搜索
  登录

荣独荣先
所属图书:《苗族贾理(第二版)(上)》 出版日期:2015-11-01文章字数:13909字

十一 荣独荣先

jouf nriangb deil ib juf
jef niangb deil ib juf

有那十二群,

jouf nriangb deil ob dol
jef niangb deil ob dol

有那十二伙,

ab nriangb diot Vongl Dlieed
ax niangb diot Vongl Dlangd

不住荣显崖,

ab vuf diot Vongl Naos
ax vuf diot Vongl Nes

不栖荣闹崖,

diux taid diux taid taid
diex taid diex taid taid

跋山又跋山,

dieik diangf dieik diangf diangf
dik diangf dik diangf diangf

涉水又涉水,

diux taid diot Vongl Diul [1]
diex taid diot Vongl Dil

走进荣独崖,

dieik diangf diot Vongl Dlieeb [2]
dik diangf diot Vongl Dliangb

行至荣先崖。

lol deid dail wouk Diul [3]
lol deid dail wuk Diel

来遇荣独婆,

lol jas dail wouk Dlieeb [4]
lol jas dail wuk Dliangb

来遇怪异妇,

wouk Diul wouk dad meid
wuk Diel wuk dad hmid

荣独婆牙长,

wouk Diul wouk sab songb
wuk Diel wuk hsab songb

怪异妇发粗,

seeb lol seeb liangl jeix
hsangb lol hsangb liangl jix

千来千断肢,

beet lol beet liangl gof
bat lol bat liangl gof

百来百断根, [5]

seeb lol ghoud seeb meeb
hsangb lol ghed hsangb meeb

千来千遭损,

beet lol ghoud beet xis
bat lol ghed bat xens

百来百蒙羞。

dib wouk Diul niox yad
dib wuk Diel niox yad

“打荣独婆呀,

dat wouk Dlieeb niox yad
dat wuk Dliangb niox yad

揍怪异妇呀!”

dieed mongb nrox it oud
dad hmongb nox ait ud

拿绿藤做衣,

dieed mongb dab it khout
dad hmongb dab ait khet

拿红藤做裳,

daot nriub it ghab dlad
det hniub ait ghab dlad

八月竹做腰巾,

daot dad it ghab tiub
det dad ait ghab tiub

四方竹做裹腿,

zab hab aob dox beet
zab hab eb dox bat

三瓢猪潲水,

bab diof zaid ghaik hxub
bib diof zend gheik hxub

三瓢酸桔汁,

dieed diot wouk Diul nenx
dad diot wuk Diel nongx

给荣独婆饮,

neif diot wouk Dlieeb haok
neif diot wuk Dliangb hek

灌怪异妇喝,

dib jouf gos wouk Diul
dib jef gos wuk Diel

才搞倒荣独婆,

dat jouf gos wouk Dlieeb
dat jef gos wuk Dliangb

才整倒怪异妇。 [6]

wouk Diul jouf lol jus
wuk Diel jef lol jus

荣独婆就说,

wouk Dlieeb jouf lol jus
wuk Dliangb jef lol jus

怪异妇就说:

wil gos wil nongd dail
wil gos wil nongd dail

“我要醉死啦。

zaid git nriangb guf pangb
zend git niangb guf pangb

酒药在被头,

laol saod [7] nriangb ghab fangf
lel sed niangb ghab fangf

醪曲在寝室, [8]

laib dad ghob laib bad
laib dad ghongb laib bad

长形是公曲,

laib zeef ghob laib meif
laib zeef ghongb laib mif

圆形是母曲,

meeb gid aod mil bid joud nenx
mangb gid ed mongl bid jud nongx

你们拿去酿酒吃, [9]

meeb gid aod mil it bas haok
mangb gid ed mongl ait bais hek

你们要去酿醪喝。”

dot wouk Diul beef meib
dot wuk Diel bangf hmib

得荣独婆之骚,

dot wouk Diul beef mongs
dot wuk Diel bangf mongs

得怪异妇之味, [10]

