搜索
  登录

声母 Hveb Bangx
所属图书:《贵州少数民族基础语音双语读本.苗族:苗族文、汉文》 出版日期:2017-05-01文章字数:3402字

一 声母 Hveb Bangx

b

bangx 花

Bangx pud ghab jil det.

花开满树枝。

bait(雪) bat(猪;百)

bok(山) bongf(看见)

bub(知道)

p

pab 劈

Vangs dot dax pab dul.

找斧头来劈柴。

paib(缝补) pob(浮肿) pub(浮)

m

mos 帽子

Laib mos nongd jus deix sangb.

这个帽子真漂亮。

maix(有) mangb(你俩)

mangk(揉) mangx(你们)

mid(躲) mongb(病,痛)

mongx(你)

hm

hmid 牙齿

Hxib dat fal lol nongt hsab hmid.

早上起来要刷牙。

hmangt(晚上) hmat(说)

hmub(布;花;苗族)

f

fab 瓜

Ghangx mil xad dief,mal lul xad jix,fab diel xad liuk.

扁担难跨,老马难骑,南瓜难摘。

fal(起) fangd(宽)

fangx(黄;亮) fix(挂)

hf

hfed 线

Mongx mail hfed hsenb ghaid hfed diel?

你买棉线还是绣花线?

hfab(搓) hfangb(荒)

hfed(线) hfek(熄) hfud(头)

w

wil 锅

Ib laib wil,ob laib jed;Ib laib seil,ib laib hxed.

一口锅,两个饼;一个热,一个冷。

wangb(簸箕) wel(乳房;乳汁)

wil(锅;我;捉) wuk(奶奶)

d

dax 桌子

Yax dax lol nongx gad.

搬桌子来吃饭。

dangl(等待) dik(跳) dios(是,对)

dol(远) dul(柴,火)

t

tot 袜子

Niuf tot nongd dios wil ad bangf.

这双袜子是我姐姐的。

tad(解开) tat(骂)

tiet(拉,牵) tik(插)

tiub(绑腿) tub(借)

n

nes 鸟

Wil hnangd dail nes genx.

我听见鸟叫。

nangb(蛇) nenx(他,她)

nex(叶子) nongs(雨)

nongx nangl(吃穿) nongx niangx(过年)

nox(蓝)

hn

hnent 绣

Wil mais hnent hmub vut bongt wat.

我妈绣花好极了。

hnaib(太阳) hnaid(弓)

hnangd(听) hniangk(汗)

hniongd(重) hniub(种子)

hniut(年,岁)

dl

dliab 盘,碟子

Bod hfut mongx eb yangl,bod hfut mongx dliab xul.

感谢你杯中的美酒,感谢你盘中的佳肴。

dlaib(黑) dlangb(肩膀)

dlangd(老鹰) dlas(富裕)

dliangb(鬼,神)

hl

hlat 绳子

Jox hlat nongd jus deix dad

这根绳子真长。

hlet(铁) hlib(爱,想念,喜欢)

hlieb(大) hlinb(项圈)

hliongt(手镯)

l

lot 嘴巴

Lot gangb wab,hxut diangb jub.

嘴里甜如蜜,心里藏根针(口蜜腹剑)。

lax(久) leit(到) leix(字)

liek(像) lix(田) lok(兔)

z

zab 五

Zab laix ob ghaid dlent,dias mail nes git xit,dias mongl bus khangd zat.

五人两根棍,撵群黄豆雀,撵进山洞里。

zaid(房子,家) zax(钉耙)

zend(果子) zos(洒)

zuk(逃)

c

ced 簸

Dol ghab hsaid nongd ced ax hsab ngas.

这些米没簸干净。

cait(分开) cob(吹) cot(鹤;戳)

s

sat 柴刀

Hved sat vas vas mongl hxib dul.

把柴刀磨得快快的去砍柴。

seil(冷) sob(花椒) sod(早)

sos(到) sot(瘦) sux(会)

hs

hsaid 米

Ghab hsaid hot jangx gad.

生米煮成熟饭。

hsad(错) hsait(砌;剁)

hsat(最) hsenb(棉花)

hsongb(陡)

r

Rif(Benx)日(本)

renf(minf)人(民)

j

jik 锯子

Diangb jik nongd lex yangx.

这把锯子钝了。

jab(药;毒) jangb(斤) jax(茄子)

jed(糍粑) jex(九) jub(针)

juk jik(麻木)

q

qub 帕子

Liul deis dios qub sad mais?

