搜索
  登录

捞油锅理辞(2)
所属图书:《苗岭古风:苗汉对照》 出版日期:2015-06-01文章字数:14140字

捞油锅理辞(2)

Jax Lil Pid Taib(2)

Lol ghangd lil khod diangs,

来说纠纷理,

Yangf ghongb dios lil khod.

来说恶案件。

Naix hnangd naix hxib,

人听人害怕,

Dliangb hnangd dliangb hxat.

鬼听鬼发愁。

Mongx ed wil hxib,

你要我怕,

Wil ed mongx gos.

我要你输。

Ax dios hangb hxub,

不是走客,

Ax taid hek jud.

不像喝酒。

Wil ax dios ed nangx,

我不为名,

Wil ax dios ed bit.

也不为誉。

Wil laib dliangb sos diux,

只因鬼上门,

Wil laib diangs sos zaid.

只为案进家。

Ax dax hxib dait xet,

不来怕臂断,

Ax lol hxib das naix.

不到怕人死。

Jef lol ghangt eb hfek dul,

才挑水灭火,

Ax dios diod dul pid zaid.

不点火烧房。

Saib mongl saib lol,

怨来又怨去,

Qit mongl qit dax.

恨去又恨来。

Saib dail Hsab Lul,

怨那个沙娄,

Qit dail Faf Khod.

恨那个法科。

Saib dail dliangb Songl Longl [1]

怨那松陇鬼,

Qit dail zangs hat naix.

恨瘟疫害人。

Saib laib lot at nail,

怨那鸬鹚嘴,

Qit nenx ghongd dad.

恨它颈子长。

Nenx ait mif gid dad,

为母的翘尾,

Nenx ait bad max dak.

为公的拍翅。

Wil dax ait hnaib hxub hob,

我做日收雾,

Ait mos xab nongs.

做斗笠遮雨。

Wil dlangd gik gheib,

捉叼鸡老鹰,

Wil wid luf yus.

抓抢夫女人。

Ax dax nongx dlub,

不是来白吃,

Ax dios hek lial.

不是来白喝。

Dail xid pix qix dangl hnaib?

谁叨叨半天?

Dail xid pok qok dangl hmangt?

谁叨叨半夜?

Ax dios hmat lil khod,

不是说理断案,

Ed ob dangl dliat diangs.

只要两头平安。

Lil khod ax saib ghot,

理词不恨理老,

Lil diangs diangd saib xangs.

断案来怨理师。

Saib mongl saib lol,

怨来又怨去,

Saib dail haid hmid ob jox nif,

怨那两条舌的人,

Gangb ninl ob dangl khob.

恨那蚂蟥两头叮。

Dangl nongd ib hveb,

这头说一词,

Dangl aib ib bas.

那头另一语。

Dlab naix xit vil,

怂恿人争吵,

Hlud naix ait diangs.

煽动人告状。

Xit vil jangx yenb,

争吵结冤家,

Xit maf jas diangs.

残杀闹官司。

Ngix fix dangl ghat,

肉挂在秤钩,

Khod fix dangl ngax.

案悬在衙门。

Ngix fix lax xangf gangb,

肉挂久生蛆,

Diangs fix lax das naix.

案悬久死人。

Ngix gox diub eb xangf gangb ninl,

肉丢水里生蚂蟥,

Khod ax vud ghongb lax fangb.

案件不断乱地方。

Ob dangl ghaib ghaib,

两个事主,

Ob dangl ghaib zaid.

两个主人。

Ib laix jas khod,

一人遇案件,

Ib dail jas diangs.

一个吃官司。

Dlak fangb vangl jid dax,

请村寨兄弟,

Vangs lul fangb lul vangl.

请地方寨老。

Vangs xangs vud lil,

寻理师评理,

Vangs ghot tongb hseid.

找理老调和。

Bus fangb vangs naix vas,

串寨寻能人,

Vangs dail xangs deix hvib.

找正直理老。

Jef ax vud jus hseid,

才不说绝话,

Jef ax hmat jus hveb.

不把话讲绝。

Vas ghongb mongl ait gheb,

劲足者劳动,

Hliod ghongb mongl ait zangt.

聪明者营销。

Ves hlieb ax xit dib,

力大不打架,

Hvib vas ax ait diangs.