dieed lol bid joud nenx
dad lol bid jud nongx

拿来酿酒吃,

dieed lol it bas haok
dad lol ait bais hek

拿来酿醪喝。

bid joud diot nriux xenb
bid jud diot niux xenb

酿酒在坛里,

sos bas diot lot gangs
sos bais diot lot gangs

酿醪在缸中,

bab naib ghob dax meib
bib hnaib ghongb dax hmib

三天传酒味,

bab mangt ghob dongs mongs
bib hmangt ghongb dongs hmongs

三日出酒香,

ghob jeex joud aob nrieix
ghongb jangx jud eb nix

酿成了玉液,

ghob jeex bas aob jenb
ghongb jangx bais eb jenb

酿成了琼浆。

laix laix ghoud xeib nenx
laix laix ghed hxib nongx

人人也怕吃,

dail dail ghoud xeib haok
dail dail ghed hxib hek

个个也怕喝,

xeib nenx xil yeex jid
hxib nongx xil yangx jid

怕吃了丧生,

xeib haok xil niouk dis
hxib hek xil niuk dis

怕喝了丢命。

sob ghob niad lol jongx
sob ghob niad lol jongx

叫傻瓜来尝,

sob ghob niad lol haok
sob ghob niad lol hek

叫愚人来喝,

niad gos mil jib niox
niad gos mongl jib niox

“他喝死则罢,

niad gos diangd bib aod
niad gos diangd bib ed

他醉醒咱要。”

ghob niad jouf lol nenx
ghob niad jef lol nongx

傻瓜来就吃,

ghob niad jout lol haok
ghob niad jet lol hek

愚人来就喝,

dieed nenx dieed soux hveib
dad nongx dad sux hvib

吃了反不傻,

dieed nenx dieed vas xent
dad nongx dad vas hxut

喝了反不笨,

dieed haok dieed soux jax
dad hek dad sux jax

吃了反能说,

dieed haok dieed soux jus
dad hek dad sux jus

喝了反会道,

dieed sos xak liab lil
dad sos hxak lial lib

唱歌如蝉鸣,

dieed dib niul denl wub
dad dib niel denl wub

欢声如鼓响,

dieed xangx bil weix naib
dad xangx bil wix hnaib

对太阳舞手,

dieed diuk dias jas lat
dad diek dias jas hlat

朝月亮欢声。

jux laix ghoud dax nenx
jex laix ghed dax nongx

九个也来吃,

juf dail ghoud dax haok
juf dail ghed dax hek

十个也来喝,

ghob nenx ghob gheeb hveib
ghongb nongx ghongb ghangb hvib

越吃越兴奋,

ghob haok ghob daol nrid
ghongb hek ghongb del hnid

越喝越倾心:

naib gheeb hangd jeex naix
hnaib ghangb hangd jangx naix

“日后若成家,

deik gheeb hangd jas bul
deik ghangb hangd jas bul

今后若立业,

ghoud dieed lol zangb xub
ghed dad lol zangb hxub

也拿来宴亲,

ghoud dieed lol qut kheet
ghed dad lol qet khat

也拿来待客,

nrangx xub ghob jeex xub
nangx hxub ghongb jangx hxub

开亲定成亲,

qangb kheet ghob jeex kheet
qangb khat ghongb jangx khat

结戚定成戚,

bid qad ghob jeex qad
bid qad ghongb jangx qad

交朋定成朋,

sos hvit ghob jeex hvit
sos hvit ghongb jangx hvit

结友定成友。”

