搜索
  登录

萨岁进村护地方
所属图书:《祭萨歌 萨玛恩典:侗文、汉文对照》 出版日期:2016-11-01文章字数:6632字

萨岁进村护地方

(一)

Maenl naih maenl lail yenx Sax quk,
日 今 日 好 引 萨 走

今天吉利牵萨走,

Sax daol heeng luh
萨 咱 行 路

萨岁行路

daiv jagc wuc weenh bienl.
带 那 无数 万 兵

带领千万兵。

Sax daol xedp jenl
萨 咱 起 众

萨岁出阵

daiv jagc wuc weenh xangv,
带 那 无数 万 将

带领千万将,

baos lieeux dinl senl gaos xaih
保 了 脚 村 头 寨

保护村头寨尾

jaens nyenc menc.
紧 人 们

人丁旺。

(二)

Danl xup Sax Siis
当 初 萨 岁

当初萨岁

nyaoh aox Damc Yangc xaih,
住 在 丹 阳 寨

住在丹阳寨,

Damc Yangc hak aiv liix wap daoc.
丹 阳 下 界 嫩 花 桃

下界丹阳花满园。

Sax Mags suit xenp suiv jeenh dees,
萨 玛 打 扮 坐 殿 下

萨玛打扮坐下殿,

Sax Uns suit xenp suiv jeenh menl.
萨 温 打 扮 坐 殿 上

萨温打扮坐上殿。

Sax Buic Sax Bagx suiv jeenh dav,
萨 培 萨 把 坐 殿 中

萨培萨把坐中殿,

sank sup sank yak yangh hongp mienc.
伞 绿 伞 红 似 凤 鸣

红伞绿伞朵朵圆。

Sax daol suit xenp xonc xuh ags,
萨 咱 打 扮 全 美得 很

咱萨打扮好十分,

suit xenp lail dah dav wagx senl.
打 扮 好 过 中间 众 村

大庭广众最耀眼。

Meix xigt Sax Siis dal eis nuv,
尺 子 萨 岁 眼 不 见

魔尺萨岁眼不见,

wul bial xac nanh lianx nuv penp.
上 岩 霞 瀑 未 见 尘

瀑布崖顶难见尘。

Sax daol laos xaih nyenc menc yaengt,
萨 咱 进 寨 人 们 壮

萨岁进寨人安康,

maoh nyaoh dih douc baos weenh jenl.
她 在 地 坛 保 万 众

萨坐殿坛保万人。

(三)

Danl xup Nyeenh Wangc yangx Sax Siis,
当 初 研 王 生 萨 岁

当初研王生萨岁,

danl xup Sop Muih yangx Sop Bac.
当 初 索 美 生 索 八

当初索美生索八。

Lis nyinc xebc siik
得 年 十 四

一十四岁

aol maoh Sax guans xaih,
要 她 萨 管 寨

要她萨管村,

xaih naih liemc liemc saip Sax xal.
寨 这 林 林 让 萨 盖

村宽寨大全遮下。

Duc xeengp bedl ail saip Sax guans,
养 牲 鸭 鸡 给 萨 管

六畜养牲萨帮管,

dih donh jinc dangc lail donh wac.
地 塅 田 塘 好 谷 米

山川田塘谷米发。

(四)

Mix xiv menc louc
未 置 门 楼

未置门楼

xiv naenl dih douc unv,
指 个 地 坛 先

先要设萨坛,

xiv naenl dih douc dos dav senl.
指 个 地 坛 给 中 村

萨坛设在寨中央。

Dadl baenl samp saemh mux daengl douh,
砍 竹 三 代 节 相 合

砍下老竹节对节,

ads xis dih yeep beec dah lenc.
裁 纸 地 网 测 过 后

裁纸剪花铺满堂。

Pup jongl pup xeenh dos dees dih,
飘 种 飘 子 给 下 地

千般种子撒大地,

sank sup sank yak bienl dah jenl.
伞 绿 伞 红 雨 过 别人

红伞绿伞遮阴阳。

Meix xigt taemt langh yenx Sax laos,
尺 子 保 护 引 萨 进

魔尺保护牵萨进,

Sax laos xaih naih baos nyenc menc.
萨 进 寨 这 保 人 民

萨进村寨人丁旺。

(五)

