搜索
  登录

年歌(2)
所属图书:《苗岭古风:苗汉对照》 出版日期:2015-06-01文章字数:7097字

年歌(2)

Hxak Niangx(2)

Diongx hfaid dliel nangl deis,

鼓于何时祭,

Niangx hfaid dliel nangl deis,

年在何时过,

Wil ax bil qet jas.

我还未想起。

Diangd ghangb lol xit nais,

回头问客人,

Jongx ghab bul ait longs.

与朋友同乐。

Diongx hfaid ghab ghuk zat,

鼓祭岩洞角,

Niangx hfaid ghab guf hlat,

年过在季末,

Ghab gib waix nangl lit.

天地转罗罗。

Niel mongl not xus hniut,

鼓去多少年,

Niangx mongl not xus hlat.

年去多少年。

Gongl gongl wil jas vut,

他歌我懂些,

Gongl nongd wil jas hxat.

这歌黑了天。

Wil diangd dangl nais khat,

回头问贵客,

Jongx ghab bul ib lot.

探亲友一句。

Jongx laib niel ib ghait,

试响鼓一捶,

Genx hsab vangl lias hot.

鼓声满寨扬。

Niel mongl juf ob hniut,

鼓去十二年,

Juf ob niangx lol leit.

十二年回转。

Niel mongl hlieb dail vangt,

鼓走大个娃,

Hlieb dail daib mongl khat.

女长适出嫁。

Niangx mongl juf ob hlat,

年去十二月,

Juf ob dongd lol leit.

十二月来到。

Niangx mongl hlieb dail bat,

年走大头猪,

Hlieb dail gheib ghol dangt.

大群鸡和鹅。

Dail xid zaid naf not,

谁家最厉害,

Dail xid zaid luf dot,

谁家抢年过,

Nongx niangx dliel hlat diut.

过年在六月。

Gongl gongl wil jas vut,

他歌我懂得,

Gongl nongd wil jas hxat.

这歌我着难。

Wil diangd dangl nais khat,

掉头问贵客,

Jongx ghab bul ib lot.

探亲友一声。

Jongx laib niel ib ghait,

试响鼓一捶,

Genx hsab vangl lias hot.

鼓声满寨扬。

Hob lul zaid naf not,

雷公家厉害,

Hob lul zaid luf dot.

雷公家抢得。

Nongx niangx dliel hlat diut,

过年在六月,

Dib dail bad bat dangt.

杀个大肥猪。

Hxib langx gul gul gangt,

时间匆匆过,

Nenx nongx ax dot not.

它吃不许多。

Nenx nongx bib mongl hmangt,

它过三昼夜,

Bix hnaib dinl dinl leit.

三天过去了。

Nenx nongx nenx lios ot,

它来把年推,

Lios niangx mongl jus dint.

推年走一遭。

Laib niangx dal was pet,

年翻个筋斗,

Baix lol ghab ot det.

落在树梢上。

Dail xid zaid naf not,

哪家最厉害,

Dail xid zaid luf dot,

哪家抢得到,

Nongx niangx ghab ot det.

过年在树梢。

Gongl gongl wil jas vut,

他歌我精通,

Gongl nongd wil jus hxut.

这歌难我了。

Wil diangd dangl nais khat,

回头问贵客,

Jongx ghab bel ib lot.

探贵客一声。

Jongx laib niel ib ghait,

试响鼓一捶,

Genx hsab vangl lias hot.

鼓声满寨扬。

Dlangd lul zaid naf not,

雄鹰最厉害,

Dlangd lul zaid luf dot,

雄鹰抢得到,

Nongx niangx ghab ot det.

过年在树梢。

Maib diel xid tit bat?

拿哪样当猪?

Maib diel xid tit dit?

拿什么当碗?

Gongl gongl wil jas vut,

他歌我精通,

Gongl nongd wil jas hxat.

这歌我为难。

Diangd ghangb lol nais khat,

回头问贵客,

Jongx ghab bul ib lot.

探亲友一声。

Jongx laib niel ib ghait,

试响鼓一捶,

Genx hsab vangl lias hot.

