搜索
  登录

甘苏贾发
所属图书:《苗族贾理(第二版)(上)》 出版日期:2015-11-01文章字数:29897字

二 甘苏贾发

nriangb dail bak ghaot Dlioud [1]
niangb dail bad ghet Dliud

有个寿公公,

nriangb dail mens wouk Wous
niangb dail mais wuk Wes

有个娥奶奶,

diux taid bus Ghab Dliub [2]
diex taid bus Ghab Dliub

跋山到甘苏,

dieik diangf bus Jad Faf [3]
dik diangf bus Jad Faf

涉水到贾发。

jas naos gix dliub dliub
jas nes genx dliub dliub

遇鸟鸣“苏苏”,

jouf ghab it Ghab Dliub
jef ghab ait Ghab Dliub

才叫做甘苏,

jad faf gix faf faf
jad faf genx faf faf

黄鹂鸣“发发”,

jouf ghab it Jad Faf
jef ghab ait Jad Faf

才叫做贾发。

nib vib jouf mil jil
nenx vib jef mongl jenl

他石才去插,

nib daot jouf mil lof
nenx det jef mongl lof

他树才去栽,

nib vongx mil vud jid
nenx vongx mongl vud jid

像龙卧深潭,

nib xud mil vud veex
nenx xed mongl vud vangx

像虎踞高山。

lol qab ghaob gid nenx
lol qab gheb gid nongx

来劳作寻吃,

lol dat ghongd gid gos
lol dat ghongd gid gos

来生产觅喝,

bab nrieex dangl daix xeed
bib niangx dangl denx hxangd

前三年成好,

bab nriut dangl gheeb yab xeed
bib hniut dangl ghangb vax hxangd

后三年成糟。

ghab wouk Benf Mens dax
ghab wuk Benf Mais dax

请本闷奶来,

gol ghaot Wangx Xot dax
gol ghet Wangx Xot dax

叫往薛公来,

dax nenx jeeb wab xid
dax nongx jangb wab hxid

来吃蜂蜡卜,

dax haok jeeb wab nrieet
dax hek jangb wab ngit

来喝蜂蜡看。 [4]

ab nriangb dlieeb dail yid
ax niangb dliangb dail yid

无啥鬼作难,

ab nriangb diangs dail gheel
ax niangb diangs dail ghail

无啥邪作祟,

dios bak lol aod diongx
dios bad lol ed diongx

是父来要筒,

dios mens lol aod niul
dios mais lol ed niel

是母来要鼓。 [5]

jus dail bak ghaot Dlioud
jus dail bad ghet Dliud

且说寿公公,

jus dail mens wouk Wous
jus dail mais wuk Wes

且说娥奶奶,

lol daod diongx seeb nab
lol ded diongx sangb naib

来制筒祭父,

lol xongt niul but mens
lol xongt niel but mais

来架鼓祭母,

seeb nab diot Ghab Dliub
sangb naib diot Ghab Dliub

祭父于甘苏,

but mens diot Jad Faf
but mais diot Jad Faf

祭母于贾发,

bangb feeb jouf dax fud
bangb fangb jef dax hfed

村村来吹笙,

榕江县计划乡苗族吃鼓藏现场吹芦笙(引自《苗族服饰图志·黔东南》,台湾辅仁大学织品服饰研究所出版) (【台湾】方绍能 摄)

los vangl jouf dax zouk
los vangl jef dax zuk

寨寨来跳鼓。

Aob Yeeb daib Boux Boul
Eb Yangb daib Bex Bel

乌耶女宝褒,

Hveet Neel jid Dlas Jox
Hveet Nangl jid Dlas Jux

赫南子夏觉, [6]

nib nriangb feeb Veex Tiab
nenx niangb fangb Vangx Tiab

她居也它岭,

nib xud khongd Bil Dlias
nenx hxet khongd Bil Dlias

她住排峡坡,

nib deib gheel liongx dongl
nenx deib ghail liongx dongl

她裙已难遮身,

nib jid gheel liongx hongl
nenx jid ghail liongx hongl

她身已显大肚,

ab dax xil fat diongx
ax dax xil fat diongx

不来惜错过祭鼓节,

ab zouk xil fat niul
ax zuk xil fat niel

不来惜错过跳鼓舞,

ob xongx dlieel ghoud dax
ob xongx dliangl ghed dax

双生命也来,

ob laif vus ghoud dax
ob lenf ves ghed dax

双气息也来,

beeb nrangx dongb ghoud dax
bab nangx dongb ghed dax

插根茅草也来,

beeb dongb niul ghoud dax
bab dongb niel ghed dax

带大芭茅也来,

dax fud diongx Ghab Dliub
dax hfed diongx Ghab Dliub

来甘苏吹笙,

dax zouk niul Jad Faf
dax zuk niel Jad Faf

来贾发跳鼓。

bab naib xid gangx fud.
bib hnaib xit gangx hfed

三天联袂吹,

bab mangt xid bus zouk
bib hmangt xit bes zuk

三夜联袂跳,

weix naib nriul ghob nriul
wix hnaib niel ghongb niel

到该生之日果生,

sos mangt nas ghob nas
sos hmangt nas ghongb nas

到该产之夜果产,

nriul diot ghab diongx diux
niel diot ghab diongx diux

生在鼓藏头家,

nas diot ghab niul zad
nas diot ghab niel zaid

产在鼓藏头屋,

bus diot gheeb ngux nrix
bes diot ghangb ngex ninx

抱在水牛圈里,

bus diot gheeb vus liod
bes diot ghangb vus liod

放在黄牛圈中。

bol sod xongs xib feex
bal sod xongs hxib fangx

次日天光明,

bol sod xongs xif ob
bal sod xongs xif ob

翌晨天放亮,

jus dail mens wouk Wous
jus dail mais wuk Wes

且说娥奶奶,

yax aob mil yis ghol
yax eb mongl yis ghol

端水去喂鹅,

xouk ghongd mil yis beet
xuk ghongd mongl yis bat

提潲去喂猪,

mil xid qenb lieix nrix yab jeex
mongl hxid qub lix ninx vax jangx

见物牛胞衣不像,

qenb las beet yab dios
qub las bat vax dios

猪胞衣不是,

lol tat bak ghaot Dlioud
lol tat bad ghet Dliud

回来责怪寿公公:

ob nrix gheel dib jul
ob ninx ghail dib jul

“咱牛已屠光,

ob beet gheel dib jous
ob bat ghail dib jus

咱猪已杀完,

mob daod diongx xob fib
mongx ded diongx xob hfib

你制筒为发财,

mob xongt niul nok dlas
mongx xongt niel nok dlas

你架鼓为发富,

laib diongx nongd dab dlieeb
laib diongx nongd dab dliangb

这筒却成了惹鬼筒,

laib niul nongd nok zees
laib niel nongd nok zangs

这鼓却成了招魅鼓!

mob mil xid gheeb ngux nrix
mongx mongl hxid ghangb ngex ninx

你去瞅水牛圈,

mil nrieet gheeb vus liod
mongl ngit ghangb vus liod

去瞧黃牛圈,

aob wad nrix yab jeex
eb wid ninx vax jangx

牛胞衣不像,

zaid gheed beet yab dios
zend ghangd bat vax dios

猪胞衣不是。

diongx nongd ab diongx xud
diongx nongd ax diongx hxed

这筒非吉筒,

niul nongd ab niul vut
niel nongd ax niel vut

这鼓非祥鼓,

laib diongx nongd diongx khaod
laib diongx nongd diongx khed

这筒是凶筒,

laib niul nongd niul xat
laib niel nongd niel hxat

这鼓是穷鼓。”

jus dail bak ghaot Dlioud
jus dail bad ghet Dliud

寿公公说道:

ab vud xid need wouk
ax vud xid nend wuk

“奶别那样说,

laib need hvub od lot
laib nend hveb od lot

那是恶心之语,

laib need seid xad ment
laib nend hseid xad hmut

那是难听之言,

mees wil mil xid nrieet
mangs wil mongl hxid ngit

待我去瞧瞧。”

