植物
Ghab Nangx Ghab Det
Yut dios nangx, | 小是草, |
Hlieb dios bod; | 大是宝; |
Niangb diub lix, | 田中长, |
Hlieb diub eb. | 靠水浇。 |
(nax) | (稻子) |
Ob dangl hleid, | 两头尖, |
Dlub jangx nix; | 白如银; |
Ax niangb nenx, | 没有它, |
Xad ait naix; | 难做人; |
Mongx gux dios, | 你猜对, |
Hsent mongx vas. | 算你行。 |
(ghab hsaid) | (米) |
Niangb dail mif gheib fangx, | 有只黄母鸡, |
Niel bol bof ghab wangx. | 蹲在菜园里。 |
(fab diel) | (南瓜) |
Det mangx hlieb gal gal, | 矮矮枫香树, |
Niangb las fangx vangl bil; | 土中长枝芽; |
Bangx fangx vis jul mongl, | 黄花开过后, |
Bangx dlub pud dongl dongl. | 白花满枝丫。 |
(mais hsenb) | (棉花) |
Xongs yaf laix jid dax, | 兄弟七八个, |
Bes jil dongs hxud waix; | 抱着柱子坐; |
Dangl lul jef bait diux, | 到老才分家, |
Bait zaid neis ud niox. | 分家衣扯破。 |
(bod ghax) | (大蒜) |
Vangt nangl ud nox, | 小穿绿色装, |
Lul nangl ud fangx; | 老穿黄衣裳; |
Tad mongl ud fangx, | 脱去黄衣裳, |
Dios dol bod nix. | 现出白银两。 |
(nax) | (稻谷) |
Pongb hmongb puk muk zait eb hxud, | 毛毛茸茸像灰粘, |
Liangb liangb liuk liuk ghot mangb gid. | 采摘下来两人抬。 |
(zend pid) | (冬瓜) |
Ghab bas hlat hmub nox, | 青藤绿茵茵, |
Fis lies diot ghab wangx, | 园边到处爬, |
Zent zend zait gib ninx; | 结瓜像牛角; |
Laib yut mongl liangb nongx, | 小的讨来吃, |
Laib hlieb dliat dub niox, | 大的留着它, |
Hnaib ghangb ait qub dax. | 日后当桌帕。 |
(fab hsab) | (丝瓜) |
Ghox khob taid vongl gas, | 头顶像鸭窝, |
Jil lob taid jil dius; | 脚像筷子样; |
Niangb diot ghab bil bangs, | 生在山坡上, |
Hlieb jent neid wul wus. | 风吹摇晃晃。 |
(vob hveb) | (蕨菜) |
Dail xid dail vut ghak, | 是谁最滑稽, |
Hlat xongs nangl ud bongk, | 夏天穿棉衣, |
Waix xux tad ud zenf. | 冬天又脱衣。 |
(det hsob) | (棕树) |
Laib khob det mos gongx, | 头把尖帽顶, |
Ghab jid ait ghab sangx, | 身子楼梯形, |
Hniut hniut hlat dlob dax. | 农历四月生。 |
(dail nas) | (竹笋) |
Ib laib jed, | 一块粑, |
Hlieb laib gangf; | 像盆大; |
Hsangb laib khangd, | 千个眼, |
Bat laib xenk; | 百楔插; |
Nongx ib nenk, | 吃一粒, |
Hliad ib nenk. | 吐皮皮。 |
(bangx mais hnaib) | (向日葵) |
Dail det liangs gib yongx, | 树生羊角刀, |
Gib yongx yut dios nox, | 小时像青枣, |
Vel hlieb vel hxangt dax, | 大来换红袍, |
Fangb vangl ax xus nenx. | 户户少不了。 |
(zend naf) | (辣椒) |
Ghab liut nox, | 绿皮子, |
Ghab ngix xok; | 红肉丝; |
Khab eb yangx, | 口渴了, |
Pat nenx hek. | 破来吃。 |
(fab eb) | (西瓜) |
Ghab jid dliangt dliangt, | 身滑溜溜, |
Hvib ib zangd not; | 一丈多高; |
Nangl ud hmub nox, | 穿绿衣裳, |
Det laib mos hxangt. | 戴顶红帽。 |