Danl xup Sax Siis
当 初 萨 岁

当初萨岁

nyaoh oc Damc Yangc xaih,
住 那 丹 阳 寨

住在丹阳寨,

nyedc douc samp xangh nogl Sax liop.
日 头 三 丈 叫 萨 醒

日头三丈迎萨来。

Aol Sax laos biingl deic kueengk kueengk,
要 萨 进 坛 拿 紧 紧

牵萨进坪莫松手,

dongc lac ngueengk ngueengk duic samp gol.
铜 锣 咚 咚 敲 三 声

铜锣哐哐众喝彩。

Duic xih samp gol nogl Sax Siis,
敲 是 三 声 迎 萨 岁

鸣锣三声迎萨岁,

Sax laos senl naih
萨 进 村 这

萨进村寨

suiv daengl dih siis ngoc.
坐 来 地 子 午

坐在子午天地开。

(六)

Damc Yangc hak aiv dangc jeenh Sax,
丹 阳 下 界 堂 殿 萨

下界丹阳萨殿堂,

siik weengh bav nyax biedc mieec xuc.
四 叶 纺 车 绕 纱 绸

四叶纱车绕丝绸。

Sax Uns Qinp Baos suiv jeenh dees,
萨 温 天 宝 坐 殿 下

萨温天宝坐下殿,

Sax Mags Qinp Siis suiv jeenh wul.
萨 玛 天 子 坐 殿 上

萨玛天子坐上殿。

Sax Buic Sax Bagx suiv jeenh dav,
萨 培 萨 把 坐 殿 中

萨培萨把坐中殿,

Sax daol suiv dih baos wuc yul.
萨 咱 坐 地 保 无 数

咱萨坐殿护万千。

(七)

Suit xenp dal beenv yangh Sax Siis,
整 装 打 扮 似 萨 岁

梳妆打扮似萨岁,

Sax Siis laos dangc ags yangh nyenc.
萨 岁 进 堂 各 样 人

萨岁进堂显光彩。

Sax Siis laos dangc meix xeengk sank,
萨 岁 进 堂 木 撑 伞

萨岁进堂撑开伞,

lagl guil eis lanh sank xal senl.
桩 桂 不 烂 伞 盖 村

树桩不朽伞遮寨。

Xebc nyih dih douc saip Sax Siis,
十 二 地 坛 给 萨 岁

十二方位萨岁管,

Xebc nyih dih yeml xebc dih yangc.
十 二 地 阴 十 地 阳

十二地阴十地阳。

Xebc nyih dih pangp xebc dih taemk,
十 二 地 高 十 地 矮

十二地高十地矮,

Sax daol daengl naemv xebt douh kuenp.
萨 咱 相 聚 都 合 路

萨岁到来众高兴。

Naenl wap Sax Siis
朵 花 萨 岁

萨岁美貌

xongs jagc xis dugs sonk,
似 那 纸 包 蒜

好似蒜皮白,

Nyinc naih Sax daol biingx xonh
年 今 萨 咱 齐 样

今年咱萨安好

guans nyenc menc.
管 人 民

护人丁。

(八)

Umv dems weenh nyinc qink hak lonh,
混 沌 万 年 天 下 乱

混沌万年天下乱,

maemx xih lonh longl liongc lonh nyal.
虎 是 乱 山 龙 乱 河

老虎乱山龙乱海。

Wangc jiv lonh xeeuc meeuc lonh liingx,
皇 帝 乱 朝 野鸡 乱 岭

野鸡乱岭皇乱朝,

Wangc Xeeuc deic env yenx Sax map.
王 朝 拿 印 引 萨 来

王朝掌印引萨来。

Yenx touk gaos nyal Bial Samp Sums,
引 到 头 河 岩 三 耸

引到上游岩三耸,

ums Sax laos dih nonx samp jac.
抱 萨 进 地 鸣 三 锣

拥萨进坪锣鸣开。

(九)