dieed gongx nrieix mil deit
dad gongx nix mongl deit

拿银棍去扒,

dieed gongx jenb mil deit
dad gongx jenb mongl deit

拿金棍去扒, [7]

dangl fend nriangb laib nriux
dangl hfud niangb laib niux

前面有个口,

dangl gheeb nriangb laib wuf [8]
dangl ghangb niangb laib wuf

后面有陀螺。

lol xees mens wouk Wous
lol xangs mais wuk Wes

转来告诉奶:

ob diongx nongd diongx qub
ob diongx nongd diongx qub

“咱筒是繁衍之筒,

ob niul nongd niul xeef
ob niel nongd niel xangf

咱鼓是繁育之鼓,

ob diongx nongd diongx fib
ob diongx nongd diongx hfib

咱筒是发财之筒,

ob niul nongd niul dlas
ob niel nongd niel dlas

咱鼓是发富之鼓。”

jus dail bak ghaot Dlioud
jus dail bad ghet Dliud

且说寿公公,

lol xax sax diongb bil
lol xax sax diub bil

掐指来思忖,

lol dent xangs ghab qenb
lol dent xangs ghab qub

抚腹来思谋,

dib gas hot lol nenx
dib gas hot lol nongx

杀鸭煮来吃,

aod aob xend lol haok
ed eb hxud lol hek

滤灰水来喝。 [9]

mob daib not dax weix
mongx daib not dax wix

“你们大伙来,

mob daib not lol sos
mongx daib not lol sos

你们大家临,

mob dax fud wil diongx
mongx dax hfed wil diongx

你们来吹我笙,

mob dax zouk wil niul
mongx dax zuk wil niel

你们来跳我鼓,

nenx aob xend jouf diangd
nongx eb hxud jef diangd

喝了碱汤再返,

haok ngeix gas jouf tok
hek ngix gas jef tak

吃了鸭肉再回。”

meeb daix dol lol nenx
maib daix dol lol nongx

他们大伙来吃了,

meeb daib not lol haok
maib daib not lol hek

他们大家来喝了。

meeb nenx meeb ghob diangd
maib nongx maib ghongb diangd

他们大伙吃就返了,

meeb haok meeb ghob tok
maib hek maib ghongb tak

他们大家喝就回了。

gheel weix naib ab bil
ghail wix hnaib ab bil

都到了日靠山,

gheel sos mangt gos veex
ghail sos hmangt gos Vangx

都到了日落岭,

Aob Yeeb daib Boux Boul jouf lol
Eb Yangb daib Bex Bel jef lol

乌耶女宝褒才来,

Hveet Neel jid Dlas Jox jouf lol
Hveet Nangl jid Dlas Jux jef lol

赫南子夏觉才来,

jif mol ghoud jif nrix
jenf mal ghed jenf ninx

马忌牛也忌,

jif wad ghoud jif yous
jenf wid ghed jenf yus

妻忌夫也忌,

ngeix gas meeb ab nenx
ngix gas maib ax nongx

鸭肉他们不吃,

aob xend meeb ab haok
eb hxud maib ax hek

碱汤他们不喝,

peet dangl tangb dangl taid
pat dangl tangb dangl taid

磕点儿干品,

jat jangl qangb jangl qid
jat jangl qangb jangl qid

嚼点儿干饭,

tout dangl tangb dangl taid
tut dangl tangb dangl taid

吃吃又吐吐。

bak ghaot Dlioud jouf vud
bad ghet Dliud jef vud

寿公公就说:

wil ab dod mob jid
wil ax dod mongx jid

“我不推你呀孩子,

aob xend dod mob jid [10]
eb hxud dod mongx jid

碱汤推你呀孩子!

wil ab tout mob jid
wil ax tut mongx jid

我不指你呀孩子,

ngeix gas tout mob jid
ngix gas tut mongx jid

鸭肉指你呀孩子!

dail daib deix mob nriul
dail daib deix mongx niel

此孩是你生,

dail vangt dios mob nas
dail vangt dios mongx nas

此婴是你产,

dios xil ab dios jid
dios xil ax dios jid

是不是呀孩子?”

laib nongd dios henk ghaot
laib nongd dios henk ghet

“这事是我了爷爷!

dail daib deix wil nriul
dail daib deix wil niel

这孩是我生,

dail vangt deix wil nas
dail vangt deix wil nas

这婴是我产。

wil vud ab dax xenk
wil vud ax dax xenk

我本说不来了,

wil ghaot vud jix mil
wil ghet vud jix mongl

我公公说去吧;

wil vud ab dax hol
wil vud ax dax hul

我本说不来罢,

wil wouk vud jix mil
wil wuk vud jix mongl

我婆婆说去吧。

ab dax xil mat gix
ax dax xil mat gix

不来又惜错过笙,

ab lol xil mat niul
ax lol xil mat niel

不来又惜错过鼓,

jouf dax zouk mob gix
jef dax zuk mongx gix

才来跳您笙舞,

jouf lol zouk mob niul
jef lol zuk mongx niel

才来跳您鼓舞,

nriul daib mob ghab diux
niel daib mongx ghab diux

才生孩在您家,

nas vangt mob zad niul
nas vangt mongx zaid niel

才产子在您屋。”

bak ghaot Dlioud jouf vud
bad ghet Dliud jef vud

寿公公便说:

laib nid ghoud nris xud
laib nend ghed nis hxed

“那样也算妥,

but nid ghoud nris vut
but nend ghed nis vut

那样也算吉。

mob lol dlaox wil yeel
mongx lol dlex wil yangl

你来给我养,

mob nriangb daos wil dieed
mongx niangb des wil dad

你在帮我带,

yeel leit nrieex gid diangd
yangl leit niangx gid diangd

养到一岁再回家,

dieed bid nriut gid tok
dad baid hniut gid tak

带满周岁再归屋。”

laib nid wil beed ab yeel
laib nend wil bangd ax yangl

“那样我恐养不了,

laib nid wil beed ab dieed
laib nend wil bangd ax dad

那样我恐带不了,

wil zeef saib niox qeed mongl
wil zenf hsenb niox qangd mongl

我丢下棉花在篾篮,

wil zeef mub niox xud vul
wil zenf hmub niox xud vul

我丢下纱线在纺车,

wil xob jox ghab dad neel
wil xob jox ghab dad nangl

我收拾好鼠尾巴, [11]

wil ghob mil wil zad mil
wil ghongb mongl wil zaid mongl

我就回我家去啦。

daos mob nriangb nongd yeel
des mongx niangb nongd yangl

给您在此奶小儿,

aod bid bab juf naib aob seil
ed baid bib juf hnaib eb seil

在满三十天冷水,

aod fat bab juf mangt aob xud
ed fat bib juf hmangt eb hxed

在满三十夜热水。 [12]

mob diux nriangb jeeb mongl
mongx diux niangb jangb mongl

您家有蜂蜜,

mob zad nriangb jeeb wab
mongx zaid niangb jangb wab

您屋有蜂糖,

gid dieed jeeb mongl lil
gid dad jangb mongl lil

您拿蜂蜜喂,

gid xangt jeeb wab yis
gid xangt jangb wab yis

您用蜂糖养,

nib not liub dax ghaot
nenx nongf hlieb dax ghet

他自会长大的,爷爷!”

