搜索
  登录

打杀迪公
所属图书:《苗族贾理(第二版)(上)》 出版日期:2015-11-01文章字数:12715字

八 打杀迪公

daot nriangf [1] nriangb nriux vongl
det niangf niangb niux vongl

娘树居陡崖,

daot nriangf nas Dieef Dieel [2]
det niangf nas Dif Dil

娘树生了迪,

nas ghaot Dieef naix loul
nas ghet Dif naix lul

生迪公老人。

ghaot Dieef ghaot Jax lil
ghet Dif ghet Jax lil

迪公精贾理,

Dieef nenx langb nenx gil
Dif nongx hlangb nongx genl

议榔订规约,

nenx feeb nenx vangl
nongx fangb nongx vangl

理案遍地方。

Dieef nenx liangl gid liees
Dif nongx liangl gid las

迪收银受贿,

dlieex bil khangd dongs
dliangx bil khangd dongs

伸手掏暗洞,

Dieef khat Boux Heib mil
Dif khat Bex Heib mongl

迪为宝嗨送亲,

dieed jongt Boux Heib lol
dad jongt Bex Heib lol

又要宝嗨离婚,

khat Boux Heib mil yous
khat Bex Heib mongl yus

宝嗨已出嫁,

dieed jongt Boux Heib mil wees
dad jongt Bex Heib mongl was

又要她换夫。

aob dat jit gongx nax
eb dat jit gongx nax

露珠爬稻秆,

benf ghaot Dieef nenx nrieix
bongf ghet Dif nongx nix

窥见迪收银;

aob dat jit gongx liongl [3]
eb dat jit gongx liongl

露珠爬刺秆,

benf ghaot Dieef nenx liangl
bongf ghet Dif nongx liangl

窥见迪受贿。

Dieef sos hveib ab lieel
Dif sos hvib ax lal

迪起心不良,

Dlas Mut menb hveib zenl
Dlas Mut mongb hvib zenl

夏木很气胀。

ghouk jox feeb nongd loul
ghuk jox fangb nongd lul

邀地方长老,

ghouk jox aob nongd nral
ghuk jox eb nongd nail

拢水中鱼儿,

xid xees lol yux gil
xit xangs lol yux genl

商量来议事,

yux langb lol dat Dieel
yux hlangb lol dat Dil

议榔惩罚迪。

dail mob yab dios yous Jax lil
dail mongx vax dios yus Jax lil

“那人不是贾理人,

not dios yous nenx liangl
nongf dios yus nongx liangl

各是贪钱人。

maf ghaot Dieef niox mil
maf ghet Dif niox mongl

应当杀掉迪,

ab niox dail naix bol
ax niox dail naix bal

坏人不可留。”

ghab peid jouf jus
ghab pid jef jus

一些就说:

xat [4] ghaot Dieef liub lil
hxat ghet Dif hlieb lil

“惜迪大理老,

Dieef vas vus fud bil
Dif vas ves hfed bil

能力不得了,

niox Dieef vut diul vangl
niox Dif vut dil vangl

留下庇寨好。”

ghab peid jouf jus
ghab pid jef jus

一些就说:

Dieef it hveib ab lieel
Dif ait hvib ax lal

“迪心已不良,

dib Dieef vut lieel vangl
dib Dif vut lal vangl

杀了靖地方。”