Yenx Sax quk,
引 萨 走

牵萨走,

xedp menc samp buh Sax xonv senl.
出 门 三 步 萨 回 村

出门三步萨回村。

Sax daol xonv senl baos donc xaih,
萨 咱 回 村 保 团 寨

萨岁回乡护村寨,

Sax wangk senl naih raengt nyenc menc.
萨 告别 村 这 兴旺 人 民

萨离村寨旺人丁。

(十)

Sax oil Sax,
萨 啊 萨

萨呀萨,

xuip lenc dos unv Sax xonv biingl.
吹 笙 在 前 萨 回 坛

吹笙引路萨回坛。

Xedp jenl dongc nas
兴 众 同 面

千人万众

aol nyac Sax dos unv,
要 你 萨 领 先

靠你萨领先,

Sax daol xonv xaih ledp taik biingc.
萨 咱 回 寨 都 太 平

萨岁回村太平年。

(十一)

Yenx Sax tamk,
引 萨 访

引萨访,

yenx Sax tamk yeek lis nas wanp.
引 萨 访 客 有 脸 甜蜜

引萨访友喜盈盈。

Sax daol tamk yeek lis nas maengx,
萨 咱 访 客 得 脸 高兴

萨岁访友心高兴,

sank sup sank yak bienl dah pangp.
伞 绿 伞 红 雨 过 高

红伞绿伞遮雨淋。

Nyenc daol weex ongl douv maenl naih,
人 们 做 活 丢 日 今

今天停耕,

kat leec wap aiv
掐 字 鸡 卜

鸡卜吉利

yenx jagc jenl laos dangc.
引 那 众 进 堂

众人一起进。

Siik xebc nyih dih xebt bix laos,
四 十 二 地 都 莫 进

四十二个方位都莫进,

laos dih wap aiv xonc sinp jangl.
进 地 鸡 卜 全 千 般

只入吉地千般兴。

(十二)

Sax oil Sax,
萨 啊 萨

萨呀萨,

xuip lenc dos unv Sax xonv biingl.
吹 笙 领 先 萨 回 坛

吹笙引路萨回坛。

Yenx laos xaih naih xebt samp tonk,
引 进 寨 这 都 三 蜕皮

萨到贵村绕三转,

maoh nyaoh gaos nyal suiv jeenh biingc.
她 住 头 河 坐 殿 平

她在上游坐平殿。

Wul bial louc mieenh naemx sank xuit,
上 岩 楼 勉 水 散 水

崖头瀑布水分流,

aol maoh miegs juis guans xaih
要 她 女 鬼 管 寨

请她鬼妹管村

jav xih nyenc menc yingc.
那 才 人 民 益

那才旺人间。

(十三)

Yenx Sax quk,
引 萨 走

牵萨走,

Sax daol heengh luh
萨 咱 行 路

萨岁行路

hogc jagc meeux nyinc xenp.
贺 那 卯 年 春

贺那卯年春。

Sax Mags xedp jenl guans donc xaih,
萨 玛 兴 众 管 团 寨

萨玛率众护村庄,

xedp jenl gonh xaih naol cenc cenc.
兴 众 游 寨 闹 纷 纷

人多众广闹纷纷。

Nyenc menc sags ongl wac xih jingh,
人 们 耕 种 禾 才 登

人们耕种禾谷好,

nyenc yunl digs xaih yav digs senl.
人 站 满 寨 田 满 村

人丁满寨粮满村。

Saemh laox dos al xebt il naih,
辈 老 唱 歌 都 这 样

老辈编歌这样唱,

jeml nyaenc digs juih dangl digs senc.
金 银 满 柜 圈 满 牛

牛羊满圈柜满银。

(十四)