bak ghaot Dlioud jouf vud
bad ghet Dliud jef vud

寿公公就说:

mob daos wil yeel daib ab yeel seeb
mongx des wil yangl daib ax yangl hsab

“你给我养孩不空养,

dieed vangt ab dieed lial
dad vangt ax dad lial

带娃不白带。

bib mob nrix ghaob dlieel
baib mongx ninx gheb dliangl

送你点牛工价,

bib mob mol ghaob vus
baib mongx mal gheb ves

送你点马工钱。”

jouf bib jox ghoub geeb jongb
jef baib jox gheb gangb jongb

就送蚯蚓形项圈,

bib nriouf nrax vob diuk
baib niuf naix vob diuk

送蕺叶形耳环,

bib qout deib yaf lieel
baib qut deib yaf liul

送八飘带褶裙,

jouf bib dieed mangl leib
jef baib dangd mangl leib

送猴面纹马刀,

jouf bib seet nral liat
jef baib sat nail liat

送鱼鳞纹砍刀,

bib nriouf heeb doud mol
baib niuf hab dud mal

送双马革皮鞋,

bib diub ghof ngeix mongb
baib diub ghof ngax hmongb

送包果子狸肉,

bib mab nriaf nax beel
baib mab niaf nax bangl

送一团摘糯饭,

it nib nrix ghaob dlieel
ait nenx ninx gheb dliangl

作为她的牛工价,

it nib mol ghaob vus
ait nenx mal gheb ves

作为她的马工钱。

Aob Yeeb daib Boux Boul
Eb Yangb daib Bex Bel

乌耶女宝褒,

Hveet Neel daib Dlas Jox
Hveet Nangl daib Dlas Jux

赫南子夏觉,

yeel bid bab juf naib aob seil
yangl baid bib juf hnaib eb seil

哺满三十天冷水,

dieed bid bab juf mangt aob xud
dad baid bib juf hmangt eb hxed

养满三十夜热水,

nib lob ghob diangd mil diux
nenx lob ghongb diangd mongl diux

她脚就返家,

nib dout ghob tok mil zad
nenx dut ghongb tak mongl zaid

她踵就回屋。

diangd weix feeb Veex Tiab
diangd wix fangb Vangx Tiab

返至也它岭,

tok sos khongd Bil Dlias
tak sos khongd Bil Dlias

回到排峡坡,

mil jus dol nrinx xub
mongl jus dol ninx hxub

向女客炫耀,

mil jus dol wad vangl
mongl jus dol wid vangl

对众妇卖弄:

meeb liax gix liax seeb
mangb liax gix liax hsab

“你们跳笙舞白跳,

meeb zouk niul zouk lial
mangb zuk niel zuk lial

你们跳鼓舞空跳。

wil liax gix nriangb nrix ghaob
wil liax gix niangb ninx gheb

我跳笙舞有工价,

zouk niul nriangb mol vus
zuk niel niangb mal ves

我跳鼓舞有工钱,

nrix ghaob dlieel jouf lol
ninx gheb dliangl jef lol

得了代价才回,

mol ghaob vus jouf lol
mal gheb ves jef lol

得了工钱才返。”

ghob xangx bil weix naib
ghongb xangx bil wix hnaib

就对日舞手,

ghob diuk dias jas lat
ghongb diek dias jas hlat

就向月笑傲。

jus dail bak ghaot Dlioud
jus dail bad ghet Dliud

且说寿公公,

jus dail mens wouk Wous
jus dail mais wuk Wes

且说娥奶奶,

yeel jeex juf bab nrieex
yangl jangx juf bib niangx

养了十三年,

dieed jeex juf bab nriut
dad jangx juf bib hniut

育至十三岁,

ghob Nriux [13] liub dliab lol
ghob Niux hlieb dliab lol

阿纽长大来,

ghob Nriux tiad tiud lol
ghob Niux tiad tiud lol

阿纽成长来,

ghob Nriux hvel hved nriux
ghob Niux hvoul hvoud niux

阿纽唇丰满,

ghob Nriux nongd vut nios
ghob Niux nongd vut nios

阿纽容貌俊。

nib yeel daib ghob Gox
nenx yangl daib ghob Gox

他有亲儿阿果,

nib nas jid ghob Gaf
nenx nas jid ghob Gaf

他有亲子阿戛,

nib yeel daib ghob Vib
nenx yangl daib ghob Vib

他有亲儿阿依,

nib nas jid ghob Dongf
nenx nas jid ghob Dongf

他有亲子阿栋。 [14]

ghob Gox liub dliab lol
ghob Gox hlieb dliab lol

阿果长大来,

ghob Gaf tiad tiud lol
ghob Gaf tiad tiud lol

阿戛长大来,

ghob Vib liub dliab lol
ghob Vib hlieb dliab lol

阿依长大来,

ghob Dongf tiad tiud lol
ghob Dongf tiad tiud lol

阿栋长大来,

ghob Gox jouf gal nrax
ghob Gox jef gal naix

阿果耳下垂,

ghob Gaf jouf gif mis
ghob Gaf jef gif mais

阿戛眼深陷,

ghob Gox ab nriangb vangx
ghob Gox ax niangb vangx

阿果容不雅,

ghob Gaf ab vut nios
ghob Gaf ax vut nios

阿戛貌不俊。

meeb daod diongx Dangx Ongd
maib ded diongx Dangx Ongd

党瓮寨制筒,

meeb leit niul Vangl Langf
maib leit niel Vangl Langf

羊郎寨祭鼓,

bangb feeb jouf dax fud
bangb fangb jef dax hfed

村村来吹笙,

los vangl jouf dax zouk
los vangl jef dax zuk

寨寨来跳鼓。

daib ghob Gox jouf mil
daib ghob Gox jef mongl

阿果也前去,

jid ghob Gaf jouf mil
jid ghob Gaf jef mongl

阿戛也前去,

ghab wad Dangx Ongd xid
ghab wid Dangx Ongd hxid

党瓮姑娘一看,

ghab wad Vangl Langf nrieet
ghab wid Vangl Langf ngit

羊郎姑娘一瞧,

cob gix meeb ab zouk
cob gix maib ax zuk

吹笙她们不跳,

it xos meeb ab diuk
ait xos maib ax diek

谈情她们不笑,

dlak lieet meeb ab bib
dlak hlat maib ax baib

讨花带她们不送,

ib naib dot ib jil
ib hnaib dot ib jil

一天只得一只手圈,

ib mangt dot ib nriouf
ib hmangt dot ib niuf

一夜只得一双花带。

ghab wad Dangx Ongd vud
ghab wid Dangx Ongd vud

党瓮姑娘讲,

ghab wad Vangl Langf nais
ghab wid Vangl Langf nais

羊郎姑娘问:

mob nriangb bud xil dot
mongx niangb bed xil dot

“你有哥哥否?

mob nriangb yil xil dot
mongx niangb yil xil dot

你有弟弟否?”

ghob Gox jouf lol vud
ghob Gox jef lol vud

阿果就答道,

ghob Gaf jouf lol meef
ghob Gaf jef lol hmat

阿戛就应道:

bib bud ghoud nis nriangb
bib bed ghed nis niangb

“我哥哥也有,

bib yil ghoud nis nriangb
bib yil ghed nis niangb

我弟弟也有。”

mil ghab meeb bud dax
mongl ghab mangb bed dax

“去喊你们哥来,

mil gol meeb yil dax
mongl gol mangb yil dax

去叫你们弟来,

cob gix bib vut zouk
cob gix bib vut zuk

吹笙我们好跳,

it xos bib vut diuk
ait xos bib vut diek

谈情我们好笑,

dlak lieet bib vut bib
dlak hlat bib vut baib

讨花带我们好送。”

xal lias feeb Gab Dliub
xal lias fangb Gab Dliub

忽拉回到甘苏,

xal lias khongd Jad Faf
xal lias khongd Jad Faf

忽拉返至贾发,

lol ghab ghob Nriux mil
lol ghab ghob Niux mongl

来叫阿纽去,

lol gol ghob nios mil
lol gol ghongb nios mongl

来喊阿弟去。

mil weix feeb Dangx Ongd
mongl wix fangb Dangx Ongd

去到党瓮地方,

mil sos khongd Vangl Langf
mongl sos khongd Vangl Langf

去到羊郎处所。

mil weix ghab guf vangl
mongl wix ghab guf vangl

走到寨上边,

mil deit bab zas naox
mongl deit bib zas nex

吹三首木叶,

mil gol bab zas xak
mongl gol bib zas hxak

唱三首飞歌,

ghab wad dax vouk xid
ghab wid dax vuk hxid

后边的姑娘追着看,

liend mis ghoud dax nrieet
liend mais ghed dax ngit

前边的姑娘调脸瞧。

cob mil wix ghob xid mil wix
cob mongl waix ghongb hxid mongl waix

在上坪吹就去上坪看,

fud mil dab ghob vongb mil dab
hfed mongl dab ghongb vongb mongl dab

在下坪吹就去下坪追,

cob gix meeb ghoud zouk
cob gix maib ghed zuk

吹笙她们就跳,

it xos meeb ghoud diuk
ait xos maib ghed diek

谈情她们就笑,

dlak lieet meeb ghoud bib
dlak hlat maib ghed baib

讨花带她们就送,

ib naib jux juf jil
ib hnaib jex juf jil

一天得九十只手圈,

ib mangt xongs juf nriouf
ib hmangt xongs juf niuf

一夜得七十双花带,

zos cat bid pangb lend
zas cat baid pangb dinl

一撒铺满竹席,

youf cat bid pangb bab
yuf cat baid pangb bib

一收装满背带。

diangd hvub nais ghob Gox
diangd hveb nais ghob Gox

纽回问阿果,

diangd seid nais ghob Gaf
diangd hseid nais ghob Gaf

纽回问阿戛:

mob dot not xous Gox
mongx dot not xus Gox

“你得多少呀果,

mob dot not xous Gaf
mongx dot not xus Gaf

你得多少呀戛?”

