搜索
  登录

认识 实践
所属图书:《布依族谚语格言选:布依语、汉语》 出版日期:2014-09-01文章字数:6152字

七、认识 实践

Haux xos dungx xih reengz,

饭进肚子有力气,

Xeenz xos xaul gaangc manh.

口袋有钱说话硬。

Joongl ndil mizxac ros nagt,

响鼓不用重锤敲,

Wenz gvaail mizxac nauz leeux.

智者不用话挑明。

Ramx lix geaz bail,

水有流去的地方,

Nail lix geaz xieh.

雪有融化的时候。

Faz miz dauc jic daaus naix,

铁不生几次锈,

Faix miz dodt jic senz nangl.

树不剥几次皮。

Nangh lacjas ndaix wenl,

坐在炕架下遭雨,

Ndunl jaangl raanz ndaix saih.

站在堂屋中遭殃。

Xiez ndil gaml byaail xah xih rox,

好牛拉绳就解意,

Buxqyas hauc dul raanz xih rox.

坏人进屋就能知。

Bux bail goons ndaix raml,

先去得卵子,

Bux bail laangl ndaix buh.

后去得麝香。

Gogt faixfaaiz mizndiangs,

主事人不急,

Byaail faixngox gah ndiangs.

旁观人先急。

Faixfaaiz ndael goonl,

楠竹中间空,

Wenz gvaail ndael roongh.

人灵腹中明。

Neebt galjasmiz os yuz,

炕架榨不会出油,

Neebt gal jiangz miz os ramx.

三角灶压不出水。

Sael miz gvas ramx mbos,

清澈不过井水,

Soh miz gvas legnyeez.

诚实不过孩童。

Miz ranl wenz mac,

不见人长高,

Gah ranl beah dinc.

但见衣襟短。

Buxnis mac jeeul byoml,

年幼天天长,

Buxjees xoml jeebtreeb.

老年岁岁衰。

Daez haux feax laaus hoongl,

守吃误农活,

Daez byoonz feax laaus xeeuh.

讨吃害一生。

Dezraabt qyas gvas ndoil,

挑重担能挑过坡,

Saadtboil qyas gvas laab.

赤身难过一寒冬。

Xax gaadt miz ramc jic baiz,

刀快不需砍几下,

Ronl jail naanz byaaic jicdaaus.

路遥难走多回。

Bux gueh goons banz bangz,

先做者成布,

Bux gueh langl banz beah.

后做者成衣。

Jeex jail miz naais xih byaangz,

赶远场不累是谎,

Banz maais miz ruangh xih jac.

孤寡人不愁是假。

Naamhdauh xugt miz banz xiangz,

灰土筑不成墙,

Gaismeeh miz rox henc liangz.

母鸡不会上梁。

Mulraaih miz lix jicxib dag,

树林没有成群的公野猪,

Buxrag mizlix jicxib bux.

寨子没有成堆的强盗贼。

Byagt ndil genl qyas inx,

好吃的菜难炒,

Wenz ndil ximl qyas xiangs.

漂亮的人难装扮。

Xaaus dees lix haangl,

锅儿破了还有废铁,

Gaangl dees bius xingh.

水缸破了一文不值。

Daangs raanz daangs rox xoongh,

各家底细各家知,

Bux dazhoongh miz rox.

外人要知实在难。

Baaihnac fengz yeeh nangl,

手板是肉,

Baaihlangl fengz yeeh noh.

手背也是肉。

Mizhoc heac buxies,

不需可怜讨饭的人,

Mizhoc hec buxrag.

不必袒护行窃的人。

Banz midsoongl baaih haaul,

菜刀磨了两面光,

Banz daaul soongl baaih gaadt.

剪刀磨了两面快。

Mul saaml ganl rox mac,

三斤重的小猪会长大,

Xaxhac ganl rox heed.

五斤重的柴刀会磨损。

Ronl miz dais xih nyal,

路不走就杂草丛生,

Wenz miz ral xihfeax.

亲戚不来往就生疏。

Ramx miz ras miz sael,

水不洗不净,

Wenz miz soonl miz rox.

人不教不灵。

Ndangs deeuz wenl miz ndaix,

力大难躲雨,

Gvaail deeuz laix miz gvas.

聪明难过理。

Ndiabt dungx gueh ngaaiz,

量米下锅,

Ndiabt ndaangl xaaiz beah.

量体裁衣。

Yuz bail dangl miz roongh,

油去灯了灯不亮,

Roomc bail bangz miz mais.

蓝靛染布布不青。

Mul bail jeex miz daaus,

猪去集市卖不回,

Lauc bail dungx miz daaus.

美酒下肚拿不回。

Soongl duez madt qyus ndaangl xih xas,

身上有只跳蚤就痒,

Soongl buxqyas qyus mbaanx xih luanh.

寨上有个坏人就乱。

Waanl miz gvas noh,

香不过肉,

Soh miz gvas xizlaanl.

