搜索
  登录

筑城
所属图书:《苗族古歌:苗汉对照》 出版日期:2015-12-01文章字数:字

筑城 [1]

Zhub Laos

Lad xaot lit nad lad zeux lol baob,

过去的事现在还知道,

Mangs baob guk lad dib ghat shit shit nies byul,

大地刚形成的时候,

Lad dib lit byul lad mas byul,

地就有了边缘,

Byul draot lad dib ghos lof had.

地是圆圆的大地,

Nad lad dib ghos lof max jik ib lub ghab nief drangl jik,

圆圆大地有个大平原,

Mangs niob jik Ndlos Hlangb Dleud Dib draot dlaob gub yas,

在世间的四方中心呀,

Ndliex dib dwd nwb mas hxut at Nzhil Mik Lik Ndrangl Lik Mos jik,

世人称直米利利莫大平原,

Nzhil Mik Lik Ndrangl Lik Mos dib jik guk dib ghwl lit ndrangl diex,

直米利利莫平原地平气候暖,

Niob draot Dlix Yif Bangx aob xiangt chod ghab siet dib yas,

那里有仪榜 [2] 大河水拐七道弯,

Mangs yos ndliex dib dwd nwb ghaob ghat nzhak raot dib qeut,

那里是世间的产粮地,

Ndlix rieb shied gib rieb,

粘谷成熟遍地黄,

Ndlix ndlaol zeus job ghab nzhat shied git ndal.

糯谷高粱成熟金灿灿。

Jik lab nies ghad shit zeux lol niob,

是谁最先来开发,

Niob draot lab dib lit qeut nad?

居住在大平原里?

Jik guk Gid Chib Yeul Laol Gid Ndlwb Yeul Laol,

是格蚩爷老格娄爷老,

Mangs hxet lab Hmaob Mik Nzhil zeux lol niob.

率领卯米直 [3] 最先住这里。

Lad xaot lit nad lak zeux lol baob,

过去的事现在还知道,

Mangs baob guk Gid Chib Yeul Laol Gid Ndlwb Yeul Laol xaot zhub laos,

知道格蚩爷老格娄爷老要建城,

Gid Chib Yeul Laol Gid Ndlwl Yeul Laol jik,

格蚩爷老格娄爷老两首领,

Mangs hxut ndliex dib Hmaob Mik Nzhil lib ghat laol lab dit yaot dax shit zhyus,

率领卯米直青壮年齐相聚,

Hmaob Mik Nzhil lib ghat laol lab dit yaot jikzeux lol zhaot,

卯米直青壮年会开采,

Zhaot guk draob veb draob zak ndros lol zhub,

他们采那石块来修建,

Mangs zhub daot laos bib lob drax bit ndrwl.

建起圆圆厚厚的城墙。

Hmaob Mik Nzhil lib ghat laol lab dit yaot jik zeux lol zhaot,

卯米直青壮年会开凿,

Mangs zhaot lab veb cib veb nzab lol lok jik,

开凿那青石板来铺垫,

Lok nik lab ndlos laos diex bit dwl yas.

铺那城内平平展展。

Gid Chib Yeul Laol Gid Ndlwl Yeul Laol jik,

格蚩爷老格娄爷老两首领,

Mangs hxet ndliex dib Hmaob Mik Nzhil lib ghat laol lab dit yaot jik,

率领卯米直青壮年呀,

Zhub daot lad nies ib lub lit laos gub,

建了一座大金城,

Mangs zhub guk lad ghaof lit laos drod jax drod,

外墙修成九道拐,

Jil guk lad ndlos lit laos chod jax chod.

城内修成九道弯。

Draik guk lad ghaof lit laos faod veb pwd,

城墙粉刷上青灰,

Jil guk lad ndlos lit laos taid veb nzab,

城内铺垫青石块,

lad ndlos lit laos lad mas at guk max jax lit dul rangx,

城内铸起九条龙,

Mangs guk at jiet zheb njot Gid Chib Yeul Laot.

