目录
搭总和阿娃
Dial Jongx Sul Ab Vob
Dliel gid denx id，bib zaid Hmub maix dail ghab wuk，nenx yangl jus dail daib ad hot，ghet lul ghax das mongl yangx. Nenx dail jib nongd bit gol Ab Vob，vut niux vut nios，gangt lob gangt bil. Not not naix dax nais，nenx seix ax hangd. Dangl ghangb，hvak nenx zaid ax not xus dol，maix ob dail daib dlas，maib hnangd Ab Vob vut nend not，ghax xangs naix dax nais，Ab Vob seix hvak yangx. | 很久以前，我们苗家有一个老婆婆，她生下一个小女孩后，丈夫就去世了。她的女儿名叫阿娃，阿娃长得很漂亮，又勤快。来相亲求婚的人不少，但一个个都被拒绝了。后来在离他家不远的地方，有两个富家弟子，听到此事，也就来向阿娃求婚，也都被阿娃拒绝了。 |
Hxot id，maix dail diab hxat bit Dial Jongx nend，hnangd ob dail daib dlas nais Ab Vob ax hangd，ghax dad gid dax mongl nas nenx ob laix xit ded：“Mangb dlas ait nongd not，nais Ab Vob seix ax hangd lol，wil hxat ax maix zaid niangb，hangd hot wil maix zaid niangb，wil dax mongl dlab，nenx maib ait lol！” Ob dail daib dlas nos hot：Mongx hxat ait mongx not，ait deis dlab nenx lol？Ghax hot：“Nend！Mongx mongl dlab nenx lol，ob laix ghax tid zaid baib mongx niangb. Hangd hot mongx dlab nenx ax lol，ob laix ghax dib mongx ib taik. Nend ax nend？” Dial Jongx ghab hvib hot：“Nend！” Ob dial daib dlas ghax jus deix mongl tid jangx ib laib zaid vut vut. Dial Jongx seix jus deix dax mongl dlab Ab Vob mongl yangx. | 这时，有个很穷的叫搭总的年轻后生，他听说两个富家弟子求婚失败了，就故意去跟那两个打赌：“你俩富这么多，讨阿娃都不肯来，可惜我没房子住，如果我有房子呀，我去讨他一定来！”富家子弟想：你这个穷汉子怎么能去讨她来呢？于是就说：“好！你去讨来，我俩起房子给你住。要是你讨不来，我俩狠狠揍你一顿。怎么样？”搭总满口同意说：“好！就这样。”那两个富贵家子弟真的去起成一座很好的房子。搭总也真去讨阿娃去了。 |
Dial Jongx dax mongl leit Ab Vob zaid ghab diux gux，dad gid hlab hveb nais hot：“Wuk！Mongx zaid ed ax ed daib gheb wuk？” Ab Vob nenx mais niangb diub zaid gid niangs dab hot：“Ed haib！” Dial Jongx ghax bus dax mongl diub zaid，Ab Vob nenx mais jef hot：“Mongx vut niox vut nios，seix dax nas wil zaid ait gheb，mongx ax hxib naix diek？” Dial Jongx dab hot：“Bib dol naix hxat nongd dax des mangx ait ghab，maix dail gheix xid diek al？” Ab Vob nenx mais ghax dab hxeb ed nenx niangb ait gheb yangx. | 搭总来到阿娃家门口，故意喊：“太！你家要不要人做活呀太？”阿娃妈在屋里应道：“要！”搭总就钻进屋子里去，阿娃妈才说：“你长得这么俊俏，你也来跟我家做活，你不怕别人笑话？”搭总说：“我们这些穷人来跟你们做活，哪个来笑？”阿娃妈就要搭总在她家干活了。 |
Dail Jongx mongl leit Ab Vob zaid，ait gheb ait gid，nenx gangt ngas deix gangt ngas，hnaib hnaib hxib dat mongl hxib dul，lol sos zaid yangx，seix dail dax mongl jit eb，hxad dol gheb gid was dias dlenx wib，Ab Vob ghax gid gid deid hvib Dial Jongx yangx. Dangl ghangb，maib mongl hangd deis ghax xit seix mongl，lol ghax xit seix lol，liek ib zaid naix nongd dail. Maib laix xit xangs vut，dliat Dial Jongx mongl mail ib tok hsangt niul lol，hvuk hmangk said dad bex diot diod wangx vob hfud dangl zaid，diangd liek gid denx id nongf ait nongf bangf gheb gid. | 搭总得进阿娃家后，他勤劳肯干，每天早上都去砍柴，回到家后，又拿水桶去挑水忙个不停，阿娃开始对搭总产生了好感。在生活中，他们眉来眼去，相互爱慕之情越来越浓。为了使这终身大事不受阻挠，通过商量后，搭总就去买了一罐锡来，并偷偷埋在阿娃家屋头的菜园里，继续做他的活。 |