gid wix nais Lol Nil [5]
gid waix nais Lol Nil

上禀洛尼神,

gid dab nais diut loul
gid dab nais diut lul

下询六理老,

xid xees jouf dib Dieel
xit xangs jef dib Dil

议定要杀迪,

jouf dat Dieef lieel vangl
jef dat Dif lal vangl

除迪靖地方。

Dieef dent hvib ab xud
Dif dent hvib ax hxed

迪阴思不好,

Dieef songb [6] it menb fend
Dif hsongb ait mongb hfud

迪装作头疼,

ghob mis khangk khab kheid
ghob mais kangd khab kheid

闭眼咳咔咔,

khangk naok ghab gib zad
kangd ngol ghab gib zaid

咳嗽在屋角。

nangd daib yut dax gol
hnangd daib yut dax gol

听孩童来喊,

zouk mil aob qud wul
zuk mongl eb qud wul

逃去回水处,

wangs meif liat gid neel
wangs mif liat gid nangl

下游大河湾。

mil aod git lol boud [7]
mongl ed git lol bud

找蛋来念咒,

dib ghob Dieef niox yad
dib ghob Dif niox yad

咒迪死去罢。

mil aod git keid lieid [8]
mongl ed git kid lid

去要蜥蜴卵,

git veex vib lol boud
git vangx vib lol bud

石边蛋 [9] 来咒。

dieed diot zeex ghaib boud
dad diot zangx ghaib bud

在草坪上咒,

xil ghaot Dieef dax nangd
xil ghet Dif dax hnangd

怕迪偷听到;

dieed diot box lox boud
dad diot box lox bud

在瀑布处咒,

aob xoub Dieef jouf ab nangd
eb xeb Dif jef ax hnangd

迪该听不到。

ghaot Dieef vas nrax fud
ghet Dif vas naix hfed

迪听力太绝,

Dieef daos aob dax nangd
Dif des eb dax hnangd

顺水来听到,

dax qub git mil xid
dax qub git mongl hxid

悄悄去瞧蛋:

gheel boud git dail nongd
ghail bud git dail nongd

“谁如此卜蛋,

ab ad jas ad boud
ax ad jas ad bud

简直是胡闹,

diet qab ghaob ab xeed
dat qab gheb ax hxangd

惹天灾人祸!

git nongd git liangl ghongd
git nongd git liangl ghongd

此是断颈蛋,

git xib dlieeb dil wid
git hxib dliangb dil wid

丧命兆之卵!”

diot lieet [10] diot fend bil
diot hlat diot hfud bil

安套在坡头,

diot nrof [11] diot gid gongl
diot nof diot gid gongl

埋索在路上。

sob dail ghaot Wangx Gal [12]
sob dail ghet Wangx Gal

叫那往戛公,

ghaot dlieeb dab daix nrongl
ghet dliangb dab daix nongl

土地屋基神,

bit cat jeex bad loul
bit cat jangx bad lul

刹那变大汉,

bit cat jeex jid dieel
bit cat jangx jid dial

刹那变小孩,

liub dat jil dad bil
hlieb dangf jil dad bil

大如只手指,

hvib dat dail gheed gul
hvib dangf dail ghangd gul

高似癞蛤蟆,

dieik ghangl xangf dax mil
dik ghangl xangf dax mongl

一蹦一跳去,

dlab ghaot Dieef naix loul
dlab ghet Dif naix lul

哄骗迪老人。

jas xil aob qud wul
jas xil eb qud wul

遇在回水处,

wangs meif liat gid neel
wangs mif liat gid nangl

下游大河湾。

Dieef nais dail jid dieel
Dif nais dail jid dial

迪问小孩儿:

mob bak bat daox yenl
mongx bad bit dex yenl

“你爸叫啥名?

mob mens bat daox yenl
mongx mais bit dex yenl

你妈叫啥名?”

bak das bak lax dol
bad das bad lax dol

“爸爸早已逝,

mens das mens lax dol
mais das mais lax dol

妈妈早已亡。

feek wil diot dlieex vangl
fangk wil diot dlangx vangl

遗我在世上,

geed ab dot geed ngangl
gad ax dot gad ngangl

要吃无食吃,

oud ab dot oud neel
ud ax dot ud nangl

要穿无衣穿,

gout xenl xenf yeex neel
gut xenl xenf yangx nangl

颤抖如幼鼠,

geit neis fud jeex doul
git neis hfed jangx dul

肮脏似柴蔸,

ghab ghous vut doux liangb
ghab ghus vut dux liangb

颈细瘦欲断,

ghab nrees vut doux jul
ghab nangs vut dux jul

命弱小欲完。”