作为格蚩爷老的纪念。

Lad ghaof lit laos lad mas zik zik guk jax dul lit zhod ncad,

城门塑起九头狮,

Mangs lit dut zik jiet zheb njot Gid Ndlwl Yeul Laol.

作为格娄爷老的纪念。

Jil guk ngax jit jil lus niob ndraif ndrangl,

平原金城光闪闪,

Mangs guk ngax ndlangt ndol lol jit chied chied leuf ndux hxud.

金城灿烂映青天。

Jil lad nis ghad shit lad shib get jil lad dil ngiel?

什么人心灵手最巧?

Hmaob Mik Nzhil ghat hlak mis dub guk dub zeux dub shit ngiel.

卯米直年轻人心灵手巧。

Dil zeux dil shit ngiet zeux at shit jik?

他们心灵手巧会什么呀?

Dil zeux dil shit ngiet zeux at liex,

他们心灵手巧会开田,

Mangs niob Nzhil Mik Lik Ndrangl Lik Mos jik,

在直米利利莫平原上,

Mangs khwb jik lad nies ib vef liex,

开出田块丘连丘,

Zeux zhot lad aob mib sieb ghwl yus liex,

又引清水来灌溉。

Ndlwf dib ndlwf liex mot jos daos,

田坎种豆子,

Jil guk dib liex mot jos yub,

田中栽秧苗。

Ghat hlak dub mis lad sieb gel lad dil ngiel,

年轻人手巧心又灵,

Dil zeux dil shit ngiel nghwl at chab,

着手来将水车造,

At deuf shit dul aob chab sieb jax dlangb,

制出水车高九尺,

Mangs nghul guk lad dlix kix los nghwl yus liex,

安在克洛河边来抽水,

Yus gil Nzhil Mik Lik lad nies ndrangl diex.

灌溉直米利平原的稻田。

Jil guk Nzhil Mik Lik lad ndrangl diex jit lad dib raot,

直米利平原好地方,

Lad nies ghat nzhak shied jik git ndal,

高粱熟得红彤彤,

Jil guk lad ndlix lit nid shied jik vangx vul.

稻谷熟得黄澄澄。

Ghad hlak dub mis lad dil shit ngiel lad dil sied,

年轻人的手艺好,

At deuf ib lub ghat jol fangd bwb ghet,

凿出碓来粗大五肘高,

At deuf ib lub ghat jol dob bwb nzhas.

打出碓来深厚宽五尺。

Ghad box dik yaot ndros lol drik,

年轻妇女们,

Drit guk lad drub ghat jyul lad mas shaot,

背着婴儿去,

Mas shaot guk lad ghaob lit dlix draot ndrais liex,

去到田间把谷收,

Mangs shaot guk lad ghaob ghat nzhak draot ndrais dib.

去到地里割高粱。

Ghad hlak dub mis guk dil zeux dil shit ngiel,

手艺高的青年人,

At deuf ib zyul shit ehab zeux 1ol tried,

架起水车将谷碾,

Tried deuf lad ndlix nciek liel lad mangs dleub,

碾出的大米白生生,

Lad box dik yaot qib ndlix nciek lie[ bud vangb,

妇女扫米盛满簸,

Ndis guk lad ndlix nciek liel jil bud drux.

白白的大米装满仓。

Nzhil Mik Lik Ndrangl Lik Mos Hmaob Mik Nzhil jik,

直米利利莫平原的卯米直,

Raot niob syuk hnub dax,

美好生活似日升,

Raot byut syuk hnub deuf.

夜间美梦如日出。


[1] 原歌名为《直米利地战火起》,此为原作品内容的节选。演唱歌师:杨大林、李文学;采录者:李重崇;翻译者:朱文德、王正义。

[2] 仪榜:苗语Yif Bangx译音,河名,位于直米利上的一条河。

[3] 卯米直:苗语Hmaob Mik Nzhil译音,对生活在直米利上苗族先民部落集团的称谓。

苗族古歌:苗汉对照