鼓声满寨扬。

Dliangd lul zaid naf not,

雄鹰家厉害,

Dliangd lul zaid luf dot,

雄鹰家抢得,

Nongx niangx dliel hlat diut,

过年六月间,

Maib gheib ghol tit bat,

拿鸡鹅当猪,

Maib nex yel tit dit.

叶当碗。

Nenx nongx ax dot not,

它过不许多,

Nenx nongx bib mongl hmangt,

只过三夜晚,

Bix hnaib dinl dinl leit,

三天刚刚满,

Nenx nongx nenx lios ot,

过了把年推,

Lios niangx mongl jus dint.

推年走一遭。

Laib niangx dal was pet,

年翻个筋斗,

Baix lol ghab yangl det.

落在树干上。

Dail xid zaid naf not?

哪家最厉害?

Dail xid zaid luf dot?

哪家去抢得?

Nongx niangx ghab yangl det.

过年在树干。

Maib diel xid tit bat?

以什么当猪?

Maib diel xid tit dit?

拿何物当碗?

Gongl gongl wil jas vut,

他歌我精通,

Gongl nongd wil jas hxat,

这歌着实难,

Wil diangd dangl nais khat,

回头问贵客,

Jongx ghab bul ib lot,

探亲友一声,

Jongx laib niel ib ghait,

试响鼓一捶,

Genx hsab vangl lias hot.

鼓声满寨扬。

Diob lul zaid naf not,

啄木鸟厉害,

Diob lul zaid luf dot,

啄木鸟抢得,

Nongx niangx ghab yangl det,

过年在树干,

Maib ghab yangl tit dit,

拿树干当碗,

Maib gangb dul tit bat.

用柴虫当猪。

Nenx nongx ax dot not,

它过不许多,

Nenx nongx bib mongl mangt,

它过三夜晚,

Bix hnaib dinl dinl leit,

三天刚刚到,

Nenx nongx nenx lios ot,

过了把年推,

Lios niangx mongl jus dint.

推年走一遭。

Laib niangx dal was pet,

年翻个筋斗,

Baix lol ghab ghaib det.

落在大树脚。

Dail xid zaid naf not?

哪家最厉害?

Dail xid zaid luf dot?

哪个抢得到?

Nongx niangx ghab ghaib det.

过年在树脚。

Maib diel xid tit bat?

拿哪样当猪?

Maib diel xid tit dit?

用什么当碗?

Gongl gongl wil jas vut,

他歌我知晓,

Gongl nongd wil jus hxut,

这歌我难了,

Diangd ghangb lol nais khat,

回头问贵客,

Jongx ghab bul ib lot,

问亲朋一声,

Jongx laib niel ib ghait,

击响鼓一捶,

Genx hsab vangl lias hot.

鼓声满寨扬。

Dail nangl zaid naf not,

老鼠家厉害,

Dail nangl zaid luf dot,

老鼠抢得快,

Dial nangl zaid hek ot,

老鼠来过年,

Nongx niangx ghab ghaib det.

过年在树脚。

Maib bex yel tit dit,

拿栗壳当碗,

Maib gux gul tit bat.

用蚂蚱当猪。

Nenx nongx ax dot not,

它过不多久,

Nenx nongx bib mongl hmangt,

过了三夜晚,

Bix hnaib dinl dinl leit,

三天刚刚满,

Nenx nongx nenx lios vut,

过了把年推,

Lios niangx mongl jus dint.

推年走一遭。

Laib niangx dal was pet,

年翻个筋斗,

Niangx lol ghab dal hsat,

来到河沙坝,

Ghab seix eb nail jit.

沙滩鱼戏水。

Nangb eb gol nangb ghet,

水蛇邀干蛇,

Nes jub gol nes ceit:

画眉约眼罩:

Wangx nangl zaid dus ot,

皇帝分节了,

Dus niangx lol bib hmut,

分年咱们过,

Dax bib mongl hek ot,

我们同过年,

Nongx niangx ghab dal hsat.

过年沙滩边。

Maib kongb nail tit bat,

以鱼虾当猪,

Maib vib liul tit dit.

