hxangb,

干田埂子好,

Naix ngil vut jox wangb.

懒人打扮妖。

Sux nongx sux hsent,

会吃会算,

Maix diangx maix xid.

油盐不断。

Ax kib ax hxangd gad,

不热五谷不熟,

Ax seil ax das gangb.

不冷害虫不死。

Vut lix jef vut yib,

田好秧苗壮,

Vut mais jef vut daib.

妈美儿漂亮。

Kab lix bus xux,

犁田过冬,

Ghab nangx xus dax.

杂草少生。

Jul dul jul det,

树木砍光,

Gil lul gil gangt.

干旱严重。

Gangb diob jit bil,

螃蟹上岸,

Eb hlieb nongt lol.

要涨大水。

Gangb nos hvad xangx nongt dax nongs,

蚂蚁赶场要下雨,

Gangb jongb fal khangd nongt khab waix.

蚯蚓出洞要天晴。

Gheib gas sod bus vongl,

鸡鸭早进笼,

Kib hnaib gid das mongl.

明天太阳红。

Jus lif hob,

一闪电,

Ghax bet hob.

就打雷。

Jox gid ax hangb liangs nangx,

路不走要长草,

Diangb diuk ax hved jit hseib.

刀不磨要生锈。

Des laib vib niangb ax hxed,

坐在石上不暖和,

Des hxub khat niangb ax dad.

跟亲戚住不长久。

Det yub hangd yut jef deix,

树子从小扳才直,

Daib job hangd yut jef saix.

孩子从小教才乖。

Job daib job hangd yut,

教育孩子要趁小,

Qeb hmub qeb hangd vangt.

学习绣花趁年轻。

Hangd yut ait niangs jub,

小时偷针,

Hlieb lol ait niangs jenb.

大来偷金。

Lix diangs nongt ed ghad,

田肥沃靠肥料,

Naix vas nongt ed dud.

人聪明靠书籍。

Niangb bil jef niangb det,

有坡才有树,

Niangb lul jef niangb vangt.

有老才有小。

Ax des jib daib xit vil,

不跟小孩吵架,

Ax des nail lul xit jangt.

不跟老人犟嘴。

Hek jud ngit dail lul,

喝酒不忘老年人,

Ait gheb ngit dail vangt.

干活要靠年轻人。

Yis gheib ax hsent hsaid,

养鸡不算米,

Yis daib ax hsent gad.

养儿不算饭。

Hangb dol jef hsent vas,

走得远才算有能耐,

Kub [3] lul jef dot dlas.

赡养老人才会富裕。

Mais ax hxib daib hangt ghad,

母亲不嫌孩子屎臭,

Daib ax xif mais xad hvad.

孩子不嫌母亲丑陋。

Ax hlib mais hangd diangl [4]

不想母亲生身情,

Seix hlib mais hangd yangl.

也念母亲养育恩。

Dlad lul xangk gad kib,

老狗识烫饭,

Mal lul xangk gid hangb.

老马识道路。

Daib hlieb daib ait bad,

儿大儿当家,

Bad lul bad ait daib.

父老父让权。

Laix dliul mais laix cob,

灰尘进眼互相吹,

Laix dliangd bil laix gangf.

跌倒地上互相扶。

Dongx hvib jef ait bul,

真心诚意才能交朋友,

Dongx lob jef ghangt nongl.

步调一致才能抬粮仓。

Dail ninx hlib dail diut,

牛喜欢善斗的,

Dail naix hlib dail hmat.

人喜欢健谈的。

Dail nail dos eb hxib,

鱼喜欢清水,

Dail naix dos hveb hfab.

人喜欢暖话。

Jud vut ob bib denb [5]

好酒只要两三杯,

Hseid vut ob bib laib.

好话只要两三句。

Det lul not jongx,

树老根多,

Naix lul not lot.

人老话多。

Faf ninx faf liod dias jef gos,

牛逃脱能追上,

Faf hveb faf hseid dias ax gos.

话出口难收回。

Hnangd liek dlongx,

听见装聋,

Bongf liek dliul.

看见装瞎。

Ghab leib ax lol,

叫猴猴不来,

Gol fangs ax dax.

喊猿猿不到。

Dad hvib jef dad nangs,

耐心才长寿,

Laid ghad kheib ghongd das.

暴躁吊颈死。

Seil lol ghax kib qib,

冷来就发抖,

Lul lol ghax deb gheb.

老来就糊涂。

Bul lul ob ghax lul,

别人衰老我俩就衰老,

Bul dol ob ax dol.

别人疏远我俩莫疏远。

Sux ngangl dot had ghangb,

会吃得一口好吃的,

Sux nangl dot jid dlaib [6] .

会穿得一身乌黑的。

Dail hxed ax bub dail hxat neis,

穿厚不知穿薄冷,

Dail xangd ax bub dail xit xus.

饱汉不知饿汉饥。

Ait vas vas jangx mal,

跑得快才算骏马,

Ait dins dins jangx lul.

办事稳才算寨老。

Dlieb liax jas dail nait,

黄鼠狼遇见鼬子,

Dail lax jas dail hangt.

流氓烂崽遇到臭名昭著者。

Ait vut dot vut,

善有善报,

Ait yangf dot yangf.

恶有恶报。

Des vut jangx vut,

跟着好人成好人,

Des niangs jangx niangs.

跟着强盗成强盗。

Det ed ghab liut,

树要皮子,

Naix ed ghab mais.

人要面子。

Ax jas dol khangd hxat,

没遇到苦,

Ax bub dol khangd vut.

不知道甜。

Zaid zaid hxib dul mail,

家家砍柴卖,

Zaid zaid mail dul diod.

家家买柴烧。

Dob niangb lix ghab wul,

深莫过坝子田,

Hlieb niangb diux daib nenl.

大莫过舅舅家。

Hangd des dail dliangb lix bit,

宁愿跟麻风病人睡,

Ax hangd des dail gangb xut bit.

不愿跟长疥疮的人睡。

Waix fangx waix nongs,

天黄有雨,

Naix fangx naix mongb.

人黄有病。

Xud wal mongb wat,

小便疼痛。

Hek vob naix bat [7] .

服车前草。

Lob bil dait ceit,

手脚开裂,

Vangs gangb wab hxangt.

找蜂蜜擦。

Lax hseik gangt git vut,

漆疮好得快,

Vob nix xus ax dot.

离不开韭菜。

Eb yangd ax vut bus,

投水死不易,

Kheib ghongd ax vut das,

吊颈死也难,

Jab hfud nangl [8] sangt nangs,

想结束性命,

Jab hfud nangl hvit das.

耗子头最快。


[1] lal:漂亮、美好。

[2] eb jut:尿,同eb wal。

[3] kub:吻、逗,这里是“赡养”的意思。

[4] diangl:生育。

[5] denb:杯子,同ngeb。

[6] dlaib:黑(色),具有“华丽”的文化意义。

[7] vob naix bat:车前草,多年生草本,主治小便不利、水肿、闭经。

[8] jab hfud nangl:乌头,又称草乌,俗称耗子头,多年生草本,有大毒,主治风湿骨痛、跌打损伤、无名肿毒、咳嗽。

苗族民间文学经典作品选读:中部方言:苗、汉对照