贪心不告状。

Nongf ait nongf gheb,

做自己的活,

Nongf nongx nongf nangl.

吃穿自己找。

Mongx dol bib qik,

你离三尺遥,

Wil teit bib zangt.

我退三丈远。

Ax dad gib xit nil,

不拿角相抵,

Ax dad khob xit diut.

不以头相撞。

Bad ninx xit gongl,

水牯牛相碰,

Diangs niangb dail yens.

还有一头伤。

Laib zaid niangb khod,

家中生案件,

Dail naix dot diangs.

人人吃官司。

Khod hlieb taid ninx,

案件大如牛,

Naix ves taid xed.

人力大如虎。

Ghab hnid dos dul,

怒火心中烧,

Jid zait eb kib tangt.

身如开水烫。

Diongb hnaib niangb ax dinx,

白天坐不安,

Hxib hmangt bit ax dlaib.

晚上睡不着。

Jel ax niangb hsaid dod,

碓无米来舂,

Songx ax niangb dok vas.

织机无纱筘。

Jus hvib jus hnid,

实在没办法,

Jef bus vangl vangs yus hliod,

串寨寻能人,

Bus vud vux dul ngas.

钻山捡干柴。

Wid sux job pit vangl,

巧妇教育半边村,

Yus hliod xab pit fangb.

贤夫保护半边方。

Vud ax jangx ghongb pid,

调不和再烧油锅,

Khab ax yib ghongb juf.

劝不了再捞斧头。

Ax ait ninx vas gib,

不做利牛角,

Ax ait yus ngik hvib.

不当心窄夫。

Ninx gib jongt ghox,

水牛角牢固,

Liod gib vas guf.

黄牛角尖利。

Bod nais jus caib,

牛鼻一喷气,

Laib hfud jus sof.

牛头就相撞。

Ib gib ib dongx ngix,

一角一坨肉,

Ib fif ib ghangl hxangd.

一撬一摊血。

Yus xangs ngik hnid,

理师心胸窄,

Ded diangs ax dins.

断案不公平。

Xenb ax jus khod,

结不了案件,

Khod mes das naix.

冤案要死人。

Dongx fangb ax gol,

地方无人请,

Jul vangl ax dlak.

村寨无人求。

Ax maix nenx jil gheib,

没有他鸡腿,

Ax niangb nenx jil mal.

没有他马肉。

Ghongb jax ghongb hfed,

叙贾如墨线,

Mak lil mak nox.

说理像弹墨。

Ghongb ghab lob qend,

要从开始起,

Mak ghab guf hsat.

叙完方了结。

Hxak jef jangx jox,

歌方成句,

Lil jef des ghot.

理才从古。

Dot dod gos det,

斧能砍倒树,

Dod ax gos lil.

不能砍倒理。

Bangb bil niangb wangs jis,

山崩自有洼地容,

Lil gos ghab jid jel.

输理应是自己当。

Mongx bil deix hsenk dliud,

你左手摸心,

Bil jangl hsenk diuf.

你右手摸肾。

Dliud dik ax dot?

心是否在跳?

Diuf dik ax dot?

肾是否在跳?

Guf niangb sens xed ax dot?

背有虎旋否?

Lot maix jab nangb ax dot?

口有蛇毒否?

Hnaib mongl hnaib diangd dax,

日落日又出,

Hvib qit hvib dad diangd.

心有怒有消。

Xit ghok hangb gid fangd,

相扶道路宽,

Xit yangs hangb gid denx.

相让走前头。

Ax gid xit hvongd ngal vongl,

不要互推下悬崖,

Nongt ed xit tiet jit niangs.

应要互相拉上岸。

Dliat diangs ax gos bend,

撤诉不蚀本,

Yenf diangs ax dot linf.

胜诉不获利。

Ait naix ait deix,

为人要正直,

Ax vud hseid yik yel.

不说偏差话。

Naix ax bongf dliangb bongf,

人不见鬼见,

Vongx ax bongf hob bongf.

龙不见雷见。

Mais job ax hliod,

母亲教不聪,

Bad job ax vas.

父亲教不明。

Qangb niangb wid hliod,

屋有巧媳妇,

Zaid niangb yus vas.