(jub maix) | (高粱) |
Niangb ib laib khangb xok, | 有个红葫芦, |
Gid waix liangs dius gongk, | 顶上长草丛, |
Gid niangs niangb ghab jenk; | 里面房间多; |
Niangb ib mail daib pik, | 一伙小姑娘, |
Xit ghuk ait ib gongk. | 拥作一团住。 |
(zend lot ongt) | (石榴) |
Niangb laib zaid ghangt lox, | 有栋高楼房, |
Jex sangx juf sangx bex, | 楼有几十层, |
Ax niangb laib ghab diux. | 没有一扇门。 |
(det hlod) | (竹子) |
Jex sangx juf sangx, | 九层十层高, |
Gid waix liangs dius nangx. | 上面长蔸草。 |
(det hsob) | (棕树) |
Niangb jongx ax nongx dab, | 有根不着地, |
Niangb nex det ax niangb; | 有叶没有茎; |
Jent dax hlod bongx eb, | 风来水上漂, |
Niangb eb nenx ghax niangb. | 有水就能生。 |
(box) | (浮萍) |
Ghab pab det ghod yel, | 块块青柴, |
Dlaib jab diot gid vongl; | 窑洞染身黑; |
Naix jub ghangt dad mail, | 人们挑去卖, |
Pud bangx zait zend lel. | 见火栀花开。 |
(tait) | (木炭) |
Dius det niangb vangx hvib, | 一棵树在高山上, |
Niangb jub not jex hsangb; | 千万尖针作树装; |
Hlieb zas jent dax cob, | 一阵风儿吹过来, |
Hsab hveb zait niongx eb. | 风声胜过水声响。 |
(det gheid) | (松树) |
Mif gheib nox, | 绿母鸡, |
Nas git hxangt; | 生红蛋; |
Naix ait gheb, | 老农夫, |
Hxot hxot ngit. | 时时看。 |
(vob bangf) | (萝卜) |
Ghab bas hlat ghad yud, | 一根构皮索, |
Kheib khangb diot hfud zaid; | 缠篱笆落脚; |
Zent zend zait ghad lid, | 果实羊屎样, |
Zait ghab laib zend ded. | 又像算盘珠。 |
(zend gheid) | (葡萄) |
Ghab jid liangs baid bel, | 全身长满刺, |
Ud fangx ghab jid nangl; | 穿件黄衣裳; |
Niangb diot diub las diangl, | 出生在土上, |
Nongx jangx vut ves dlial. | 摘吃脆脆香。 |
(fab nongx niul) | (黄瓜) |
Ghab nex ait naix dlol, | 叶子像耳朵, |
Ghab jongx dlub ax dongl; | 根部洁白多; |
Niangb naix dad mongl mail, | 有人拿去卖, |
Ax niangb dad mongl jenl. | 没人拿去种。 |
(def qangb) | (豆芽) |
Dail det hlieb laib teb, | 树干大如缸, |
Ghab nex yut diangb jub. | 叶子像针样。 |
(det gheid) | (松树) |
Yangs zait laib hsangt, | 样子像伞, |
Liangs diot ghaib det; | 生在树干; |
Qeb dad lol hot, | 摘来煮食, |
Tangb ghongd yil yit. | 味道非凡。 |
(jib) | (香菌) |
Niangb dail det vob hveb, | 有根蕨菜秆, |
Ghab yangl zait nangb hob; | 秆儿像花蛇; |
Zent zend diot ghab dab, | 果结在土中, |
Hot dad lol zangb hxub. | 煮来招待客。 |
(jab nangb) | (魔芋) |
Ghab wangx niangb haib, | 园里栽有, |
Ghab jongx dlub dlub; | 根如白绸; |
Ghab nex kheb hmongb, | 叶子空心, |
Hot nongx ghangb ghangb. | 食如香油。 |
(vob nix diongx) | (葱) |
Jex jox vangx, | 九条岭, |
Juf jil diongl; | 十条冲; |
Nox dix lix, | 绿茵茵, |
Lif dlial dlial. | 亮晃晃。 |
