十六 鄢乌鄢陂
jouf nriangb deil ib juf | 有那十二群, |
jouf nriangb deil ob dol | 有那十二伙, |
ghob Nrix deib ghob Nil
[1]
| 阿尼和阿你, |
diux taid bus Veex Ghongb
[2]
| 走进也弓岭, |
dieik diangf bus Bil Longl
[3]
| 行入排隆坡, |
ab nriangb diot Veex Ghongb | 不居也弓岭, |
ab vuf diot Bil Longl | 不栖排隆坡, |
diux taid bus Lieix Veex
[4]
| 走进里也岭, |
dieik diangf bus Ongd Dlongs
[5]
| 行入瓮送坳, |
ab nriangb diot Lieix Veex | 不住里也岭, |
ab vuf diot Ongd Dlongs | 不栖瓮送坳, |
diux taid diot Aob Vongx | 走过乌勇河, |
dieik diangf diot Aob Foul | 行经乌浮江, |
lol weix xil Yeeb Aob
[6]
| 来到了鄢乌, |
lol dlouf xil Yeeb Bil
[7]
| 来到了鄢陂。 |
Yeeb Aob yeeb zenl zenl | 鄢乌水漫漫, |
Yeeb Bil yeeb zeil zeif | 鄢陂水涟涟, |
ab benb gongl dous mil | 不知何路往, |
ab benb gid dous sos | 不晓何处行。 |
xid xees mil tieid nriangx | 商量去制舟, |
xid xees mil seet yis | 商议去造船, |
tieid nriangx vut bees mil Zeex Deex
[8]
| 制舟好渡去者德, |
seet yis vut bees mil Feeb Xib
[9]
| 造船好划去方西。 |
bib daib Mub soux hveib | 咱蒙人聪明, |
bib Ghab Naos vas xangs | 咱嘎闹技高, |
mil tieid dail nriangx jeib | 去制杉树船, |
mil seet dail nriangx yud | 去造构树舟。 |
daib Gud
[10]
ab soux hveib | 固人不聪明, |
daib Gud ab benb xangs | 固人不懂技, |
mil tieid dail nriangx khab | 去制青船, |
mil seet dail nriangx wus | 去造榉树舟。 |
dieed nriangx mil yangs xil | 拿船试划桨, |
dieed mol mil yangs zeex | 拿马试跑坪, |
nriangx jeib nriangx yud fub | 杉树船构树舟浮, |
nriangx khab nriangx wus dangx | 青船榉树舟沉。 |
daib Gud daib nriul hveib | 固人心性诡, |
daot ak daot nriul diongb | 马桑树心阴, |
lol dlab bib daib Mub | 来哄咱蒙人, |
lol dlab bib Ghab Naos | 来骗咱嘎闹: |
wil mil gheeb veel vud | “我去一坡上, |
wil mil gheeb veel zaok | 我去一深箐, |
jas dail bad nios xib
[11]
| 遇只雄狶兽, |
liub dat bad langl dab
[12]
| 大如野公猪, |
liub dat meif langl dlieik | 大如老母熊, |
xoud ghad dat ghad liod | 屙屎大如牛屎, |
laib khangd liub niul doud
[13]
| 抠洞大如皮鼓, |
dax bib mil ghongs yad | 来咱去挖呀, |
aod nib lol nenx ngeix | 要它来吃肉, |
aod nib lol xuk songd | 要它来嚼骨。” |
daib Mub jouf vongb mil | 蒙人就跟去, |
Ghab Naos jouf vongb mil | 嘎闹就随往。 |
mil ghongs khangb bongb diongb | 挖洞到半中, |
daib Gud jouf lol jus | 固人就说道: |
vas ad ghongs ad Nrix | “加油挖呀尼, |
vas ad ghongs ad Nil | 加油掘呀你, |
wil diangd mil Yeeb Aob | 我转去鄢乌, |
wil tok mil Yeeb Bil | 我回去鄢陂, |
aod geef ob jis xeed | 要盆来咱盛血, |
aod lox ob jis ghad | 要箩来咱装肠。” |
diangd lol nriees nriangx jeib | 却转来偷舟, |
tok lol nriees nriangx yud | 却回来盗船, |
bees mil neel Zeex Deex | 划去了者德, |
bees mil jus Feeb Xib | 渡去了方西。 |
ghob Nrix deib ghob Nil | 阿尼和阿你, |
ghongs weix naib ab bil | 挖到日落山, |
ghongs dlouf sod mangt gos | 掘到夜幕临, |
gos jous dail xab zol | 仅获只旱獭, |
gos jous dail jouk dlangf | 仅获只竹鼠, |
liub zait jil bongb bil | 大如节手腕, |
dlab nal jul dlieel seeb | 受骗白费劲, |
dlab nal jul vus lial | 遭哄空费力。 |
dangl diangd lol weix diux | 待转回到家, |
dangl tok lol leit zad | 待返回到屋, |
Gud gheel bees nriangx jeib | 固人早乘杉树船, |
Gud gheel bees nriangx yud | 固人早划构树舟, |
mil weix neel Zeex Deex | 去到了者德, |
mil dlouf jus Feeb Xib | 去达了方西。 |
[1] ghob Nrix(阿尼)、ghob Nil(阿你):男子名,一说为Sangx(赏)、Ngangl(昂)。
[2] Veex Ghongb(也弓):地名,意为连绵不断的山岭。
[3] Bil Longl(排隆):地名,意为连绵不断的山坡。
[4] Lieix Veex(里也):地名,意为山岭上的田。一说为Lieix Vongx(里勇)。
[5] Ongb Dlongs(瓮送):地名,意为山坳中的塘。一说为Ongd Dlongb(瓮松)。
[6] Yeeb Aob(鄢乌)、Yeeb Bil(鄢陂):地名,意为水乡泽国。
[7] Yeeb Aob(鄢乌)、Yeeb Bil(鄢陂):地名,意为水乡泽国。
[8] Zeex Deex(者德):地名,指今贵州省榕江县境车江大坝一带。者德亦说为Zeex Daix(者歹)或Saix Daix(闪歹)。
[9] Feeb Xib(方西):地名,指今贵州省榕江县城及附近一带。
[10] Gud(固人):此处至本篇末,叙述Gud(固人)与Ghab Naos(嘎闹)争踞方西。由于本篇搜集地——丹寨县的苗族对水族、侗族以及苗族的一个支系均称呼为Gud,而下文又述到Gud后来也迁出方西,故此处当是指水族或苗族的Gud支系,而非侗族。
[11] bab nios xib:音为“狶”的一种雄性野兽,汉译名待考。
[12] bad langl dab:bad langl 是对水牯牛的别称,此处是形容“dab”兽之大。dab当指beet dab(野猪)。
[13] niul doud(皮鼓):即木鼓。一说是大如dif(水桶)。