Wangx Gal nib vas xent
Wangx Gal nenx vas hxut

往戛多心计,

dlieex hvub lol xees ghaot
dliangx hveb lol xangs ghet

发话来说公:

wil jeex juf diut nriut
wil jangx juf diut nriut

“我十六岁啦,

mob jeex not xous ghaot
mongx jangx not xus ghet

公高寿几何?

wil jas gheib nriul git
wil jas gheib niel git

我遇鸡生蛋,

ghoud jas vib nriul vangt
ghed jas vib niel vangt

我遇石生孩。

nib qenb [13] ab ngangl sait [14]
nenx qub ax ngangl sait

她肚不食米,

nib dlieeb [15] ab neel xangt
nenx ghongd ax nangl hxangt

她身不穿衣,

nib nriangb ghab nail liat
nenx niangb ghab nail liat

她在大河边,

nriul niox diongb deil seet
niel niox diub deil hsat

生孩 [16] 在河滩,

laib liub nriul laib yut
laib hlieb niel laib yut

大石生小石,

laib loul nriul laib vangt
laib lul niel laib vangt

旧石生新石,

nriul sab dab boul kout
niel hsab dab bul kut

生满河沙滩,

nriul feix khob lil lit
niel fix khob lil lit

孩头成串串。

nib dlieeb ghoud neel xangt
nenx ghongd ghed nangl hxangt

孩们穿着衣,

nib qenb ghoud nrangl seet
nenx qub ghed nangl hsat

孩们吮着沙,

nrangl nriongx aob seel eet
nangl niongx eb seel eet

吮声遍河间。

mil yad ob mil hveit
mongl yad ob mongl hvit

我俩赶快去,

mil yad ob mil nrieet
mongl yad ob mongl ngit

赶去看稀奇,

dat nib qub mil ot
dat nenx qub mongl ot

别待她拿洗,

mil dangx aob xoul vout
mongl dangx eb xel vet

拿洗沉河矣。”

ghaot Diox Dieel [17] jouf jus
ghet Diox Dil jef jus

迪公就说道:

wil jeex xongs juf nriut
wil jangx xongs juf hniut

“我长七十岁,

jouf benb daib nriul vangt
jef bub daib niel vangt

只闻人生崽,

jouf benb gheib nriul git
jef bub gheib niel git

只闻鸡生蛋。

mob jeex jous juf diut
mongx jangx jus juf diut

你成十六岁,

dieed jas vib nriul vangt
dad jas vib niel vangt

却遇石生孩,

laib liub nriul laib yut
laib hlieb niel laib yut

大石生小石,

nriul sab dab boul kout
niel hsab dab bul kut

生满河沙滩,

mob soux nal nid not
mongx sux nal nend not

你真会骗人!”

dail jid dieel jouf jus
dail jid dial jef jus

小孩儿就说:

dlab not dlab jid dieel
dlab nongf dlab jid dial

“哄各哄小孩,

dlab ngaf mil daod weel
dlab niak mongl ded wangl

哄他筑塘玩, [18]

hvid dous dlab naix loul
hvid deis dlab naix lul

岂能骗老人!

jus deix ab nal ghaot
jus deix ax nal ghet

真真不哄公,

wil daod dail beet diot
wil ded dail bat diot

我敢赔只猪,

daod bad langl juf diut
ded bad langl juf diut

赌头大水牯,

wil nal wil not xat
wil nal wil nongf hxat

骗您我穷苦!”