Danl xup Sax Siis
当 初 萨 岁

当初萨岁

nyaoh aox Damc Yangc xaih,
住 在 丹 阳 寨

住在丹阳寨,

Damc Yangc hak aiv deic maoh daengl.
丹 阳 下 界 拿 她 来

下界丹阳请她来。

Seik sint Wamgc Xeeuc weex biingl xus,
细 喊 王 朝 做 坛 主

请来王朝做坛主,

yuh sinc Nyaenc Fuk weex sangh daengc.
又 喊 银 富 做 师 坛

又请银富做坛匠。

Siip sinc Biingl Jingl daengh daenl aiv,
又 喊 炳 金 来 鸡 卜

再请炳金选鸡卜,

yanc Sax dav xaih taemt langh yangp.
引 萨 中 寨 保 护 乡

坛设寨中护村庄。

Sax nyaoh taemt langh sagc yah yaot,
萨 在 保 护 贼 就 怕

萨在村庄贼害怕,

Sax laos taemt langh sagc yah baengl.
萨 进 保 护 贼 就 倒

萨进村庄贼胆丧。

(十五)

Danl xup Sax Siis
当 初 萨 岁

当初萨岁

nyaoh aox Damc Yangc xaih,
住 在 丹 阳 寨

住在丹阳寨,

Damc Yangc hak aiv deic maoh map.
丹 阳 下 界 拿 她 来

下界丹阳请她来。

Map touk gaos nyal Bial Samp Sums,
来 到 头 河 岩 三 耸

来到河头笔架山,

ums Sax laos dih nonx samp jac.
抱 萨 进 地 鸣 三 锣

拥萨进坪锣三响。

Seik heemk Wangc Lac weex biingl xus,
细 喊 王 腊 做 坛 主

请来王腊做坛主,

yuh sint Jeml Fuk wees sangh lac.
又 喊 金 富 做 师 罗盘

又请金富做坛匠。

Siip sint ebs siis daengh daenl aiv,
再 喊 甲 子 帮 鸡 卜

再请甲子来卜鸡,

yanc Sax dav xaih jeenh liongc gal.
引 萨 中 寨 殿 龙 嘎

引萨寨中进龙殿。

Sax nyaoh dih douc sagc yah yaot,
萨 住 地 坛 贼 就 怕

萨坐殿坛贼害怕,

Sax laos senl naih sagc pap dal.
萨 进 村 这 贼 瞎 眼

萨进村寨贼眼瞎。

(十六)