ghob Gox jouf laid xeed
ghob Gox jef laid hxangd

阿果就咆哮,

ghob Gaf jouf leit qit
ghob Gaf jef leit qit

阿戛就怒吼:

mob daib ghab longd dlad
mongx daib ghab longd dlad

“你这狗窝里捡的野崽,

mob jid ghab longd beet
mongx jid ghab longd bat

你这猪圈里拾的野孩!

mob louf bib gix fud
mongx luf bib gix hfed

你抢我们的笙场吹,

mob louf bib niul zouk
mongx luf bib niel zuk

你抢我们的鼓场跳,

mob louf bib sangx tid
mongx luf bib sangx tind

你抢我们的女友玩,

mob louf bib ghot nios
mongx luf bib ghot nios

你夺我们的旧交耍!”

meeb ghob lol diot daix
maib ghongb lol diot denx

他俩就先返回,

meeb ghob lol dangl fend
maib ghongb lol dangl hfud

他们就先归家。

lol weix feeb dangl gongl
lol wix fangb dangl gongl

返回到半路,

lol sos khongd daot gid
lol sos khongd det gid

归来到中途,

lol xoud ghad diongb gongl
lol xud ghad diub gongl

屙屎在路中,

lol said xangt [15] diot gid
lol said xangt diot gid

安刺在道上。

ghob Nriux ghob bol vangx
ghob Niux ghongb bal vangx

阿纽就大羞,

ghob Nriux ghob xad nrieet
ghob Niux ghongb xad ngit

阿纽就深耻,

ghob Nriux lol dangl gheeb
ghob Niux lol dangl ghangb

阿纽来后头,

ghob Nriux lol sait mis
ghob Niux lol sait mais

纽归暮色浓。

lol weix feeb dangl gongl
lol wix fangb dangl gongl

来到那半路,

lol sos khongd daot gid
lol sos khongd det gid

走到那中途,

lol sab lal ghad dliangd
lol hsab lal ghad dliangd

踩中屎滑倒,

lol mib xangt daot nriul
lol hmaib xangt det niul

踏中刺受伤。

laib nongd ghob dios ghob Gox diangf
laib nongd ghongb dios ghob Gox diangf

“这招定是果哥了,

laib nongd ghob dios ghob Gaf diangf
laib nongd ghongb dios ghob Gaf diangf

此计定是戛哥啦!”

ghob bol hveib jeex mongl
ghongb bal hvib jangx mongl

心如遭蜂螫,

ghob bol nrid jeex geeb
ghongb bal hnid jangx gangb

意似被虫咬,

lob ghob ab lol diux
lob ghongb ax lol diux

脚就不回家,

dout ghob ab lol zad
dut ghongb ax lol zaid

踵就不回屋。

lol weix diongb xib liub
lol wix diub xib hlieb

来到个大村边,

lol sos diongb vangl dad
lol sos diub vangl dad

回到个大寨里,

ab mil bus diux liub
ax mongl bus diux hlieb

不去进大户人家,

ab mil bus zad feed
ax mongl bus zaid fangd

不去进宽敞房屋,

mil dlil ghab gib xeeb
mongl dlil ghab gib xeeb

去那村边边,

mil dlil ghab but vangl
mongl dlil ghab but vangl

去那寨角角,

mil bus diux heib heeb
mongl bus diux heib hab

进编草鞋的人家,

mil bus zad jik yas
mongl bus zaid jik yas

钻编撮箕的人户, [16]

mil bus diux wad xid
mongl bus diux wid hxid

进寡妇之家,

mil bus zad wouk nras
mongl bus zaid wuk nas

钻孤婆之屋。

jus dail mens wouk Wous
jus dail mais wuk Wes

且说娥奶奶,

jus dal bak ghaot Dlioud
jus dal bad ghet Dliud

且说寿公公,

dieed hvub nais ghob Gox
dad hveb nais ghob Gox

拿话问阿果,

dieed seid nais ghob Gaf
dad hseid nais ghob Gaf

拿语问阿戛:

mob lol nongd neid [17] Gox
mongx lol nongd neid Gox

“你回来了呀果,

mob lol nongd neid Gaf
mongx lol nongd neid Gaf

你回来了呀戛,

ghob Nriux gid ab lol
ghob Niux gid ax lol

阿纽咋不同回,

ghob nios gid ab lol
ghongb nios gid ax lol

小弟咋不同归?”

ghob Gox jouf lol vud
ghob Gox jef lol vud

阿果才说道,

ghob Gaf jouf lol meef
ghob Gaf jef lol hmat

阿戛才说道:

ob mil ob not mil
ob mongl ob nongf mongl

“我们各自去,

ob lol ob not lol
ob lol ob nongf lol

我们各自回,

gheel benb mob daib ghab longd dlad
ghail bub mongx daib ghab longd dlad

谁知你那狗窝里捡的野崽,

gheel benb mob jid ghab longd beet
ghail bub mongx jid ghab longd bat

谁晓你那猪圈里拾的野孩!

nib louf bib gix fud
nenx luf bib gix hfed

他抢我们的笙场吹,

nib louf bib niul zouk
nenx luf bib niel zuk

他抢我们的鼓场跳,

dot lieet dib wul bid pangb lend
dot hlat dib wul baid pangb dinl

得花带一撒满竹席,

youk wul bid pangb bab
yuk wul baid pangb bib

一收满背带。”

mens wouk Wous jouf vud
mais wuk Wes jef vud

娥奶奶就说,

bak ghaot Dlioud jouf jus
bad ghet Dliud jef jus

寿公公就说:

hab laib vud nid Gox
hab laib vud nend Gox

“别那样说呀果,

hab laib jus nid Gaf
hab laib jus nend Gaf

别那样说呀戛。

daib nriul ghoud dios daib
daib niel ghed dios daib

亲子也是崽,

daib lil ghoud dios daib
daib lil ghed dios daib

养子也是崽,

daib nriul dieed vut nriul
daib niel dad vut niel

亲子还好养,

daib lil dieed xad lil
daib lil dad xad lil

养子更难育啊!”

jus dail mens wouk Wous
jus dail mais wuk Wes

且说娥奶奶,

jus dail bak ghaot Dlioud
jus dail bad ghet Dliud

且说寿公公,

mil ghangd gheeb vangl dad
mongl ghangd ghangb vangl dad

去村边边喊,

mil gol fend xeeb liub
mongl gol hfud xeeb hlieb

去寨角角唤,

hos Nriux gheel hos Nriux
hos Niux ghail hos Niux

“纽哇”又“纽哇”,

hos nios gheel hos nios
hos nios ghail hos nios

“娃啊”又“娃啊”,

wil ab tat mob Nriux
wil ax tat mongx Niux

“我不骂你呀纽,

wil ab jus mob nios
wil ax jus mongx nios

我不吼你呀娃,

mob it dous lob ab lol diux
mongx ait deis lob ax lol diux

你为啥脚不回家,

mob it dous dout ab lol zad
mongx ait deis dut ax lol zaid

你为何踵不回屋?”