ghaot Dieef jouf dax mil
ghet Dif jef dax mongl

迪公才来去,

mil weix laib fend bil
mongl wix laib hfud bil

走到那坡头,

dlob nrof [19] gos dlob jil
dlob nof gos dlob jil

四索套四肢,

ib nrof gos qenb wongl
ib nof gos qub wongl

一索套腰腹,

kheib Dieef dat kheib doul
kheib Dif dangf kheib dul

捆迪似捆柴。

xongs laix xongs dieeb ghok
xongs laix xongs diangb ghok

七人七枝矛,

nent ghaot Dieef jux ghok
hnent ghet Dif jex ghok

刺迪公九矛,

xongs deit ghab dongx ghol
xongs deit ghab dongx ghol

踢七脚臀部,

ghaot Dieef gos weix bil
ghet Dif gos wix bil

迪倒在坡头;

xongs laix xongs dieeb dieed
xongs laix xongs diangb dangd

七人七把刀,

maf ghaot Dieef jux dieed
maf ghet Dif jex dangd

砍迪公九刀,

xongs deit ghab dongx jid
xongs deit ghab dongx jid

踢七脚其腰,

ghaot Dieef gos weix gid
ghet Dif gos wix gid

迪倒在山道;

xongs laix xongs dieeb bob
xongs laix xongs diangb bob

七人七把锤,

diot ghaot Dieef jux beeb
diot ghet Dif jex bangb

捶迪公九锤,

xongs deit ghab dongx gheeb
xongs deit ghab dongx ghangb

踢七脚屁股,

ghaot Dieef gos weix feeb
ghet Dif gos wix fangb

迪倒大地上。

Wangx Wab [20] jouf gid naid
Wangx Wab jef gid hnaid

往哇拿枪打,

Wangx Wab jouf aod xeed
Wangx Wab jef ed hxangd

往哇得其血;

Wangx Jeib [21] jouf gid dieed
Wangx Jib jef gid dangd

往基拿刀杀,

Wangx Jeib jouf aod doud
Wangx Jib jef ed dud

往基得其皮;

Wangx Xoub [22] jouf gid bangd
Wangx Xub jef gid bangd

往修拿锤捶,

Wangx Xoub jouf aod dlioud
Wangx Xub jef ed dliud

往修得其心;

Wangx Foul [23] jouf diot ful
Wangx Ful jef diot langs

往胡安索套,

Wangx Foul aod mongs nriul
Wangx Ful ed mongs niul

往胡得其骚。

Dieef das jous deix deil
Dif das jus deix deil

迪死命将绝,

Dieef ghab dlieeb dieel dieel
Dif ghab dliangb diel diel

迪誓咒咧咧:

meeb gos meeb ab fol
mangb gos mangb ax fal

“你们死不复活,

meeb ngees meeb ab nriul
mangb ngas mangb ax niul

你们枯不复生。

wil gos wil nriangb fol
wil gos wil niangb fal

我死我复活,

wil ngees wil nriangb nriul
wil ngas wil niangb niul

我枯我复生,

wil gos ghab seeb gongl
wil gos ghab hsangb gongl

我身变千种,

ghab seeb gongb [24] zangl zangl
ghab hsangb gongb zangl zangl

千种数不清:

wil dlioud mil jeex yal [25]
wil dliud mongl jangx yal

心成冤家鬼,

wil xeed mil jeex xeek
wil hxangd mongl jangx hxangk

血成妖婆鬼,

wil doud mil it diangs
wil dud mongl ait diangs

皮成纠纷鬼,

wil ghad mil it zees
wil ghad mongl ait zangs

肠成瘟疫鬼,

bud jud dail vangt nios
bud jud dail vangt nios

纠缠年少人,

daib jid lail longl longs
daib jid lal longl longs

纷纷丢性命。

dlinb fend mil it nriot
dliub hfud mongl ait niot

头发成青苔,

vob doub diul yul yeet
vob dub diul yul yangt

苔丝悠悠飘。

xeek mis jeex vob gil
hxik mais jangx vob genl

眉毛成蓝菜,

khout mis jeex nrieix liangl
khut mais jangx nix liangl

眼窝成银锭,

lat mis jeex daox nrongl
hlat mais jangx dex nongl

眼白成白铜。

aob mis jeex joud yangl
eb mais jangx jud yangl

泪水成美酒,

aob nras jeex xid Diul
eb nais jangx xid diel

鼻涕成好盐。

songd bil it daot nrieet [26]
hsongd bil ait det niangt

肘骨做硬木,

saib daix [27] nil ghot tit
saib daix nil ghot tit

用做撑门柱。 [28]