拿石板当碗。

Maix nongx al dot not,

它们过不久,

Maix nongx bib mongl hmangt,

它们过三晚,

Bix hnaib dinl dinl leit,

三天刚刚满,

Nenx nongx nenx lios ot,

过了把年推,

Lios niangx mongl jus dint.

推年走一遭。

Laib niangx dal was pet,

年翻个筋斗,

Ot los Fangb Nix nangl,

来到方旎地,

Not fangb ghongb dax ngangl,

多方来过年,

Not mais ghongb dax dongl,

大家来跳舞,

Ot lias mais ax lol.

年不肯上来。

Jex hsangb yaf wangs vangl,

九千八万寨,

Hfab jangx jox hlat mil,

搓成根扁绳,

Dliof laib niangx jit bil.

把年拉上来。

Laib niangx ax at lol,

那年不愉快,

Laib niangx genx ait ghul,

泪流满胸怀,

Fangb naix jub kot dongl,

人们齐呼喊,

Laix laix vangs ot ngangl,

个个找年过,

Laix laix qab ot dongl.

人人邀节跳。

Vangs ax jas ot ngangl,

找不到年过,

Vangs ax jas ot dongl,

找不到节跳,

Waix dlaib jangx hniangt wil,

天黑像锅底,

Laib waix kib ninl ninl,

天地战抖抖,

Waix dlub jef buk dlial,

后来天开亮,

Laib niangx jef at lol.

那年才愿来。

Niangx lol fangb Yel Zof,

年到来尤卓,

Nongx jul hniub nail mif,

吃尽那鱼种,

Jul gheib dlub jil dak.

吃完白鸡翅。

Niangx lol fangb Jel Jes,

年到就纠地,

Nongx jul ghab ghok ngas,

吃完干树桩,

Ghab ghox yel ait jus.

桩吃净。

Ghet Mil niangb Vangl Bil,

迷公住扬别,

Ghet Mil xongt niel deil,

迷公兴鼓场,

Gix hxongb bet nul hongl.

芦笙轰轰响。

Daib pik dax dlod niel,

姑娘来踩鼓,

Daib jangs dax hved jil,

小伙吹芦笙,

Mais hvib naix zaid jul.

大家喜洋洋。

Ax vut daib wangx nangl,

不好当官儿,

Daib wangx daib dliud niul,

官儿心狠毒,

Vas hvib dax lod jil,

来把芦笙捣,

Xongs sangs ax dlod niel,

七辈不跳鼓,

Jib daib ax ded bongl.

青年难成双。

Hsangt deis niangb gid nangl?

哪个住下游?

Hsangt deis daib nent nail?

谁家儿钓鱼?

Maix nent maix dot nof,

人们钓得鱼,

Nenx nent nenx dot nif,

他钓得铜片,

Gos dliangb dex lol dluf,

得响铜来到,

Dliangb dex kib nil nif.

响铜抖哩哩。

Gongl gongl wil hsent dluf,

他歌我知晓,

Gongl nongd jus hxut dinf,

这歌苦我了,

Vil hsod ghongs git jif,

用锄挖山药,

Ghongs gongx liongl hot hek.

挖虎杖熬汤。

Ghongs ax lol hvit hvuk,

挖不来喘气,

Mangb sux lol xit hsenk,

你们快来接,

Bib dax mongl vit nenk.

咱们走快些。

Zuk Jux niangb gid nangl,

朱交住下游,

Zuk Jux daib nent nail,

朱交去钓鱼,

Maix nent maix gos nof,

别人钓得鱼,

Nenx nent nenx gos nif,

他却钓得铜,

Gos dliangb dex lol dluf,

钓得响铜来,

Dliangb dex kib nil nif,

响铜擅哩哩,

Tid jangx gix lol zuk.

制成芦笙吹。

Dol lul vud yangk niangx,

老说年已过,

Dol yil diangs zuk gix,

少还跳得欢,

Dongl niel hfud bok dangx;

踩鼓鼓坪上;

Dol lul vud yangk hniut,

老说年过完,

Dol yil diangs zuk yet,

少仍舞翩翩,

Dongl niel hfud bok zangt.

舞步齐泱泱。

Niangx zab diot Diongl Mal,

元宵马田跳,

Gix hxongb bet Liangl Ghel,

舟溪芦笙响,

Bet niongx dab dinl linl.