家有贤丈夫。

Fangb niangb maf gheib gid dad,

村村都宰翘尾鸡,

Vangl niangb bad gheib max dak.

寨寨都杀拍翅鸡。

Mif bat ghongs ghox,

母猪拱圈,

Bad bat jit jangs.

公猪爬圈。

Bal fangb hat vangl,

扰乱村寨,

Jangx fangb dangx hvangb.

成禽兽村。

Jef mongl vangs Nix Bil,

方去找旎必,

Jef mongl hob Bob Dieb [2] .

才去寻波丢。

Bob Dieb Zangx Eb [3]

掌欧的波丢,

Ax dad lil vud,

不以理服人,

Sail dad ves muf.

尽以势压人。

Nix Bil mil lot,

旎必的嘴扁,

Bob Dieb dait xet.

波丢他心毒。

Nenx hvib ghongb jangx hnaid,

他心像弯弓,

Hnid yangf dos ok.

他意似利箭。

Set vut ax jangx,

好事做不成,

Set yangf ax jul.

坏事结不完。

Niangb laib qangb bit xed,

有个卧虎房,

Niangb laib zaid bit bot.

有个睡豹屋。

Jox hvib dax bel,

它的意长刺,

Laib dliud liangs nangx.

它的心生草。

Hvib hlieb zait nongl,

意大如谷仓,

Dliud hlieb zait wangb.

心大像簸箕。

Nongx ghab jil,

吃肉吃整腿,

Ghangt ghab hvangb.

挑肉挑半边。

Nongx ngix niul,

吃的是生肉,

Xud ghad dliub.

屙的是毛屎。

Hvak khod hlieb dos vangx,

逃案大如岭,

Hsod mel taid liangx hsob.

蓬乱像棕毛。

Ghaib ait ves ax lol,

主使不上劲,

Jef mongl gol vangl lul,

方去喊寨老,

Mongl dlak dol xangs lil.

才去请理师。

Wil lob jef denf nenx diux,

我脚登他门,

Jid jef sos nenx zaid.

身方到他家。

Naix zongb ob dangl hseid,

耳听两边话,

Ngit dios zenb dios jax.

辨别真和假。

Dios zenb ghongb zenb,

真的就是真,

Dios jax ghongb jax.

假的就是假。

Deix taid jox nox,

直如墨线,

Bis taid pangb dinl.

平像竹席。

Ed ob dangl ghangb hvib,

让二主高兴,

Ed fangb vangl vud dios.

众人说正确。

Ob dangl ax yib,

如二主不服,

Fangb vangl not lot,

众人还议论,

Dlak hob pid dangl wix,

请雷烧歪方,

Dlak vongx bod dangl deix.

请龙护正方。

Ob laib zaid ghaib,

两个案主,

Ob dail zaid bad.

两个主人。

Jas khod neif khob,

遇案压头,

Jas diangs neif jid.

闯祸压身。

Jid hfaid ax lol,

翻身不得,

Bongt hxangt ax dax.

呼吸不顺。

Jef jit wil diux,

才上我门,

Ghab wil xongt lob.

请我过来。

Ax dios dax sad jid,

不是来洗澡,

Ax dios lol dat dul.

不是来烤火。

Ax dax hxib ait ghat,

不来怕说我讲价,

Yus vas xad gol.

说我能人难得请。

Sail hvib bil ghok det nias,

无法我才拄拐杖,

Hangb lob dad diex.

三步并作两步跨。

Dax sos dlongs vongx,

我来到龙坳,

Dol naix niangb dab ib jenb,

坐的人吃惊,

Hxud waix ib dik,

站的人心跳,

Wil dins taid Bil Jel.

我仍稳如香炉山。

Wil dax ghongb dlak gix,

我请来竹片,

Wil dax ghongb hmat lil.

来了就讲理。

Waix bangb niangb bil nil,

天塌有山撑,

Khod hlieb maix lil xenb.

案大有理断。

Dliangb dax dat dliangb,

有鬼治鬼,

Diangs lol nil diangs.

有案断案。

Wil dax ax taid Nix Bil,

我不像旎必,

Lol ax taid Bod Dieb.

也不像波丢。

Nix Bil mid hseid,

旎必话绕,

Bod Dieb mid diangs.