songd ngangl it daot nias
hsongd ngangl ait det nias

腿骨做拐杖,

dad bil it ghat yas
dad bil ait ghat yas

手指做箕钩。 [29]

diongb ngangl it dioub xit [30]
diub ngangl ait dieb xit

小腿做礁石,

it dioub vib neel liat
ait dieb vib nangl liat

挺立水中间。

diongb ngangl mil diongb jens
diub ngangl mongl diub jens

腿上的膝头,

it diongb bob sangl langs
ait diub bob sangl langs

化座座山包。

diangx zas feeb dab vangl
diangx zas fangb dab vangl

油脂洒村寨,

mil it mub saib neel
mongl ait hmub hsenb nangl

成棉种织穿。

geeb xend jeex dail beet
gangb hxud jangx dail bat

头虱变成猪,

geeb daid jeex dail niat
gangb daid jangx dail niat

身虱成水牛,

geeb mib jeex dail mol
gangb hmenb jangx dail mal

跳蚤成骏马,

geeb jeeb jeex dail liod
gangb jeeb jangx dail liod

臭虫成黄牛……

nriangb dal ob jil gent
niangb dal ob jil gent

剩那些指甲,

bit jeex geeb vongl veet
bit jangx gangb vongl veet

变成只只蝉,

geeb gix ghab jil daot
gangb genx ghab jil det

鸣叫在树间,

gix seil hveib seil xent
genx seil hvib seil hxut

人听人惊心,

gix niul aob niul eet
genx niel eb niel eet

水闻水变色。”

nriul jeex jux wul dlieeb [31]
niel jangx jex wul dliangb

生成九湾鬼,

lis jas xongs wul zees [32]
lins jas xongs wul zangs

变出七湾魅,

naib naib lol qab nenx
hnaib hnaib lol qab nongx

日日来寻吃,

mangt mangt lol vangs haok
hmangt hmangt lol vangs hek

夜夜来找喝,

bud jud loul feex mangl
bud jud lul fangx mangl

扰老人脸黄,

dlat laf vangt kib jid
hlat laf vangt kib jid

扰小孩发热, [33]

nenx jul seeb voux gheib
nongx jul hsangb vux gheib

吃完千笼鸡,

haok jul beet voux gas
hek jul bat vux gas

喝光百笼鸭。 [34]

Wangx Yangx jouf menb hveib
Wangx Yangx jef mongb hvib

往养才生气,

Bod Yangx jouf angt bongt
Bod Yangx jef angt bongt

播养才恼怒,

bax dlieeb mil liees khangd
bax dliangb mongl las khangd

赶鬼魅进洞,

hak zees mil liees zeet
hak zangs mongl las zat

驱邪煞入穴,

lieid diux naib naib bat
lid diux hnaib hnaib bit

封门任其睡,

lieid khangd mangt mangt xens
lid khangd hmangt hmangt xus

挨饿度日月。

niox loul ghob mis ngeix
niox lul ghongb mais ngix

老人遂无恙,

niox vangt ghob mis jid
niox vangt ghongb mais jid

小孩遂安康。

Jox Yangx deib Lieix Yangx
Jux Yangx deib Lix Yangx

觉养和里养,

vud nrix gheeb Vongl Yeed
ved ninx ghangb Vongl Yid

放水牛在荣燕,

vud liob gheeb Vongl Yil
ved liob ghangb Vongl Yil

牧黄牛在荣仪。

geeb dlongb nriangb khangd zeet
gangb dliongb niangb khangd zat

牛虻在岩洞,

geeb dlongb dliongk khangd niangs
gangb dliongb dliongk khangd niangs

牛虻钻孔隙,

mil geik nrix nenx ngeix
mongl gik ninx nongx ngix

去咬牛吃肉,

mil beet liox haok xeed
mongl bat liox hek hxangd

去叮牛喝血,

nenx xangd jouf diangd
nongx xangd jef diangd

吃饱才返,

haok dit jouf tok
hek dit jef tak

喝胀才回。

dail dlieeb jouf nais
dail dliangb jef nais

鬼魅才问,

dail dlongb jouf xees
dail dlongb jef xangs

牛虻才道,

dail dlieeb jouf jax
dail dliangb jef jax

鬼魅才叫,

dail zees jouf ghangd
dail zangs jef ghangd

邪煞才喊:

bouk yad Jox Yangx
buk yad Jux Yangx

“开门觉养!