(det hsob) | (棕树) |
Pud bangx fangx, | 开黄花, |
Zent zend dlaib; | 结黑果; |
Hxangd dax nongx, | 炒来吃, |
Bet diad dieb. | 响滴嘟。 |
(bangx mais hnaib) | (向日葵) |
Diangb diuk ob pit hmid, | 一把两面刀, |
Niangb diot ghab hvangt vud; | 在那个山腰; |
Hleik ax lol ninx liod, | 割牛割不动, |
Hleik naix ghongb lol hxangd. | 人碰就糟糕。 |
(nangx dongb) | (芭茅草) |
Hsangb jox gid, | 千条路, |
Bat jox vongb; | 百条岭; |
Naix ax hangb, | 人不走, |
Det ax liangs. | 树不生。 |
(ghab guf zaid ngil) | (瓦沟) |
Gid waix laib guk nox, | 上面撑绿伞, |
Gid dab laib tok nix. | 下面埋银罐。 |
(jab nangb) | (魔芋) |
Ghab jongx zait gangb eb, | 根像水蜈蚣, |
Wix dongd hlat dlob zab; | 三四月来到; |
Ongd hsongd fal ghab dab, | 生长在山中, |
Fangb vangl mongl liub liangb. | 人人争着采。 |
(dail nas) | (竹笋) |
Niangb diangb dangd nox vut, | 绿剑真稀奇, |
Ax hved nenx seix xit. | 不磨它也利。 |
(nangx dongb) | (芭茅草) |
Maix laib zend juk lit, | 有颗胡颓子, |
Ax hsend nenx nongf hxangt. | 不染它自红。 |
(zend naf) | (辣椒) |
Det bel hvib waix dlub, | 刺树高又高, |
Diuk mil kheib dix ninb. | 枝丫万把刀。 |
(det def) | (皂角树) |
Gid gux ghab dliub liod, | 外面黄牛毛, |
Gid niangs xangf gangb daid. | 里面生虱蚤。 |
(zend ghok baif) | (猕猴桃) |
Dail daib ad juf diut, | 姑娘十六岁, |
Niel las bil las pangt; | 站在土周围; |
Ud nox niul gheik xet, | 穿件绿马褂, |
Des laib hnaib buk hsangt. | 打伞把日追。 |
(bangx mais hnaib) | (向日葵) |
Nex zait nex hsob, | 叶像棕叶, |
Jongx zait jongx kid; | 根如生姜; |
Dad lol sos zaid, | 拿到家后, |
Jangt dol hmub ud. | 用它浆布。 |
(vob jut) | (白芨) |
Mais nangl bel, | 娘穿刺, |
Daib nangl lal; | 崽着缎; |
Mais dongl niel, | 娘跳舞, |
Daib longl lol. | 崽出来。 |
(zend yel) | (栗子) |
Jex sangx bex, | 九层楼, |
Juf sangx bex; | 十层楼; |
Ax maix diux, | 没有门, |
Ax maix naix. | 没有人。 |
(det hlod) | (竹子) |
Dail daib ad juf diut, | 十六岁姑娘, |
Nangl pangb ud yaf dlot; | 穿衣八拃长; |
Ghongl diub taid buk hsangt, | 弯腰来打伞, |
Dex laib hnaib xit dangt. | 天天盼太阳。 |
(bangx mais hnaib) | (向日葵) |
Niangb mail det gix eb, | 有蓬水金竹, |
Liangs lol dot maix tiab; | 生长不分枝; |
Nex sul ghab nangx dongb, | 叶像芭茅草, |
Diongx hmongb nongf ax kheb. | 秆实不中空。 |
(ghab det dangf) | (甘蔗) |
Hvangb bil niangb dail det, | 对门有棵树, |
Niangb dail leib mongl jit. | 猴儿中间住。 |
(gad wangx) | (苞谷) |
Jus jil diub ngangl, | 一只脚杆, |
Ob jil pab lob. | 两只脚板。 |
(def qangb) | (豆芽) |
Ob jil diub ngangl, | 两只脚杆, |
Diot jus jil tot. | 穿一只袜。 |
(ghab songb gheid) | (松针) |