波丢躲案。

Dax taid hangb hxub,

来如走亲,

Lol taid hek jut.

就像喝酒。

Dliab deis dliab ngix,

盘盘是肉,

Dax deis dax jud.

桌桌是酒。

Sail ghangd hseid lial,

句句好话,

Ax nil khod diangs.

不断案件。

Eb ax bus gongb,

水不顺沟,

Ghad sangd mes dab.

稀泥抹地。

Wil dax taid Ab Xes [4]

我来像阿秀,

Wil lol taid Ab Had [5] .

我到如阿哈。

Ab Xes hxid dongs jax,

阿秀随贾路,

Ab Had ngit dongs lil.

阿哈跟理道。

Ngit hangd deix hangd ghongl,

看曲直是非,

Ngit hangd zenb hangd jax.

看真假善恶。

Ib diux dliangb dax bet niongx hongl,

鬼案到来响轰轰,

Bet taid eb ngal vongl.

犹如瀑布下悬崖。

Hsab zait nongs waix niel,

又如天降倾盆雨,

Hsab dos eb hniut gheib,

就像酉年发大水,

Bet liek hfaid hniut xed.

胜似寅年闹打仗。

Hniut gheib eb hlieb lal vangl,

酉年洪水冲房屋,

Hniut xed diel hfaid bal fangb.

寅年战乱坏地方。

Los nongs nil ax gos,

雨落无法挡,

Khod lol maix lil nil.

案发有理断。

Niel ghab pit waix,

昏暗半边天,

Hsab ghab jox fangb.

响动遍地方。

Waix ait xid niel?

天为何昏暗?

Fangb ait xid hsab?

地为啥响动?

Ax hsab diot dangx gix Bil Ongd,

不响在必瓮笙塘,

Ax bet dios dens niel Dangx Deb [6] .

不响在党兜鼓坪。

Ax bet diot gol khat nongx ngix,

不响在请客吃饭,

Ax hsab diot tid khat hek jud.

不响在结亲喝酒。

Ax bet diot hxenb lix hsaid,

不响在量米升,

Ax hsab diot dend dliok nix.

不响在称银戥。

Hsab mongl hsab dax,

响来响去,

Bet mongl bet lol,

响去响来,

Niangs waix qangt dab.

震天动地。

Hsab diot luf laib lix but las,

响在抢土边耕田,

Bet weit vib jenl vib lof.

响为栽石纠纷。

Saib mongl saib dax,

恨去恨来,

Saib dail luf gib lix,

怨来怨去,

Qit dail wangl but las.

恨那抢占耕地。

Jef lol xit vil,

才来争吵,

Xongt bil xit dib.

伸手打架。

Khod gangl hangd nend dax,

案由那里生,

Hsab diot hangd nend lol.

响从那里来。

Wil dax taid Ab Xes,

我来像阿修,

Wil ed taid Ab Had.

我来如阿哈。

Wil zuk gix bus hveb lob,

我跳合笙曲,

Zuk niel bus hveb denf.

我踩对鼓点。

Jus mongx ax hnangd,

说你不听,

Khab mongx ax yib.

劝你不依。

Ait hob xab vangx,

做雾遮岭,

Dent ent xab hnaib.

作云蔽日。

Taid ait ngix jel hnaid,

像野兽挡枪,

Taid ait nail jel jab.

如河鱼拦毒。

Nongf vud nongf vas,

都说自己凶,

Nongf vud nongf bub.

都讲自己懂。

Nenx jit waix wil lil dlok dab,

他上天我理阻挡,

Nenx bus dab wil lil hsangd hfud.

他钻地我理拦截。

Diangs maix wil hlieb,

还有口大锅,

Seix maix dot dad.

还有把长斧。

Sangx ed dot ghangb wil,

想捞锅底斧,

Hlib ed dot hmid vas.

想要斧口快。

Gid waix maix dail hob,

上方有雷公,

Gid dab niangb dail vongx.

下面有龙王。

Xangs dax sos lil,

理师来说理,

Hob dad mais ngit.

雷公睁眼看。

Vud seix mongl lil,

说得很顺理,

Vongx dad naix zongb.

龙王用耳听。

Dios zenb dios jax,

辨别真与假,

Vongx hob lol ded.