笙响彻云霄。

Yangt ex hob mongl bil,

雾散山坡上,

Jox fangb sait ghenl ninl.

地方现美景。

Zuk bix hnaib vangl bil,

三天寨上跳,

Zuk bix hnaib vangl wul,

三天寨中跳,

Zuk bix hnaib dangl nangl,

三天寨下跳,

Leit jex hnaib dinl dinl.

九天就到了。

Fangb zuk jangx fangb zangl,

跳完就散场,

Fangb tat jangx fangb seil,

散完静悄悄,

Ab mait genx linb lol,

妹姗姗走来,

Xongt maib jangx ib bongl,

与哥配成双,

Ait gheb nongx taid mongl,

快去干活吧,

Xit tab lax dongd jul,

游荡季节过,

Hniut ghangb maix xid ngangl!

明年吃些啥!

Ax bub hlat ib ait gheix xil?

一月做什么?

Hlat ob ait gheix xil?

二月做哪样?

Hlat bib ait gheix xil?

三月做些啥?

Wil qet nais mongx dail,

回头问客人,

Bib jit dlongs dax mongl.

携手向前行。

Hlat ib ait ghaix xil?

一月做什么?

Hlat ib dios niangx Diel.

一月过大年。

Niangx lol dib bat dangt,

年来杀猪迎,

Niangx mongl vob gat hsongt.

年走青苔送。

Lios niangx diot zaid Diel,

推年去客家,

Lios ninx diot hxed vel,

叫妹去纺纱,

Hsangb jox dak xad vil;

千根纱难纺;

Lios liex diot vud lul,

叫哥进深山,

Ghab nex det xad dlienl.

树密山难钻。

Hlat ob ait gheix xil?

二月做哪样?

Hlat ob laib niangx mongl,

二月年走了,

Hlat ob mais nongx niel,

二月娘祭鼓,

Hek ot sangb bix nal,

过节祭咱祖,

Bib dot dlas dongx bul.

亲朋都致富。

Hlat bib ait ghax xil?

三月做些啥?

Hlat bib eb lix niel,

三月田水浑,

Nongt yangb hniub dax leil,

要下种来啦,

Mais niaf mais ax ngangl,

娘吃不下饭,

Mais dok maix ax sail,

娘布未织完,

Mais jit ghab diux nongl,

忙开那谷仓,

Xuk dot mab nax lol,

提得谷种来,

Mangk jangk ghab bax jul,

放在碓旁边,

Mais xangt lob xix yil,

用脚来脱粒,

Xuk tiangk las zox ghol,

手捧进箩筐,

Xongt diot diux eb wangl,

浸泡水井旁,

Ib hmangt ait niux nail,

一夜像鱼嘴,

Ob hmangt ait niux nail,

二夜鱼嘴开,

Ait lot niux nes zeil,

像个麻雀嘴,

Nongt zas hniub dax leil.

要撒种来啦。

Maix fangb ax gil lul,

他地不干旱,

Bib fangb deix gil lul,

咱地真干旱,

Dus zaf yangx pab bil,

裂缝容手板,

Yangx pab lob bad langl,

装下牛脚杆,

Yux penb dab dinl linl.

到处灰尘扬。

Bub gid bil vangs nongs?

是往上找雨?

Bub gid nangl vangs eb?

或往下找水?

Nongs hxet dliel nangl deis?

雨起于何处?

Eb dlod dliel nangl deis?

水流自何方?

Wil ax bil qet jas,

我还未想起,

Diangd ghangb lol xit nais,

掉头来磋商,

Jongx ghab bul ait longs.

试探朋友玩。

Ghab bul dad jent sens,

亲友又认真,

Vil wil dad diot dongs,

拉我栓柱头,

Jangx ghangb nangl zek jes,

几乎黑了天,

Ax bub mongl pit deis.

方向摸不透。

Gongl nongd ob jit sos,

年歌唱到此,

Diux ghangb lol diot nongs.

下首顺水流。

凯里市舟溪镇平中村吴烧引传唱

苗岭古风:苗汉对照