jouf nriangb deil ib juf
jef niangb deil ib juf

有那十二群,

jouf nriangb deil ob dol
jef niangb deil ob dol

有那十二伙,

lol weix diux Vongl Diul
lol wix diex Vongl Dil

来到荣独崖,

lol dlouf zad Vongl Dlieeb
lol dluf zaid Vongl Dliangb

来到荣先崖,

dongl dongt diux Vongl Diul
dongl dongt diex Vongl Dil

住满荣独房,

dal dat zad Vongl Dlieeb
dal dat zaid Vongl Dliangb

挤满荣先屋,

lol xid bib bak jux xeix [11]
lol xit baib bad jex xix

来瓜分父钱财,

lol xid bib mens jux mub [12]
lol xit baib mais jex hmub

来瓜分母衣布,

xid dous aob jid dax
xit dus eb jid dax

兄弟分迁五水,

xid dous bil jid ad
xit dus bil jid ad

姐妹分迁三山,

mil qab feeb nenx ghongd
mongl qab fangb nongx ghongd

去寻足食地方,

mil qab qout neel mub
mongl qab qut nangl hmub

去觅丰衣处所。

daib Diul bus fangk [13] liub
daib Diel bus fangk hlieb

汉人到大卧室,

dot lial bab lial lit
dot lial bab lial lit

得喇叭唢呐,

dot niul daox niul laot
dot niel dex niel hlet

得铜鼓铁鼓,

dot geeb jub bax liouf
dot geb job bax lief

得旗幡旗帜,

dot jus nriangb jus gheet
dot jes niangb jes ghangt

得轿车轿子, [14]

ngal mil it ghab lail [15]
ngal mongl ait ghab lail

下就当流官,

jit mil it wangx jit
jit mongl ait wangx jit

上就做帝王,

mil nriangb bil bik nrieix
mongl niangb bil bik nix

去住在银宫,

mil xud bil bik jenb
mongl hxet bil bik jenb

去住在金殿。

xib mil nriul yaol yenl [16]
xib mongl niel yaol yenl

先是有徭人,

hous mil nriul taof tinb [17]
hous mongl niel taof tinb

后才有朝廷,

nriul wangx ob sangx ghangx
niel wangx ob sangx ghangx

才有双下巴的皇帝,

nriul Diul ob laib qenb
niel Diel ob laib qub

才有两个肚的汉官。 [18]

daib Gud [19] bus fangf yut
daib Gud bus fangf yut

固人到小卧室,

mil dot benf linf send
mongl dot benf linf send

去得“本领圣”,

mil dot heib gid gongf
mongl dot heib gid gongf

去得“黑给共”,

dot doud ghaob doud gid
dot dud gheb dud gid

得农事通书,

dot doud yal doud langf
dot dud yal dud langf

得祈禳巫书,

dot doud xib doud xif
dot dud hxib dud xif

得时辰历书,

dot Dins Lax vouk gongl
dot Dins Lax vuk gongl

得出行通书。 [20]

固人(水族)《水书》中的占卜用书[选页](潘朝霖收藏。引自《中国民间美术遗产普查集成·贵州卷》,华夏出版社,2010年9月出版)

dail Dlib bus diux diongb
dail Dlib bus diux diongb

西人进中门,

mil dot songx dok liub
mongl dot songx dok hlieb

去得大织机,

mil dot songx dok yut
mongl dot songx dok yut

去得小织机,

dot vees lol xak fud
dot vas lol xak hfed

得梳理经纱,

dot saot lol beik mis
dot set lol bik mais

得筘开经线,

dot ngangl lol it dok
dot ngangl lol ait dok

得梭来织布。 [21]

