搜索
  登录

也溜送蒙
所属图书:《苗族贾理(第二版)(上)》 出版日期:2015-11-01文章字数:7495字

三 也溜送蒙

ab nriangb diot Ghab Dliub
ax niangb diot Ghab Dliub

不住在甘苏,

ab vuf diot Jad Faf
ax vuf diot Jad Faf

不居于贾发,

diux taid feeb Veex Liub [1]
diex taid fangb Vangx Hniub

走往也溜岭,

dieik diangf khongd Dlongs Mongl [2]
dik diangf khongd Dlongs Mongl

行来送蒙坳。

jas meil geeb liub lol
jas mongl gangb hliub lol

遇见群马蜂,

ghob ghab it Veex Liub
ghongb ghab ait Vangx Hniub

就叫做也溜,

jas meil geeb mongl lol
jas mongl gangb mongl lol

遇见群蜜蜂,

ghob ghab it Dlongs Mongl
ghongb ghab ait Dlongs Mongl

就叫做送蒙。

lol nriangb feeb Veex Liub
lol niangb fangb Vangx Hniub

来住也溜岭,

lol xud khongd Dlongs Mongl
lol hxet khongd Dlongs Mongl

来居送蒙坳,

Veex Liub jouf qub liub
Vangx Hniub jef qub hlieb

在也溜生育,

Dlongs Mongl jouf xeef mongl
Dlongs Mongl jef xangf mongl

在送蒙繁衍。

jus dail bak ghaot Mongl
jus dail bad ghet Mongl

且说那蒙公,

nriul Leib sos Leib Mongl
niel Leib sos Leib Mongl

生有子磊蒙,

nriul Ghob sos Ghob Mongl
niel Ghob sos Ghob Mongl

生有子戈蒙,

jouf nriul bak ghaot Liub
jef niel bad ghet Lieb

才生溜戈公。

nriul Nrix sos Nrix Liub
niel Ninx sos Ninx Lieb

生尼名尼溜,

nriul Nib sos Nib Nrix
niel Nenx sos Nenx Ninx

生你名你尼,

nriul Jouk sos Jouk Nib
niel Jek sos Jek Nenx

生究名究你,

nriul Diox sos Diox Jouk
niel Diox sos Diox Jek

生朵名朵究。 [3]

jouf nriangb bak ghaot Diox
jef niangb bad ghet Diox

且说这朵公,

nriul dail Xox dail Fid
niel dail Xox dail Hfaid

生了许和费,

nriul dail Zangx dail Mid
niel dail Zangx dail Mid

生了掌和迷,

nriul dailYul dail Zouf
niel dailYel dail Zef

生了尤和奏,

nriul dail Gif dail Vas
niel dail Gif dail Vas

生了格和雅。 [4]