bouk yad Lieix Yangx
buk yad Lix Yangx

开门里养!

bib dieed langd lol nas
bib dad langd lol nas

咱拿寿尺量,

bib dieed doud lol nrieet
bib dad dud lol ngit

咱翻命簿看,

not neif dail nrees gal
nongf neif dail nangs gal

只扰命弱者,

xut neif dail nrees guk
xet neif dail nangs gek

不扰命强人,

not aod dail nrees jous
nongf ed dail nangs jus

只要寿终者,

xut aod dail nrees liees
xet ed dail nangs liangs

不要有寿人。”

Jox Yangx deib Lieix Yangx
Jux Yangx deib Lix Yangx

觉养和里养:

ghangd not wil tieib nrax
ghangd not wil tib naix

“喊多我刺耳,

jax not wil vut nrat
jax not wil vut niat

说多我心烦。

niox nib lol nenx gheib
niox nenx lol nongx gheib

让它来吃鸡,

niox nib lol haok gas
niox nenx lol hek gas

让它来吞鸭。” [35]

naix jouf lol ghoud langb
naix jef lol ghed hlangb

人鬼才议榔,

dlieeb jouf lol houf diangs
dliangb jef lol hof diangs

人鬼才订约:

naib dax yab benf jid
hnaib dax vax bongf jid

“昼来不见身,

mangt dax yab benf mis
hmangt dax vax bongf mais

夜来不见形。

gol xangs xid jouf benf
gol xangs hxid jef bongf

巫来瞧才见,

ghangd loul qab jouf jas
ghangd lul qab jef jas

觋来寻才着,

liub jib bib dail gheib
hlieb jib baib dail gheib

遇大鬼送鸡,

yut jib bib laib git
yut jib baib laib git

遇小煞送蛋,

xangs jus ghob yab aod
xangs jus ghongb vax ed

巫祈就可饶,

loul jus ghob yab neif
lul jus ghongb vax neif

觋禳就不扰。”

jouf mil bouk ghab diux
jef mongl buk ghab diux

才去打开门,

jouf mil bouk khangd zeet
jef mongl buk khangd zat

才去打开洞。

dlieeb zangl dat geeb mongl
dliangb zangl dangf gangb mongl

鬼散如蜂飞,

zees zangl dat geeb pid
zangs zangl dangf gangb pend

魅散如蚁走,

dlieeb jouf zangl bid feeb
dliangb jef zangl baid fangb

才散遍地方,

zees jouf zas bees vangl
zangs jef zas bangs vangl

才窜遍村寨。


[1] 娘树(daot nriangf):音译树名。

[2] Dieef、Dieel(迪、迪):人名,由于方言的不同亦读为Dil、Diox Dil、Diox Dif 等,《贾》文及口语中多单呼为Dif(或Dieef),本稿中均音译作“迪”。迪是开天辟地时的一位大神,在宝嗨与夏木的婚姻纠纷案中担当理老,因受贿而处理不公,被公议处死,本节即记述处死经过及其身体变成各种鬼神邪煞的情况。

