搜索
  登录

包粑理辞
所属图书:《苗岭古风:苗汉对照》 出版日期:2015-06-01文章字数:4944字

包粑理辞

Lil Taib Jed

Waix saib dlangd def gas,

天上怨那叼鸭鹰,

Dab saib wid luf yus.

人间恨那抢夫女。

Saib dail hseib diongb hnaib,

白日怨强盗,

Saib dail niangs diongb mongl.

黑夜恨窃贼。

Diongb hnaib naf gheb lix,

白天忙农活,

Diongb mongl naf gheb zaid.

晚上忙家务。

Dongd naf naf gheb vud,

农忙忙耕种,

Dongb khongt naf ait zangt.

农闲忙营销。

Nongx zab dit dliat det dit,

吃了五碗留半碗,

Kheib dlad ghuk gad,

勒起裤带节粮食,

Kheib jil ghuk hmub.

束身御寒节布匹。

Ghuk gad yis nal,

积粮养父母,

Ghuk nix dlangd daib.

攒银扮儿女。

Niangb lul jef jangx zaid,

家有老人方叫家,

Dlangd daib jef dos bul.

装扮儿女才合群。

Ghuk jangx juf niangx,

积攒成十年,

Dangt hsed jef liangl.

制十两项链。

Saib mongl saib lol,

怨去怨来,

Qit mongl qit dax.

恨来恨去。

Saib dail ngas nongx ngil ait,

怨那好吃懒做,

Niangs wil hsed jef liangl.

偷我十两项链。

Ghongs wil deib hmub bat bet,

盗我百尺裙布,

Jus ves vangs xangs jongl ghok.

无法才找理老。

Ait ninx des wil dad hfud,

做牛跟我开路,

Ait mal des wil ak hut.

为马给我驮货。

Dlad gik gux ax gik ghaib,

狗咬外人不咬主,

Naix fangf dol ax fangf vit.

防人防远不防近。

Bongf dol ax bongf vit,

见远不见近,

Bongf naix ax bongf hvib.

见人不见心。

Laib lot nes jub,

人面鸟嘴,

Jox hvib dlad vud.

野狗心肠。

Dad nenx ait dail vut,

拿他当好人,

Nenx dad wil ait niat.

他认为我傻。

Hniab hnaib mongx wil diux,

天天探我门,

Hmangt hmangt mongt wil zaid.

夜夜窥我家。

Hfaid wil laib longl,

翻我箱子,

Buk wil laib git.

开我柜子。

Niangs wil gheb juf liangl,

偷我十两项链,

Niangs wil deib hmub juf bet.

盗我十尺裙布。

Nenx hmid niangb gangb,

他牙虫蛀,

Nenx bil wat ghad.

他手脏屎。

Naf hvib vangs nenx,

担心找他,

Dad hut was zuk.

提赃逃跑。

Zuk jangx xongs hnaib,

逃了七天,

Xongs hmangt jef lol.

七夜才回。

Dlak dol vangl lul,

请来寨老,

Gol dol bed ut.

邀来兄弟。

Bus diux vangs hsed,

进门寻项链,

Bus vangl vangs hmub.

入寨找裙布。

Laix laix niangb zaid,

人人都在家,

Qab nenx ib yus.

就差他一个。

Ax dios nenx qeb,

不是他偷,

Dios dail xid niangs?

又是谁盗?

Fangb vangl dax dongx,

地方人来到,

Vangl lul dax jis.

寨老们来齐。

Xangs des lil hmat,

理师随理讲,

Lul dad naix zongb.

老人用耳听。

Dail deix dail wix,

谁曲谁直,

Nongf maix lil xenb.

自有理断。

Saib dail dliangb guf zangx,

怨那山坳鬼,

Qit dail faf ghab diongl.

恨那山冲怪。

Saib nenx hvib ax lal,

怨它心眼坏,

Qit nenx hnid nenk ghenk.