哪一张是洗脸帕?

qangt(震动) qeb(捡) qet(修理)

qib(扫) qut qat(痒)

x

xid 盐

Sux nongx sux hsent,maix diangx maix xid.

会吃会算,油盐不断。

xangd(碗;饱) xangs(师傅;告诉)

xangx(集市;赞美) xed(虎)

xenb(胆) xuf(淋湿)

xus(少)

hx

hxab 水车

Hangd nongd maix laib hxab eb.

这里有个水车。

hxad(写) hxangd(血;熟)

hxat(穷) hxed(暖)

hxub(酸) hxud hxangd(恶心)

y

yenb 烟

Hangd nongd ax baib hek yenb.

这里不许抽烟。

yangt(飞) yib(秧苗)

yis(城镇;喂养) yus(丈夫,男人)

yut(小)

g

git 蛋

Hot git dlab jib daib.

煮蛋哄小孩(口惠而实不至)。

gangb(虫) gangf(盆) gas(鸭子)

gek(硬) gid(路) gix(芦笙)

k

kid 姜

Ed kid gab ngix jef ghangb.

用姜炒肉才好吃。

kab kak(犁耙) kent(篮子)

kib(热) kod(荸荠)

kuk(凶恶)

ng

ngeb 杯子

Ob jil lob hangb gid,hek ob ngeb.

两只脚走路,喝两杯。

ngangl(吞) ngangs(鹅)

ngas(勤) ngil(懒)

ngol(咳嗽)

v

vob 菜

Vob dlub not xus seix ib jangb?

白菜多少钱一斤?

vangl(寨子) vangs(寻找)

vib(石头) vit(近)

vongx(龙)

hv

hveb 蕨

Ghongs jongx hveb tit ghol.

挖蕨根来当米粮。

hvak(隔开) hvangb(债)

hvib(心;新;高) hvot(写)

hvongt(馋)

gh

gheib 鸡

Bat paib dab longl hfud,gheib qab gangb tak ghangb.

猪拱地朝前,鸡刨虫朝后。

ghad(粪便) ghangb(好吃)

ghangt(挑) ghas(挂) ghet(爷爷)

ghob(鸽子) ghongs(挖) ghot(旧)

kh

khuk 裙子

Nenx nangl ud nix、khuk hlat,mangs hlinb,diot hab hvib、tot hvib,dax mongl zuk gix.

她穿银衣、花带裙,戴项圈,穿新鞋、新袜,去跳芦笙舞。

khangb(葫芦) khangd(洞)

khat(客人) kheib(捆)

khob(头)

h

hab 鞋子

Niuf hab nongd vut nongf vut hul,laid nenk niox.

这双鞋虽然好,但短了一点。

hangb(走) hangt(臭) heik(舀)

hek(喝) hob(雷) hot(煮)

声母小结

苗语中部方言有32个声母,按发音部位分为以下八类:

双唇音:b p m hm

唇齿音:f hf w

舌尖音:d t n hn dl hl l

舌尖前音:z c s hs r(专拼汉语借词)

舌面音:j q x hx y

舌根音:g k ng v hv

小舌音:gh kh

喉擦音:h

苗语独有、汉语没有的声母有12个,这12个声母是:

hm hf hn dl hi hs hx ng v hv gh kh

各地声母不尽相同。

有的地方没有小舌音声母gh,把gh声母的字读作零声母的字,例如把gheib(鸡)读作eib;把ghad(屎)读作ad。

有的地方没有送气声母hl、hs,把hl读作l,把hs读作s。例如把hlieb(大)读作liob,把hsab(钢;粗)读作sab。

有的地方没有送气声母hm、hn,把hm读作h或m,把hn读作h或n。例如把hmangt(晚上)读作hangt或mangt;把hnaib(太阳)读作hab或nab。

有的地方没有舌尖前音声母z,以j或s、x与之对应。例如把zaid(家,房子)读作jid或seed、xid。

有的地方,当声母是不送气的塞音b、d、g、gh和塞擦音z、j,声调是第八调时,读成送气的p、t、k、kh,c、q。例如:

把baif(猫)读成paif;把dof(凳子)读成tof;把gangf(盆)读成kangf;把ghangf(腌汤)读成khangf;把zaf(裂口)读成caf;把juf(十)读成quf。

贵州少数民族基础语音双语读本.苗族:苗族文、汉文