daib Yul bus nriux taob
daib Yel bus niux teb

尤人到木缸处,

daib Yul bus lot gangs
daib Yel bus lot gangs

尤人到土坛处,

mil dot jux jangb daol
mongl dot jex jangb del

得九匹青布,

mil dot xongs put dloub
mongl dot xongs put dlub

得七匹白布,

mil dot vob lax [22] jil
mongl dot vob lax jenl

得蓝菜去栽,

mil dot vob gil [23] jangs
mongl dot vob genl jangs

得蓝菜去种。

daib Doux bus fend jul
daib Dux bus hfud jel

嘎斗到碓旁,

daib Doux dot vangd loul
daib Dux dot vangd lul

嘎斗得酸菜,

Doux mil dot ghangf ghot
Dux mongl dot ghangf ghot

嘎斗得酸糟,

mil dot geeb lix ad
mongl dot gangb lix ad

得桑蚕去养。

daib Kad [24] bus gheeb nrongl jeib
daib Kad bus ghangb nongl jib

卡人到谷仓脚,

daib Kad bus gheeb langs gheid
daib Kad bus ghangb langs gheid

卡人到楼底层,

dot diox nib mil khad
dot diox nenx mongl khad

得铁锤来捶,

dot juk nib mil dib
dot juk nenx mongl dib

得铁砧来用,

xeed xeix ghab nriux diox
hxangd xix ghab niux diox

找钱靠铁锤,

youf nens ghab but juk
yuf nens ghab but juk

找吃靠铁砧。

daib Yat bus veel zaob [25]
daib Yat bus veel zeb

亚人到屋边竹园,

daib Yat bus fend yees
daib Yat bus hfud yis

亚人到房侧晒台,

mil jas bad yongx zaob
mongl jas bad yongx zeb

遇竹编的羊,

mil jas lol ghol lieid
mongl jas lol ghol lid

得竹编技艺, [26]

mil heib lend bat dlaib
mongl heib dinl bit dlaib

编睡觉竹席,

mil heib lous nenx geed
mongl heib lus nongx gad

编盛饭竹盒,

mil heib xeeb lix said
mongl heib hxenb lix hsaid

编量米竹升。

dieed gongb gib lix said
dad gub gib lix hsaid

用蚌壳量米,

gongb gib xil wax wid
gub gib xil wix wid

蚌壳又歪偏;

dieed lint git lix said
dad liut git lix hsaid

用蛋壳量米,

lint git soux dob heid
liut git sux dob heid

蛋壳又深了;

dieed xeeb zaob lix said
dad hxenb zeb lix hsaid

用竹升量米,

xeeb zaob jouf zeex caid
hxenb zeb jef zangx caid

竹升量平准,

juf xeeb it ib geef
juf hxenb ait ib gangf

十升为一斗,

juf geef it ib dliongb
juf gangf ait ib dliongb

十斗为一石,

jouf jeex hangd liangx lieel
jef jangx hangd liangx liangl

才成那赋粮,

jouf jas hangd dieet gheet
jef jas hangd dangt ghangt

才成那役米。

nib mil bus Louf Benb
nenx mongl bus Luf Benb

他迁入陆滨,

nib mil bus Louf Xenb
nenx mongl bus Luf Xenb

他去居陆兴,

nib vib ghoud mil jil
nenx vib ghed mongl jenl

在那里立石,

nib daot ghoud mil lof
nenx det ghed mongl lof

在那儿栽树,

nib vib mil dad sal
nenx vib mongl dad sal

他石根基深,

nib daot mil dad jongx
nenx det mongl dad jongx

他树根须长,

nib mil xob ghob Nangl
nenx mongl xob ghob Nangl

去生育了囊,

nib mil dot ghob Henf
nenx mongl dot ghob Henf

去繁衍了恒。

daib Mub [27] bus qib liub
daib Hmub bus qib hlieb

蒙人到大房,

Ghab Naos [28] bus zad feed
Ghab Nes bus zaid fangd

嘎闹到宽屋,

mil dot nrix diox tiab
mongl dot ninx diox tiab

得宽角水牯,

mil dot niul daox laot
mongl dot niel dex hlet

得铜鼓铁鼓, [29]

dot gix zab ghouk vangl
dot gix zab ghuk vangl

得芦笙邀寨邻,

dot niul dlieel ghab feeb
dot niel dlangl ghab fangb

得木鼓唤地方, [30]