zab daib dat niul zot
zab daib dangf niel zot

子孙兴旺如火把,

tat dius dat bad dliub
tat dius dangf bad dliub

后代繁衍似树发,

dongl dongd feeb Veex Liub
dongl dongd fangb Vangx Hniub

也溜满嘟嘟,

dal dat khongd Dlongs Mongl
dal dat khongd Dlongs Mongl

送蒙闹腾腾,

leit bil ghob vouk naos
leit bil ghongb vuk nes

爬坡则捕鸟,

leit dlongs ghob bangd ngeix
leit dlongs ghongb bangd ngax

登坳则猎兽,

lof Jax dat lof keeb
lof Jax dangf lof kab

立《贾》如插犁,

lof lil dat lof kak
lof lil dangf lof kak

立理如插耙,

dieed bak lil jit niul
dad bad lil jit niel

继父理兴吃鼓藏,

gangf mens dlieid tout mub
gangf mais dlid tut hmub

承母艺绘制蜡染。

ab nongb hvub jit niul
ax hniongb hveb jit niel

不忘祭鼓词,

ab nongb seid Zeet kheeb [5]
ax hniongb hseid Zeet khangb

不忘老祖语,

ghob beeb dat beeb bod
ghongb bab dangf bab bod

牢如身上瘤,

ghob mangs dat mangs bul
ghongb mangs dangf mangs bel

固似肉中刺,

xib lix ghoud ab dal
hxib lix ghed ax dal

跌倒也不丢,

gos baf ghoud ab nongb
gos baf ghed ax hniongb

至死也不忘。

lol Veex Liub bid jil
lol Vangx Hniub bid jenl

来也溜种地,

lol Dlongs Mongl sos nens
lol Dlongs Mongl sos nens

来送蒙种田。

dieed deid nrieex kib sob
dad deid niangx kib sob

遇着灾荒年,

dieed jas nriut gil loul
dad jas hniut gil lul

碰到干旱岁。

daix dol lol ghoud langb
daix dol lol ghed hlangb

大伙来议榔,

daib not lol ghoud gil
daib not lol ghed genl

大家来立规。

langb liub jouf faf naix
hlangb hlieb jef faf naix

榔大才活命,

gil liub jouf xeed xeix
genl hlieb jef hxangd xix

规严才护财。

Wangx Liub jouf lol ghoud
Wangx Lieb jef lol ghed

往溜主持议,

ghaot Hangt jouf lol ghoud
ghet Hangt jef lol ghed

杭公主持立。

gid jox sab jouf ghoud
gid jox hsab jef ghed

扛马刀才议,

gheet dieeb seet jouf ghoud
ghangt diangb sat jef ghed

扛长刀才议,

ghoud jeex gib nrix vongx [6]
ghed jangx gib ninx vongx

议成龙牛榔规,

meef jas xif beet fub [7]
hmat jas xif bat hfob

栽下雷猪榔柱。

nriangb dail bak bongx lob
niangb dail bad bongx lob

有个肿脚汉,

nriangb dail mens bongx bil
niangb dail mais bongx bil

有个肿手妇,

nib dax mil dlil feeb Neel Ngab
nenx dax mongl dlil fangb Nangl Ngab

遥走去南安,

nib dax mil dlil khongd Neel Xit
nenx dax mongl dlil khongd Nangl Xit

远行去南席,

mil nais nib khangd xud [8]
mongl nais nenx khangd hxed

去问他至亲,

mil aod nib nrieix nriongx
mongl ed nenx nix niongx

讨要一点银。

mil jas gib nrix vongx
mongl jas gib ninx vongx

遇到龙牛榔柱,

mil jas xif beet fub
mongl jas xif bat hfob

遇到雷猪榔桩,

jouf maf gib nrix bangb
jef maf gib ninx bangb

就砍倒榔柱,

jouf maf xif beet los
jef maf xif bat los

就砍掉榔桩。

jouf nriangb dail Lieix Ghaif
jef niangb dail Lix Ghaif

有个人里该,

jouf nriangb dail Jus Hob [9]
jef niangb dail Jes Hob

有个桥轰汉,

nib dieed bab juf wad
nenx dad bib juf wid

他领三十妇,

nib gangf bab juf daib
nenx gangf bib juf daib

他带三十孺,

naib hvub dlil Bil Bit
naib hveb dlil Bil Bit

挖蕨排毕坡,

xongt lit xil Diux Naib
xongt lit xil Diex Naib

架缸斗奈溪。 [10]

mil weix gib nrix vongx
mongl wix gib ninx vongx

到立榔柱处,

mil dlouf xif beet fub
mongl dluf xif bat hfob

到栽榔桩处,

mil deid gib nrix bangb
mongl deid gib ninx bangb

去遇榔柱倒,

mil jas xif beet los
mongl jas xif bat los

去遇榔桩塌,

mil deid dail Wangx Liub
mongl deid dail Wangx Lieb

去遇到往溜,

mil jas dail ghaot Hangt
mongl jas dail ghet Hangt

去遇到杭公。

nib qenx Jax lil loul
nenx qenx Jax lil lul

他请来贾师,

nib qenx lil dis xob
nenx qenx lil dis xob

他请来理老,

lol jus dail Lieix Ghaif
lol jus dail Lix Ghaif

来评判里该:

wil it langb liub xeed geed
wil ait hlangb hlieb hxangd gad

“我议大榔好渡饥,

wil it gil liub faf naix
wil ait genl hlieb faf naix

我立严规好活人。

mob dieed maf wil gib nrix bangb
mongx dad maf wil gib ninx bangb

你却砍我榔倒,

mob dieed maf wil xif beet los
mongx dad maf wil xif bat los

你却砍我榔塌!