ghob Nriux jouf lol dab
ghob Niux jef lol dab

阿纽才答道,

dab diot dlil gib xeeb
dab diot dlil gib xeeb

答自村边边,

dab diot dlil but vangl
dab diot dlil but vangl

答自寨角角,

dab diot diux heib heeb
dab diot diux heib hab

答于编草鞋的人家,

dab diot zad jik yas
dab diot zaid jik yas

答于编撮箕的人户,

dab diot diux wad xid
dab diot diux wid hxid

答于寡妇之家,

dab diot zad wouk nras
dab diot zaid wuk nas

答于孤婆之屋:

mob vud xid nid nab
mongx vud xid nend naib

“爸你是那样讲,

mob jus xid nid mens
mongx jus xid nend mais

妈你是那样说。

wil ab benb wil niub nral
wil ax bub wil hniub nail

我不知我是何鱼之种,

wil ab xangk wil xongd naos
wil ax xangk wil xongd nes

我不晓我是何鸟之裔。

hangd jus deix wil nab
hangd jus deix wil naib

若真是我父,

hangd jus dios wil mens
hangd jus dios wil mais

若真是我母,

ghob Gox dieed tat wil
ghob Gox dad tat wil

果哥却骂我,

ghob Gaf dieed tat wil
ghob Gaf dad tat wil

戛哥却骂我,

tat wil daib ghab longd dlad
tat wil daib ghab longd dlad

骂我是狗窝里捡来的崽,

tat wil jid ghab longd beet
tat wil jid ghab longd bat

骂我是猪圈里拾来的孩,

tat wil daib neel aob lal
tat wil daib nangl eb lal

骂我是河下游流来的崽,

tat wil jid jus aob lout
tat wil jid jes eb lut

骂我是河上游捞来的孩。

wil niub nral dlil dous
wil hniub nail dlil deis

我是何处鱼的种,

wil xongd naos dlil dous
wil xongd nes dlil deis

我是何方鸟的裔?

wil aob dait ab lot jus
wil eb dait ax lot jes

流水断了源头未干,

wil naix das ab jul niub
wil naix das ax jul hniub

父母死了亲族未绝,

wil daos wil niub nral mil
wil des wil hniub nail mongl

我要去跟我同种的鱼,

wil daos wil xongd naos mil
wil des wil xongd nes mongl

我要去跟我同裔的鸟。”

mens wouk Wous jouf vud
mais wuk Wes jef vud

娥奶奶就讲,

bak ghaot Dlioud jouf jus
bad ghet Dliud jef jus

寿公公就说:

laib nid hvub od lot
laib nend hveb od lot

“那种话恶心,

dol nid seid xad ment
dol nend hseid xad hmut

那种话难听。

daib nriul dieed vut nriul
daib niel dad vut niel

亲子还好养,

daib lil dieed xad lil
daib lil dad xad lil

养子更难育;

daib nriul gid lib xous
daib niel gid hlib xus

亲子还疼爱少,

daib lil gid lib not
daib lil gid hlib not

养子还疼爱多。

ab dios deix wil nriul
ax dios deix wil niel

不是我亲生,

ghoud dios dat wil nas
ghed dios dangf wil nas

胜似我亲生!

lol ob lob mil diux
lol ob lob mongl diux

来咱同脚回家去,

lol ob dout mil zad
lol ob dut mongl zaid

来咱同踵回屋去。”

xid dieed lol weix diux
xit dad lol wix diux

相携回到家,

xid dieed lol leit zad
xit dad lol leit zaid

相携回到屋。

jus dail mens wouk Wous
jus dail mais wuk Wes

且说娥奶奶,

nib ghob menb ib qenb
nenx ghongb mongb ib qub

她就气满肚,

nib ghob angt ib ghongd
nenx ghongb angt ib ghongd

她就胀痛颈,

tad fend lol ghab dlieeb
tad hfud lol ghab dliangb

散发来喊鬼,

tat hvub lol ghab jouk
tat hveb lol ghab juk

出言来念咒:

weil ghob Gox jul niub
weil ghob Gox jul hniub

“叫果儿绝种,

weil ghob Gaf jul xongd
weil ghob Gaf jul xongd

让戛儿无嗣。

wil aod daib ghob Nriux
wil ed daib ghob Niux

我只要纽儿,

wil hat jid ghob nios diangf
wil hat jid ghongb nios diangf

只祈佑此娃。”

bak ghaot Dlioud jouf vud
bad ghet Dliud jef vud

寿公公就说:

ab vud xid nid wouk
ax vud xid nend wuk

“别那样说奶!

dol nid dol hvub eib
dol nend dol hveb ib

那是恶毒话,

dol nid dol seid nraf
dol nend dol hseid naf

那是厉辣言,

zeef diot diub nrix lod
zenf diot diub ninx lod

丢给牛背牛脊断,

zeef diot diub mol gheit
zenf diot diub mal gheit

丟给马驮马脊折。

meeb dangb gheet ab doux
maib dangb ghangt ax dux

他俩承不住,

meeb meis gheet ab dot
maib meis ghangt ax dot

他俩担不起。

dail dous ghoud dail daib
dail deis ghed dail daib

何崽都是崽,

laib dous ghoud laib git
laib deis ghed laib git

何蛋都是蛋。

benb jib doul dous xud
bub jib dul deis hxed

谁知哪个火塘暖,

benb dail daib dous vut
bub dail daib deis vut

谁知哪个孩儿贤?

dail dous diot yis nab
dail deis diot yis naib

何崽才孝父,

dail dous diot yis mens
dail deis diot yis mais

何儿才养娘?

mees wil mil xid nrieet
mangs wil mongl hxid ngit

待我去卜看。”

bak ghaot Dlioud mil xid
bad ghet Dliud mongl hxid

寿公公卜过,

mil tat daib ghob Gox
mongl tat daib ghob Gox

去责那果儿,

mil tat jid ghob Gaf
mongl tat jid ghob Gaf

去责那戛儿:

bol vut ghoud wil nriul
bal vut ghed wil niel

“好歹皆是我所生,

bol vut ghoud wil nas
bal vut ghed wil nas

好坏皆是我所育。

mob dail daib ghob Gox
mongx dail daib ghob Gox

你这果儿呀,

mob dail jid ghob Gaf
mongx dail jid ghob Gaf

你这戛儿呀,

meeb ghab nrieex ab zeeb
mangb ghab niangx ax zangb

你俩命不济,

meeb ghab nriut ab vut
mangb ghab hniut ax vut

你俩命不好。

mob dail daib ghob Gox
mongx dail daib ghob Gox

你这果儿呀,

mil aod mens wouk Nioul
mongl ed mais wuk Niel

去得妻名妞,

mees nib ghob lol nriangb nioul nioul
mangs nenx ghongb lol niangb niel niel

她为人做事慢吞吞,

nib ghaob ghoud ab mil
nenx gheb ghed ax mongl

她事情做不成,

nib gid ghoud ab sos
nenx gid ghed ax sos

她活路做不就,

mees mob it mif it khaod
mangs mongx ait mif ait khed

让你因散慢倒霉,

mees mob it mif it xat
mangs mongx ait mif ait hxat

让你因散慢穷困。

mob dail daib ghob Gaf
mongx dail daib ghob Gaf

你这戛儿呀,

mil aod mens wouk Mas
mongl ed mais wuk Mas

去得妻名曼,

mees nib ghob lol nriangb sad mas
mangs nenx ghongb lol niangb hsad mas

她为人做事疲沓沓,

nib ghaob ghoud ab mil
nenx gheb ghed ax mongl

她事情做不成,

nib gid ghoud ab sos
nenx gid ghed ax sos

她活路做不就,

mees mob it mif it khaod
mangs mongx ait mif ait khed

让你因疲沓倒霉,

mees mob it mif it xat
mangs mongx ait mif ait hxat

让你因疲沓穷困。

naib seeb hangd jeex naix
hnaib hsaib hangd jangx naix

将来若成家,

naib seeb hangd jas bul
hnaib hsaib hangd jas bul

今后若立业,

ghob Nriux dlas xongs beet
ghob Niux dlas xongs bat

纽儿有银七百两,

meeb ghob dlas xongs juf
mangb ghongb dlas xongs juf

你们只有七十两;