恨它意扭曲。

Wil hsud diux niangb,

我关门在家,

Nenx buk diux vangs.

它开门挑衅。

Vib hab lad mangl,

石灰膏抹脸,

Hniangt wil lad mais.

锅烟灰涂面。

Bit wangx xad dot,

官名难得,

Bit niangs xad ak.

贼名难背。

Nangb gik niangb jab diot,

蛇咬有药医,

Naix gik niangb lil dliuk.

人咬有理治。

Mongx vud wil niangs nix,

你说我偷银,

Mongx nas wil sad jus.

要跟我洗清。

Maf wil det gos dab,

砍我树倒地,

Mongx nas wil xongt fal.

要跟我立起。

Ax baib mongx vud fangx ghongb fangx,

不让你说黄就是黄,

Vud dlaib ghongb dlaib.

说黑就是黑。

Waix niangb dliangb deix,

天上有直鬼,

Dab niangb xangs xil.

人间有理师。

Nenx deix taid jox nox,

它直像墨线,

Nenx dins taid laib bil.

他稳如大山。

Mongx tut hxangd diot wil mangl,

你血口喷人,

Zend naf lad wil mais.

辣椒抹我面。

Ed wil jid diot dab,

要我身倒地,

Ed wil nangs diot waix.

要我命归天。

Wil bil ax hsenk ghad,

我手不摸屎,

Dins taid Bol Bil Jel.

稳如香炉山。

Wil lob ax vongs mux,

我脚不踩粪,

Dins dos Bob Bil Ongd [1] .

稳如必瓮坡。

Mongx bongf wil niangs hsed,

见我偷项链,

Ait xid ax gangf bil?

为啥不抓我?

Mongx vud wil niangs deib,

你说我盗裙,

Ait xid ax gol vangl?

为何不喊寨?

Dios dail xid xangs mongx,

是谁告诉你,

Gol nenx lol deit lot.

叫你来对证。

Jox fangb bat not zaid,

地方百多户,

Laib vangl hsangb not naix.

寨子千多人。

Bongf wil niat vut qib,

见我傻好欺,

Hxid wil mais vut nongx.

看我软好侮。

Dliangb niangb waix bongf,

鬼有天看见,

Zangs niangb dab bub.

怪有地知晓。

Jax des wil ait ghaib,

贾给我做主,

Lil des wil ait xek.

理为我做桩。

Ghab bib jef dax,

喊我们才来,

Gol bib jef sos.

叫我们才到。

Ax bongf eb sangx longd,

不见水想游,

Ax bongf dul sangx dat.

不见火想烤。

Ax dios dax hangb hxub,

不是来走亲,

Ax dios lol hek jud.

不是来喝酒。

Lob denf dangx taib,

脚踏油锅场,

Mais ngit wil hvib.

眼看油锅高。

Dad naix zongb hveb,

拿耳听话,

Dad lot hmat lil.

用嘴说理。

Dios jenb dios dex,

是金是银,

Niangb wil diongb hvib.

在我心中。

Mangb ob dail ghaib,

你两个主,

Nongf hsent nongf hvib,

各自思量,

Nongf hlat nongf hnid.

各自思考。

Dios deix dios wix,

是曲是直,

Dios vut dios yangf.

是好是坏。

Mangx niangb khangd fangx,

你们在明处,

Bib niangb khangd zek.

我们在暗处。

Dad ninx dod hfud,

拿牛相碰,

Seix niangb dail zuk.

必有一输。

Saib eb das eb,

怨水水淹,

Qit dul das dul.

恨火火焚。

Ax gid hliod ib sangs,

不要聪明一世,

Jef lol niat ib hxib.

糊涂一时。

Hangb gongl ngit hfud,

走路看前方,

Jas zat tok ghangb.

临崖绕道行。

Niangb hsad vud hsad,

有错认错,

Xit xangs xit rangt,

互敬互让,

Xit ghuk niangb fangb.