龙雷来判断。

Xangs queet naix hof khod,

理师劝和解,

Xangs ax longl dul pid taib.

不主张烧锅。

Ax tiet liod bus dangx dliangb,

不拉黄牛进鬼场,

Ax dliof yongx bus ongd niel.

不牵山羊入浑塘。

Naix sangx hangb dent ent,

人欲走云端,

Diongl hlib dlok bob hvib.

冲想靠大山。

Waix dab ax yongx,

天地不允许,

Ghongb dios dliangb but.

就像在做梦。

Maib ob zaid ghaib,

你两个户主,

Maib ob bad lul.

两个当事人。

Vel vud vel gek,

越说越硬,

Nongf vud nongf dios.

各说其是。

Jus maix xongt wil dob,

叫人架油锅,

Juf dot dad niox.

决定捞长斧。

Bib zab kub hlieb,

我们五理老,

Bib diut mail lul.

我等六理人。

Hseid lal hmat jul,

好话都说尽,

Hseid vut hmat jus.

善语也讲完。

Ax yaf leib nongx zend hxub,

不逼猴子吃酸果,

Ax yaf fangs hek eb gab.

不逼猿猴喝酸汤。

Dail Nes at zend naf,

苗家喜辣子,

Dail Diel at eb cut.

汉人爱酸醋。

Bib zab kub hlieb,

我们五理老,

Bib diut mail lul.

我等六理人。

Lol lot jongx ghangb ib,

嘴品出甜苦,

Mais hxid dlub dlaib.

眼看清黑白。

Ngit mangx lob bil,

查你们手脚,

Hfaid mangx ud qub.

翻你们衣襟。

Hfat nix diot wab cob,

拿银进埚熔,

Dad hlet diot vongl yux.

拿铁入炉炼。

Ib kub vangl lul,

一群寨老,

Ob dangl ghot diangs.

两边律师。

Niangb dab jangx xek,

坐稳如桩子,

Det guk jangx niangb.

撑伞像媳妇。

Det vax tid jel,

梨树造碓,

Det jenl tid dlox.

茶树做杵。

Ait wangb ced hfat,

做簸扬糠,

Ait vongl hvid hsaid.

做窑烤谷。

Dangd dad maf ninx,

长刀砍牛,

Ghait hniongd dib bat.

重锤击猪。

Ib dangl dax pid,

一方来烧,

Ib dangl lol juf.

一方来捞。

Vongx niangb dangl dab,

龙王在下面,

Hob niangb dangl waix.

雷公在上方。

Ait vongx dad deix,

为龙的正直,

Ait hob dad dins.

为雷的稳重。

Weet naix pid ax kib,

但愿烧不烫,

Set weeb juf ax hluk.

受冤捞不伤。

Hsad dail pid kib,

如是烧烫,

Dios wix ghongb hluk.

歪者受伤。

Jib daib ait longs,

小孩做玩,

Bad lul ait deix.

大人当真。

Jit bil ed wix vangx,

爬坡爬登岭,

Ngal dab ed sos diongl.

下坡下抵冲。

Hveb ax xaf hmat,

话不乱说,

Bil ax xaf tut.

手不乱指。

Wil mais hxid dol,

我眼观远,

Wil naix hnangd dob.

我耳闻深。

Mais bongf jef vud,

眼见才说,

Bongf hsad jef tut.

看错才指。

Nongt des gid hangb,

要顺路走,

Dus gos jangb liangl.

分清斤两。

Wil fangx taid laib hnaib,

我亮像太阳,

Gas taid laib hlat.

我明如月亮。

Tut vib vib bangb,

指石石垮,

Tut zat zat los.

指崖崖崩。

Nenx jit diux waix,

他走空中,

Lil vongb diux waix.

理空中追。

Nenx bus nangs dab,

他钻地下,

Lil des sos dab.

理入地随。

Wil ed waix los nongs,

我要天下雨,

Ed eb ngal nangl.

要水往下流。

Ed lob liangs jil,

要根生枝,

Ed jil liangs nex.

要枝长叶。

Dail xid bil hnid ax hsab ngas,

谁心歪手脏,

Ax des wil lil lul.