ghob xob diongx seeb nab
ghob xob diongx sangb naib

得祭父之笙,

ghob dot niul but mens
ghob dot niel but mais

得悼母之鼓,

ghob dieed lol seeb nab
ghob dad lol sangb naib

今后拿来祭父,

ghob dieed lol but mens
ghob dad lol but mais

将来用来祀母,

seeb nab ghoud leit bil
sangb naib ghed leit bil

祭祀才完美,

but mens ghoud leit wix
but mais ghed leit waix

祭奠才完善。

fenb jul bak jux xeix
hfenb jul bad jex xix

分完父之物,

xid bib mens jux mub
xit baib mais jex hmub

来瓜分母布,

ib peid xil dot dloub
ib pid xil dot dlub

一些得白布,

ib peid xil dot dlaib
ib pid xil dot dlaib

一些得黑布,

ib peid xil dot nrab
ib pid xil dot nab

一些得绿布,

ib peid xil dot pub
ib pid xil dot pongb

一些得蓝布,

ib peid xil dot feex
ib pid xil dot fangx

一些得黄布,

ib peid xil dot xeet
ib pid xil dot hxangt

一些得红布。

daib Diul lol dangl gheeb
daib Diel lol dangl ghangb

汉人来最后,

gheel xid bib jul diub
ghail xit baib jul diub

大家已分完,

daib Diul jouf lol jus
daib Diel jef lol jus

汉人就说道:

meeb laix bib ib dleif
mangb laix baib ib dleif

“你们一人送一块,

meeb dail bib ib lieel
mangb dail baib ib liul

你们一个送一片,

xid dout pib wil neel
xit dut paib wil nangl

凑起缝我穿。

pib feex wil ghoud neel
paib fangx wil ghed nangl

缝黄的也穿,

pib xeet wil ghoud neel
paib hxangt wil ghed nangl

缝红的也穿,

pib dloub wil ghoud neel
paib dlub wil ghed nangl

缝白的也穿,

pib dlaib wil ghoud neel
paib dlaib wil ghed nangl

缝黑的也穿。”

Diul neel oud nrab xeet
Diel nangl ud nab hxangt

汉人穿彩衣,

Diul neel xangt nios waf
Diel nangl hxangt nios waf

汉人穿花服,

pib oud liub ghol dlial
paib ud hlieb ghol dlial

缝衣大尺寸,

pib mos liub ghol fend
paib mos hlieb ghol hfud

缝帽大样子,

ghob jeex oud ghab lail
ghongb jangx ud ghab lail

就成了官服,

ghob jeex mos wangx jit
ghongb jangx mos wangx jit

就成了王冠。

fenb jul bak jux xeix
hfenb jul bad jex xix

分完父之物,

dous jul mens jux mub
dus jul mais jex hmub

分完母之布,

dieed dal bab yas nrieix
dad dal bib yas nix

还剩三撮银,

dieed dal bab yas dab
dad dal bib yas dab

还余三撮土。

daib Diul daib soux hveib
daib Diel daib sux hvib

汉人仔聪明,

daib Diul daib vas xent
daib Diel daib vas hxut

汉人仔智多,

daib Diul jouf lol jus
daib Diel jef lol jus

汉人仔就问:

meeb aod bab yas nrieix
mangb ed bib yas nix

“你们要三撮银,

xil aod bab yas dab
xil ed bib yas dab

或要三撮土?”