[3] gongx liongl:一种刺类灌木植物名,其幼苔粗壮挺立,外皮及刺儿均呈紫红色,剥之,其内杆翠绿色,鲜嫩多汁可食。一说汉语称为虎杖、酸汤杆。

[4] xat:xat dlias(难得、可惜、有幸)一词的省称。口语中不能省称。

[5] Lol Nil(洛尼):即Wangx Nil(往尼),神名,创世时的撑天巨神之子,本人是个刚直不阿之神。

[6] songb:songb nongx(假装、故作)一词的省称。口语中不能省称。

[7] boud:苗族巫师的一种巫术形式,含义为卜、咒。boud 有二义,查询鬼为何鬼来自何处,可译为“卜”,指使鬼去何处作祟何对象,可译为“咒”。

[8] keid lieid:neeb keid lieid(一种小蜥蜴,常见于石漠周围)的省称。口语中不能省称。也有的口传版本称kid lid,义同。

[9] 石边蛋:因小蜥蜴生活和产蛋在石漠周围,故这样称之。

[10] lieet、nrof:lieet 即“绳”、“索”,nrof 指lieet nrof(木匠墨斗中的墨线),此处均指为捕捉迪公而安放的绳套。

[11] lieet、nrof:lieet 即“绳”、“索”,nrof 指lieet nrof(木匠墨斗中的墨线),此处均指为捕捉迪公而安放的绳套。

[12] Wangx Gal(往戛):土地神之名。另有的口传版本称为Beex Geeb Qid(音“扁该弃”),是个能说会道的侏儒女。

[13] qenb:ghab qenb(肚腹)的省称。

[14] sait:ghab sait(稀疏的米饭粒)的省称。口语中不能省称。

[15] dlieeb:ghab dlieeb或ghab dlieeb ghous(脖颈)的省称。口语中不能省称。

[16] 生孩:“孩”指鹅卵石。

[17] Diox Dieel:迪(Dieef)公之异名。

[18] 筑塘玩:过去苗族农村孩童很喜欢在山泉或水沟边撮土筑些似盆似钵大的小水塘,放入小鱼小虾之类,观其游动取乐,或在“塘”边架小竹槽,让水流下推动自制的小水车转动取乐。

[19] nrof:lieet nrof(墨线)的省称,喻绳索。

[20] Wangx Wab(往哇):樱桃树的拟人名。传说樱桃树参加杀迪公,要得其血,故结出樱桃才颜色血红。苗人喜采食。

[21] Wangx Jeib(往基):杉树的拟人名。传说杉树参加杀迪公,要得其皮,故杉皮才厚实坚韧,苗人喜用来盖房。

[22] Wangx Xoub(往修):芭蕉树的拟人名。传说芭蕉树参加杀迪公,要得其心,故其身内才有一形似心脏的胚囊,即使其叶被枯死或烧死,胚心又会长出新的生命,留下“芭蕉树死心不死”之谚语。

[23] Wangx Foul(往胡):桦香树的拟人名。传说桦香树参加杀迪公,要得其骚气,故该树才具有浓烈的芳香。春夏时苗人喜剥取其嫩树皮,去掉外层,嚼食多汁的内层,芳香而清凉,可消暑止渴。

[24] gongb:即gongl(种类)的变调读音,只出现于《贾》和歌谣中。

[25] yal:音“亚”,恶鬼名。可致人害大病甚至死亡的一种冤家鬼。

[26] daot nrieet、saib daix:均是同一种硬质灌木树之名,苗人用之制作秤杆。

[27] daot nrieet、saib daix:均是同一种硬质灌木树之名,苗人用之制作秤杆。

[28] 撑门柱:装置在苗人房屋正门门楣上方,做某些巫事时可在其上安放禳鬼之物。

[29] 箕钩:生产工具,挂在扁担两头,用于勾住运土石的簸箕之提梁。

[30] dioub xit:有部分露出水面的礁石。亦称暗礁。

[31] dlieeb、zees:此处泛称一切鬼魅邪煞。

[32] dlieeb、zees:此处泛称一切鬼魅邪煞。

[33] 脸黄、发热:苗巫认为这是鬼邪作祟于人生病,以索取牺牲的象征之一。

[34] 鸡鸭是巫事活动中最常用的牺牲。此处“鸡”“鸭”也代指一切祭供鬼神的牺牲。

[35] 吃鸡、吞鸭:喻鬼神来作祟于人。

苗族贾理(第二版)(上)