不顺我古理。

Ed nenx tat was jangx daib ghaib,

要他散开如星星,

Zangl ghangl taid vib hsat.

松散就像一盘沙。

Saib mongl saib dax,

恨去又恨来,

Saib dail cob dul pid zaid,

恨那引火烧房屋,

Saib dail lios it diot bongx.

恨那顺洪毁堤坝。

Saib dail luf lix,

恨那抢耕田,

Saib dail luf las.

恨那占耕地。

Wil laib lix dab del,

我的田泥黑,

Laib las dab vut.

我的土肥沃。

Seix nongx jangx jex sangs bad,

已种九代人,

Luf naix juf sangs ongd jangs.

抢人十代田耕种。

Nenx vut nix diub bil,

他手中银多,

Vut jenb khangd xet.

他怀中金多。

Mais ax niangb naix,

他眼中无人,

Hvib ax niangb lil.

他心中缺德。

Zangt bad vas daib not,

倚仗父凶儿子多,

Denf wil hsangb jenb hseid lil.

践踏我的千金理。

Diangs maix vangl lul,

还有寨老,

Waix niangb ghet hob.

还有雷公。

Ghaib ax maix nangl ded,

根无鼠咬,

Guf ax niangb nes gheik.

梢无鸟啄。

Niangx nongd dax wix,

直到今年,

Hniut nongd lol sos.

直到今岁。

Maix naix hlieb nix ait senb,

有人财粗做魔鬼,

Hlieb gad ait fak.

倚仗谷多做妖怪。

Nenx dliud dax bel,

他的心长刺,

Nenx diuf liangs nangx.

他的肾生草。

Hlieb hvib zait vangx bil,

胆大如山岭,

Hlieb dliud luf lix ongd,

肾大抢田塘,

Luf naix jex sangs lix kab.

抢人九代耕田犁。

Eb niangb vongx lul,

水中有龙王,

Ted lil vongx hnangd.

叙理龙王听。

Waix niangb ghet hob,

天上有雷公,

Hmat lil hob zongb.

述理雷公闻。

Lil dins taid hvot dud,

理稳如写字,

Lil jongt taid kheik diongx.

理牢像刻木。

Wil pid ax jul dliangl,

我烧不费劲,

Dail juf nenx jul ves.

他捞他费力。

Eb but qed bex wil,

水沸掀锅盖,

Diangs box jox leit waix.

案件浮上来。

Nenx jus khod lul,

他判老案,

Wil jus diangs hvib.

我断新案。

Hvib taid nex longl,

新如叶生,

Vangt taid nangx liangs.

嫩如草长。

Ngif hvib luf lix,

心窄抢人田,

Bal hnid ait niangs.

心坏做强盗。

Vud dax dios niangx denx,

讲来是前年,

Hmat lol dios hnaib nongd.

说来是今天。

Nongf dios dliangb hvib,

自是新鬼,

Ax dios diangs ghot.

不是旧案。

Bib hsangb hniut ax hnangd vud,

三千年不听讲,

Bib bat niangx ax dongf sos.

三百岁不摆到。

Mongx ghet vas hvib,

你公心狠,

Mongx bad hlieb ves.

你爸力大。

Luf wid diot songx,

抢人妻子,

Luf lix diot sangs.

抢人耕田。

Wil lix dab dlaib,

我田泥黑,

Wil ongd dab niul.

我塘泥肥。

Wil ghet niangb kab,

我公在犁,

Wil bad hsongd hsait.

我父在砌。

Mongx ghet ait vongx niox eb,

你公做龙搅水,

Mongx bad ait hob lof det.

你父做雾罩树。

Bongf hlieb ed hlieb,

见大要大,

Bongf vut ed vut.

见小要小。

Naix bongf naix hxib,

人见人怕,

Dliangb bongf dliangb zuk.

鬼见鬼逃。

Luf wil ghet lix kab,

抢我公田犁,

Luf wil ghet ongd jangs.

抢我公塘种。

Wil ghet dad deix,

我公公老实,

Qit sos ghab ghongd,

气生到颈项,

Vik diot diongx hmongb.

但忍在心中。

Bad jef xangs daib,

父才教子,

Daib jef xangs jid,

子才传孙,

Ib sangs xangs sangs.