jouf nriangb dail daib Mub
jef niangb dail daib Hmub

有那蒙人仔,

jouf nriangb dail daib Naos [31]
jef niangb dail daib Nes

有那嘎闹仔,

jouf nriangb dail daib Gud
jef niangb dail daib Gud

有那固人仔,

jouf nriangb dail daib Yat
jef niangb dail daib Yat

有那亚人仔,

jouf nriangb dail daib Dlib
jef niangb dail daib Dlib

有那西人仔,

jouf nriangb dail daib Dlieex
jef niangb dail daib Dliangx

有那显人仔,

benf nrieix ghob kib mis
bongf nix ghongb kib mais

见银就眼热,

benf geed ghob kib qenb
bongf gad ghongb kib qub

见饭就肚馋,

not aod bab yas nrieix
nongf ed bib yas nix

宁要三撮银,

ab aod bab yas dab
ax ed bib yas dab

不要三撮土。

dail Diul jouf soux hveib
dail Diel jef sux hvib

汉人真聪明,

dail Diul jouf vas xent
dail Diel jef vas hxut

汉人真智多,

nib dot bab yas dab
nenx dot bib yas dab

他得三撮土,

nit bab mab mil wix
hnit bib mab mongl waix

撒三把朝天,

nit bab mab mil dab
hnit bib mab mongl dab

撒三把朝地,

nit bab mab mil neel
hnit bib mab mongl nangl

撒三把往南,

nit bab mab mil jus
hnit bib mab mongl jes

撒三把往北,

daib Diul jouf lol jus
daib Diel jef lol jus

汉人才来说:

meeb aod bab yas nrieix
mangb ed bib yas nix

“你们要三撮银,

meeb khad bab yas dab
mangb khad bib yas dab

你们弃三撮土,

dieed mis ghob dot nenx
dad mail ghongb dot nongx

拿卖能得吃,

dieed aod ghob dot haok
dad ed ghongb dot hek

拿买能得喝。

wil khad bab yas nrieix
wil khad bib yas nix

我弃三撮银,

wil aod bab yas dab
wil ed bib yas dab

我要三撮土,

nit mil bees feeb wix
hnit mongl bangs fangb waix

撒遍了苍天,

nit mil bees feeb dab
hnit mongl bangs fangb dab

撒遍了大地,

nit mil bees jox veex
hnit mongl bangs jox vangx

撒遍了山岭,

nit mil bees jox wangs
hnit mongl bangs jox wangs

撒遍了山谷,

feeb dab dios wil beef
fangb dab dios wil bangf

地成我的地,

feeb wix ghoud wil beef
fangb waix ghed wil bangf

天成我的天,

jox feeb jent wil feeb
jox fangb jent wil fangb

版图尽归我所有,

songl vangl jent wil vangl
songl vangl jent wil vangl

村寨尽归我所辖,

wil ghob jeex ghab lail
wil ghongb jangx ghab lail

我就成嘎来,

wil ghob jas wangx jit
wil ghongb jas wangx jit

我就成皇帝。

naib gheeb meeb jeex naix
hnaib ghangb mangb jangx naix

日后你们成家,

deik gheeb meeb jas bul
deik ghangb mangb jas bul

今后你们立业,

khangd songb jouk wil las
khangd hsongb juk wil las

陡处挖的是我地,

khangd beis kak wil lieix
khangd bis kak wil lix

平处垦的是我田,

nenx geed nenx wil ngeix
nongx gad nongx wil ngix

吃的饭皆我脂,

haok aob haok wil xeed
hek eb hek wil hxangd

喝的水皆我膏,

naib gheeb wil fud neel
hnaib ghangb wil hfed nangl

日后我巡南,

deik gheeb wil fat jus
deik ghangb wil fat jes

今后我幸北,

ngal neel meeb ghob xob liangx
ngal nangl mangb ghongb xob liangx

巡南你们纳粮,

jit jus meeb ghob gheet dieet
jit jes mangb ghongb ghangt dangt

幸北你们服役,

meeb benf meeb ghob xeib
mangb bongf mangb ghongb hxib

你们见面就怕,

meeb xangf meeb ghob zouk
mangb xangf mangb ghongb zuk

你们识相就溜,

meeb ghob kib dat dongk nral
mangb ghongb kib dangf dongk nail

发抖像那鱼羹冻,

meeb ghob lieif dat dongk nrix
mangb ghongb lif dangf dongk ninx

颤栗似那牛皮冻。 [32]

ghob ghab it ghab lail
ghongb ghab ait ghab lail

这就叫做嘎来,

ghob gol it wangx jit
ghongb gol ait wangx jit

这就叫做皇帝。”