直不过小孩。

Xeenz xih haaul,

白不过金银,

Dal xih foonx.

黑不过眼珠。

Ndagt qyuangx laaux duc rox lail,

大石亦有被浪冲走时,

Max sis daiz duc rox byaad.

马有四蹄亦有失。

Nganz ndil hab miz dangz diec,

好银咬不进,

Haangl ndil fag miz mbaans.

好钢砍不缺。

Xaanghfaz aul dinc,

短铁匠,

Xaanghfaix aul raiz.

长木匠。

Lox xizlaanl lox ngaaih,

诓娃娃易,

Lox yahmaais lox hoc.

劝寡妇难。

Duezlaez beeul xih logtfead duez deel,

谁错指责谁,

Miz haec baiz faixfaad jic duez gais.

是非要分明。

Rog lixbenl,

鸟有羽毛,

Wenz lixxoh.

人有姓名。

Duezfaangz laaul buxqyas,

鬼怕胆大人,

Buxhas laaul bux goux.

恶人怕讲理。

Haux lungc ndoonx dungx wenz.

只有饭菜才知道人肚量。

Naanh lumc baul lailroongz.

苦难像螃蟹被洪水冲逃一样。

Faangz doc miz laaul,

鬼害人不死,

Wenz haais xih daail.

人害人则亡。

Faix laaul duadt nangl,

树怕剥皮,

Wenz laaul haanx sinh.

人怕伤心。

Qyus jiezlaez yeeh genl,

人在哪里都要吃,

Mbenl jizlaez yeeh roongh.

天在何处也会亮。

Dah lix ramx byal lungc songz,

河中有水鱼才宿,

Ndongl lix faix rog lungc duh.

山中有树鸟才栖。

Oons guggungs oons xeengx,

越踡缩越冷,

Oons leengx agt oons rauc.

越厰胸越暖。

Raabt nagt ruizlag.

担子越重,脚印越深。

Rog aul benl gueh yiangh,

鸟美靠羽毛,

Wenz aul danc gueh yiangh.

人美靠衣装。

Mauxbol haz las,

山要崩,

Xah jodt miz ndaix.

绳难绑。

Gah lix gamz byagt xos joil,

只见箩筐多装菜,

Miz lix gamz ramx xos mbux.

不见葫芦多装水。

Myaaus rox saaml ngonz ndaadt,

猫知三天暖,

Bidt rox saaml ngonz xeengx.

鸭晓三日寒。

Byal miz liez wangz,

鱼不离塘,

Nangl miz liez noh.

肉不离皮。

Byal miz liez ramx,

鱼不离水,

Faix miz liez rah.

树不离根。

Legnyeez miz laaul nidt,

小孩不怕冷,

Duezbidt miz laaul wenl.

鸭子不怕雨。

Ndianlngonz lumc ramx lail,

岁月如流水,

Rox bail miz rox daaus.

一去不回头。

Dinl raiz jiclaail,

脚有多长,

Haaiz raiz jicsaauh.

鞋有多长。

Jeeuldugt haamc jeeuldugt miz bail,

编织竹器循规律,

Jeeulmail haamc jeeulmail miz gvas.

纺纱织布依经纬。

Suacludt bans dangc bail,

纺线车顺转,

Legraiz bans dangc daaus.

纱线筒倒转。

Xaaux joongs xih lix wal,

编饭箩要有盖,

Xaaux dal xih lix nguih.

造眼要有眼珠。

Wenz byaaic bail jail,

人往高处走,

Ramx lail bail dams.

水往低处流。

Dungx ies gvas soongl baanz saaml baanz doc ndaix,

饥饿能行两三里,

Beah roix os dul raanz miz ndaix.

衣不蔽体步难行。

Gugt laaux yeeh rox ngvaaih raucninz.

老虎也有打盹时。

Buxgvaail dais ronl max,

明人跟马走,

Bux qvax dais ronl wenz.

笨人随人行。

Leeh bail leeh mal leeh ndaix dal deengl mbas.

选来选去选着树疙瘩。

Was miz banz duaz,

裤子不成裤档,

Ndaix bux qyasfaz.

得个丑婆娘。

Dah lix byal daail haec bux lix meangx.

河有鱼,死给有网人。

Mbenl lix rog daail haec bux lix xungs.

天上有飞鸟,死给扛枪人。

Nangl duezwaaiz niabt,

水牛皮都一样韧,

Xel duezwenz ndiabt miz lumc.

世上人心各不同。

Luzlaangx gvas bil,

庸庸碌碌过一年,

Luzlizgvas xeeuh.

糊里糊涂度一生。

Rungs gueh ganl,

闲时织头帕,

Hanl guez maauh.

急时做帽子。

Xiangznaxxiangzsanh mbungl,

尊重舅是七分,

Xiangz lungz xiangz sauh saangh.