ghob Nriux xeef xongs juf
ghob Niux xangf xongs juf

纽儿儿女七十个,

meeb ghob xeef xongs laix
mangb ghongb xangf xongs laix

你们只有七个,

ab bib gheib jul mongl
ax baib gheib jul mongl

不让鸡断嗣,

ab bib nax jul niub
ax baib nax jul hniub

不让稻绝种而已。”

ghob Gox ghob seil hveib
ghob Gox ghongb seil hvib

阿果冷了心,

ghob Gaf ghob seil nrid
ghob Gaf ghongb seil hnid

阿戛凉了意,

ghob seil hveib jeex mongl
ghongb seil hvib jangx mongl

心如遭蜂螫,

ghob seil nrid jeex geeb
ghongb seil hnid jangx gangb

意似被虫咬。

mil diot deif veex vud
mongl diot deif vangx vud

去山野安套,

gos dail gheib niongx bongl
gos dail gheib niongx bongl

逮得只锦鸡,

tob bak ghaot Dlioud hveib
tob bad ghet Dliud hvib

来慰寿公心,

qut mens wouk Wous dliud
qet mais wuk Wes dliud

来赔娥奶忿。

tob aob ghoud not xud
tob eb ghed nongf hxed

冷水也还能烧温,

dib doul ghoud not nongk
dib dul ghed nongf nel

熄柴也还能引燃。 [18]

bak ghaot Dlioud lol vud
bad ghet Dliud lol vud

寿公公说道:

hvub daix ab hvub gheeb
hveb denx ax hveb ghangb

“要前言不要后语,

fud ghangl nriux jub xenk
hfed ghangl niux jub xenk

鹅已鸣叫过了,

fat ok lot fangs xenk
fat ok lot fangs xenk

鸭已默哼过了,

aob mil aob ab diangd
eb mongl eb ax diangd

水流下不可返,

seid mil seid ab tok
hseid mongl hseid ax tak

话出口不可追。”

jouf mil yax ngeix lol
jef mongl yax ngix lol

就去端肉来,

jouf mil xouk joud lol
jef mongl xuk jud lol

就去提酒来,

xid dous aob jid dax
xit dus eb jid dax

吃了兄弟分迁,

xid dous bil jid ad
xit dus bil jid ad

喝了姐妹分离。

ghob Gox jouf yab nriangb
ghob Gox jef vax niangb

阿果才不居,

ghob Gaf jouf yab nriangb
ghob Gaf jef vax niangb

阿戛才不住,

yab vud feeb Ghab Dliub
vax vud fangb Ghab Dliub

不再居甘苏,

yab vud khongd Jad Faf
vax vud khongd Jad Faf

不再住贾发。

ghob Gox mil Feeb Gox [19]
ghob Gox mongl Fangb Gox

阿果去方果,

ghob Gaf mil Bil Gaf [20]
ghob Gaf mongl Bil Gaf

阿戛去排戛,

ghob Gox nriangb zad gob
ghob Gox niangb zaid gob

阿果住杉木皮房,

ghob Gaf nriangb zad ghaib
ghob Gaf niangb zaid ghaib

阿戛住茅草棚屋,

mil nriangb diux vud nrix
mongl niangb diux ved ninx

住如守牛棚,

mil nriangb zad vud liod
mongl niangb zaid ved liod

住如关牛屋,

naib naib mil heib dib
hnaib hnaib mongl heib dib

天天去编竹腰箩,

mangt mangt mil heib laf
hmangt hmangt mongl heib laf

夜夜去编篾饭盒,

yab benb mil jeex fib
vax bub mongl jangx hfib

不闻他发财,

yab benb mil jas dlas
vax bub mongl jas dlas

不闻他发富。

jus dail bak ghaot Gox
jus dail bad ghet Gox

且说这果公,

aod dail mens wouk Nioul
ed dail mais wuk Niel

娶了妻妞奶,

nriul Zangx sos Zangx Gox
niel Zangx sos Zangx Gox

生有子掌果,

nriul Vangl sos Vangl Zangx
niel Vangl sos Vangl Zangx

掌果生扬掌,

nriul Aob sos Aob Vangl
niel Eb sos Eb Vangl

扬掌生乌扬,

nriul Keeb sos Keeb Aob
niel Kab sos Kab Eb

乌扬生科乌,

nriul Vil sos Vil Keeb
niel Vil sos Vil Kab

科乌生夷科,

nriul Lieet sos Lieet Vil
niel Lieet sos Lieet Vil

夷科生列夷,

nriul Jox sos Jox Lieet
niel Jux sos Jux Lieet

列夷生觉列,

mil ghoud not zab daib
mongl ghed nongf zab daib

子孙也繁衍,

mil ghoud not tat dius
mongl ghed nongf tat dius

后代也延续。

jus dail bak ghaot Gaf
jus dail bad ghet Gaf

且说这戛公,

aod dail mens wouk Mas
ed dail mais wuk Mas

娶了妻曼奶,

nriul Gib sos Gib Gaf
niel Gib sos Gib Gaf

生有子哥戛,

nriul Kad sos Kad Gib
niel Kad sos Kad Gib

哥戛生卡哥,

mil ghoud not zab daib
mongl ghed nongf zab daib

子孙也繁衍,

mil ghoud not tat dius
mongl ghed nongf tat dius

后代也延续。

ghob Vib jouf yab nriangb
ghob Vib jef vax niangb

阿依才不居,

yab nriangb feeb Ghab Dliub
vax niangb fangb Ghab Dliub

不再居甘苏,

yab vud khongd Jad Faf
vax vud khongd Jad Faf

不再住贾发。

diux taid bus Aob Dliab [21]
diex taid bus Eb Dliab

跋山去乌暇,

dieik diangf bus Deil Wees [22]
dik diangf bus Deil Wangs

涉水去堆月,

nib vib jouf mil jil
nenx vib jef mongl jenl

他石才去插,

nib daot jouf mil lof
nenx det jef mongl lof

他树才去栽,

nib vongx mil vud jid
nenx vongx mongl vud jid

像龙卧深潭,

nib xud mil vud veex
nenx xed mongl vud vangx

像虎踞高山。

jus dail bak ghaot Vib
jus dail bad ghet Vib

且说这依公,

jus dail mens wouk Naos
jus dail mais wuk Nes

娶了妻闹奶,

nriul Xongb sos Xongb Vib
niel Xongb sos Xongb Vib

生有子匈依,

nriul Kheet sos Kheet Xongb
niel Khat sos Khat Xongb

生有孙克匈,

nriul Dlees sos Dlees Xongb
niel Dlees sos Dlees Xongb

生有孙舍匈。 [23]

jus dail bak ghaot Dlees
jus dail bad ghet Dlees

且说这舍公,

mil aod mengs wouk Naos
mongl ed mengs wuk Nes

将娶妻闹奶,

aod dliul Veex Jenb lol
ed dliel Vangx Jenb lol

娶自也金来,

aod dliul Bil Loul lol
ed dliel Bil Lul lol

娶自排路来。

sob ghob Kheet mil dieed
sob ghob Khat mongl dad

叫克去接亲,

ghob Kheet dieed mil aod
ghob Khat dad mongl ed

克却去娶亲;

sob ghob Kheet mil daos
sob ghob Khat mongl des

叫克去迎嫂,

ghob Kheet dieed mil nriees
ghob Khat dad mongl niangs

克却偷娶了。 [24]

mens wouk Naos jouf nais
mais wuk Nes jef nais

闹奶当时问:

ghob Dlees jeex hvid dous
ghob Dlees jangx hvid deis

“阿舍人如何?”