代代相传。

Waix niangb dongd hxed dongd seil,

天气有冷暖,

Nail gaib diangd eb hlieb,

鱼该回江河,

Lix gaib diangd diux ghaib.

田该归主人。

Wil det ghaib jongt,

我的树根牢,

Wil ghab nex nox.

我的叶子绿。

Diangd wil lix lul,

还我老田,

Diangd wil ongd ghot.

退我旧塘。

Nongf dios lil lul,

这是古理,

Ax dios jax hvib.

不是新规。

Waix dab dad deix,

天正地直,

Ted lil mangb hnangd.

说理你俩听。

Wil des lil lul,

我随古理,

Wil juf ax hluk.

我捞不烫。

Vux zeb qib nes,

竹笼关鸟,

Vux jax qib xed.

贾笼关虎。

Wil hfaid bib hfaid,

我翻三翻,

Wil hsenk bib hsenk.

我摸三摸。

Bib hfaid gos lob,

三翻到脚,

Bib hsenk gos khob.

三摸到头。

Lob denf ghab ghaib,

脚踩树根,

Bil wad ghab guf.

手抓尖梢。

Bongf hnaib hxot hxot dlenx,

见日时时圆,

Bongf hlat hxot bad hxot henk.

见月时时缺。

Nix hlieb mail gos naix lax,

银多能买二流子,

Mail ax gos jax lil.

买不到贾理。

Maix nix dad dib gheb mangs,

有银可打项圈戴,

Maix nix ax gid ait diangs.

千万别拿打官司。

Naix lax taid pet bongf hnaib,

坏人如雪怕太阳,

Lil lul taid jenb las vongl.

古理像金不怕火。

Xangs deix bod dail deix,

正直理师保直人,

Xangs ghongl bod dail ghongl.

不正理师护歪人。

Naix maix ob diel,

人有两种,

Gongl hangb ob jox.

路走两条。

Wil dangl dios hsaid,

我方是米,

Nenx dangl dios hfat.

他方是糠。

Wil dad ngux lil dangl xed,

我拿理笼等虎,

Wil dad hlet lil dangl bot.

我以铁理待豹。

Ib kub vangl lul,

一伙寨老,

Ib mail ghet fangb.

一群头人。

Dus jangx lob mal diut jil,

分六只马腿,

Baib gheib juf dlob jil.

送鸡十四只。

Ghed ib dangl bib bat nix,

判一头白银三百两,

Ghed hsaid juf bib dod.

大米十三石。

Dail yenf hlat bil,

赢家放手,

Dail gos vux vax,

输家收拾,

Lix dios dangl yenf bangf.

田归赢家。

Khab naix wix hvib,

教育心歪者,

Job naix ax gux naix.

不要人欺人。

Hlat dlob jangs lix,

四月份栽秧,

Hlat yaf hxub gad.

八月份收谷。

Xet gid diangd mais ngit ax jul gheb,

不要翻脸看作不完活,

Ax yib lil ded ax jul khod.

不依理断案不结。

Ib dangl vud kab jangx juf sangs,

一人说种了十代,

Ib dangl jus dios nenx ghet luf mongl.

一个讲被他公抢。

Nenx kab jangx juf sangs maix naix bongf,

他种十代有人见,

Jus maix waix bub,

有天知,

Jus maix dab bongf.

有地晓。

Mongx maix bab hlieb,

你有长腿,

Nenx niangb khet dad.

他有长裤。

Mongx dios dail bad,

你是父亲,

Ax hxib bil dait,

不怕手断,

Juf dot dot dad.

捞得长斧。

Dlak hob dax gangf dend,

请雷公来把戥,

Gol vongx lol ngit dliok.

叫龙王来看秤。

Ax dios ongd xangt nail,

不是放鱼塘,

Ax dios dlangl yis gheib.

不是养鸡地。

Dios dangx xit dib,

是打架场所,

Dios dlangl xit maf.

是残杀场地。

Lol ib laix gos ib laix,

来一个倒一个,

Ax das seix sangb.

不死也是伤。

Wil xongt wil dangl,

我架油锅等,

Mongx lol jit diangs.

你来上楼梯。

Xongx mongx bil deix,

伸你右手,

Qeb wil dot hsab.