Maix ib hnaib，Ab Vob nenx mais hxid Dial Jongx ait gheb jul ves yangx，ghax hot：“Dial Jongx！Mongx hnaib hnaib mongl hxib dul，jul ves bongt wat，hnaib nongd mongx lol nas wil juk diod las vob mongx ghax niox.” Dial Jongx hot：“Ol！Ait nend wil dax mongl.” Hmat hseid deix，Dial Jongx bex laib tok hsangt niul id lol，sod sangx dax mongl juk diod las id yangx，hnaib nongd Ab Vob mais xangs nenx mongl juk，nenx ghangb hvib nongt wat，Dial Jongx juk las，Ab Vob nenx mais niangb zaid hot gad. Hot hxangd yangx，ghax gol Dial Jongx lol nongx gad. Dial Jongx hnangd yangx，ghax dab hot：“Ol！Wil lol dail.” Ait nend hul seix ax bongf nenx lol. Ab Vob mais dad nais hot：“Dios ax dios Ab Vob tat mongx yangx？Dial Jongx.” Dial Jongx dab hot：“Nenx ax tat，nongf dios wil naix hxat jas nenk daib khangd vut jef ax lol hot.” Ab Vob mais hnangd vud jas khangd vut yangx，ghax gal lial zuk dax mongl ngit. Nais hot：“Mongx hot laib khangd vut id niangb hangd deis？Dial Jongx.” Dial Jongx bongf Ab Vob nenx mais dax，ghax jus jend laib tok cat：“Niangb nongd nend wuk！” Dad gal lial mes diot yangx，ib hxot daib dad hot：“Niangb nongd nend wuk！” Dad gal lial mes diot yangx. Dial Jongx hvit lob hvit bil，Ab Vob mais ngit ax xend，bongf jus gid niangs dios dlub dongl dongl，ghax hsent hot dios nix dlub. Nenx ghax hfangb hfut hot：“Ab Vob ghet juk ib sangs naix，juk ax jas；Ab Vob bad juk ib sangs naix，seix juk ax jas. Dial Jongx vut niux vut nios，vut xix vut nangs，Dial Jongx jef jas.” Ait nend，maix ghongb nongx gad. Ab Vob mais hot：“Dial Jongx，Wil khat Ab Vob des mongx niox！” Dial Jongx dab hot：“Wil dios dail daib gheb，ax gid hmat ait nend xad hnangd wat wuk.” “Jus deix khat Ab Vob des mongx niox Dial Jongx！” Hmat not Dial Jongx ghax dab hveb yangx. Ait nend，Dial Jongx dad niangb Ab Vob zaid jangx bib hlat hnaib，Ab Vob nenx mais ghax khaid Ab Vob dol ud qub ait ib dangl，dad Dial Jongx laib “tok nix” id ait ib dangl，ghax hsongt Ab Vob des Dial Jongx lol. | 一天，阿娃妈看到搭总累了就说：“搭总！你天天都去砍柴，累得很，今天你跟我挖那菜地算了。”搭总说：”好！我就去。”其实搭总从开始埋锡罐以来。一直很想得挖那块菜地，如今阿娃妈叫他去挖，他高兴极了。搭总挖土，阿娃妈在家煮饭。阿娃妈煮熟饭后，就来喊搭总吃饭。只听到阿总应道：“哦！我就来。”搭总还是没来，阿娃妈又问：“是不是阿娃骂你了搭总？”搭总说：“她没骂我，我穷人遇点好货，我才不来。”阿娃妈听说遇了好货，就跑来去看，问道：“好货在哪里搭总？”搭总见阿娃妈人出来，他就一揭开那锡罐说道：“在这里太！”就马上盖上了。一会儿又揭开说道：“在这里太！”又转马上盖了。搭总手脚麻利。阿娃妈没看清楚，只见里面白生生的，以为真是银子。她就吩咐道：“阿娃公挖一辈子，没遇到；阿娃爸挖一辈子，也没遇到。搭总长得漂亮，搭总命好，搭总才遇到。”这样他们就去吃饭。阿娃妈开口说：“搭总，我嫁阿娃嫁给你算了。”搭总假巴答道：“我是个帮工，你不要将这些话来戏弄我呀太。”“真的嫁阿娃给你算了搭总。”阿娃妈讲了多回，搭总同意了。这样，搭总又在阿娃家住满三个月后，阿娃妈就包阿娃的衣服放一头，把搭总的那个“银罐”放在一头，就送阿娃跟搭总来。 |