ghob Dlees gos gheel dlees
ghob Dlees gos gheel dlees

“阿舍歪偏偏,

dat dail bad beet diul
dangf dail bad bat diel

像头大公猪,

ghol dlol dat laib weil
ghol dlol dangf laib wil

臃肿像口锅,

dat laib dlox peib jil
dangf laib dlox pib jenl

像个煨茶罐,

vas yous jous laix wil
vas yus jus laix wil

俊男独有我。”

mens wouk Naos jouf jus
mais wuk Nes jef jus

闹奶就说道:

laib id wil aod mob niox bud Kheet
laib id wil ed mongx niox bed Khat

“那我嫁你吧克哥。”

dieed weix qeib jeex nrieeb
dad wix qangb jangx niangb

接到家成媳,

aod weix zad jeex wad
ed wix zaid jangx wid

娶到屋成妻。

lol jeex deil dieeb naib
lol jangx deil dab hnaib

来成了多天,

lol jas deil not mangt
lol jas deil not hmangt

来成了多夜,

lol jeex deil dieeb dongd
lol jangx deil dab dongd

来成了多季,

lol jas deil not lat
lol jas deil not hlat

来成了多月。

jouf nriangb mens wouk Naos
jef niangb mais wuk Nes

且说那闹奶,

nib dax zouk niul gheeb Neel Nriax
nenx dax zuk niel ghangb Nangl Niax

她来南安跳鼓舞,

zouk gix fend Neel Jens
zuk gix hfud Nangl Jens

来南敬跳笙舞,

jouf benf bak ghaot Dlees
jef bongf bad ghet Dlees

才见那舍公,

dout soul ghab dad gheib
dut sul ghab dad gheib

脚踵飘鸡羽,

mangs ghoub juf yaf liangl
mangs gheb juf yaf liangl

颈戴大项圈, [25]

jil bil gangf naos jub
jil bil gangf nes jub

手提画眉鸟笼,

tiut bad nrix yil aob
tiet bad ninx yil eb

牵牯牛来洗澡。

dail yous gheel yid ib
dail yus ghail yid aib

“那是谁人呀,

soux lieel jid dat ib
sux lal jid dangf aib

身材真潇洒!”

mil nais dail nrinx xub
mongl nais dail ninx hxub

去询问女客,

mil nais dail wad vangl
mongl nais dail wid vangl

去询问村妇,

dail nrinx xub jouf jus
dail ninx hxub jef jus

女客才说道,

dail wad vangl jouf jus
dail wid vangl jef jus

村妇才说道:

nib dios mob diongb nrid
nenx dios mongx diub hnid

“他是你原所想,

nib dios mob yous ghot
nenx dios mongx yus ghot

他是你旧夫君。”

jouf nriangb mens wouk Naos
jef niangb mais wuk Nes

且说那闹奶,

kod liod mil beel dlangs
kod liod mongl bal dlangs

急急靠上前,

lioul nib guf daos daos
liul nenx guf des des

捶他背咚咚。

bak ghaot Dlees jouf jus
bad ghet Dlees jef jus

舍公就说道:

mob wat aob nriux bud
mongx wat eb niux bed

“你沾哥口水,

dat wat ghad meid xud
dangf wat ghad hmid xed

似沾虎唾沫,

dat qab ghaob ab xeed
dat qab gheb ax hxangd

恐劳作无收,

dat dat ghongd ab gheeb
dat dat ghongd ax ghangb

恐生产无获。”

mens wouk Naos jouf jus
mais wuk Nes jef jus

闹奶就说道:

meeb gid diongb sax xeed nriul “
mangb gid diongb seix hxangd niel

你们同血来孕育,

gid gux sax woul dloub
gid gux seix wel dlub

同乳来喂养。 [26]

jil woul ghoud nriangb aod
jil wel ghed niangb ed

同母乳养也要,

jil yas ghoud nriangb aod
jil yas ghed niangb ed

同摇篮育也要,

aod lol it goux gib
ed lol ait gux gib

要做角共用,

aod lol it bongs wad
ed lol ait bongs wid

要做妻共有。”

jouf dieel gux gib lol
jef diangl goux gib lol

闹起共角案,

jouf dieel bongs wad lol
jef diangl bongs wid lol

闹起夺妻案。

xid vaf aob jeex seid
xit vaf eb jangx hseid

争水起口舌,

xid vaf bil dous diangs
xit vaf bil dus diangs

争山起纠纷。

jouf daod lieix dongx xol diot
jef ded lix dongx xol diot

才割安有拦鱼架的田,

jouf daod las dib beib diot
jef ded las dib bib diot

才割安有捕鸟弓的地,

jouf daod ongd ghab wul diot
jef ded ongd ghab wul diot

才割山湾的池塘,

jouf bux nib goux gib
jef bex nenx gux gib

赔偿共角案,

jouf qit nib bongs wad
jef qit nenx bongs wid

赔偿夺妻案。

dib aob jouf lieel nral
dib eb jef lal nail

渔河鱼才尽,

dat vud jouf lieel naos
dat vud jef lal nes

赶山鸟才光。

ghob Kheet jouf bol vangx
ghob Khat jef bal vangx

阿克才羞愧,

ghob Kheet jouf xid sas
ghob Khat jef xid sas

阿克才羞涩,

diux taid bus Dlib Nriangx
diex taid bus Dlib Niangx

跋山往西仰,

dieik diangf bus Dlib Xongt
dik diangf bus Dlib Xongt

涉水往西熊,

nib vib jouf mil jil
nenx vib jef mongl jenl

他石才去立,

nib daot jouf mil lof
nenx det jef mongl lof

他树才去栽,

nib vongx mil vud jid
nenx vongx mongl vud jid

像龙卧深潭,

nib xud mil vud veex
nenx xed mongl vud vangx

像虎踞大山。

ghob Dongf mil Feeb Dongf [27]
ghob Dongf mongl Fangb Dongf

阿栋去方栋。

ab nriangb feeb Ghab Dliub
ax niangb fangb Ghab Dliub

不再居甘苏,

ab xud khongd Jad Faf
ax hxet khongd Jad Faf

不再住贾发。

jus dail bak ghaot Nriux
jus dail bad ghet Niux

且说这纽公,

jus dail mens wouk Dlad
jus dail mais wuk Dlad

娶了妻陕奶,

yab vud feeb Ghab Dliub
vax vud fangb Ghab Dliub

不再居甘苏,

yab vud khongd Jad Faf
vax vud khongd Jad Faf

不再住贾发。

diux taid feeb Veex Tiab
diex taid fangb Vangx Tiab

跋山到也滩,

dieik diangf khongd Bil Xas
dik diangf khongd Bil Xas

涉水到排夏,

nib mil jas diux mens
nenx mongl jas diux mais

去见他生母,

nib mil jas zad bak
nenx mongl jas zaid bad

去见他生父。

diux mens jouf lol jus
diux mais jef lol jus

生母才说道,

zad bak jouf lol jus
zaid bad jef lol jus

生父才说道:

diangd xid bak ghaot Dlioud
diangd hxid bad ghet Dliud

“转去赡养寿公,

tok nrieet mens wouk Wous
tak ngit mais wuk Wes

返回侍奉娥奶。

xid nib lob diot khangd
hxid nenx lob diot khangd

赡养到脚入穴,

xid nib fend diot lab
hxid nenx hfud diot hlaib

侍奉到头入棺。”

bak ghaot Dlioud yab nriangb
bad ghet Dliud vax niangb

寿公不在了, [28]

mens wouk Wous yab nriangb
mais wuk Wes vax niangb

娥奶不在了,

nrangx veex ghab lail mil
nangx vangx ghab lail mongl

已沿官岭去,

jit bil wangx jit mil
jit bil wangx jit mongl

已爬皇坡去。 [29]

liub nib lieix Ghab Dliub
hlieb nenx lix Ghab Dliub

他甘苏田多,

liub nib ongd Jad Faf
hlieb nenx ongd Jad Faf

他贾发塘众,

jouf mis tiongb ghaot Dlioud
jef mail tiongb ghet Dliud

卖来厚葬寿公,

jouf mis tiongb wouk Wous
jef mail tiongb wuk Wes

卖来厚葬娥奶。

ghob Nriux bus Dlox Liub [30]
ghob Niux bus Dlox Liub

阿纽迁所溜,

ghob Nriux bus Ghod Yul [31]
ghob Niux bus Ghod Yel

阿纽迁果尤,

ghob Nriux nriangb zad vib
ghob Niux niangb zaid vib

阿纽住瓦房,

ghob Nriux vud nrix tiab
ghob Niux ved ninx tiab

阿纽多水牛,

ghob Nriux dib niul ghod
ghob Niux dib niel ghod

阿纽有铜鼓,

jux seeb qid wul wees
jex hsangb qid wul wangs

有田九千坵,

xongs beet dlox ghab wul
xongs bat dlox ghab wul

有田七百处。

ghab bil Jax xid nid
ghab bil Jax xid nend

《贾》是那样说,

ghab god xuf xid nid
ghab ged xuf xid nend

理是那样传。

naib vut ib juf wangl
hnaib vut ib juf wangl

吉因十二祖,

mangt vut ob dail qid
hmangt vut ob dail qend

祥缘十二王。

hous [32]
hes

嗬!