aod mob lob ob ghaid
ed mongx lob ob ghaid

要你脚成两截,

aod mob fend ob laib
ed mongx hfud ob laib

要你头成两个!”

dail Lieix Ghaif jouf jus
dail Lix Ghaif jef jus

那里该汉子说,

dail Jus Hob jouf jus
dail Jes Hob jef jus

那桥轰人氏道:

wil dax gib nrix nriangb
wil dax gib ninx niangb

“我来榔柱好,

wil diangd xif beet los
wil diangd xif bat los

我返榔柱倒。”

Jax lil loul diangd mil
Jax lil lul diangd mongl

贾师转回去,

lil dis xob diangd mil
lil dis xob diangd mongl

理老转回去,

mil xees Wangx Liub
mongl xangs Wangx Lieb

去告诉往溜,

mil xees ghaot Hangt
mongl xangs ghet Hangt

去告诉杭公。

mil weix diux daob aob
mongl wix diux deb eb

去到那潮湿的家,

mil dlouf zad meit seit
mongl dluf zaid meit seit

去到那浸水的屋。

nrieix nriangb nib ghab daf
nix niangb nenx ghab daif

银在他袋里,

dliok nriangb nib ghab jid
dliok niangb nenx ghab jid

秤在他身上,

diangd lol jus Lieix Ghaif
diangd lol jus Lix Ghaif

转来说里该:

Wangx Liub not ab hangd
Wangx Lieb nongf ax hangd

“往溜不应允,

ghaot Hangt not ab hangd
ghet Hangt nongf ax hangd

杭公不应允,

beed aod lob ob ghaid
bangd ed lob ob ghaid

将要脚成两截,

beed aod fend ob laib
bangd ed hfud ob laib

将要头成两个。”

Lieix Ghaif jouf seil hveib
Lix Ghaif jef seil hvib

里该很伤心,

ghob nrieed ghoub lioub wix
ghongb niangd gheb lieb waix

就号啕哭天,

ghob nrieed gal lial dab
ghongb niangd gal lial dab

就号啕哭地:

laib wix dat laib kad
laib waix dangf laib kad

“天为何只有背蓬宽,

jox gongl dat dieeb jub
jox gongl dangf diangb jub

路为何只有衣针窄!”

Wangx Liub jouf dax nangd
Wangx Lieb jef dax hnangd

往溜来听到,

ghaot Hangt jouf dax nangd
ghet Hangt jef dax hnangd

杭公来听到,

mob nrieed gheel Lieix Ghaif
mongx niangd ghail Lix Ghaif

“你哭啥呀里该,

mob nrieed gheel Jus Hob
mongx niangd ghail Jes Hob

你哭啥桥轰人?”

ghob Lieix Ghaif jouf jus
ghob Lix Ghaif jef jus

那里该才讲,

dail Jus Hob jouf jus
dail Jes Hob jef jus

桥轰汉才说:

ghoud weix nrieex kib sob
ghed wix niangx kib sob

“遇着灾荒年,

ghoud jas nriut gil loul
ghed jas hniut genl lul

碰到干旱岁,

jous hveib diot pab bil
jus hvib diot pab bil

拍手无法子,

jous nrid diot pab lob
jus hnid diot pab lob

顿脚无计策,

wil dieed bab juf wad
wil dad bib juf wid

我领三十妇,

wil gangf bab juf daib
wil gangf bib juf daib

我带三十孺,

naib hvub dlil Bil Bit
naib hveb dlil Bil Bit

走排毕挖蕨根,

xongt lit xil Diux Naib
xongt lit xil Diex Naib

到斗奈滤蕨粉。

wil dax gib nrix nriangb
wil dax gib ninx niangb

我来遇榔柱在,

wil dax xif beet lof
wil dax xif bat lof

我来遇榔桩立,

wil diangd gib nrix bangb
wil diangd gib ninx bangb

我返见榔柱倒,

wil diangd xif beet los
wil diangd xif bat los

我返见榔桩塌。

bak bus bak ghoud hangd
bad bus bad ghed hangd

男人们也应允,

mens bus mens ghoud hangd
mais bus mais ghed hangd

妇人们也应允,

mob gheel nins ab hangd
mongx ghail nins ax hangd

您为何不应允,

dinl dinl aod lob ob ghaid
dinl dinl ed lob ob ghaid

定要我脚成两截,

dinl dinl aod fend ob laib
dinl dinl ed hfud ob laib

定要我头成两个?