Dial Jongx yangl Ab Vob mongl niangb diot des gangx daib dlas xit ded tid jangx laib zaid hvib id. Gangx daib dlas bub Dial Jongx jus deix dlab dot Ab Vob lol yangx，dad hsent sos Dial Jongx niangb seix dot niangb yangx，zaid seix ed zaid mongl yangx，jox hvib hnangd xad niangb wat. Maib ghax xit xangs hot：“Ax vud seix gos yangx，fal sod ob dax mongl gol hxak diot Ab vob mongl.” | 搭总引阿娃去住在他跟那两个富家弟子打赌后起成的那个房子里。那两个富家子弟晓得搭总真讨得阿娃来了，又想，搭总老婆也得了，房子也被占去了，心里很不痛快。商议道：“不输也输了，明天我俩去唱歌给阿娃去！” |
Hnaib dangl ghangb，maib ghax jus deix dax leit Dial Jongx zaid. Dial Jongx mongl ait gheb dail ax bil diangd lol，Ab Vob ghax Zob hfub maib vut vut，yax gad lol diot maib nongx. Nenx ob laix dad sangx gol hxak diot Ab Vob，ax bub gol jangx gid nongx ghaid nongx jangx gid gol jef vut. Ib laix hot：“Gol jangx gid nongx！” Ib dail dad vud：“Nongx jangx gid gol！” Nenx ob laix jangt mongl jangt lol，ghax niuf hot gol jangx gid nongx. Ait nend，maib ghax gol hxak diot Ab Vob hot： | 第二天，他俩真的来到了搭总家。搭总去做活还没回来，阿娃对待他俩也很好，就摆桌子来给他俩饭吃。他俩又想唱歌给她，又不知唱了再吃呢，还是吃了再唱好。一个说：“唱了再吃！”一个说：“吃了再唱！”他俩争去争来，最后决定唱了再吃。于是，他俩就唱到： |
Hol hol id ol， | 嗬嗬咿哦， |
Hol hol id ol！ | 嗬嗬咿哦！ |
Zaid gangb xib pit bil， | 房子亮堂堂， |
Bod ghab dab pit nangl， | 土地宽敞敞， |
Laix hsangb ob bat dangl. | 人有千二担。 |
Nais laix vob dot lol， | 媒说妹不愿， |
Laix vob ax at lol. | 阿妹不肯嫁。 |
Dial Jongx dlox ghab daib hsangt niul， | 搭总小锡罐， |
Dlab laix vob gangt dlil. | 阿妹脚跟来。 |
Nongx laib gad git nail， | 吃的鱼蛋饭， |
Vel nongx vel sot mongl. | 越吃越消瘦。 |
Ab Vob ghax gol hxak dab cat hot： | 阿娃就应声道： |
Hol hol id ol， | 嗬嗬咿哦， |
Hol hol id ol！ | 嗬嗬咿哦！ |
Nongx laib gad git nail， | 吃的鱼蛋饭， |
Mangb nongx mangb sot mongl， | 你俩吃瘦去， |
Wil nongx wil hxangt mangl. | 我吃了健康。 |
Nongx jangx wil xuk lol， | 要吃我端来， |
Ax nongx wil xuk mongl， | 不吃我端去， |
Wil yax wil bangf dol， | 端去远点藏， |
Zas daib wil yus lol tat wil. | 免得丈夫来骂我。 |
Maib hnangd Ab Vob gol ait nend，dad yax vob gad mongl yangx haib，ib nenk ax vut ghab mais. Hxid Ab Vob ax nins hvib，ghax bob diob zuk mongl yangx. Nenx ob laix zuk lol leit hfud dangl vangl，ghax xit tat dax. Ib laix hot：“Wil vud nongx jangx gid gol，mongx dad vud gol jangx gid nongx，mongx hxid xangf nongd ait mongl ait lol，nongx seix ax dot nongx. Mongx dail mongx niat das，ax maix nenk daib ghab hlaib khob.” Ib dail dad hot：“Niat dios mongx niat，ax dios wil niat.” Ib hxot daib，ghax xit dib bongl dongl dax. Deid xangf id，Ab Vob ghangt niuf dif eb dax bongf maib laix xit dib，ghax hot：“Mangb xit dib ait laib gheix xid？Ob dail dail.” Maib jus hxid dios Ab Vob，ghax liangl ghangb liangl ghad zuk mongl yangx. | 他俩听阿娃唱这样，又把饭菜端去了，很不好意思。他俩趁阿娃不注意，就悄悄溜跑了。他俩跑到寨头，吵了起来。一个说：“我讲吃了再唱，你又偏说唱了再吃，你看现在搞来搞去，都没吃上。你这个笨死鬼，没有点脑子。”另一个说：“笨的是你不是我！”不一会，他俩就打起架来。正当他俩打得难以分开的时候，阿娃挑一对水桶过来看见他俩打架，就说：“你俩为何打架嘛，两个哥？”他俩一看，又是阿娃来了，就狼狈地跑掉了。 |
凯里市舟溪镇吴茂英、吴德周说唱