捞我钢斧。

Ghab mais ax waif,

脸不变色,

Jil bil ax hluk.

手不烫伤。

Ax nenk lot set,

嘴不扭曲,

Mais diek taid ghot.

笑脸依旧。

Dios vongx hob xangs naix,

是龙雷护他,

Dios ghet xangs jid.

是公教子孙。

Mongx laib zaid vik xed,

你家藏老虎,

Mongx laib qangb vik bot.

你屋藏豹子。

Naix lax ib pongd,

坏人一伙,

Naix hangt ib nens.

臭人一堆。

Sail hvib dax bel,

人人意生刺,

Sail dliud liangs dliub.

个个心长草。

Dlab naix ait khod,

哄人闹案件,

Songl naix ait diangs.

骗人打官司。

Dlab naix nongx hsab,

哄人白吃,

Hlud naix hek lial.

骗人白喝。

Mongx bangt xed hsub,

你仗虎威,

Bangt bot gent vas.

仗豹爪利。

Ax hsent diangs maix lil nil,

不顾官司要讲理,

Diangs maix wil dob hot xed.

目无深锅能煮虎。

Dot dad dat bot,

长斧能杀豹,

Wil dob hot dail wix,

深锅煮歪人,

Dot dad dat dail luf.

长斧杀抢者。

Wil lix yis mais,

我田要养老,

Wil ongd xangt nail.

我塘要放鱼。

Vud dios mongx bangf,

说是你的,

Mongx ait mif pid,

你带头烧,

Wil ait bad juf.

我带头捞。

Hob ax dex pid,

雷不跟你烧,

Vongx nongf dax xab.

龙自来护我。

Mongx pid jul dliangl,

你烧费劲,

Wil juf hvent bil.

我捞手凉。

Lix diangd lul ghaib,

田归原主,

Bat diangd ngux qib.

猪关圈中。

Ob dangl ghet xangs,

双方师傅,

Ob dangl vangl lul.

双方寨老。

Ib dangl vud jax jul,

一方贾叙完,

Ib dangl hmat lil jus.

一方理述尽。

Ninx hek xangd eb,

牛已喝饱水,

Mal nongx xangd nangx.

马已吃饱料。

Ib laix jit vangx wil,

一人上锅边,

Ib dail juf dot vas.

一个捞快斧。

Jus longl jus kib,

伸手就烫伤,

Jus juf jus hluk.

一捞就脱皮。

Zaid taid zaid ghangd,

脱如剥青蛙,

Hluk taid hluk nangb.

脱像剐蛇皮。

Dliangd diot vangx wil,

跌在油锅边,

Gos diot lob diangs.

倒在楼梯脚。

Fal sod fangx waix,

明天天亮,

Hnaib qend mongt bil.

太阳刚出。

Ib mail diut lul,

六个理老,

Ib kub zab hlieb.

五个大人。

Dlak maix kub lul,

请求你们,

Xit seix lol hxid.

一起来看。

Hxid dangl deis yenf,

看哪方赢,

Ngit dangl deis gos.

瞧哪方输。

Nongf ait nongf dangb,

自作自受,

Nongf ait nongf mongb.

自闹自痛。

Khod seix vongb mongl,

案件了断,

Diangs seix tad jul.

官司了结。

Naix not hxed ghot,

人人平安,

Dail dail niangb lul.

个个长寿。

Bangx nongf mongl pud,

花自去开,

Zend nongf mongl zent.

果自去结。

Lil hvib ax bub bit hangd deis,

新理不知在何方,

Lil ghot ghongb niangb hangd nend,

古规就在于那里,

Sangx hlieb kub lul!

理老寨老们!

黄平县谷陇镇雷耇送传唱


[1] Hsab Lul,Faf Khod,Songl Longl:沙娄、法科、松陇,恶鬼名。

[2] Nix Bil,Bob Dieb:旎必、波丢,是两个心术不正的理老或寨老。

[3] Zangx Eb:掌欧,波丢居住的寨名。

[4] Ab Xes:阿秀,人名,即苗族民间故事《阿秀王》的主人公。

[5] Ab Had:阿哈,人名。

[6] Bil Ongd,Dangx Deb:必瓮、党兜,地名,在黄平县境内。

苗岭古风:苗汉对照