和睦相处。

Tiet liod sos sangx dliangb,

拉牛到鬼场,

Diangd ax sos jangs.

回不到牛厩。

Khod jit dangx taib,

案进油锅场,

Dul seix diangs hfuk das.

仍可把火灭。

Niangb bend jef niangb linf,

有本方赢利,

Maix lil jef ait khod.

有理才争执。

Niangb yenf niangb gos,

争执有输赢,

Mongl dot lol dot,

要去得来得,

Ax gid ait jus niox.

切莫做绝了。

Liod hxib dongd seil,

瘦牛怕冬天,

Naix hxib mongb hvib,

人最怕伤心,

Det hxib hluk liut.

树最怕剥皮。

Niangb dab ax hxed,

坐立不安,

Diangd bit ax dlaib.

夜不能寐。

Bad quk jangx bek,

父辈打死结,

Daib hlangb xad tad.

子孙难解开。

Ninx diut wil vil lob,

牛斗我拉脚,

Ait khod wil khaib diangs.

纠纷我调解。

Liub wil ed hot gad,

铸锅来煮饭,

Ax hot jed ded diangs.

不煮粑断案。

Bub qend bub hsat,

知兴知结,

Nongf hsad nongf gaix.

自错自改。

Hnangd lul hveb hseid,

听老人言,

Hangb gongl dos vut.

出入平安。

Hsad vud ax hangd,

如是不依,

Gongl mangb nongf hangb.

自行其是。

Jib daib ait longs,

小孩做玩,

Bad lul ait deix.

大人当真。

Eb dod liol was,

水冲轮转,

Dod hsaid jef xangb.

方好碾米。

Dul nongt diod hlieb,

火要烧大,

Hsongd dlongb jef mais.

骨炖才

Wil xongt jangx wil,

我立成锅,

Dul ngas ib bob.

干柴一堆。

Ob dangl khaid jed,

二主包粑,

Ib laib dlob jangb.

四斤一个。

Ghuk ait ib wil,

同一锅煮,

Ngit dail xid hxangd,

看谁的熟,

Hxid dail xid niul.

看谁的生。

Laib hxangd hsent yenf,

熟的算赢,

Laib niul hsent gos.

生的算输。

Jib daib ait longs,

小孩做玩,

Naix lul ait deix.

大人当真。

Ib dangl dliok nix ob juf liangl,

各人出银二十两,

Lix hsaid dlob jangb.

量米四斤。

Dad baib vangl lul,

送给寨老,

Baib maix gangf jongt,

握在手上,

Hot jed lol ded.

煮粑来断。

Ghed dongx ghongb pid,

议好就烧锅,

Kheib jongt ghongb hot.

捆紧就拿煮。

Ax hnangd naix khaib,

不听人劝,

Jef hot jed ded.

才煮粑断。

Jed hot ghangb wil,

粑煮锅底,

Sail ves longl dul.

大火来烧。

Dul nongf bub dlongs,

火自知情,

Ax pid dail deix.

不烧直人。

Eb nongf bub hfangb,

水自懂理,

Ax xab dail wix.

不护坏人。

Hot jed jus wil,

粑煮一锅,

Nongf hfaid nongf bangf.

各翻各的。

Dliangb waix dliangb dab,

天地诸神,

Lol des mangb ded.

为你俩判。

Jed laib hxangd laib niul,

粑有熟有生,

Laib hxangd ghongb yenf,

熟的就算赢,

Laib niul ghongb gos.

生的就算输。

Ob laib sail hxangd,

两个都熟,

Ob laib sail niul.

两个都生。

Ax maix yenf gos,

不分输赢,

Ob dangl dliat diangs.

两头撤诉。

Lil hvib bit hangd deis,

新理在何方,

Lil ghot niangb hangd nend.

古理在这里。

黄平县重安镇杨耇里传唱


[1] Bob Bil Ongd:必瓮坡,山名,在黄平县境内。

苗岭古风:苗汉对照