尊重叔伯要十分。

Bux gueh daaul genl langl,

做的后头吃,

Bux dalqyangl genl goons.

不做倒先吃。

Gogt faixfaaiz miz ndiangs,

当事者都不慌,

Byaail faixngox gah ndiangs.

旁观者却惊慌。

Roix gah weangl,

烂了自己补,

Moongl gah sag.

脏了自己洗。

Aul gueh hanl banz rungs,

该抓紧时反松懈,

Aul gueh dungs banz eex.

想做豆豉却成屎。

Dangs buxndil laaul lox,

托富人怕受骗,

Dangs buxhoc laaul lumz.

托穷人怕遗忘。

Hoc xih qvax,

贫困则愚昧,

Jax xih ngaul.

孤寡就瘦弱。

Buxlaez jeed sal haaul,

白纸谁人舍不得,

Buxlaez laaul gah baex.

媳妇哪个又怕娶。

Xihyah bas laail,

人言最可畏,

Buxsaail daail jauc weas.

凡事要小心。

Riangl waaiz diz duez waaiz miz jeedt.

牛尾巴打牛身不痛。

Xibngih joongs beahmbail,

十二件单衣,

Miz xaiz joongs beahdungh.

不及一件棉衣。

Ramx ndaadt raadt genz dinl lungc rox.

开水烫脚背,谁都知道疼。

Ngeaz hab wenz lix iel,

蛇咬人有药治,

Wenz hab wenz miz iel.

人害人无药医。

Seeuc sanhlaez yeeh haux ndael eeux,

再少也是仓中谷,

Leeux sanhlaez yeeh byagt ndael sianl.

再缺也是园中菜。

Xiangx mul hab gal,

养猪猪咬脚,

Xiangx mal hab heengh.

养狗狗咬腿。

Fih hauc ndongl,ranl ruiz gugt.

未进森林,先见虎迹。

Bux xudt fiz miz hamz,

不恨点火人,

Hamz gaais bux guehgvuil.

只恨扇风鬼。

Banzhoc myaec gueh rag,

贫穷莫作偷盗贼,

Dungxies myaec genl bag.

饿别拿萝卜充饥。

Buxnis bas miz nis,

人小智不小,

Lix xibngih gaais josis.

言才又灵巧。

Buxgvaail rox mboongl gax miz nauz,

聪明不露行情,

Buxqvax rox dieh fenz miz lenh.

愚人不说底细。

Waaic dah lumx hos,

踩水过河只淹脚,

Sadt goslumx jauc.

跌倒石蹬淹金身。

Qyus ndil miz lumc ndil,

本来无事,

Gah ral ruiz xos jauc.

自找麻烦。

Goih max laaul daail,

骑马怕马死,

Danc haaiz laaul roix.

穿鞋怕鞋烂。

Wenz laaul lox,

人怕受欺骗,

Damz laaul roh.

池塘怕漏水。

Gueh buxqvax miz daail,

做人心诚人不欺,

Gueh buxgvaail nyasrauh.

自作聪明害自身。

Gvaail laail rox bungxbingx,

聪明过度反招损,

Linc laail rox deeus raangs.

过度聪明害自己。

Ranl fiz xih ngoh,

有火就去烤,

Ranl noh xih daez.

见肉就守吃。

Runglhaux xac buxhees,

煮饭等客人,

Ndeesxih xac buxgax.

摆摊等商贩。

Leeul yinxloh,

火把能照亮,

Boh yinx ronl.

父辈能引路。

Eex wenz laail,

众人屙屎,

Daail bux doh.

一人受罪。

Songs weal bail ramx.

放团鱼下水,一去不复返。

Xies waaizdag xih boiz waaizmeeh,

借得公牛还母牛,

Xies waaizmeeh xih boiz waaizfaanz.

借得母牛还孕牛。

Buxhoc gaangc haaus miz hooml,

人穷说话起不了作用,

Eex mal byooml miz banz benh.

好比瘦狗屎不能作肥料。

Gugt xies mul,

老虎借猪,

Miz rox daaus.

从不归还。

Xax gaadt miz laul daaml gaus,

快刀削不了刀把,

Waaic dah ximl bux goons.

过河得看先过的人。

Fenz myaec daaml riangz leeul,

柴火不要芦苇同时烧,

Baus myaec reeul riangz baex.。

公公不要和儿媳开玩笑

Banz qyanl riangz xoonghbas,

多嘴多舌逗人恨,

Ndaix qyas riangz baizdinl.

动手动脚结怨恨。

Ndaix xih nis,

得就小,

Bisxih laaux.

失就大。

Rog miz duh jis byaail,

鸟不栖树梢,

Gugt miz daail jaanglbiangh.

虎不落平地。

Ronl qyus xoonghbas,

路从口中来,

Mas qyus byaail gol.

果从树中出。

布依族谚语格言选:布依语、汉语