[1] Vongl Diul(荣独):地名,意为坡面陡峭、崖壁高耸甚至凸出罩住崖脚的山崖。这应是江南地区广泛分布的丹霞地貌。

[2] Vongl Dlieeb(荣先):地名,意为有鬼神的山崖。与上句“荣独”对仗,实亦指荣独崖。也许是来此遇到具有神奇技能行为怪异的妇人wouk Dlieeb(意为神婆鬼妇,见注4),故如此称呼。

[3] wouk Diul、wouk Dlieeb:直译义“荣独奶”、“荣先婆”,意为荣独荣先地方的妇人。此处Diul、Dlieeb是Vongl Diul、Vongl Dlieeb 即荣独崖荣先崖的省称。苗族人名用字很少很集中,同名的人特多而且普遍,为了区别,便有以某人本名连上其居住地名(或寨名)来称呼其人的非正式名字。上述两个称谓即属此类。

[4] wouk Diul、wouk Dlieeb:直译义“荣独奶”、“荣先婆”,意为荣独荣先地方的妇人。此处Diul、Dlieeb是Vongl Diul、Vongl Dlieeb 即荣独崖荣先崖的省称。苗族人名用字很少很集中,同名的人特多而且普遍,为了区别,便有以某人本名连上其居住地名(或寨名)来称呼其人的非正式名字。上述两个称谓即属此类。

[5] 根:即男根(阴茎)。

[6] 一说是用米糠塞进怪异婆腹内,整死了她。

[7] laol saod:“酒药”(zaid git)的别称。

[8] 酒药在被头/醪曲在寝室:苗族喜饮酒,待客、祭祀、节日更少不了酒。制酒曲更是妇女们熟练掌握的本领,她们在夏天到坡上釆挖来vob zaid git(酒药菜)、vob gil、vob geeb、vob liof(野辣蓼)、vob jab coub等十多种植物的全株或叶,捣烂,与大米粉共舂搅和,捏成丸,放于垫有稻草的竹箩、竹筐或竹席上,盖上稻草,再用棉被严密包捂发酵,为了其保温和便于看管,一般都置于相对封闭的寝室之一角。过了三五天,待酒药丸表面长满了一层白色的酶菌丝,即除去棉被,取出散放晾晒至干透,即成了可以用于酿酒的酒曲。苗妇还可以根据酿造甜酒(醪糟酒)或辣酒(蒸馏酒)的不同用途,调整配方造出不同的酒曲。

[9] 酿酒吃:传说古时苗家先会酿造泡酒(甜酒),是连糟连酒汁一起“吃”下肚的。后来会酿造蒸馏酒了才是“喝”。

[10] 荣独婆之骚、怪异妇之味:喻酒曲。因是该妇所造,故如此说。

[11] bak jux xeix、mens jux mub:jux xeix直译为“九种财产、钱物”,jux mub 直译为“九种布料、衣物”,这里是泛指多种财产物品。这里的bak(爸)、mens(妈)不是指亲生父母,而是荣独地方的汉子妇女。

[12] bak jux xeix、mens jux mub:jux xeix直译为“九种财产、钱物”,jux mub 直译为“九种布料、衣物”,这里是泛指多种财产物品。这里的bak(爸)、mens(妈)不是指亲生父母,而是荣独地方的汉子妇女。

[13] fangk:ghab fangf(内室、寝室)的省称。

[14] 以上四句之喇叭唢呐、铜鼓铁鼓、旗幡旗帜、轿车轿子,是指封建王朝皇帝及大官们的仪仗用品。

[15] ghab lail(嘎来):意为“长官”。有的《贾》文本说“lail mil gheel lail mil/ghob mil it ghab lail /jit mil gheel jit mil /ghob mil it wangx jit”(流去又流去/就去做“嘎来”/上去又上去/就去做皇上),可见ghab lail本义是“流官”。在苗族民间,把各级官员、甚至社会上有钱有势或有威望的人,都泛称为“嘎来”。