[1] Dlioud(寿):人名。亦说为Dliud(书),系方言差别。据流传下来的相关谱牒资料,其全名叫Dlioud Nrix Lioub(寿尼溜),是自称Ghab Naos(嘎闹)今主要分布在雷山、丹寨等县的一支苗族距今至少第二十七代祖公。本文述及的弃婴Nriux(纽)及Gox(果)、Dongf(栋)等,应是其孙子。参见《祭鼓篇·鼓社世系》。

[2] Ghab Dliub、Jad Faf(甘苏、贾发):地名,一说在三都水族自治县都江镇羊甲村境,一说在今丹寨县雅灰乡排路一带。

[3] Ghab Dliub、Jad Faf(甘苏、贾发):地名,一说在三都水族自治县都江镇羊甲村境,一说在今丹寨县雅灰乡排路一带。

[4] 指请蒙面巫师来吞点燃的蜂蜡作法卜鬼。

[5] 指需举办吃鼓藏活动祭祀已亡故的父母。

[6] 赫南子夏觉:夏觉为宝褒的丈夫。“赫南”及上句的“乌耶”,均为地名。

[7] 银棍、金棍:对粪夹的隐语式说法。从前苗族农家喜捡粪积肥,清早常有老农肩挎粪箕、手拿“U”形竹粪夹,游走村寨附近的道路、田坎等处捡狗屎及牛粪。

[8] wuf(陀螺):喻阴囊。这两句是含蓄地说,见到的是一个男婴。

[9] 苗族民间认为,产妇不能吃鸭肉、喝灰碱水煮的菜汤,否则会导致“缩肠症”损害生殖能力。此处寿公则用此方法来找出生孩子在他家的女子。

[10] jid:本义为“孙子”,这里不是指孙子,而是长辈对晚辈的一种爱称。

[11] 鼠尾巴:喻婴儿脐带。

[12] 三十天冷水、三十夜热水:按苗族生育习俗,产妇要“坐月”三十天,在此期间忌接触冷水,忌操厨为家人做饭菜,称为jif aob doul(忌水火)。

[13] Nriux(纽):弃婴之名,意为“嘴”。据说其嘴唇有点伤痕(也许因此其亲生父母才遗弃他),因以名之。下文述其长得俊、嘴丰满,可能是避讳的说法。苗族习俗:客人来看望评价新生儿时应说反语,如貌美要说成丑,性情乖要说成坏,认为这样才不被“孤婆鬼”喜欢上而来作祟。此类避讳的现象在苗族社会生活中多有。

[14] 这四个亲生孩子之名,多份异说资料中除了Gox(果)、Dongf(栋)相同且其迁徙地也一致外,其他二人之名,有Gaf(戛)、Yul(尤)、Zouf(奏)、Vib(依)等异说,且其迁徙地也异。而谱牒资料中只述及有果、栋、依三个亲生孩子。

[15] xangt:bul daot xangt(花椒树刺)的省称。口语中不能省称。

[16] 从前在苗寨里,一些赤贫人家往往靠编草鞋、撮箕等出售维持生活。

[17] neid:苗族老年人对少年、儿童的一种爱称,相当于“好孩子”、“乖孩子”的意思。

[18] 这两句喻家人又恢复了和谐的关系。dib doul(打火),指用打火镰击擦打火石,打出火星来引燃艾绒,再吹艾绒出火苗来点燃他物。doul即vib doul(打火石)的省称。过去乡间苗族买不起或买不到火柴,常采用这种世代相传的点火方法。

[19] Feeb Gox(方果):地名,在今三都水族自治县高洞乡高屯村。

[20] Bil Gaf(排戛):地名,在今丹寨县扬武乡老冬村境。一说在长青乡境。异说所述的孩子Yul(尤)迁居的Feeb Yul(方尤),亦是指今丹寨县扬武乡、长青乡、龙泉镇等一带地方。

[21] Aob Dliab(乌暇)、Deil Wees(堆月):地名,汉语称牛打角坪,在今三都水族自治县羊福乡境。一说在今雷山县达地水族乡境。据谱牒资料,Vib(依)是先迁Gox Nrix Neel Pid(果尼南配),后又才迁此地,并在此举办了一届吃鼓藏的祭祖活动。地名一说为 Veex Vib(也依)、Bil Ghat(排噶)。

[22] Aob Dliab(乌暇)、Deil Wees(堆月):地名,汉语称牛打角坪,在今三都水族自治县羊福乡境。一说在今雷山县达地水族乡境。据谱牒资料,Vib(依)是先迁Gox Nrix Neel Pid(果尼南配),后又才迁此地,并在此举办了一届吃鼓藏的祭祖活动。地名一说为 Veex Vib(也依)、Bil Ghat(排噶)。

[23] 依公生有子匈依,匈依有子克匈、舍匈的记述,与《祭鼓篇》记述的耶公(即依公)生有子克耶、舍耶互有出入。后者属祭祖念的谱牒,准确度应较高,此处且保留原说待考。参见《祭鼓篇·鼓社世系》。

[24] 传说克代表哥哥舍去接亲迎娶嫂子闹当荣,见她非常美丽,心动不已,便说谎哥哥很丑陋,骗她嫁给了自己,带往他乡(今丹寨县排调镇方胜村一带)居住。后来住在今排调镇岔河村一带的苗家吃鼓藏,克带妻来吹笙跳舞,闹当荣遇见前未婚夫舍,骗娶事大白,克只好再携她远迁今雷山县丹江镇羊排村一带居住。参见《祭鼓篇·鼓社世系》。

[25] 过去这一带的苗族吃鼓藏时,参与仪式者穿的长至脚踵的鼓藏衣下摆缀有白鸡羽,颈戴银项圈。在鼓场跳舞时,鸡羽随舞步飞飘,故说“脚踵飘鸡羽”。这种服装便是有名的苗族“百鸟衣”,已于二○○七年入选贵州省非物质文化遗产名录。

[26] 这两句是说,阿克和阿舍是同胞兄弟。

[27] Feeb Dongf(方栋):地名,在今三都水族自治县高洞乡高洞村。今该村仍是苗族聚居。

[28] “不在了”、“已沿官岭去,已爬皇坡去”,均是苗族对成人死亡的避讳说法。

[29] “不在了”、“已沿官岭去,已爬皇坡去”,均是苗族对成人死亡的避讳说法。

[30] Dlox Liub、Ghod Yul(所溜、果尤):地名,在今三都水族自治县都江镇境。谱牒资料略述纽的这次迁徙,而述到他的六个儿子后来分迁丹寨县的雅灰、送陇,三都水族自治县的下从、羊福以及雷山县的达地等处。参见《祭鼓篇·鼓社世系》。

[31] Dlox Liub、Ghod Yul(所溜、果尤):地名,在今三都水族自治县都江镇境。谱牒资料略述纽的这次迁徙,而述到他的六个儿子后来分迁丹寨县的雅灰、送陇,三都水族自治县的下从、羊福以及雷山县的达地等处。参见《祭鼓篇·鼓社世系》。

[32] hous(嗬):表示应答的语气词。只出现于唱《贾》的场合,诵《贾》时无。

苗族贾理(第二版)(上)