wil ghob laib wix dat laib kad
wil ghongb laib waix dangf laib kad

我叹天只有背蓬宽,

jox gongl dat dieeb jub
jox gongl dangf diangb jub

悲路只有衣针窄!

jouf nrieed gub liub wix
jef niangd gub liub waix

才号啕哭天,

jouf nrieed gal lial dab
jef niangd gal lial dab

才号啕哭地。”

Wangx Liub jouf jus
Wangx Lieb jef jus

往溜才说道,

ghaot Hangt jouf jus
ghet Hangt jef jus

杭公才说道:

laib mob not dios Jax lil loul longl hvub
laib mongx nongf dios Jax lil lul longl hveb

“这事各是贾师发话,

lil dis xob xud seid
lil dis xob hxud hseid

各是理老出言。”

laib niul ghob yab but
laib niel ghongb vax bet

铜鼓就不再响,

laib taob ghob yab seik
laib teb ghongb vax seik

鼓桶就不再动。


[1] Veex Liub(也溜)、Dlongs Mongl(送蒙):地名,“也溜”意为马蜂岭,“送蒙”意为蜜蜂坡。liub是geeb liub(马蜂)的省称,mongl是geeb mongl(蜜蜂)的省称,口语中均不能省称。该地据说在今丹寨县排调镇与雷山县桃江乡交界地区。一说为Guf Liub(固溜)、Guf Mongl(固蒙)。

[2] Veex Liub(也溜)、Dlongs Mongl(送蒙):地名,“也溜”意为马蜂岭,“送蒙”意为蜜蜂坡。liub是geeb liub(马蜂)的省称,mongl是geeb mongl(蜜蜂)的省称,口语中均不能省称。该地据说在今丹寨县排调镇与雷山县桃江乡交界地区。一说为Guf Liub(固溜)、Guf Mongl(固蒙)。

[3] 以上所述的蒙→磊蒙→溜磊→尼溜→你尼→究你→朵究七代人名,与《祭鼓篇》所述的稍有差异,但贾师所释其迁徙概况是一致的。其中朵究的后裔已繁衍到至少第二十五代,主要分布在今丹寨县西部及其外县市毗邻地区,多属“八寨黑苗”。

[4] 朵公八子之名,由于各地口音的差异与传承版本的变异,除了Xox(许)、Fid(费)、Zangx(掌)一致外,其他5人名有Mid(迷)、Yat(押)、Ghangt(杠)、Bongl(绷)、Lias(岚)、Dlas(夏)、Mongl(蒙)、Yul(尤)、Gif(格)、Vas(雅)等说法,待考。

[5] Zeet kheeb:指葫芦兄妹中的哥哥 Ghaot Zeet(郜则),亦即daib ghab kheeb(葫芦崽)。

[6] gib nrix vongx、xif beet fub:直译“龙牛榔柱”、“雷猪榔桩”,象征经过杀牛杀猪议订而成并念请龙神雷神见证过的极威严的榔规。

[7] gib nrix vongx、xif beet fub:直译“龙牛榔柱”、“雷猪榔桩”,象征经过杀牛杀猪议订而成并念请龙神雷神见证过的极威严的榔规。

[8] khangd xud:直译“温暖处”,此喻已出嫁的妹妹。

[9] dail Jus Hob:Jus Hob(桥轰)地方的人,指里该。苗语称雷公山为Bil Hob(排轰),Jus Hob(桥轰)意为“雷公山上方处”。

[10] :从前苗民在饥荒时节,常上山挖蕨根,洗净捣碎后淘洗出淀粉液,置于木缸中,待其沉淀后,放干缸中的水,即可得蕨粉(俗称蕨粑)食用。

苗族贾理(第二版)(上)