[16] xib(先)、yaol yenl(徭人)、hous(后)、taof tinb(朝廷):均为汉语借词,“徭人”即服役纳赋税的平民百姓。此处两句话中连续出现四个汉语借词,这在全《贾》中极为罕见。

[17] xib(先)、yaol yenl(徭人)、hous(后)、taof tinb(朝廷):均为汉语借词,“徭人”即服役纳赋税的平民百姓。此处两句话中连续出现四个汉语借词,这在全《贾》中极为罕见。

[18] 双下巴、两个肚:形容人肥胖的体貌。苗人认为皇帝、大官锦衣玉食、养尊处优,才会长得脑满肠肥,形成双下巴、两个肚(上腹和小腹)。

[19] Gud(固人):联系下文内容及其他文本资料直述其去得doud Gud(《水书》)的描述,此处的“固人”是指水族。

[20] 下述固人四种书,实际上都是《水书》的组成部分。《水书》已于2006年入选中国第一批国家级非物质文化遗产名录。

[21] 一说西人是得戥、秤。

[22] vob lax:daot vob lax(一种其叶可用来喂蚕的树,不是桑树)的省称,这种树的枝上长有小刺儿。

[23] vob gil:一种其叶可用来制取蓝靛的草本植物(不是蓝靛菜),株高数十厘米,叶细小。

[24] Kad(卡):木佬人,参见本篇第八章之注27。

[25] zaob:daot zaob(绵竹)的省称,其柔韧,折叠不断,是编竹睡席、竹饭盒等的上佳原料。

[26] mil jas bad yongx zaob/mil jas lol ghol lieid:直译义为“去遇只绵竹篾编的公羊,去遇只大羊子”,喻亚人得了竹编技艺。一说是亚人得织机,显人(Dlieex)得竹编技艺。

[27] Mub(蒙)、Ghab Naos(嘎闹):黔东南苗族的两种自称。

[28] Mub(蒙)、Ghab Naos(嘎闹):黔东南苗族的两种自称。

[29] 铜鼓铁鼓:苗族祭祖不仅使用铜鼓,也使用一种制型与铜鼓基本相同的镏金铁鼓,其光彩更辉煌,声音更响亮。丹寨县某苗村就曾经隐秘珍藏有这样一只镏金铁鼓。

[30] 得芦笙邀寨邻/得木鼓唤地方:苗族在吃鼓藏(又译祭鼓节)、翻鼓节、春节、吊唁等场合,都要吹笙敲鼓,跳芦笙舞木鼓(或铜鼓)舞。四方八村的人们听到笙鼓一响,都会自动前往参加或观看活动。黔东南苗族至今仍在传承的这些芦笙舞、木鼓舞、铜鼓舞,均已先后入选中国第一、二批国家级非物质文化遗产名录。

[31] Naos:Ghab Naos(嘎闹)的省称。

[32] 鱼羹冻、牛皮冻:两种苗族民间名小吃。将整条去除苦胆的鲜鲤鱼,配以猪排骨、猪蹄、豆腐、花椒等辅料、香料清炖,炖好后,将鱼取出或剔除鱼刺留下鱼肉在羹中,自然冷却后就会形成鱼羹冻,舀于大碗或土钵中,以筷挑食,口感鲜香凉爽。将鲜水牛皮烧去毛,刮洗干净,入鼎罐清炖,炖时配以牛排骨、野山药、花椒等辅料、香料,待牛皮熟软后,取出切成小条,复放入汤中煮一会,即可端出让其自然冷却成牛皮冻。食时舀于土钵或大碗中,撒上一些细香葱或辣椒面,味亦绝佳。有的在炖快好时加入适量的蕨粑粉,使牛皮冻更添绵韧嚼头。

苗族贾理(第二版)(上)