Sax wangk Sax,
萨 辞 萨

萨相别,

Sax daol daengl wangk weenh nyinc nal.
萨 咱 相 辞 万 年 厚

二萨相别万年长。

Qenx Sax liuuc bul xut donc xaih,
请 萨 留 步 守 团 寨

请萨留步护村乡,

nyinc sac xebp naih
年 明 时 这

明年今天

daiv jagc Sax xaop map.
带 那 萨 你们 来

再引萨进来。

Yenx Sax daengl tamk wah lix yais,
引 萨 相 探 讲 话 长

二萨互访话长短,

saemh sibs saemh bail lail dangc al.
辈 接 辈 去 好 堂 歌

代代相传耶堂情。

Senl daol hot qip meec daengl uiv,
村 咱 和 气 未 相 打

寨间和气不相斗,

oux kuaot daengl yuih gol nyabp dal.
饭 酒 相 欢 笑 闭 眼

盛情款待喜盈盈。

Lagx liix daengl hot bioc daengl douh,
青 年 相 悦 说 相 合

年轻人相悦话语合,

jangx fap hot koux yuh tenp al.
讲 话 和 口 又 赛 歌

话语合口又合心。

Banl miegs daengl yuih duih xebt bus,
男 女 相 悦 别人 齐 赞

男女相恋村人赞,

weex yeek doiv xus wanh lix wap.
“为 也” 对 主 换 语 话

“为也” [1] 结情开花朵。

Weex yeek ledl ledl meec guenx guenx,
“为 也” 绵 绵 不 间 断

“为也”牵线不能断,

lenc buh eis lenx yais yil nyal.
后 也 未 尽 长 似 河

越牵越久似长河。

Nyinc sac xaop daengl
年 明 你们 来

明年再来

jiul buh nyaoh yanc sibs,
咱 也 在 家 接

咱在家迎接,

digs bix daengl toip
切 莫 相 推

切莫推辞

nyinc sac yuh nyinc sac.
明 年 又 明 年

明年又明年。

Nyac map yaoc daengl nyaengc douh yangh,
你 来 我 往 真 好 样

你来我往才合心,

nyix laic ngox wangx gail tieenh xap.
你 来 我 往 盖 天 下

我往你来传美名。

(十七)

Sax Mags laos dangc xait siis dih,
萨 玛 进 堂 踩 子 地

萨玛进堂踩子地,

maoh xait siis dih dih anl wanp.
她 踩 子 地 地 安 闲

她踩子地地安宁。

Pux pienx tieenh xap miac deic env,
普 品 天 下 手 拿 印

普品天下印掌稳,

yit sit sanh senx taik biingc yangc.
一 十 三 省 太 平 匀

一十三省都太平。

Sax laos touk senl senl dih haot,
萨 进 到 村 村 地 好

萨进到村村寨好

baos touk xaih nup raengt nyenc menc.
保 到 寨 哪 兴旺 人 民

护佑村寨旺人丁。

(十八)

Dangc jeenh Sax Mags dih naih liaemt,
堂 殿 萨 玛 地 这 荫

萨玛殿坛地势好,

dih naih liaemt liaemt dih dangl lac.
地 这 荫 荫 地 起 青苔

地好土好起青苔。

Dih naih liaemt liaemt dih dangl nyangt,
地 这 荫 荫 地 生 草

地好土好长青草,

saemh laox qamt bail saemh daol map.
辈 老 走 去 辈 咱 来

先辈走过后辈来。

(十九)

Maenl naih maenl lail jenl xeec Sax,
日 这 日 好 敬 茶 萨

今天吉利敬萨茶,

daol jenl xeec Sax Sax nas wanp.
咱 敬 茶 萨 萨 脸 安详

香茶敬萨萨开颜。

Meix xigt Sax Siis lis wap aiv,
尺 子 萨 子 得 鸡 卜

萨岁魔尺显神威,

naih ugs nyinc meik taik biingc yenc.
今 出 年 新 太 平 匀

辞旧迎新太平年。

Jiuc senl yac daol
条 村 俩 我

我们村寨

sagc buh eis map nguap eis kuk,
贼 也 不 来 狗 不 叫

贼不敢进狗不叫,

Sax mags xait dih louk xeeuc xongl.
萨 玛 踩 地 超 朝 中

萨玛过地赛宫殿。

(二十)

Maenl naih maenl lail saoh xeec Sax,
日 今 日 好 备 茶 萨

今天吉利敬萨茶,

daol saoh xeec Sax Sax sais lail.
咱 备 茶 萨 萨 肠 好

备茶敬萨萨心开。

Daol saoh xeec Sax Sax lail sais,
咱 备 茶 萨 萨 好 肠

备茶敬萨萨高兴,

baos lieeux dinl donc gaos xaih
保 完 脚 团 头 寨

保佑上村下寨

xebt fat caic.
齐 发 财

都发财。


[1] 为也:侗语weex yeek的音译,汉语也翻译成“月也”,即侗族村寨间集体相互作客的通称,是侗族民间十分盛行的一种民俗活动。

祭萨歌 萨玛恩典:侗文、汉文对照